PZC
Langs berg en dal
2#
Varen door
Noorse fjorden
en hiken
in Aurland
Vraag &.antwoord
020-5733222
020-5733222
www.skytours.nl
vvww.pzc.nl
E-mail: redactie@pzc.nl
Postbus 31,4460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord-en Midden-Zeeland: 0113-315520
Zeeuws-Vlaanderen: 0114-372770
Nationaal: 020-4562500
zaterdag 5 juni 2004
Reizen
Reizen
Uitgaanstip
Het is 12 en 13 juni Rozenweekend
in Kasteeltuinen Arcen. Trefwoor
den zijn rozen snoeien, schilderen
en arrangeren, Rosarium, 'rozen-
dokter' en Doornroosje. Geopend
10.00-18 00 uur, entree €11
Meer info: tel. 077-473 18 82,
www.kasteeltuinen.nl.
Noorwegen? Natuurschoon in haar oervorm.
Maar dan wel in het kwadraat. De omschrijvingen
van Noorwegen zijn zonder uitzondering lyrische
lofzangen op de natuur. Op stap in het westelijk
fjordengebied, en een halve dag hiken tussen
Aurland en Laerdal.
Foto GPD/TERJE RAKKE/FJORD f^pRWAY
Gudvangèru^
©Jetgen
^°SS Myrdal
Roeien en vissen in een van de vele fjorden in Noorwegen.
Door JAN WILLEM VEENHOF
Voor twee ferryroutes
kunnen de auto's zich
opstellen in Kvanndal,
een dorp in het weste
lijk fjordengebied, ten oosten
van Bergen. Een paar rijen voor
Utne, de andere zijn voor Kinsar-
vik. Stipt op tijd vertrekt de fer
ry uit de kleine haven, om zich
kronkelend door het fjord een
weg te banen naar Kinsarvik.
Beneden op het binnendek
hangt de geur van polse - een
soort hotdog en de nationale
snack van Noorwegen. De fles
sen mosterd en ketchup hangen
aan kettingen om te voorkomen
dat ze van de bar rollen. Hier
heerst een aangename rust, net
als boven op het buitendek. Kin
deren eten hun polse en ijsje,
volwassenen lezen de krant of
staren naar de reusachtige ber
gen die uit de Hardangerfjord
omhoog rijzen. En rokers kie
zen zonder uitzondering voor
de aparte rookruimte beneden.
Misschien is dit nog wel het
meest typische aan Noorwegen.
Waar je ook komt: het leven ver
loopt rustig en ordelijk en de
dienstregeling rond vertrek- en
aankomsttijden worden stipt
uitgevoerd. De Noren houden
van een nauwkeurige dienstver
lening. 'Je ziet dat ook bij de
trekkershutten in de bergen',
zegt Frank Bartelds van het
Noors Verkeersbureau, die ons
begeleidt. 'Je hebt daar beman
de hutten, waar je kunt over
nachten en waar gekookt
wordt. Maar je hebt ook onbe
mande hutten, waar blikken op
de plank staan die je mag gebrui
ken voor de maaltijd, als je een
vergoeding in een pot stopt. Dat
systeem werkt al jaren goed. No
ren hebben het gevoel van: 'We
moeten met elkaar dat systeem
onderhouden'. En dat doen ze
dan ook.'
Die mentaliteit gaat goed sa
men met de instelling van veel
Nederlandse reizigers, die hun
zaken ook graag goed op orde
hebben en houden. 'De Noren
vinden de Nederlanders over
het algemeen erg vriendelijk, al
zijn ze zelf wat afwachtend als
ze je nog niet kennen. Maar als
ze je wel kennen, stellen ze zich
voor je open.' Een minpuntje is
er ook wel, maar een kniesoor
die daarop let. Bartelds: 'Noren
kunnen zich wel eens ergeren
aan de Nederlandse sleurhutten
op de kronkelwegen rond de
fjorden. Vooral als ze zelf snel
nog een pontje proberen te ha
len. En ook hoeven de Nederlan
ders, als het aan de Noren ligt,
niet allemaal hun eigen aardap
pels van huis mee te nemen.' La
ter, op een andere ferry, vertelt
de Nederlandse familie Haan
epen uit Diepenheim dat ze de
aardappels hebben thuisgela-
ten. Mevrouw Haanepen: 'We
hebben begrepen dat niet alles
meer ingevoerd mag worden,
vanwege wettelijke voorschrif
ten rond de hygiëne. Maar ik
heb nog wel rijst, macaroni, een
pakje aardappelpuree en inge
blikt vlees bij me.' Vooral de na
tuur, zegt vader Haanepen, is de
reden dat ze naar Noorwegen
Foto GPD/TERJE RAKKE/FJORD NORWAY
zijn gekomen.
Zoon Daan (11) kan dat beamen.
'Ik vind dat zo prachtig', zegt
hij, terwijl hij naar de besneeuw
de top van een van de omringen
de bergen wijst. 'Dan zie je bo
men met nog een beetje sneeuw
erin, en ook sneeuw én zon tege
lijk op één dag. Als je helemaal
naar boven rijdt, ligt de sneeuw
zelfs midden in de zomer nog
langs de weg. Verder heb ik ker
sen geplukt en we gaan nog vis
sen op de Lofoten.
Een dag later varen we de Nae-
royfjord in, van Flam naar Gud-
vangen. Dit traject is onderdeel
van de populaire trip 'Norway
in a nutshell' ('Noorwegen in
een notendop'). Hier is het na
tuur, natuur en nog eens natuur
wat de klok slaat. Meeuwen krij
sen door het zachte brommen
van de motoren heen, zweven
eventjes boven het dek om dan
met een zwierige zwaai de boot
weer in te halen. Indrukwek
kende rotspartijen, met de gro
te ronde vormen van een olifan-
tenkop en begroeid met mos, rij
zen uit het water omhoog. Wa
tervallen storten zich naar bene
den - als brede, witte en uit
waaierende sluiers of als dunne,
smalle melkstroompjes. Op de
toppen ligt het zwart-wit gevlek
te landschap van rots en
sneeuw.
Kapitein Rune Soltveit manoeu
vreert zijn boot richting een gro
te waterval waaruit de beman
ning een emmer water tapt. Ie
dereen op de boot kan het verse
water drinken. 'Het is niet zo
moeilijk', vertelt Soltveit even
later desgevraagd in zijn stuur-
De staafkerk van Borgund.
hut, waar hij (nóg zo'n typische
Noorse snack) een wafel met zu
re room en aardbeienjam nut
tigt. 'Het moet alleen niet te win
derig zijn, dan is het te gevaar
lijk.' Drie jaar vaart hij nu op de
fjorden en het verveelt nooit. 'Ik
houd van de fjorden. Overdag
vaar ik erop, 's avonds pak ik
soms de fiets en ga ik nog even
naar boven.'
Bergschoenen aan
Vliegtuig, feriy, auto of trein -
Noorwegen is vanuit elk ver
voermiddel mooi. Maar om de
echte natuur te ervaren moet je
te voet reizen. Bergschoenen
aan en hiken maar. Een dag. Of
meerdaags, langs fjellhytter, de
trekhutten in de bergen. Marco
Neven, van oorsprong Nederlan
der maar nu al bijna dertig jaar
in Noorwegen woonachtig,
neemt ons op een zomermiddag
mee de bergen in, van Leardal
naar Aurland.
Neven: 'Het gebied was tijdens
de Tweede Wereldoorlog een
strategisch gebied voor de Duit
sers. Ze gebruikten het onder
meer om troepen naar het Oost
front door te sluizen. En ook
was het een van de plekken
waar ze de invasie van de gealli
eerden verwachtten. Dé grotten
werden gebruikt als 'natuurlij
ke bunkers' en zijn onderling
verbonden met een stelsel van
loopgraven.' Je kunt er zo bin
nenlopen. 'Kijk', zegt hij, ons
voorgaand het donkere gewelf
in. 'Hier schuilden de soldaten
bij bombardementen.' Neven
heeft inmiddels het Noors
staatsburgerschap en is chef bos
bouw en natuurbeheer in Lear
dal en Aurland. Hij heeft zijn
baan recent gehalveerd om er
meer als gids op uit te kunnen
trekken. Want het is zijn harts
tocht om mensen te wijzen op
het pure Noorwegen. Bijna bij al
les wat we onderweg tegenko
men, weet hij wel een verhaal te
vertellen. Een hoop ondefinieer
bare, grijze, worstvormige sta
ven, onderaan een berghelling?
'Dat zijn ingedroogde wortels
die stropers neerleggen om her
ten te lokken. Het is een verbo
den praktijk, maar ze doen het
toch. Dan kunnen ze lekker ach
ter een bosje gaan liggen af
wachten, en hoeven ze de ge
vaarlijke berg niet op te klim-
mem om ze te schieten.' Pril
groen, dat zich in juni aarze
lend naast de waterval boven de
grond waagt? 'Moet je over een
paar weken eens terugkomen,
als deze varens je boven het
hoofd gegroeid zijn. Dan lijkt
het hier net een exotisch boun-
Een efficiënte manier om in een dag V
de kern van het westelijk fjordengebied te be
reizen is de tour 'Norway in a nutshell' ('Noor
wegen in een notendop'). Met één ticket
wordt gebruik worden gemaakt van trein,
boot en bus.
De tour doet onder meer Bergen, Myrdal,
Flam, Gudvangen en Voss aan. Hij is het hele
jaar door te maken, en vooral in de zomer erg
populair zodat de rust wel eens in het ge
drang komt. Naar keuze kan een, twee of drie
dagen gereisd worden. De dagtocht kost 750
Noorse kronen (circa €63)
Meer informatie: Noors Verkeersbureau, Post
bus 101, 2460 AC Ter Aar; tel 0900-899 11
70, www.visitnorwav.com.
Meer informatie over wandeltochten met 'al
lesweter' Marco Neven, tel. 0047-90 10 84
84, e-mail soqnebia@frisurf.no en VW Aur
land: tel. 0047-57 63 33 13, www.alr.no.
ty-oord, compleet met oerwoud
en waterval.'
De natuur, daar gaat het om in
Noorwegen, weet Neven. Als je
alleen maar Noorwegen-per-
bus-in-zoveel-dagen doet, en
dan ook nog eens tijdens de zo
mer, mis je de essentie van het
land, meent Neven. De pracht
maar vooral de kracht van de na
tuur, de stilte, de ruigheid, de
verlatenheid - het valt allemaal
over je heen zodra je de weg ver
laat. 'Vooral in de winter. Een
felle sneeuwstorm, vallende
winden in de fjord, een lawine -
dat is Noorwegen. Ik pleit voor
het stimuleren van wintertoeris-
me, waarbij deze natuurelemen
ten getrotseerd worden. Natuur
lijk met inachtneming van risi
co's.' Neven is deze nacht opge
bleven om zijn bijen uit te zet
ten. 'Mijn parool: slaap de
mooie, lange zomernachten
niet weg.' Voor een van de hut
ten stalt hij zijn picknickje uit:
hertenpatéé schapenrookvlees
en dun, krakend fladbrot met
zure room. Plus koffie. Water
tapt hij uit de beek achter de
hut. We zitten op een rotsblok,
de zon schijnt fel, de beek ruist
achter ons en het enige gezel
schap dat we tegenkomen is een
loslopend schaap. Het is vier
uur 's middags. 'Dat bedoel ik
nou', zegt de boswachter. 'We
hebben afgesproken om zes uur
terug te zijn voor het eten. Maar
als het aan mij ligt, blijven we
hier de hele avond zitten.' Of de
hele nacht. Want donker wordt
het in de zomer niet. Alleen een
beetje schemerachtig. En dat
slechts voor een paar uurtjes.
Bestemming
Volgens de ANVR hebben reizigers
Spanje 'wel zo'n beetje gezien'.
Turkije is als nieuwe bestemming -
erg in opkomst. Waardoor haakt
u af bij een bestemming? Is dat de"~p
eentonigheid, het aantal andere -
toeristen of de Nederlandse
invloed?
Vakantievraag van de Week.
Ga naar de website van deze krant
en klik op de rubriek Reizen
Heimwee
T*- -
Vorige week vroegen we u wat u
doet om heimwee tegen te gaan.
Het merendeel vergeet thuis direct en
geniet van de vakantie. Of leest op
afstand over alle beslommeringen in
ons kikkerlandje.
De uitslag:
1* Denk niet meer aan thuis 32%
Qs^Elke dag een Nederlandse
krant 27%
Een geliefd voorwerp
meenemen
16%
4/ Elke dag naar huis bellen 14%
5); Pindakaas, hagelslag of drop
meenemen
(^Familiefoto's bij me
Vakantiewoordenboek
Ik hoorde van een sms-vakantiewoorden-
boek. Wat kan ik daar mee?
Woordvoerder Femke Wouters van de ANWB:
'Samen met Van Dale zijn we een nieuwe servi
ce begonnen om reizigers te helpen met de
problemen van een andere vakantietaai en
geldt beide kanten op.
Wie wil weten hoe een apotheek in het Spaans
heet kan een sms sturen naar de lettercode
ANWB (of 2692).
Maar ook als je een woord tegen komt dat je
niet kent. Bijna direct krijg je antwoord. De
kosten van de eerste sms variëren per provider
en land.
Het door ons verstuurde antwoord kost 55 eu
rocent waar ook ter wereld. De dienst werkt
voor woorden in het Engels, Frans, Spaans en
Duits.'
Heeft u ook een vraag? Mail naar:
vraaqenantwoord@weqener.nl. Voor meer vra
gen en antwoorden: ga naar de website van de
ze krant en kük op de rubriek Reizen
(ADVERTENTIE)
www.skytours.nl
Rode Zee Riviera
Schitterende badplaatsen, ongerepte natuur, volop
cultuur en een kristalheldere Rode Zee met haar
onwaarschijnlijk mooie onderwaterwereld.
Grijp uw kans en bezoek dit stukje paradijs op aarde!
Uitsluitend luxe accommodaties
voor stuntprijzen!
Vele vertrekdata in juni, juli en augustus
EGYPTE-HURGHADA
8 dgn 4* Hilton Villa Resort HALFPENSION v.a. 299,-
8 dgn 4* Sofitel Hotel HALFPENSION v.a.
8 dgn 5* Hilton Long Beach ALL INCLUSIVE v.a. 399,-
EGYPTE - SHARM EL SHEIKH
8 dgn 4* Sharm Holidays HALFPENSION v.a.
8 dgn 4* Pyramisa Resort ALL INCLUSIVE v.a.
299,-
479,-
LEER DUIKEN IN DE RODE ZEE
8 daagse reis PADI Open Water Duik Cursus v.a. 499,-
Indusief vlucht, cursus en 7 nachten hotel HALFPENSION
ONTDEK EGYPTE
15 daagse LUXE rondreis EGYPTE v.a.
Inclusief: 5* cruise over de Nijl VOLPENSION, 5* hotel in Luxor,
logies ontbijt en 7 nachten verblijf in het 5*Hilton Resort aan
de Rode Zee ALL INCLUSIVE
VELE VERTREKDATA IN JUNI, JULI EN AUGUSTUS
