zc
W 7
bridge
dammen
■Hl
schaken
a
m
I
I
g
s
\m m m o
7 n o n -
m
Nederland
zaterdag 5 juni 2004
door Berry Westra
Begin jaren negentig duikt
zijn naam voor het eerst op.
Hij gaat het nationale team
sponsoren en stelt zijn kasteel 't
Onstein beschikbaar voor trai
ningen van de nationale selec
tie. Wanneer Nederland in 1993
wereldkampioen wordt, geniet
Hans Melchers op sjag nationale
bekendheid in de vaderlandse
bridgewereld.
Melchers geldt als een markante
persoonlijkheid. Ooit mengde
hij zich als sponsor nadrukke
lijk in een conflict tussen topspe-
ler Enri Leufkens en bonds
coach Erik Kirchhoff. En toen
het eerste team van 't Onstein
het afgelopen seizoen uit de
meesterklasse degradeerde, stak
hij zijn onvrede niet onder stoe
len of banken. De spelers werd
publiekelijk de mantel uitge
veegd.
Toch wordt de soms als excen
triek betitelde Melchers gekoes
terd door de bridgewereld. Van
het project van de huidige Stich
ting Topbridge is hij een belang
rijke sponsor. Enkele jaren gele
den liet Melchers op zijn land
goed een vervallen boerderij om
bouwen tot bridgehome. Op
tweede pinksterdag organiseert
Melchers aldaar zijn eigen toer-
o
O
door Cor Jansen
Over alle facetten van het
schaakspel worden boeken
geschreven. De meeste gaan
over de techniek van het spel, de
opening, het middenspel en het
eindspel. Maar ook partijverza
melingen van grote schakers ne
men een belangrijke plaats in.
Zeldzamer zijn de boeken die de
geschiedenis van het spel tot on
derwerp hebben.
Niet altijd zijn de gegevens die
worden verwerkt even waar
heidsgetrouw. Vaak denkt men:
het is misschien niet waar
gebeurd wat ik schrijf, het is in
elk geval mooi verzonnen. Of
om met Tim Krabbé te spreken:
het is te mooi om niet waar te
zijn. Die schrijftrant heeft al
heel wat schade aangericht.
Gelukkig zijn er al enkele jaren
gewetensvolle mensen actief,
die elk schaakgeschrift dat op
de markt verschijnt met het
historisch ontleedmes te lijf
gaan.
De belangrijkste onder hen is de
in Zwitserland wonende Engels
man Edward Winter. Op zijn
website en in zijn boeken heeft
hij al heel wat schaakschrijvers
op onwaarheden en verdraaiin
gen weten te betrappen. Zijn fa
voriete doelwit is al jaren zijn
landgenoot en grootmeester Ray
mond Keene, de schaakcolum-
nooi: de pinksterpatton. Patton
is een viertallentoernooi met
een parenelement. Per spel
wordt een score 2-0 of 1-1 ge
boekt. In een wedstrijd over vier
spellen zijn er dus acht punten
te verdelen. Tevens wordt er ech
ter op IMP-basis met elkaar ver
geleken. En op basis van de
IMP-uitslag worden nog eens
acht punten verdeeld (0-3 IMPs
verschil 4-4,17+ IMPs verschil
8-0). Zo ontstaat een wed-
strijdvorm waarin de grote spel
len belangrijk zijn, maar ook
elk overslagje telt. De meng
vorm kan spelers voor lastige
keuzen stellen.
Kijk bijvoorbeeld eens naar het
volgende spel:
Zie diagram 1.
Zuid is zonder tussenbieden in
vier harten beland, waartegen
west uitkomt met ruiten heer.
Met een zekere verliezer in rui
ten en een mogelijke verliezer in
schoppen is het zaak om niet
meer dan een troefslag af te
staan. De hartenfiguur biedt de
mogelijkheid voor een safe-
ty-play. Speel een kleine harten
naar het aas gevolgd door har
ten acht uit de hand. Als west
een kleintje bijspeelt, laat je die
doorlopen. Verliest harten acht
aan de tien van oost, dan valt la
ter harten vrouw onder de heer.
1
noord
£AB84
^53
OAB983
<£>3
west
oost
£62
£H9753
VV1072
<?4
OHV6
07
<£V1072
&B98654
zuid
£vio
VAB986
<>10542
ÖAH
Zuid gever, allen kwetsbaar
Zit de singleton harten bij west,
dan zie je hem in de tweede ron
de niet bekennen en kun je har
ten acht nemen met de heer om
een harten richting de boer te
spelen.
Aanpak
Dit is de aangewezen aanpak in
een viertallen wedstrijd. Je of
fert een mogelijke overslag op
om je contract te maken. In Pat-
ton boek je echter een 0-2 score
op het spel als de hartens rond
zitten en de leider aan de andere
tafel gewoon snijdt op harten
vrouw. Toch is de safety-play
ook in deze wedstrijdvorm aan
gewezen. 10 IMPs verliezen
door down te gaan is immers
aanzienlijk duurder dan het ene
puntje dat de safety-play kan
kosten. Een factor van belang is
dat het zitsel waartegen je je in
dekt niet zo onwaarschijnlijk is.
Bovendien scoor je met
vrouw-klein bij west een over
slag en win je het spel als je
evenknie aan de andere tafel
kiest voor de reguliere snit.
De pinksterpatton werd gewon
nen door het Nederlands team,
bestaande uit Bertens-Bakkeren
en De Wijs-Westra, waarbij uw
verslaggever inviel voor de door
tragische familieomstandighe
den verhinderde Bauke Muller.
Bertens-Bakkeren verkeerden
in blakende vorm, hetgeen veel
belooft voor het Europees kam
pioenschap dat over twee weken
van start gaat. Huub Bertens
profiteerde op knappe wijze van
imperfect tegenspel:
Zie diagram 2.
Na een Multi twee ruiten van
noord werd zuid leider in vier
harten, een te hoog contract.
West kwam uit met ruiten heer
en speelde ruiten vrouw na, die
oost liet houden. Schoppenna-
spel is nu dodelijk, maar voor
west niet te vinden. In plaats
daarvan koos west voor het na
spel van harten twee. Bertens
greep zijn kans. Hij nam in dum
my met harten aas en creëerde
door Daaf Kasse
Voorzitter Aart Walraven van
de PZDB en de Goese pro
blemist Wim Ricmens attendeer
den mij op een interessante mo
gelijkheid in de partij tussen Ro-
bert-Jan van den Akker en de
met zwart spelende Zeeuwse as
pirant Martijn Rentmeester, die
ik in de rubriek van 22 mei be
sprak.
In diagram 1 ziet u de stand na
Diagram 1
40.39-34. Ik beweerde dat Rent
meester nu na 22-27in alle va
rianten gewonnen staat. Eén
van de varianten die ik liet zien,
verdient wat nadere bestude
ring. Na 42-37 18-23 40-35 liet
ik zwart 20-25? spelen. Beide op
lettende lezers gaven aan dat
wit nu sterk 28-22! 17x30 26x17
kan spelen. De clou van deze va
riant is dat wit na 16-21 17x26
27-31 vervolgt met 38-33 31x42
32-28 23x32 33-29 24x33 35x2
met een remise-eindspel. In
plaats van 16-21 etc. kan zwart
natuurlijk ook 30-34 32x21
16x27 spelen. Hij staat dan twee
schijven voor, maar na 17-11
34-39 11-6 (ook 45-40 is hier mo
gelijk) 39-44 6-1 is het zowel na
44-49 1x15 49x41 15-10 etc. als
na 23-28 38-33! 28x39 45-40
44-49 of -50 40-34 39x30 1-29
24x33 35x2 snel remise.
Toch blijft mijn stelling dat de
zwartspeler in alle varianten
gaat winnen recht overeind
staan. Daartoe spelen we vanuit
de diagramstand 22-27 42-37
18-23 40-35 en nu niet 20-25?
maar 8-13! Ook dan heeft wit
Kees Thijssen
niet veel beter dan 28-22 17x30
26x17, maar zwart kan vervol
gens via 16-21 27x16 27-31
38-33 31x42 32-28 23x32 33-29
24x33 35x15 42-47 afwikkelen
naar een eindspel, waarin hij
volop kansen op winst heeft.
Eén variant ter afsluiting van
deze terugblik: 15-10 13-18!
9-4? 19-23! 4x15 23-29 15x33
47x29 en de zwarte dam houdt
de beide witte schijven in be
dwang.
De Senegalees Macodou
N'Diaye is winnaar geworden
van het jaarlijkse Bamsteentoer-
nooi, een evenement dat klein
schalig is begonnen, maar inmid
dels veel nationale en internatio
nale toppers naar Bunschoten
trekt. Kees Thijssen, die inmid
dels het sterk bezette toernooi
van Salou op zijn naam heeft ge
nist van The Times en schrijver
van tientallen boeken.
Winter toont aan dat het in
Keenes boeken wemelt van de
fouten. Vooral als het histori
sche feiten met jaartallen be
treft, blundert hij erop los. Wie
een boek van Keene koopt, kan
er zeker van zijn dat hij in be
langrijke mate verkeerd wordt
voorgelicht en bij de neus wordt
genomen.
Erger is dat Keene zich ook nog
met de schaakpolitiek is gaan
bemoeien en daar een allesbehal
ve frisse rol in heeft gespeeld, zo
als Winter ook herhaaldelijk
heeft aangetoond. Keene is door
het toedoen van Winter en door
eigen schuld van een talentvolle
grootmeester, journalist en
schaakschrijver gedegradeerd
tot een figuur die door velen
niet meer serieus wordt geno
men. Helaas, want in zijn jonge
jaren was het een sterke en zeer
originele grootmeester. Soms
spande hij de boog wel eens te
strak. Dat was het geval in de
volgende partij, die in een van
de legendarische matches Neder-
land-Engeland in het Schelde-
kwartier in Vlissingen werd ge
speeld.
E. Scholl-R. Keene. Vlissingen,
1970
I.e4 d6 2.d4 g6 3.Pc3 Lg7 4.f4 a6
5.Pf3 b5 6.Ld3 Lb7 7.0-0 Pd7
8.e5 e6 9.a4 b4 10.Pe4 d5
II.Peg5 Pf8 12.Del a5 13.c3 h6
bracht, sleepte evenveel punten
in de wacht als N'Diaye, maar
zijn tegenstanders hadden ge
middeld een lagere rating dan
die van de toernooiwinnaar. In
de zesde ronde won de Neder
landse kampioen in een ouder
wetse inmaakpartij dankzij
twee offers.
Kees Thijssen-Martin van Dijk
I.32-28 17-21 2.37-32 11-17
3.31-26 18-22 4.41-37 7-11
5.28-23 19x28 6.32x23 20-25
7.46-41 13-18 8.35-30 18x29
9.34x23 25x34 10.39x30 8-13
II.44-39 21-27 12.50-44 1-7?
13.23-18!
Deze manoeuvre is vooral be
kend uit de opening die begint
met 33-29 19-23 35-30. Maar
ook nu bereikt Thijssen er groot
voordeel mee.
12x23 14.37-32 16-21
14.Ph3 bxc3 15.Dxc3 Pe7 16.b4
axb4 17.Dxb4 Wit staat gewon
nen (Keene).
17...Tb8 18.Dc3 Pd7 19.La3 0-0
20.Tfcl c5 21.Lxc5 Pxc5
22.Dxc5 Pc6 23.a5 La8 24.a6
Tc8 25.Da3 g5 26.Pf2 gxf4
27.Lc2 Pe7 28.Pd3 Pg6 29.Tabl
Tc4 30.Pc5 Pe7 31.Ld3 Pf5
32.Lxf5 Na 32.Lxc4 dxc4 krijgt
zwart onnodig kansen.
32...exf5 33.Dd3 Da5 34.Dxf5
Da3 35.Tdl Da2 36.Pd7 Tfc8
37.e6
Wit stond nog steeds totaal ge
wonnen, maar raakt in tijdnood
de kluts kwijt. Winnend was
37.Pf6+!
37...fxe6 38.Dxe6+ Kh8 39.Pfe5?
Opnieuw was 39.Pf6 genoeg
voor winst.
39...Tc2 40.Pf7+?
De laatste kans was 40.Pg6+
Kh7 41.Pxf4 Lxd4+ 42.Khl en
wit moet winnen, hoewel niet
zonder moeite.
40...Kh7 41.Df5+ Kg8 42.Dg6 f3
43.Pxh6+ Kh8 44.Pf7+ Kg8
Zie diagram 1.
Remise!Een bizarre partij.
Keene won herhaaldelijk van
Donner, ook in Vlissingen had
hij hem eens lelijk te pakken.
R. Keene-J.H. Donner. Vlissin
gen, 1968
l.c4 Pf6 2.Pf3 g6 3.g3 Lg7 4.Lg2
c6 5.d4 0-0 6.0-0 d5 7.cxd5 cxd5
8.Pe5 Pg4 9.Pxg4 Lxg4 10.Pc3
i
A
A
>yr
Diagram 1
Pc6 11.h3 Le6 12.Le3 Dd7
13.Kh2 Tfd8 14.Dd2 f5?
Een zorgeloze zet, die veld e5
verzwakt. Keene weet met voor
treffelijk positiespel de stelling
geheel in zijn greep te krijgen.
15.Tacl Lf7 16.Pa4 b6 17.b3 e6
18.Pb2 a5 19.Pa4 Db7 20.Lh6
Lxh6 21.Dxh6 Tdc8 22.Tfdl Le8
23.De3 Ld7 24.Pb2 Pb4 25.Pc4
Db8 26.a3 Pc6 27.Pe5 Pxe5
28.dxe5 Db7
Hier bood Donner remise aan,
hetgeen natuurlijk werd weiger
de. Zwart kan alleen maar af
wachten.
29.h4 Txcl 30.Txcl Tc8
31.Txc8+ Lxc8 32.Dg5 Dd7
33.h5 De8 34.Lf3 Ld7 35.Kg2
Kg7 36.Df6+ Kg8 37.hxg6
hxg638.g4 fxg4 39.Lxg4 Kh7
40.e3 Lc8 41.Lc2 Lb7 42.Kg3
Lc6 43.Ld3 Kh6 44.Kg4 Dg8
45.Df4+
Hier werd de partij afgebroken,
2
noord
£984
S?A98654
<>B3
Ö82'
west
oost
£HB
V1062
B102
<?73
OHV952
OA764
1054
<SHB7
zuid
£A753
<?HV
<>108
ÖAV963
Noord gever, Oost/West kwetsbaar
foto Willem Mieras
De enige zet die zwart geen ma-
teriaalverlies oplevert.
15.33-28 22x33 16.39x8 2x13
De overblijvende stand is de wit-
speler wel toevertrouwd. De le
lijke zwarte rechtervleugel
vormt een prachtig aankno
pingspunt.
17.44-39 14-19 18.39-33 10-14
19.41-37 5-10 20.40-34 3-8
21.30-25 19-23 22.45-40 13-18
23.34-30 9-13? 24.30-24!
Brengt de dreiging 33-28 en na
het slaan 38-33 27x20 25x5 in
het spel. Omdat 23-29 verhin
derd is staat zwart totaal verlo
ren. Hij kan nog 14-19 spelen,
maar na 40-35 19x30 35x24 is
de dreiging 33-28 onafwend
baar.
Zwart speelde 11-16, waarop
wit voor de tweede keer in deze
partij een offer liet volgen:
25.24-19!! Zwart wachtte het
Diagram 2
zo een troefverliezer voor zich
zelf. Dat was echter noodzake
lijk om een klaveren naar de
vrouw te kunnen spelen. Na kla
veren aas en klaveren getroefd
waren de vierde en vijfde klave
ren vrij voor twee schoppendis-
cards. Zuid verloor niet meer
dan twee ruitens en een harten
en maakte dus zijn contract. Ge
noeg voor winst was het niet.
Aan de andere tafel hadden Ber
tens' teamgenoten een wat te op
timistische kijk op de OW-han-
den. De Wijs-Westra boden tot
vier ruiten, wat gedoubleerd
drie down ging. Het fraaie af
spel van Bertens was dus goed
voor 0-2 en -9 IMPs!
vervolg 13x24 37-31 niet af,
maar gaf het op.
De verliezer uit bovenstaande
partij had een ronde eerder voor
een verrassing gezorgd door Ger-
rit Boom, de winnaar van 2003,
een combinatieve nederlaag toe
te brengen. Dit gebeurde nota
bene in de Keiler-variant, een
openingssysteem waarin een
van de zijvarianten de naam
van de zwartspeler draagt. Zo
blijkt iedere opening toch weer
vertakkingen te hebben waarin
zelfs een erkend theoreticus ver
strikt kan raken!
Martin van Dijk-Gerrit Boom
1.34-29 17-22 2.40-34 11-17
3.45-40 6-11 4.31-26 16-21
5.32-28 19-23 6.28x19 14x23
7.35-30 10-14 8.30-24 21-27
9.37-31 5-10 10.42-37 23-28
11.50-45 20-25 12.24-20 15x24
13.29x20
Een karakteristieke ruil in deze
opening: wit gaat veld 15 bezet
ten en probeert zo de zwarte lan
ge vleugel aan banden te leggen.
10-15 14.34-29 15x24 15.29x20
14-19 16.20-15 25-30 17.40-34
30-35 18.34-29 19-23 19.29-24
11-16 20.24-20! 1-6 21.45-40
7-11 22.40-34 2-7?
Zie diagram 2.
Een ernstige fout die een verbor
gen dam op bezet veld mogelijk
maakt. Aangewezen was 9-14
20x9 3x14 waarna het nog heel
spannend had kunnen worden.
23.37-32! 28x37 24.41x21 16x27
25.15-10 4x24 26.34-29 23x34
27.39x19 13x24 28.33-28 22x42
29.31x4 en Boom gaf zich ge
wonnen.
O O O
0 O O
©O O
1 O O
O O
•-J
i
n
Diagram 2
zodat wit op zijn gemak de weg
naar winst kon zoeken. Donner
gaf echter zonder verder spelen
op. De winstweg is vrij eenvou
dig. Pion g6 gaat geforceerd ver
loren: 45... Kg7 46.Df6+ Kh6
47.Dg5+ Kh7 48.Dh5+ Kg7
49.Lxg6 Kf8 50.Dg5 en zwart is
hulpeloos.
Probleem van de week.
H. von Gottschall, 1900, Wit:
Ka5, Dg5, Pa3, Lc8, pionnen op
d4 en g3 (6 stukken). Zwart:
Kc6, La6, pionnen op c7 en d6.
Zie diagram 2. Mat in 3 zetten.
Een klassieker! Oplossing van
de vorige week. Uit een jeugd
wedstrijd. Wit: Kdl, De6, Ta7,
pionnen op c2, c3, d4 (6 stuk
ken). Zwart: Kh8, D_g5, Te7,
Pd7, pionnen op c4 en d5 (6 stuk
ken). Wits deed de beste zetten:
I.Ta8+ Kh7 2.Th8+! Kxh8
3.Dh6+ Dxh6. Pat!!
A
a
Horizontaal
1. Naamloos; 6. luchtpost; 12. houten
vat; 13. akelig; 14. voegwoord; 16. zin
tuig; 18. kwinkslag; 19. rund; 20.
vreemde munt; 22. wijfjesree; 24. ple
zier; 25. hoon; 27. kiek; 28. zeevis; 30.
Japanse parelduikster; 32. primitieve
woning; 33. spil; 35. struisachtige vo
gel; 37. mengsel van mist en rook;
39. persoonlijk vnw.; 40. wrede Ro
meinse keizer; 42. persoon van adel;
44. plaats in Duitsland; 46. spoedig;
48. Turkse titel; 50. op leeftijd; 51.
vaartuig; 53. dor; 54. slaapgelegen
heid; 55. logo; 58. kunsttaal; 60.
zwaardwalvis; 61. vlek; 62. steen
soort; 65. parochie; 67. zwemvogel;
69. Hongaarse componist; 70. Zuid-
amerikaanse dans; 71. deel van een
hengel; 72. ijzeren mondstuk; 74.
spinnenwebdraad; 76. punt van een
lijst; 78. vrachtschip; 80. korrel-
sneeuw; 81. lidwoord; 82. Ierland; 84.
metalen bak; 86. muzieknoot; 87. gril;
88. Europeaan; 90. vaartuig; 92. deel
baar door twee; 96. vrouwelijk dier;
98. vlasbundel; 99. speelgelegen-
heid; 103. onheilsgodin; 104. dwars-
mast; 105. koude valwind; 106. spot
vogel; 108. bijwoord; 109. tipgeld;
110. in het jaar (Lat.); 112. koolstof;
113. opstaan.
Verticaal
1. De gezamenlijke edellieden; 2.
voegwoord; 3. belang; 4. rivier in
Duitsland; 5. graveur; 7. oprijlaan; 8.
deel van een bijenkorf; 9. omslag; 10.
soort slee; 11. vrij rondlopend; 15. be
drog; 17. voorzetsel; 18. persoonlijk
vnw.; 19. wilde haver; 21. gevuld; 23.
plaksel; 24. loterijbriefje; 26. bazar
(Ind.); 27. meerstemmig muziekstuk;
29. mijns inziens; 30. opera van Ver
di; 31. deel van een kachel; 32. hol-
mium; 34. jongensnaam; 36. persoon
lijk vnw.; 38. persoonlijk vnw.; 39. de
jonge jaren; 41advies; 43. insectene
ter; 45. dierenverblijf; 47. soort aap;
49. arme mensen; 52. bijenhouder;
53. rivier in Vlaanderen; 54. schel; 56.
drankgelegenheid; 57. ratelpopulier;
59. eveneens; 63. uitgelezen gezel
schap; 64. honingbij; 66. bagger; 67.
wachthuisje; 68. schoeisel; 71. vis;
72. alcoholische drank; 73. klef; 75.
onderdrukt lachen; 77. kopvoorn; 78.
bijwoord; 79. muzieknoot; 80. appar
tement; 83. persoonlijk vnw.; 85. die
rengeluid; 87. landtong; 89. voorzet
sel; 91. soort papegaai; 93. door mid
del van; 94. huidopening; 95. jongen;
97. Griekse letter; 99. worp; 100. bazi
ge vrouw; 101. landbouwwerktuig;
102. gevechtswagen; 105. kinderziek
te; 107. dochter van Cadmus; 109.
muzieknoot; 111. voorzetsel.
De letters uit de vakjes
54-5-69-78-99-18-52-87-23 en
56-101-89-41-86-65-111-43-98-71 vor
men twee sleutelwoorden
Schrijf uitsluitend de gevonden sleutelwoorden op een briefkaart en stuur dit
uiterlijk woensdagmorgen naar het volgende adres:
Puzzelredactie PZC, Postbus 31, 4460 AA Goes
of per e-mail naar: redactie@pzc.nl
Vermeld uw naam, adres en woonplaats. De PZC stelt de volgende prijzen be
schikbaar: eerste prijs een Iris-cheque van 25,=. Tweede, derde en vierde
prijs een Iris-cheque van 12,50. De oplossing en de namen van de prijswin
naars vindt u in de PZC-bijlage Wonen van volgende week.
Oplossing doorloper
De prijswinnaar van de Iris-cheque van €25,= is: P. de Vos-Rijk, Sas van Gent. De
Iris-cheques van €12,50 gaan naar:P. Ovaa, Oost-Souburg, C. v.d. Wekken, Zierkzee en
J. v.d. Akker, Rilland. De prijzen zullen binnenkort worden toegezonden.Oplossing door
loper 15x15 nr. 493
Horizontaal: 1. Attachement, soft; 2. kerrie, nota, opper; 3. klem, Titus, anemie; 4. elkeen,
eterij, kalm; 5. reder, Irene, noria; 6. krab, snor, fronsel; 7. rodeo, gewoon, rede; 8. aren,
balans, dagen; 9. aarde, roadie, aard; 10. materie, roer, dame; 11. slier, aldra, kolos; 12.
talm, okapi, lancet; 13. inleg, Ariël, anode; 14. poel, griener, emir; 15. tante, nerts, stage.
Verticaal: 1. Akker, kraam, stipt; 2. teller, oraal, anoa; 3. trek, dader, tillen; 4. armee, ben
de, emelt; 5. citer, sober, rogge; 6. heining, aria, karn; 7. enter, oeloe, larie; 8. mouter,
waard, pier; 9. etsen, fond, oriënt; 10. naar, erosie, alles; 11. tonijn onder, kaars; 12. spek,
onraad, onnet; 13. opmars, egaal, coma; 14. feil, ieder, moedig; 15. trema, lende, stère.
Het thema Tweede Wereld
oorlog is in feite oneindig.
Er gaat geen jaar voorbij, of er
wordt wel een gebeurtenis of
persoon herdacht. Dit jaar heb
ben we bij voorbeeld al een Slo
veense zegel gehad (22 januari)
die herinnert aan de opmars in
juli 1943 van de XlVe- divisie
naar Stajersko en 16 april ver
scheen een Hongaarse zegel (160
huf) die zestig jaar Holocaust
memoreert (steen met Davids
ster). Maar het hoogtepunt is
wel de herdenking van D-Day
(6 juni 1944), de landingen van
de Geallieerde troepen op de
stranden van Normandië.
Canada, Frankrijk, Gibraltar,
Guernsey, Jersey en Man herden
ken deze historische gebeurte
nis op één of meer zegels.
In Nederland verschenen de eer
ste WO-ü-zegels op 1 november
1942, twee Legioenzegels (ook
in velletjes) waarvan de bijslag
naar het Nederlandse Legioen
1942 ging. Met deze twee zegels
meegerekend herdacht Neder
land in de afgelopen zestig jaar
in totaal met negentien emissies
de Tweede Wereldoorlog. De eer
ste bevrijdingszegels (15 stuks)
werden in de periode 1944-1946
uitgegeven. Verder: 15 juli 1945,
de Nederlandse Leeuw, die een
draak overwint; 1950, één van
de zes Zomerzegels met het
PTT-verzetsmonument in Den
Haag; 1950, kerken in oorlogs
tijd (5 zegels); 1955, bevrijdings
zegel met vlammend zwaard;
1965, drie herdenkingszegels
met monumenten; 1970, bevrij-
dingszegel met een symbolische
voorstelling, oog achter prikkel
draad; 1980, bezetting en bevrij
ding, een Engelse bommenwer
per die voedselpakketten af
gooit en Anne Frank; 1980, de
Europazegels met koningin Wil-
helmina die tijdens de oorlog
via Radio Oranje het Nederland
se volk toespreekt en Churchill;
1985, verzet en bevrijding, vier
zegels, onrecht en verzet (50 ct.),
geallieerden 1945 (60 ct.), bevrij
ding (65 ct.) en 15 augustus 1945
(70 ct.); 1990, drie Rotterdam-ze
gels met op één de rokende ruï
ne van de Zuiderkerk; 1991, Fe
bruaristaking, deel van een foto
van de razzia rond het Jonas Da
niël Meyerplein in Amsterdam
in 1941; 1992, Kamp Wester-
bork 1942-1994 (op 15 juli 1992
was het vijftig jaar geleden dat
de eerste deportatietrein uit
Kamp Westerbork vertrok);
1993, Radio Oranje; 1994, twee
zegels gewijd aan de Japanse
kampen in Nederlands-Indië en
Operatie Market Garden; 1995,
drie 80 ct.-zegels, Bezet, ge
knecht, geteisterd, gebrand
schat /vijftig jaar geleden werd
Nederland bevrijd/één wereld
vijftig jaar Verenigde Naties;
1997, twee samenhangende ze
gels Marshallplan 1947 en 1999,
één zegel in het velletje getiteld
Hoogtepunten uit de 20e eeuw:
De Bevrijding 1945.
Hero Wit
-t O
Jp
