Ingeblikte kroeglucht opsnuiven
I
1
PZC
r
1
J
1
L
L
Tom Poes en het Vergeetboekje
Kip met paddestoelen in romige saus
O
Kunstenaar bedenkt peperduur presentje voor Amsterdammers met heimwee
Slurpers
puzzel
12
24
25
31
recept
A
weer
donderdag 3 juni 2004
doorCorrie Verkerk
Cafélucht in blik. Dat is de
vinding die Eduard Daams
op de markt heeft gebracht na
meer dan veertig jaar onder
zoek naar de specifieke geur
van kroegen in Amsterdam. On
langs vond hij de juiste melan
ge. Helemaal nieuw is het idee
niet, want ooit werd in Zeeland
gezonde zeelucht uit blik aange
boden.
In de jaren zestig liep Daams,
beeldend kunstenaar, elke maan
dag dwars door het Amsterdam
se centrum, van het Centraal
Station naar het Leidseplein,
waar hij werkte. Onderweg pas
seerde hij dan vele kroegen
waar driftig werd geboend en ge
schrobd, met de deuren wijd
open. „De lucht die ik dan in
mijn neus kreeg, was enorm
heerlijk en vies tegelijk," vertelt
Daams. „Een soort zure bier
lucht, gemengd met tabak en
zweet. Een opwindende geur."
Daams woont inmiddels al jaren
in een Drents dorp, maar die
Amsterdamse kroegenlucht
heeft hem nooit losgelaten. Hij
bleef experimenteren, mixen en
ruiken, om die speciale sensatie
uit zijn jeugd terug te vinden.
Onlangs presenteerde hij weer
een mengseltje aan vrienden.
Een van hen rook er geblind
doekt aan en knikte. Daams
wist het ook, „Het was bingo.
Eindelijk."
Nee, het precieze recept van zijn
luchtje verraadt hij niet. Hij wil
alleen dit kwijt: „Zweet zit er
in, bierextract en varkensurine.
Maar dan moet u niet meteen
aan hele plassen denken, het
gaat meer druppeltjesgewijs."
Wie een blikje van Daams vin
ding opent, de ogen sluit en
ruikt wordt 'bedwelmd' door
een melange van een vleugje
menselijk zweet, verschaald
bier, tabaksdamp (helaas niet zo
sterk als vroeger, aldus de ma
ker) en dan nog wat zurige uri
ne. Oftewel: oude, in alle poriën
getrokken kroegenlucht.
Daams complete familie heeft
meegeroken. En hij kan niet
wachten om andere liefhebbers
met zijn uitvinding te laten ken
nismaken. „Als de melange goed
is, gaat die in een buideltje. Dat
gaat weer in een blik met een
rooster erop, zodat je af en toe
een snuifje kunt nemen.
Doe je het kalm aan, dan gaat
zo'n portie kroegenlucht jaren
mee." Dat mag ook wel, voor de
prijs: 25 euro per blik. Maar dan
hebben we het ook, aldus
Daams, over het ultieme genot.
„Dan zit ik thuis, in Drente, ach
ter mijn pilsje, pak het blik erbij
en ruik. Met je ogen dicht waan
je je dan zo weer in een Amster
dams café."
Maar is de geur van een kroeg
niet overal een beetje hetzelfde?
Zeker niet, vindt Daams. „Neem
een café in Barcelona: daar
ruikt het naar specerijen. Zoe
tig." En ook een Gronings kroe
genluchtje haalt het niet bij het
Amsterdamse. „Er zit gewoon
een ander gevoel bij." Daams
hoopt binnenkort circa vijfhon
derd blikken op de markt te
brengen. „Nee, die staan nog
niet klaar. Je moet voorzichtig
blijven, de markt aftasten." Zelf
ziet hij het als presentje voor
Amsterdammers-in-den-vreem-
de-met-heimwee, zoals hijzelf,
maar ook voor toeristen die iets
geks mee naar huis willen ne
men. „Misschien ziet de WV er
Eduard Daams deed op het Leidseplein en elders in Amsterdam al snuivend inspiratie op voor zijn
vondst. foto Leendert Jansen/GPD
wel iets in. En je kunt ze natuur
lijk ook via de cafés zelf laten
verkopen." Inmiddels zijn de
eerste reacties binnen. „Ik kreeg-
net nog een telefoontje van Gor
don. ,,Wat voel je dan, als je het
ruikt?" vroeg hij. Ja, wat is het.
Die geur, dat sentiment van
vroeger. Gordon begreep dat
goed. Hij vertelde dat hij thuis
nog kleren van zijn overleden va
der heeft hangen, daar eens in
de twee weken even aan snuffelt
en dan vol schiet. Zo'n soort
emotie is het." GPD
Een gallon (3,79 liter) benzine kost tegen
woordig in de Verenigde Staten rond de 2,1
dollar, 29 cent meer dan een maand geleden en
60 cent meer dan vorig jaar rond deze tijd. Dat
is vanzelfsprekend een financiële tegenvaller in
dit land van brandstofslurpers. Alles wat je
meer in de benzinetank van je 'es-joe-vie'
(sports utility vehicle, tèrreinwagen) moet stop
pen, kun je niet uitgeven aan andere belangwek
kende zaken in het leven, zoals een ijskoffie van
dik drié dollar bij de populaire koffieketen Star
bucks of een gallon melk van 3,50 dollar.
Natuurlijk is het voor mensen die weinig te mak
ken hebben moeilijk als ze zes, zeven dollar
meer kwijt zijn per tank. Maar over het alge
meen valt het me als Europeaan zwaar om mee
te gaan in de golf van verontwaardiging over de
hoge benzineprijzen die af en toe via de media
ons huis binnentreedt.
In Nederland zou je in je handjes knijpen van ge
noegen als je bijna vier liter peut in je Golfje
kreeg voor minder dan twee euro. En hoe hoog
de benzineprijs nu ook is in de VS, hij is relatief
gezien nog altijd een stuk lager dan in 1981.
Toen kostte een gallon benzine, als je de inflatie
standplaats
Washington
over de hele periode meerekent, 2,94 dollar. Ben
zine is hier gewoonweg ongelooflijk goedkoop,
ook in vergelijking met andere levensbehoeften.
Maar ik begrijp de onvrede wel. Lage benzine
prijzen zijn hier een soort onvervreemdbaar
recht. Regering na regering heeft de Amerikaan
se burger gesterkt in de opvatting dat betaalba
re bezoekjes aan de pomp deel uitmaken van de
'American way of life'. Bovendien zijn de afstan
den groot en gaan alle prijzen omhoog als de ben
zine meer kost. Hogere transportkosten worden
niet alleen door taxichauffeurs aan de klant
doorberekend.
Het is ook een beetje psychologie. Als de benzine
meer kost, vóelt het leven een stuk duurder aan.
Niet dat iemand er een meter minder om rijdt,
maar volgens een peiling van vorige week zegt
maar liefst 64 procent van de Amerikanen dat
de hoge benzineprijs voor financiële problemen
in hun gezin zorgt. En sommige analisten zien in
de hoge benzineprijs een reden voor het uitblij
ven van meer vertrouwen in het economische be
leid van president Bush, ondanks de weer aange
trokken banengroei van de afgelopen maanden.
Het wat milieubewustere deel van de natie heeft
nu de stille hoop dat de hoge benzineprijs dé fi
nanciële prikkel zal zijn die de Amerikaanse me
demens aanzet tot wat energiezuiniger gedrag,
maar als land is Amerika toch wel enorm ver
slaafd aan groot, groter, grootst. De trend is om
een SUV te kopen, ook al zijn die niet zo zuinig
en duurder in onderhoud dan gewone personen
auto's. Inmiddels zijn drie op de tien verkochte
auto's terreinwagens.
Kleine zuinige autootjes zie je bijna niet, alhoe
wel de Toyota Prius - een hybride die rijdt op
elektriciteit en benzine - hier in de buurt erg po
pulair is. Maar dat komt vooral omdat je er tij
dens de spits mee op de speciale rijbaan voor car
poolers mag rijden en zo de vele files ontwijkt.
Dat mensen nu, volgens de Amerikaanse media,
kijken naar een kleine terreinwagen in plaats
van een grote is al heel wat, alhoewel die trend
eerlijk gezegd al langer aan de gang" was.
Volgens een onderzoeker van Gallup is het alle
maal heel complex, de relatie tussen de Ameri
kaan, zijn auto en de benzinepomp. Het jamme
ren over de benzineprijs is óók een jaarlijkse tra
ditie. De huidige prijsrecords worden voor een
deel veroorzaakt door vraag en aanbod, en voor
een deel door het jaarlijks terugkerende structu
rele gebrek aan raffinagecapaciteit in deze perio
de van het jaar. Een meerderheid van de Ameri
kanen zegt elk jaar voorafgaand aan het zomer
seizoen - want dan gaat Amerika massaal de
weg op - dat ze 'deze zomer' minder zullen rij
den vanwege de hoge benzineprijs.
Ondertussen is er alweer een nieuwe crisis in
aantocht. Niet alleen is de prijs van melk de afge
lopen maanden fors gestegen, ook cacao en vanil
le zijn een stuk duurder. Een ijsje kost deze zo
mer tien tot twintig procent meer. De benzine-
slurpers zijn gewaarschuwd.
Ans Bouwmans
Horizontaal: 1. Vogel; 9. uit
roep bij de jacht; 10. gele
verfstof; 11. reeds; 12. zand
heuvel; 14. voorzetsel; 15. hij
die zich baadt; 17. tuit van
een kan; 19. Engels bier; 21.
koker; 22. Noorse godheid;
23. het leven betreffend; 25.
insect; 27. slipje; 30. vogel
product; 32. compagnie; 33.
per week; 34. zwart paard;
36. insnijding; 38. creatie.
Verticaal: 1. Land; 2. dui
venhok; 3. soort slee; 4. ereti
tel van een dame in Spanje;
5. kauw; 6. United Kingdom;
7. een beetje; 8. broos; 13.
lofdicht; 15. naakt; 16.
Jamaïcaanse stroming; 18.
Zwitsers kanton; 20. pausen-
naam; 23. soort vlieg; 24.
enkelvoudig; 26. straat; 28.
vlaktemaat; 29. sluiting; 31.
Internationaal Olympisch
Comité; 33. schrijfgerei; 35.
uitdrukking van spijt; 37. deel
van een Franse ontkenning.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
11
13
16
17
18
20
22
23
26
28
29
30
32
33
34
85
36
37
38
Op elke regel twee woorden
invullen. Twee of meer eindlet
ters van het eerste woord zijn
meteen de beginletters van het
tweede woord.
Horizontaal:
5. Kronkelende taal (5); Dier
dat een hele tijd plant (8);
6. Vrouwelijke rivier (7); Het
gat van een meisje (4);
7. Bijkomende drank (6); Met
een slee snel naar Frankrijk
(5);
8. Wordt hij geholpen door
een priester? (8); Die dooie is
een saaie vent (7).
Verticaal:
1. Opkomende veerkracht? (7); Ondeugend beest (5);
2. Aangeslagen door de bevrijding (6); Het laatste deel van de encyclopedie? (6);
3. Dier dat zich bezighoudt met websurfen (4); Sieraad in het milieu van mensen
die geld tappen (8);
4. Geld(t) als meer geweld (7); Succes hebben (ondanks deze klappen) (6).
Begin bij vakje 1. Bij
elk volgend cijfer
begint een nieuw
woord. De laatste
letter van een
woord is telkens de
eerste letter van het
volgende woord. Bij
goede invulling, is
in de licht gekleurde
vakjes een woord te
lezen.
1. Citrusvrucht; 2. kielspit; 3. geneeskrachtige plant;
4. feestelijke maaltijd; 5. loven.
Oplossingen van gisteren:
Citaat:
Atoom, borat, Bronx, alibi, badge, ironie, kastie, kittig, klepel, poedel, paljas, pos
ter, poncho, namaak. Het citaat is van Don Herold: "Werken is een vorm van
zenuwachtigheid".
Cryptogram:
Horizontaal: 4. Wegwals; 5. tijm; 7. stram; 9. klem; 10. vete.
Verticaal: 1. Gepast; 2. zwaar; 3. platmaken; 6. Moren; 8. bel.
Toevoegen: Kaasstolp.
Kraak de Code: 3-5-3-2-6-0
Toonder Studio's
Intussen waren heer Bommel en Tom Poes in de Haaksteeg
aangekomen en gingen het vervallen huis van dokter H. Po-
cus binnen.
„Kijk", fluisterde Tom Poes, „als u nu door dat deurtje
naar binnen gaat om met die schurk te praten, ga ik kijken,
wat hier achter is. Ik heb een beetje tijd nodig en hij moet
mij niet in de gaten krijgen. Daarom moet u hem goed bezig
houden!"
„Ja ja, dat spreekt", gaf heer Ollie toe. Hij keek met tegen
zin om zich heen en vervolgde mompelend: „Het bezighou
den van zo'n schavuit stuit me tegen de borst, dat begrijp
je. Maar ik wil zijn manier van werken haarfijn bekijken;
Hans Belterman
Dit is een snelklaar gerecht uit de
wok. Rijst past er goed bij maar
met een stuk brood erbij levert het u
ook een goede maaltijd op.
Hoofdgerecht voor 2-3 personen
2 borstfilets van kip (ca. 250
gram);
250 gram (kastanjechampig
nons;
20 gram boter;
1 el. (zonnebloem)olie;
1 gesnipperde ui;
1 teentje fijngehakte knoflook;
1/2 dl gevogeltefond, uit potje;
1/2 dl droge witte wijn;
1 1/2 dl kookroom;
zout;
witte peper uit de molen;
1 takje rozemarijn;
1 takje verse tijm;
1 el. fijngehakte peterselie;
1 tl. fijngesneden tijmblaadjes;
1 el. fijngesneden bieslook.
Maak het kippenvlees droog met keu
kenpapier en snijd het in blokjes (ca.
1 cm). Maak de paddestoelen
schoon. Snijd het onderste eindje
van de steeltjes eraf en laat ze verder
heel.
Verhit boter en olie in een wok en
fruit de ui. Schep er vervolgens knof
look en stukjes kip door. Laat alles 3
minuten, onder voortdurend om
scheppen, bakken. Voeg fond, wijn
en 1/2 dl water toe. Doe de padde
stoelen erbij. Roer alles door.
Schenk, na 3 minuten, de room erbij
en voeg zout, peper en tèkjes tijm en
rozemarijn toe. Laat alles 2-3 minu
ten zachtjes sudderen of zolang tot
een licht gebonden saus is verkre
gen. Neem daarna de kruidentakjes
weg. Voeg peterselie en tijmblaadjes
toe. Schep alles enkele malen om.
Presentatie: dien het gerecht op in
een voorverwarmde schaal. Strooi
bieslook er over. Geef er knapperig,
zelfgebakken stokbrood of ciabatta-
brood bij.
Vooruitzichten
weer
vrijdag
zaterdag
at
zondag
at
maandag
max.
17°
18°
21°
23°
min.
10°
12°
12°
14°
wind
ZW 4
NW 4
ZW 4
NW 4
-t eer
Zon dal
vandaag
1 op 5.30 pa:
onder 21,1 vir
Maan
Ier
vandaag rer
op 23.03 do
onder 5.C
Nautisch bericht
Matige noordenwind, kracht 4. Er wordt goed zicht verwacht
Kustwatertemperatuur rond 15 graden. Geen mist en onweer,
Vi
Waterstanden DI
Laag water ser
als het niet goedschiks kan, dan maar kwaadschiks. En ik
reken erop dat je je best doet, jonge vriend."
Tom Poes was echter reeds aan het einde van de gang ver
dwenen in een donkere ruimte, waar de balken en dwarsbal
ken liepen, die het oude pand overeind hielden - en daar be
gon hij zich naar boven te werken.
Heer Bommel betrad met enige schroom de grote zaal. Aan
het eind van de ruimte zag hij een grijsaard zitten, die zo in
gespannen in een kristallen bol keek, dat hij de patiënt niet
opmerkte. Dat is te begrijpen, want de oude Pocus probeer
de contact te krijgen met Ogeltors - en het maakte hem on
gerust, dat het niet lukte.
donderdag
3 juni VM
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
vrijdag
4 juni
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
Hoog water
uur cm uur cm
14.59 250
15.19 277
14.33 243
14.56 191
16.39 141
16.45 165
16.10 173
15.49 284
16.46 170
2.33 247
2.54 275
2.08 241
2.30 187
4.06 136
4.05 161
3.40 173
3.23 285
4.10 166
pk
9.06 222 21.261 gr<
9.30 233 21.531 OU
8.43 217 21.02: ter
8.45 162 21.05 Vo
9.55 136 22.20 rer
10.05 158 22.30 Cu
10.16 161 22.36 x
9.58 249 22.20:
10.04 157 22.36
tee
in ll"c
Hoog water
uur cm uur cm
OU
3.18 257
3.38 285
2.53 251
3.15 197
4.56 144
-,5.00 169
4.25 176
4.08 292
5.06 172
15.45 246
16.05 273
15.19 239
15.38 186
17.26 138
17.30 162
18.05 169
16.36 276
17.45 165
Bij
Li
H Hogedrukgebied
Laag water
uur cm uur
9.50 220 22.1
10.17 230 22.42 Illc
9.26 214 21.50" fei
9.24 157 21.521*3'
10.55 129 23.05 hu
10.55 152 23.15 he:
10.55 154 23.26! Mi
10.45 245 23.09 i ves
10.55 1 50 23.25'ja£
po
1 oir
O
lichte sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
i f//
zware regen
gei
- ke
fe
io3o de
Isobaar
Europa: Veel zon
I-
Tussen mooi weer in Scandinavië en mooi en warm weer in
Zuid-Europa ligt een hele strook met bewolking en buien ge
klemd. Deze zone strekt zich uit vanaf Schotland, de Benelux
over Duitsland tot in de Balkan. De temperatuur blijft in het bu
engebied gematigd en ligt maximaal tussen 16 en 20 graden.
In Spanje en Portugal is het met plaatselijk 36 graden ronduit
heet. In Frankrijk en de andere landen rond de Middellandsei-
is het droog, vrij zonnig en met 22-25 graden aangenaam warr
Op een enkele plaats kan nog een bui ontstaan. Ook in
Scandinavië schijnt de zon regelmatig en wordt het 20 tot
25 graden. Alleen in het noorden van Noorwegen en Zweden
is meer bewolking en is het met 12 graden kouder.
J£ ZOU wa
teru^aan
AL5 ViB MAM
WAREN
VERÓETEN'
ENIÓE P£ W££
war.
PAN HAP JEM AAR OP TUI?
KLAARENINéEPAfCTMOÉTEN
ZIJN. MAAR Na, JE 5LEEE
MAAR ZEUREN EN TREUZELEN EN
NU m JE JE Tl JÓER VERBETEN.
EIÓEN SZHUUP.
De eerstkomende dagen verlopen Door: Jordi BID it
nog vrij wisselvallig in Zeeland, maar
in de loop van het weekeinde krijgen we met een weersverbete-,D1-
te maken. Dit komt door de nabijheid van een hogedrukgebied,jL,
nu nog te ver weg van de regio ligt om er volledig van te kunne
profiteren. Want het centrum bevindt zich vanmiddag op de oc-
aan, al is er wel een uitloper te zien boven de Noordzee. Aan de
oostflank van dit weersysteem waait een matige noordelijke wiif7
En daarmee worden nog veel wolkenvelden aangevoerd. HetblUi
echter wel op de meeste plaatsen droog en mocht het nog tot
bui komen, dan zijn de regenhoeveelheden niet groot en duurt/}]
regen kort. De temperatuur loopt vanmiddag uiteen van 17 gra:
op de stranden tot 19 graden aan de Noord-Brabantse grens.
Morgen wordt de uitloper van hoge luchtdruk 'weggeduwd' doPE
een storing die gekoppeld is aan een lagedrukgebied met hetrzvoc
trum nabij de westkust van Noorwegen. De storing passeert aar
Zeeland van west naar oost
met veel wolken en soms een
beetje regen. Het wordt onge
veer 17 graden bij een naar
zuidwest draaiende wind, die
matig blijft. Tijdens het week
einde komt er dan een hoge
drukgebied tot ontwikkeling.
Waarschijnlijk bouwt dat in de
loop van het weekeinde verder
uit en verschijnt de kern zon
dag of maandag dichtbij Zee
land. Hierdoor krijgen we
steeds vaker de zon te zien en
wordt het overwegend droog.
Daarbij gaat de temperatuur
geleidelijk omhoog. Wordt het
zaterdag circa 18 graden, zon
dag noteren we 21 graden en
de dagen daarna komt daar
nog iets meer bij.
Af en toe
Zeeland: Mooi weekend?
--
«hHHHhHHH
