Verkiezingskoorts Indonesië stijgt
PZC
PZC
Geen mens houdt werkelijk
van het Europees parlement
Saoedi's met
handen in haar
na 'Khobar'
Haak wil dieren niet
alleen in tekenfilms
een eigen stem geven
Kandidaten deze maand de boer op om stemmen te winnen
2 juni 1954
woensdag 2 juni 2004
door Esther Gotink
De terreuraanslag in de Sa-
oedische stad Khobar,
zondag, vertoont grote gelij
kenis met de gijzelingen die
de laatste maanden plaatsvin
den in Irak. Na de hoos zelf-
moordbommen heeft Al Qae-
da een nieuwe tactiek: het
kidnappen van buitenlandse
werknemers.
„De Saoedische regering
heeft een grote kluif aan deze
nieuwe activiteit", zegt Chris
Doyle, directeur van het Cen
trum voor Brits-Arabische re
laties in Londen. „Ze is zich
pijnlijk bewust van haar be
narde positie. Enerzijds moet
ze de westerse oliemagnaten
beter leren beschermen om
dat die van groot belang zijn
voor haar economie, ander
zijds moet ze vechten voor
haar eigen overleven. Want
hoewel de terreuracties pri
mair gericht zijn tegen wester
lingen, is Al Qaeda's uiteinde
lijke doel Saoedi-Arabië te de
stabiliseren en een Tali-
ban-achtig regime te introdu
ceren." De aanslag van afgelo
pen weekend was een poging
om de oliemarkt te verstoren
en te demonstreren dat het Sa
oedische koningshuis niet in
staat is de veiligheid te garan
deren. En daarin is Al Qaeda
tamelijk succesvol gebleken,
meent Doyle. Moslimextremis
ten wisten 50 gijzelaars vast
te houden, na de kantoren en
een wooncomplex van wester
se werknemers in de olie-in
dustrie te zijn binnengeval
len. Saoedische commando's
bevrijdden de gegijzelden,
maar 22 van hen vonden de
dood terwijl drie van de vier
terroristen wisten te ontsnap
pen.
„De Saoedische autoriteiten
zijn niet opgewassen tegen
dit soort aanslagen. Ze moe
ten een inhaalslag maken.
Om zelfmoordaanslagen te
voorkomen werden barriq I
des opgezet en auto's dor
zocht. Nu moeten ze de aa:
dacht verplaatsen naar schieV;
partijen en gijzelingen, die c
Saoedische Al Qaeda-og
heeft afgekeken van hun stil d;
ders in Irak. Saoedi-Arabië;ij;
in grote beroering.ni
Na de aanslagen van 11 se: si
tember 2001 in Amerika wetp;
duidelijk dat een deel vanóri
financiële middelen van 0'
Qaeda afkomstig is van c d-
Arabieren, veelal uit Saoid:
di-Arabië. ei
Hoe geloofwaardig is de ove k<
heid nu in haar belofte tentp
risme uit te roeien? Is zij ze
geen sponsor van extreraiiG
tisch geweld? „Er wordt rege h
matig gespeculeerd dat in c v
Saoedische top rotte appe: h
zitten, dat er sprake is van i[ ir
filtratie. Maar het gros vanc E
natie, inclusief de leiders, zk d
in dat de bescherming va w
westerlingen nodig is om I z
eigen welvaart veilig te ste g
len. Het land is de groots: E
olieleverancier ter wereld, e "V
geheel afhankelijk van o n
Amerikanen die de olieindui d
trie op poten hebben geze v
Zij hebben gezorgd voor ee b
verbetering van de infrastruc J,
tuur en waterhuishoudint E
De bevolking ziet het Weste d
niet als een bedreiging en Os; F
ma bin Laden niet als de be! v
vrij der." d
Spullen pakken ÏJ
Na het drama van dit weel I
einde adviseerde Washingtoi I;
Amerikanen zo snel mogelij r
hun spullen te pakken, te I:
meer omdat Al Qaeda me a
een verklaring kwam waan
men zei Saoedi-Arabië 'te red
den van de ongelovigen'. Don
le: „Verlaten alle buitenlan
ders nu op stel en sprong hs I
land, dan wordt niet de ooi: c
zaak maar het gevolg aanga v
pakt. Al-Qaeda zou dan ee I
stap dichter bij haar doel ko r
men." GPD s
door Step Vaessen
De één overwint haar schuwheid en
gaat opeens met journalisten pra
ten, een ander ontvouwt een 25-pagi-
na's tellend beleidsdocument en de vol
gende lanceert een lekker klinkend ver
kiezingslied. Vijf kandidaten voeren
een spannende strijd om het president
schap in Indonesië, een ambt dat nie-
- mand meer cadeau krijgt. De komende
maand moeten ze de boer op.
1 Op 5 juli kiezen bijna 150 miljoen Indo
nesiërs voor het eerst rechtstreeks hun
president. Ook de bevolking moet nog
'aan dit staaltje van democratie wen
nen. „Mijn kandidaat is Amien Rais, en
hij moet voor de rest van zijn leven ge
kozen worden", roept een vrouw uit Pa
poea met tranen in haar ogen. Tijdens
een plechtige bijeenkomst bij het natio
nale monument beloven de vijf paren,
presidentskandidaten met hun kandida
ten voor het vice-presidentschap, be
leefd dat ze 'bereid zijn om te winnen
en te verliezen'. Susilo Bambang Yud-
hoyono oftewel 'SBY' lijkt de favoriet.
Een opiniepeiling laat zien dat de 'den
kende generaal' 41 procent van de stem
men krijgt, veel meer dan zittend presi
dent Megawati (11,2 procent) en
^oud-generaal Wiranto (10 procent). De
voorzitter van het Volkscongres, Amien
Rais, en vice-president Hamzah Haz lij
ken nauwelijks kans te maken. Waar
schijnlijk komen er twee verkiezings
ronden. De winnaar moet de absolute
'meerderheid halen plus twintig pro
cent van de stemmen in minimaal zes
tien van de 32 provincies. Een haast on
mogelijke opgave.
Anders dan normaal hangt een overwin
ning niet af van de omvang van de par
tij. Een peiling laat zien dat 30 procent
van de mensen die bij de parlementsver
kiezingen gestemd hebben op de groot
ste partij Golkar - de partij van Wiran
to - op Susilo Bambang Yudhoyono
stemmen.
De campagne is net begonnen en duide-
lijk is dat Wiranto met zijn enorme fi
nanciële middelen en partijapparaat
een geduchte tegenstander is. De aan
klacht van misdaden tegen de mense
lijkheid in Oost Timor lijkt hem niet te
deren. Daar tegenover profiteert Mega
wati weer van het feit dat ze het moet
opnemen tegen twee generaals. Indone
siërs die pertinent geen ex-militair als
president willen, stemmen tegen wil en
dank op haar.
Aanhangers van presidentskandidaat Susilo Bambang Yudhoyono en diens 'running mate' Yusuf Kalla voeren campagne in Jakarta. Yudhoyono gooit hoge ogen voor
het hoogste ambt, moet zelfs de huidige president Mewgati toegeven. foto Bagus Indahono/EPA
In heel het land zijn duizenden
'warungs' ingericht: plaatsen waar het
'gewone volk' kan discussiëren over po
litiek. „Beter laat dan nooit", zegt Rid-
wan, een voormalige politieke gevange
ne die op Megawati stemt omdat hij 'ge
traumatiseerd is door de militairen'.
Wennen
Zelf moet de president nog aan de nieu
we strijd wennen. Hoewel ze volhoudt
dat 'winnen en verliezen deel uitmaken
van het democratisch proces' weigerde
ze de hand te schudden van rivaal Susi
lo Bambang Yudhoyono. De president
verwijt haar oud-minister van Veilig
heidszaken, als kabinetslid campagne
gevoerd te hebben voor zichzelf. Toch
moeten ook Megawati's adviseurs toege
ven dat SBY een grote kans maakt op
het presidentschap. „Het is een lucht
bel", meent adviseur Rizal Mallaran-
geng. „Zijn populariteit komt vooral
voort uit protest tegen het huidige be
wind. Maar niemand weet wanneer de
luchtbel uit elkaar springt, voor of na
de verkiezingen." De 'luchtbel' heeft
een 25 pagina's tellend politiek pro
gramma. Hij belooft economische groei
van 7,5 procent in 2009, tegen 4,5 pro
cent nu. Het aantal armen wil hij over
vijf jaren met 50 procent teruggebracht
hebben. Bovenal belooft hij een vrien
delijk investeringsklimaat, de reden
waarom SBY ook in het buitenland
scoort.
Voor Megawati is er werk aan de win
kel. Onlangs beloofde ze bijna 13 mil
joen' nieuwe banen, honderdduizend
nieuwe leraren en een jaarlijkse salaris
verhoging van 15 procent voor ambte
naren. Ze legde niet uit hoe ze aan het
geld daarvoor dacht te komen. Nog
voor de start van de verkiezingscam
pagne trommelde ze binnen- en buiten
landse journalisten op voor een unieke
persconferentie. Zelf pijnlijke vragen
beantwoorden is iets wat ze drie jaar
lang vermeed. De persbijeenkomst
werd een crime. Op haast elke vraag
reageerde ze verontwaardigd. Toen ie
mand haar reactie vroeg op de populari
teit van Susilo Bambang Yudhoyono
sneerde ze: „Lekker makkelijk hè, vra
gen stellen." Ook weigerde ze ant
woord te geven op het teleurstellende
resultaat bij de parlementsverkiezin
gen. „De laatste drie jaar heb ik ge
leerd hoe gemakkelijk mensen de aan
val op je inzetten", verzuchtte ze. GPD
OVERNAME - De scheepswerf
Zeeland in Hansweert blijft be
houden. De Terneuzense
Scheepsbouw Maatschappij
NV neemt deze namelijk over.
Hiermee is de scheepswerf uit
de financiële problemen. Vol
gende week zal het werk, dat
nu stil ligt, dan ook weer her
vat worden.
EMIGRANTEN - Uit Vlissin-
gen vertrok gisteren het enor
me Britse passagiersschip Hi
malaya. Aan boord waren 200
Nederlanders op weg naar Au
stralië, die in het Oceanische
continent een nieuw vaderland
hopen te vinden.
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationpark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111 )454647
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
WICHELROEDES - De wed
groep voor landbouwkund
onderzoek heeft een rappa
gepubliceerd waarin staat d J
wichelroedes voor landbouv
doeleinden onbruikbare insta
menten zijn. De commas I
raadt dan ook aan geen waa; I
de te hechten aan onderzoekt 1
met dergelijke werktuigen, z
i
GOUDEN REIGER - De Got
den Reiger, die vorige wet s
van kasteel Westhove op M
niatuur Walcheren werd om I
vreemd, is even plotseling tt
ruggekeerd op zijn oude ste! c
Kennelijk heeft de dader bt r
rouw gekregen. s
1
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag)
per maand: 19,45
per kwartaal: 56,60
per jaar: €217.00
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,20
zaterdag: 1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig de
Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de Regelen
voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax: (0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes)
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Vcor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax: (0114)372771
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Behoort tot WGGGNGR
Tot oktober 2000 was Haak on
dernemer. Met zijn vrouw run
de hij vier modezaken in Vlissin-
gen, Middelburg en Goes. Toen
merkte hij al hoe moeilijk het is
'diervriendelijk' te werken. „Ik
ben vegetariër, mijn vrouw ook.
We wilden liever geen leren
spullen meer verkopen, maar er
waren amper alternatieven."
Haak kan zich in de boeren ver
plaatsen. „Het is een kwestie
van afbouwen, van langzaam
omzetten. Ik ben niet voor subsi
dies, maar dat kan helpen in eer
ste instantie." Veel hangt af van
de consumenten, beseft hij.
„Biologisch vlees is duurder,
klagen mensen, maar ze kunnen
geld sparen door een dag geen
vlees te eten. Kwestie van kie
zen."
Dat is het ook volgende week
donderdag. Haak heeft met zijn
vriend Rob Ossewaarde uit
Oud-Sabbinge alle Zeeuwse ver
kiezingsborden van posters
voorzien. Hij gaat markten af.
Zeker 150.000 stemmen zijn no-
dig om één zetel te halen, „Als
mensen even niet aan hun eigen
dingetjes denken, moet het luk
ken", verwacht Haak, met be
kende Nederlanders als Jan
Wolkers en Martin Gaus als
lijstduwers. „En als het niet
lukt? Jammer. Dankzij ons
krijgt dierenwelzijn wel meer
politieke aandacht."
foto Dirk-Jan Gjeltema
De Europese verkiezingen zijn
op 10 juni, en niemand loopt er
warm voor. De relatie tussen
parlement en kiezer is altijd
koeltjes geweest en het is de
vraag of dat anders kan.
door Hetty van Rooij
Het decor is overal in het
land hetzelfde. Een zaal,
meestal niet al te vol, een paar
europarlementariërs achter de
microfoon en een voorzitter die
zijn uiterste best doet om een le
vendig debat over Europa op
gang te brengen. Dat laatste
valt niet mee, want in de zaal is
meer aandacht voor de eigen
problemen dan voor de zorgen
in Letland of Polen. „Als ieder
een er zo over dacht als u, zou
er van de vooruitgang van de
Europese Unie niet veel terecht
komen", sneerde de historicus
Maarten van Rossum vorige
week tijdens zo'n verkiezingsde
bat naar de aanwezigen.
De Europese verkiezingen ko
men er aan, en dat zullen we we
ten. Overheid, politieke par
tijen, belangengroepen en orga
nisaties doen hun uiterste best
om de kiezer ervan te overtui
gen dat hij naar de stembus
moet. Ze hebben gelijk en hun
argumenten zijn overbekend:
het Europees parlement krijgt
steeds meer macht, het vormt de
enige democratische controle in
Europa, de Nederlandse kiezer
kan alleen via de 27 Nederland
se europarlementariërs zijn
stem laten horen, en tachtig pro
cent van de wetgeving komt uit
Europa.
Maar die solide en rationele ar
gumentatie kan de doorsnee Ne
derlander niet overtuigen, zo
blijkt uit het bedroevend lage
opkomstcijfer van 29,9 procent
bij de verkiezingen in 1999, Het
Europese parlement is te ver, te
vreemd, te abstract, te ongrijp
baar, en veel te veel gehuld in
een vage mist van graaien en
zakkenvullen,
Praathuis
Maar toch. In de afgelopen twin
tig jaar is het parlement uitge
groeid van een vrijblijvend
praathuis tot een volksvertegen
woordiging met werkelijke
macht. Als de nieuwe Europese
grondwet er doorkomt, wordt
die positie alleen maar sterker.
De Duitse president Schroder (1), premier Balkenende (m) en de Poolse president Kwasniewski is een
aantal van de Europese leiders dat deze week vergadert in Mexico. Het valt niet mee om de kiezer te
interesseren voor hetgeen er in Brussel wordt besloten. foto Paulo Whitaker/RTR
Maar het imago van het parle
ment is in die twintig jaar niet
meeveranderd. De doorsnee kie
zer ziet niets in het Europees
parlement en hij denkt dat wat
er in Brussel en Straatsburg ge
beurt niets met hem te maken
heeft. Waarom zou hij dan de
moeite nemen om op 10 juni de
deur uit te gaan om een hokje
rood te maken?
Als de discussie tijdens een ver
kiezingsavond op dat punt is
aanbeland, zuchten de aanwezi
ge europarlementariërs meestal
diep. Aan hén ligt het niet, leg
gen ze de zaal uit: ze werken
hard, ze doen hun best, en ze
kunnen moeiteloos vier of vijf
onderwerpen uit hun mouw
schudden, die aantonen dat hun
bezigheden wel degelijk van be
lang zijn voor de kiezer in Ter
neuzen of Maasbracht.
Het ligt aan de Nederlandse tele
visie, vinden ze, die veel te wei
nig aandacht besteedt aan hen
en hun werk. Het ligt aan de po
litici in de Tweede Kamer, die
zichzélf het belangrijkst vinden
en liever niet vertellen dat de
werkelijke macht meer dan
tweehonderd kilometer van Den
Haag verwijderd is. Het ligt aan
de saaiheid van de debatten,
aan de onbekendheid van de Eu
ropese volksvertegenwoordi
gers, aan de ingewikkelde be
sluitvorming, aan de moeilijke
onderwerpen. Het ligt, kortom,
aan van alles, en in de afgelopen
vijfentwintig jaar heeft nie
mand het antwoord gevonden
op de vraag hoe de kloof tussen
het Europees parlement en de
burger gedicht kan worden. Dat
roept onontkoombaar de vraag
op of die kloof eigenlijk wel te
dichten valt.
'Europa, best belangrijk', roept
de overheid. De voorbeelden
van de gevolgen van 'Europa'
voor het dagelijks leven liggen
voor het oprapen, variërend van
gratis pinnen tot de controle op
schoon water en de vergoeding
van ziektekosten in het buiten
land. Maar Europa bemoeit zich
niet met het zwerfvuil op straat,
de kleine criminaliteit, de kwali
teit van het onderwijs, de hoog
te van het collegegeld of de files
in de ochtendspits.
Veel kwesties die de burger
rechtstreeks raken en die aan de
borreltafel favoriet zijn, worden
niet in Europa geregeld. Tijdens
een recent verkiezingsdebat in
Eindhoven moesten de aanwezi
ge europarlementariërs toege
ven dat de eeuwigdurende ver
keersopstoppingen rond die
stad niet op het Europese priori
teitenlijstje van grote vervoers-
projecten staan. Geen Europees
geld te verwachten, met andere
woorden.
En hoezeer de zaal ook 'ja' knikt
op de vraag of het niet van groot
belang is dat het armzalige Pool
se wegennet eens stevig wordt
aangepakt, in veel ogen staat te
lezen dat de snelweg op tien kilo
meter van de eigen voordeur
toch eigenlijk ook 'best belang
rijk' is.
Daar ligt de kern van het pro
bleem: het Europarlement is een
belangrijk instituut, maar het
heeft zijn plaats in de democra
tie niet verwoiwen en het vóelt
niet van belang. De afstand tus
sen de dagelijkse problemen en
de Europese aanpak is te groot.
Maar als de kiezer zijn verant
woordelijkheid neemt, gaat hij
stemmen uit plichtsbesef en niet
omdat zijn hart hem dat ingeeft.
GPD
Acht Zeeuwen dingen mee naar
een zetel in het Europees parle
ment, volgende week donder
dag. Wietse Haak staat zevende
op de lijst van de Partij voor de
Dieren.
door Harmen van der Werf
Wietse Haak
In tekenfilms van Walt Disney
hebben dieren een stem, maar
nog geen stemrecht. De Partij
voor de Dieren wil de dieren
dat recht wel geven, via mensen
als Wietse Haak uit Kortgene.
Zo kan het niet meer, vindt
Haak. Hoe in de intensieve vee
houderij met dieren wordt om
gesprongen: varkens die onver
doofd worden gecastreerd.
Haantjes die worden doodge
maakt omdat ze toch geen eie-
ren leggen. Daartegen wil hij
zijn stem laten horen in het Eu
ropees parlement. Want in Brus
sel en Straatsburg wordt het
landbouwbeleid vormgegeven.
Als er een partij op het Europe
se-podium thuishoort, is het wel
de Partij voor de Dieren, vindt
Haak.
Politieke interesse had hij altijd
al. En de liefde voor dieren zit
diep bij hem. Lid van een partij
was hij nooit, tot de Partij voor
de Dieren binnen zijn gezichts
veld kwam vlak voor de verkie
zingen van januari vorig jaar.
