Klapperend
doek is
uit de tijd
Sommige planten horen gracieus te nijgen
Marmoleum
Muurkast
Cactusmarkt
Balloon
Eco-wonen
zaterdag 22 mei 2004
Als vroeger de zon hin
derlijk in huis scheen,
dan deed je gewoon het zon
nescherm naar beneden. Te
genwoordig zijn de moge
lijkheden om licht en warm
te uit huis te weren legio.
Terwijl de nieuwste sereens
en buitenjaloezieën de
markt veroveren, winnen
ook de aloude markiezen en
markisolettes nog steeds
aan populariteit.
Lange tijd veranderde er niet
zo veel aan de Nederlandse
gevels. Het knikaimzonne-
scherm was het modernste dat
er te krijgen was. En we waren
er blij mee, zonder meer. Want
dat scherm betekende een hele
verbetering ten opzichte van het
uitvalscherm. Je liep immers
niet langer het risico je hoofd te
stoten tegen de armen aan de zij
kant en bovendien hadden de
knikarmschermen een veel gro
tere uitval, dus boden ze ook
meer schaduw. Maar samen met
de alom bekende markiezen wa
ren ze zo ongeveer ook het enige
dat we hadden om de zon buiten
te houden. Kom daar nu eens
om. Sereens, buitenjaloezieën,
jaloezierolluiken, ja zelfs zonne
schermen met ingebouwde ver
lichting en verwarming.
De vooruitgang begon een aan
tal jaren geleden, zo vertelt
Eric-Jaap van Oenen (van
Zon-Ex), met de introductie van
de sereens, een verticale zonwe
ring met een transparant doek
van glasvezeldraad met pvc-coa-
ting, dat binnen een aluminium
constructie parallel loopt aan
het raam. Met sereens kun je
door het hele raam blijven kij
ken en wordt de zon ook nog uit
huis gehouden wanneer hij al
ver is gezakt.
Sereens werden dan ook in no-ti-
me populair. Met name voor gro
te projecten, zoals kantoorpan
den, woonflats of verzorgings
huizen. En voorlopig zal daar
geen verandering in komen,
voorspelt echtgenote Belinda
van Oenen. Want de gebouwen
worden alleen maar hoger en op
de tiende verdieping is een
screen voor het raam nu een
maal praktischer dan een
scherm. Zeker nu er stormvaste
versies bestaan die een belang
rijk bezwaar van de eerste gene
ratie, het klapperen van het
doek, wegnemen.
Afstandsbediening
Ze zet haar woorden kracht bij
door het nieuwste oprolsysteem
1 te demonstreren. Mét een simpe
le druk op de afstandsbediening
brengt ze het doek in beweging.
Het gaat enkele malen kort op
en neer, dan klikt het vast en
strekt zich automatisch strak.
„De wind kan er nu geen vat op
krijgen", licht Belinda toe.
„Klapperende doeken zijn dus
verleden tijd, zelfs op twintig
meter hoogte."Een buitenjaloe
zie is een ander alternatief. Ze
zijn er tegenwoordig in diverse
soorten Luxaflex-achtigen. Plus
punt van zo'n buitenjaloezie is
dat je onbelemmerd zicht houdt
op de straat, terwijl je toch de
zon uit huis houdt. Bovendien
ogen ze decoratief. „Met hun
aluminium lamellen geven ze de
woning een echte hightech uit
straling."
Het nieuwste van het nieuwste
is het jaloezierolluik, dat
Zon-Ex samen met collega's ont
wikkelde. Het combineert de
voordelen van zowel de buitenja
loezie als het traditionele rol
luik. „Veel mensen willen graag
rolluiken, omdat ze niet alleen
zonwerend en warmtesolerend
zijn, maar ook nog eens inbraak
werend. Een nadeel is echter
dat gewone rolluiken vaste la
mellen hebben, waardoor je hele
maal opgesloten zit. Wij rusten
het rolluik uit met beweegbare
lamellen, die jé net als bij een
buitenjaloezie kunt kantelen. Je
kunt dus even goed door een ja
loezierolluik kijken als door een
buitenjaloezie, maar je kunt je
raam ook tegen inbraak beveili
gen. Door de motor een signaal
te geven, worden de lamellen na
melijk vergrendeld en wel zo ste
vig dat ze zelfs met een moker
niet zijn open te breken." Het
jaloezierolluik is sinds ongeveer
een jaar op de markt - de vraag
ernaar neemt ondanks de prijs
flink toe.
Veel consumenten geven nog al
tijd de voorkeur aan een tradi
tioneel zonnescherm, vooral
voor op het terras. Maar ook
daar heeft de tijd niet stilge
staan. Zo is het assortiment
knikarmschermen uitgebreid
met luxe terrasschermen met in
gebouwde lichtspotjes en een
verwarmingselement in de balk.
Hierdoor is het volgens
Eric-Jaap mogelijk om een
dag-in-de-tuin met vele uren te
verlengen. „Bij het licht van de
spotjes kun je tot in de late uur
tjes lezen. En de infraroodlamp
zorgt voor een aangename warm
te." Ook qua constructie zijn de
knikarmschermen de laatste ja
ren flink verbeterd. „Veel scher
men zijn tegenwoordig uitge
rust met een motor met doekrek-
compensatie", vertelt Belinda.
„Zo'n motor zorgt ervoor dat de
bak aan de gevel, waarin het
scherm verdwijnt, te allen tijde
wordt gesloten. Wilde het vroe
ger nog wel eens gebeuren dat
het doek niet meerJielemaal
kon worden opgerold, bijvoor
beeld omdat de stof door vocht
was gerekt, nu wordt het niet
meer aan de weersinvloeden
blootgesteld." Een dergelijke ga
rantie kan voor een markies
uiteraard niet worden gegeven.
Ook als deze is opgetrokken,
dan nog zal de kap in de regen
niet helemaal droog blijven.
Markiezen worden dan ook snel
ler vuil en slijten harder dan
zonneschermen.
Zijdeachtig
De vraag naar markiezen neemt
nog steeds toe. Vooral in de
vrije-sectorbouw zie je tegen
woordig een terugkeer van klas
sieke woningtypen. „En wat
staat er nou mooier bij een klas
siek huis dan zo'n nostalgische
markies?" Eric-Jaap en Belinda
verwachten zelfs dat de markiso-
lette ook in het straatbeeld te
rugkeert. Dit valarmscherm,
waarvan het bovenste deel van
het doek verticaal voor het
raam loopt en het onderste deel
een uitvalscherm vormt, was ja
Semi-transparante zonwering zorgt voor zicht op de buitenwereld.
renlang uit de mode, maar de
laatste tijd duikt hij weer steeds
vaker op. En niet ten onrechte,
meent Eric-Jaap, „want een
markisolette is in feite een idea
le combinatie van een screen en
een uitvalscherm." Vooral nu in
de bouwvoorschriften de pla
fondhoogte is opgetrokken,
waardoor ook de ramen hoger
zullen worden, voorziet hij een
goede toekomst voor dit type
zonwering.
Over noviteiten wil Eric-Jaap
nog niet veel kwijt. „Dit jaar
nog komt er een nieuw type
doek op de markt: de sun-silk."
Dat is een zijdeachtig doek, dat
even zon- en warmtewerend als
het huidige, maar aanmerkelijk
dunner en dus beter oprolbaar.
Vooral aantrekkelijk vanwege
de kleur. „Het doek heeft name
lijk zo'n intense kleur, dat het
lijkt of het straalt."
Kitty van Gerven
Uvularia grandiflora.
Als een pioenroos uit het
lood hangt dan zet je er een
steun bij, en als tulpen of ridder
sporen naar één kant overhellen
stel je dat niet op prijs, dan
staan ze scheef. Maar als een Sa
lomonszegel kaarsrecht over
eind zou staan, dan zou dat geen
gezicht zijn. Sommige planten
horen nu eenmaal gracieus te
nijgen - vooral die planten met
hangende of bengelende bloe
men. Want aan een rechte sten
gel is het lastig om bevallig te
bengelen.
Bij de Salomonszegel is overhan
gen geen fout maar een deugd.
Salomonszegel - Polygonatum -
is een plant zonder kapsones,
die zelfs in droge schaduw nog
redelijk gedijt. Daarom zou je
verwachten dat Salomonszegel
vaak gebruikt zou worden als
een uitkomst op moeilijke plaat
sen in de tuin, maar dat valt te
gen. Het is niet zozeer de scha-
duwminnende Salomonszegel
die weinig populair is als tuin
plant, nee, het is de schaduw
zelf die door veel tuiniers als on
gewenst wordt gezien.
Dat geldt gelijkelijk voor ama
teurs en professionals. Kijk
maar naar tuinen die door be
roepsontwerpers bedacht zijn,
die ontwerpen watertuinen,
buxustuinen, patiotuinen en rot-
stuinen, met vaste-planten-bor-
ders, eenjarigenborders en sier-
grassenborders, maar niemand
ontwerpt een schaduwtuin. Eén
obligate boom is toegestaan,
maar meestal is dit een dakpla
taan, een parasollinde of een bol-
acacia en evenmin als één zwa
luw een zomer maakt, maakt
één bolacacia een schaduwtuin.
En dat terwijl de sfeer in een
schaduwtuin nooit te evenaren
is door een tuin in de volle zon.
Dat geheimzinnige, groenige, ge
filterde licht krijg je alleen als
zonnestralen door gebladerte
vallen.
Maar goed, als u voor uw scha
duw liever onder een parasol of
een partytent gaat zitten, dan
laat u zich door mij toch niet om
praten. Dan moet u maar snel
ophouden met lezen terwijl ik
mijn lofzang over schaduwplan-
ten vervolg. Salomonszegels
zijn er in allerlei vormen en ma
ten, van anderhalve meter tot
tien centimeter hoog, ze dragen
hun hangende bloemen aan dun
ne stengeltjes die in de bladok
sels ontspringen. Vaak zijn die
bloemen roomkleurig, al dan
niet met groene puntjes aan het
bloemblad, maar ook soorten
met lila en paarse bloemen ko
men voor. Een plant waar je
moeilijk omheen kunt is de an
derhalve meter hoge Polygona
tum x hybridum, een kruising
tussen P. odoratum en P. multi-
florum die de beste eigenschap
pen van beide ouders in zich ver
enigt: geurende bloemen in tros
jes van drie tot vijf.
Met Polygonatum x hybridum,
die zich door middel van uitlo
pers uitbreidt, kun je met groot
gemak en met veel effect een
paar vierkante meter vullen. Po
lygonatum odoratum blijft wat
lager en heeft hooguit drie bloe
men per tros, maar kent een
zeldzame gevuldbloemige vorm:
'Flore Pleno'. En ook de bontbla-
dige vorm 'Gilt Edge', waarvan
het blad een crèmegele rand
heeft, kan in donkere hoeken
zeer effectief zijn. Bontbladige
planten kunnen donkere plaat
sen in de tuin doen oplichten,
mits met mate gebruikt. Van te
veel bont blad wordt de toe
schouwer draaierig.
Voor wie het kleurenpalet van
de Salomonszegel al te beschei
den vindt, is er een spectaculair
alternatief' Uvularia grandiflo
ra is een nauw verwant familie
lid van de Salomonszegel, maar
bloeit met grote gele klokken.
De lange, puntige bloembladen
hebben een elegante draai. De
hoogte van de plant varieert -
van dertig centimeter op arme
grond tot zeventig centimeter
op humusrijke vochtige bos
grond. Het is geen lastige plant,
die Uvularia, maar het is even
min een plant die in droge scha
duw gedijt' hoe meer humus en
bladaarde, hoe beter. Er be
staan twee variëteiten' de gewo
ne soort heeft goudgele klokken
en bij 'Pallida' zijn de bloemen
licht zwavelgeel.
Uvularia's bloeien lang, in april
en mei, en zijn gemakkelijk te
vermeerderen door de kruipen
de wortelstokken in stukken te
snijden
Doe dat in maart, als de plant
net begint te groeien.
Romke van de Kaa
Marmoleum Click wordt vooral
toegepast in de kinderkamer.
Dat meldt producent Forbo
Linoleum.
Het vorig jaar gelanceerde pro
duct is vergelijkbaar met clickla
minaat. Marmoleum Click be
staat uit tegels of panelen die in
elkaar geklikt kunnen
worden. Daardoor is de vloer ge
makkelijk zelf te leggen.
Omdat het product vooral in de
kinderkamer opduikt, komt
Forbo Linoleum met drie
nieuwe felle kleuren. Ze zijn ver
krijgbaar onder de namen
bleeckerstreet, blue en golden
sunset. Volgens Forbo laten de
kleuren zich gemakkelijk combi
neren met de bestaande vijftien
tinten.
Informatie:
www.marmoleum.nl.
Een kast die aan de muur hangt,
neemt net zoveel ruimte in als
een kast die op de grond staat.
Toch lijkt de ruimte groter wan
neer de kast is opgehangen. Dit
optisch bedrog ontstaat doordat
de vloer vrij blijft.
Volgens Lundia is het een 'ware
trend' om kasten op te hangen.
Daarom introduceert het bedrijf
het hangend systeem. Hiermee
kunnen kasten'uit het assorti
ment in een handomdraai aan
de muur worden bevestigd.
Lundia adviseert om de kasten
niet hoger te maken dan twee
meter en niet dieper dan
veertig centimeter. Dit in ver
band met de maximale draag
kracht.
Cactussen en vetplanten zijn on-
derhoudsvriendelijk. Mede om
die reden zijn ze populair. Grote
exemplaren sluiten bovendien
aan bij een strak, modern interi
eur.
De echte liefhebbers zijn vere
nigd in de Nederlands-Bel
gische vereniging Succulenta.
De Nijmeegse afdeling daarvan
houdt 6 juni een cactus- en vet-
plantenmarkt. De jaarlijkse
markt is één van de grootste van
Nederland.
Volgens de organisatie is de
markt zowel georganiseerd voor
verzamelaars als voor geïnteres
seerden.
Het qvenement vindt tussen
10.00 en 15.30 uur plaats in het
Kolpinghuis, Smetiusstraat 1 in
Nijmegen. De entree bedraagt
1 euro.
Opvallende nieuwkomer in de
collectie van de Italiaanse meu
belproducent Pierantonio Bona-
cina is het krukje Balloon. De
zitting is gemaakt van rotan en
het zitvlak is gestoffeerd. Bal
loon is verkrijgbaar als barkruk
(twee hoogtes), als poefstoeltje
en als fauteuilstoeltje.
Balloon is ontworpen door de
Italiaanse designer Marco Piva.
Informatie:
www.bonacinapierantonio.it
De Stichting Mens Architec
tuur organiseert zaterdag 5 juni
een excursie naar de wijk
EVA-Lanxmeer in Culemborg.
Het bijzondere van deze wijk is
dat-ie volledig op ecologische
leest geschoeid is.
Uitgangspunt van initiatief
neemster Marleen Kaptein was
dan ook een wijk te realiseren
waarin bouwen met oog op het
milieu en duurzaam samenleven
samenkomen. Dat sluit dan
weer aan bij de opvattingen van
de Stichting Mens Architec
tuur.
Het programma dat van 9.00 tot
17.00 uur duurt, bestaat naast
een bezoek aan de wijk uit een
inleiding van Kaptein, een
lunch en een rondleiding.
Informatie: 013-5348482.
Het zonneschemr kent tal van variaties, vlak langs het raam of met een kniksysteem.