Een bluesdeuntje in de
polder, waanzinnig!
Zelfs onze koffiejuffrouw is straks strafbaar
PZC
Gait Klein Kromhof,
muzikant
21
Vlaams Blok
zaterdag 22 mei 2004
Gait Klein Kromhof
Na een jaar Zaamslag vindt het gezin
in 2000 rust in de polders bij Lams-
waarde. Klein Kromhof heeft de Mill-
street Bluesband dan vaarwel gezegd
en gaat in Zeeland op zoek naar nieu
we muzikanten. Een telefoontje naar
gitarist Theo de Koning leidt tot een
rol als regelmatige gastmuzikant bij
Champagne Charlie en via Juke
Joints-drummer Peter Kempe komt
hij in contact met Ries de Vuyst uit
Waterlandkerkje, met wie hij nu de
Vage Klachten vormt. Akoestische gi
taren, zang en mondharmonica, meer
heeft het duo niet nodig.
„Ik kan het geluid van een volledige
band niet meer aan. En los daarvan,
in een 'kaal' gezelschap kom ik juist
goed tot mijn recht. Bovendien, als ik
last heb van mijn kwaal is er geen
man overboord. Bij de Vage Klachten
ben ik een toegevoegde waarde. Als ik
ziek ben, kan ik thuisblijven, al heb ik
daar moeite mee. Niet op het moment
zelf, want dan sta ik echt op mijn be
nen te zwabberen. Maar achteraf vind
ik het heel vervelend dat ik gemaakte
afspraken niet kon nakomen. Het
moeilijkste is om de juiste balans te
vinden, om 'nee' te kunnen zeggen te
Het kwam niet echt meer
als een verrassing, dus ont
ving hij de boodschap heel
nuchter. 'Gait, jij hebt de ziek
te van Ménière', wat grofweg
staat voor aanvallen van duize
ligheid, oorsuizen en slechtho
rendheid. Niet of nauwelijks te
verhelpen. Je moet er mee le
ren leven. En dus zit er voor
mondharmonicaspeler Gait
Klein Kromhof uit Lamswaar-
de niets anders op. Dat weet
hij, je zal hem ook niet horen
zeuren, maar het is vooral ge
voelsmatig vaak verdraaid las
tig. De ziekte heeft hem im
mers gemaakt tot een muzi
kant die vaak niet spelen kan.
Ménière, in 1861 voor het eerst
nauwkeurig beschreven door de
gelijknamige Franse arts, is zeldzaam.
Een gemiddelde huisarts komt in zijn
carrière maar één a twee mensen met
deze ziekte tegen en weet daardoor
vaak niet precies wat er aan de hand
is. Zo ook de huisarts van Klein Krom
hof in zijn voormalige woonplaats
Lunteren, die de ziekte van Ménière
uitsloot. „Later bleek uit onderzoeken
dat ik het wel degelijk had. Ik had al
langer last van vermoeidheid, was
vaak duizelig en kon niet tegen onre
gelmatigheid. Eerst dacht ik dat ik
overspannen was, maar op een gege
ven moment heb ik uitgezocht wat het
zou kunnen zijn. De ziekte van Méniè
re komt vaak voor bij mensen die ho
ge eisen stellen. En ik ben een perfec
tionist", vertelt Klein Kromhof.
Nou ja, in een hoop dingen dan toch.
Want op het voetbalveld nam Klein
Kromhof het vroeger niet zo nauw.
„Tot mijn vijftiende was ik rechts
back bij de Vroomshoopse Boys. Ik
deed dat voor mijn lol. terwijl de ande
ren het vooral om het winnen ging. Ik
maakte toen al muziek en raakte daar
steeds meer in geïnteresseerd. We voet
balden eens op een veld, dat grensde
aan een oefenruimte van een blues
band. Ik was wisselspeler en hoorde
die muzikanten tekeergaan. Man, ik
was zo onder de indruk dat ik het veld
helemaal niet meer in wilde. Dat was
ook het moment van de omslag: ik wil
de voortaan alleen nog maar muziek
maken."
Handig
Tot die tijd was zijn mondharmonica
vooral bijzaak geweest. Muziek zat
niet in de genen van de familie Klein
Kromhof. Vader, moeder en hun vier
kinderen vormden een sober arbei
dersgezin, dat in het conservatieve
Den Ham (Overijssel) een rustig be
staan leidde. „Ik werd carrosseriebou
wer. Was handig, zo redeneerden mijn
ouders, want er was in de familie nog
niemand die kon lassen. 'Jij moet je
handen gebruiken', zeiden ze altijd.
Temeer omdat ik dyslectisch ben. Ik
kan mij heel moeilijk concentreren.
We zijn net terug van een vakantie in
Portugal. Daar heb ik in tien dagen
met veel moeite een boek uitgelezen.
Als kleine schooljongen keek ik vroe
ger veel liever uit het raam naar alle
boten die door het Almelo-Nordhom-
kanaal voeren. Ik kende alle namen
van die boten. Dat vond ik veel inte
ressanter dan die leraar die van alles
stond te vertellen. Die boeide mij to
taal niet."
Gait Klein Kromhof was thuis de eni
ge die echt om muziek gaf. „Het werd
van huis uit niet echt gestimuleerd.
Ja, mijn moeder speelde wel aardig
mondharmonica, maar ik wilde veel
liever een accordeon. Mijn buurjon
gen had er ook één. Hij zat bij een ac
cordeonclubje, waarvan ook veel leu
ke meiden deel uitmaakten. Als ze een
uitvoering hadden, ging ik alleen daar
om al graag kijken. Maar helaas, een
accordeon was te duur,,dus kreeg ik
op achtjarige leeftijd een mondharmo
nica. Ik speelde wel, maar op een gege
ven moment verdween dat ding toch
weer in de kast. Totdat mijn vrienden
op de middelbare school leerden gi
taarspelen. Bij de typische kampvuur
liedjes van Bob Dylan konden ze mij
natuurlijk goed gebruiken."
In die periode dienen zich de eerste
bandjes zich aan. Klein Kromhof
maakt met diverse bands furore in
Naam:
Gait Klein Kromhof
Geboren:
30-11-1957 in Den Ham
Woonplaats:
Lamswaarde
Burgerlijke staat:
getrouwd met Frealien Tak;
vader van Björn (17) en
Daan (10)
Opleiding:
LTS
Beroep:
huisman en muzikant
Overijssel en omstreken, wat leidt tot
contact met de bandleden van Sugar
Mama, die dan al internationaal aan
de weg timmeren. „Die contacten had
ik in de loop der jaren opgebouwd. Ik
heb immers altijd de passie gehad om
met verschillende muzikanten te spe
len. Dan gaat het om spanning, kijken
wat er op het podium gebeurt. Boven
dien heb ik altijd het gevoel gehad dat
ik niet alles op één iemand moest ver
wedden. Met Sugar Mama speelden
we werkelijk overal. België, Duits
land, Ierland... In die jaren leerde ik
ook mijn vrouw Frealien kennen. We
woonden eerst samen in Zwolle, maar
verhuisden na verloop van tijd naar
De Glind (gemeente Barneveld). Frea
lien was al actief in de zorgsector,
maar we kregen het idee om iets met
zijn tweeën te doen. Dat kon in De
Glind, waar we in een socio-woning
gezinshuisouders werden voor vier
kinderen."
Gefrustreerd
Het vertrek uit Zwolle betekent het
einde van Klein Kromhofs rol in Su
gar Mama. Sterker nog, de verhuizing
lijkt zelfs even het einde van zijn muzi
kale carrière in te luiden. „Het werk
was zo hectisch, het slokte ons hele
maal op. Ik had gewoon geen tijd
meer voor muziek, al knaagde dat
steeds meer. Ik raakte gefrustreerd,
had geen contacten in de muziekwe
reld meer en kwam daardoor niet
meer aan de bak. Dat duurde een jaar
of drie. Toen heeft Frealien stiekem
een advertentie geplaatst in het tijd
schrift Music Maker. Ik was woedend,
want ik hou helemaal niet van bede
len in de trant van 'muzikant zoekt
band'. Wat nog erger was, er volgden
geen reacties, waardoor ik nog gefrus
treerder werd."
Een belletje naar de befaamde Mill-
street Bluesband uit Amersfoort lever
de ook al niets op. „Ze hadden geen
mondharmonicaspeler nodig. Maar
een paar weken later speelde ik op
een jamsessie samen met een paar van
die Millstreet-leden. Ze vroegen gelijk
of ik het volgende weekend mee wilde
naar Amerongen voor een optreden.
Het klikte direct, de neuzen stonden
meteen dezelfde kant op." Zijn muzi
kale carrière zit dan weer in de lift.
Met de Millstreet Bluesband struint
hij de Nederlandse, Belgische en Duit
se podia af, singer/songwriter JW Roy
vraagt hem om assistentie bij de opna
mes van zijn cd, kortom: alles loopt op
rolletjes. Totdat de ziekte van Méniè
re zich steeds meer laat gelden. Klein
Kromhof wordt volledig arbeidsonge
schikt verklaard. Het moet voortaan
anders, weet hij, in die gedachte ge
steund door het feit dat zijn vrouw tot
haar oren in het werk zit en hun jong
ste zoon Daan, die het Downsyn
droom heeft, ook heel veel aandacht
opeist.
„Je voelt je op zo'n moment uitgeran
geerd, je weet dat je een regelmatiger
leven moet gaan leiden. Daarom zoch
ten we naar rust. We hadden al een
paar jaar een vakantiehuisje in Zaam
slag, dus wisten we wat
Zeeuws-Vlaanderen te bieden had.
Onze oudste zoon Björn stond op het
punt naar de middelbare school te
gaan, dus dit was het ideale moment
om te verkassen."
foto Mechteld Jansen
gen verzoekjes voor optredens. Maar
goed, ik ben niet iemand die er over
blijft zeuren. Ik heb het nu eenmaal,
ik moet ermee leven."
Dat lukt hem aardig in Oost-Zeeuws-
Vlaanderen, door Klein Kromhof beti
teld als 'het mooiste gebied van Neder
land'.
Het leven als huisman bevalt hem, De
Vage Klachten timmeren aardig aan
de weg, een keer per maand houdt hij
een bluessessie in café De Herberg in
Graauw, kortom Klein Kromhof heeft
zijn draai gevonden. „Wij gaan hier
waarschijnlijk ook niet meer weg.
Weet je, eigenlijk heb ik hier de oor
sprong van mijn favoriete muziek te
ruggevonden. Zet in de auto eens een
blues-of folkdeuntje op en rijd eens
over de polderdijken. Man. dat geeft
mij een waanzinnig gevoel."
Raymond de Frel
et Vlaams Blok is - zo stelt de recht
bank in Gent - een racistische partij.
Ereem-rechts in Vlaanderen moet noodge-
ongen een nieuwe, gematigder koers
«an varen. Anders dreigt 'de tanker' te
apseizen.
leblik verstrakt. Gerolf Annemans, de
die gezien wordt als het gematigde ge-
icht van het extreem-rechtse Vlaams Blok,
;furieus. Op de gevestigde politieke orde
op de Gentse rechter die van oordeel is
lat zijn partij aanzet tot vreemdelingen-
'at. „Die domme, francofone lui", fulmi-
serthij, „Nee, ik aanvaard dit arrest niet.
'ooit!" Even daarvoor heeft hij met een
:«ie glimlach uitgelegd waarom de geves
te politieke orde in België 'm zo knijpt
wrhet Blok. „Wij bedreigen de symme-
nede machtsverhoudingen aan weerszij-
ravan de taalgrens. Door onze aanwezig-
öd kunnen er in Vlaanderen bijna geen
«ssieke meerderheidsregeringen gevormd
'orden. Het Blok is te groot, straks mis
ten nog groter dan de partij van de pre-
IUer Dat leidt vanzelfsprekend in Wallo-
"ië tot de nodige onrust. België begint bar
ste vertonen."
uitspraak van de rechter is in zijn ogen
j®politiek vonnis. Voor iedereen die
,enkt dat dit het einde is van extreem-
«hts heeft Annemans, fractievoorzitter en
J D jaar kamerlid voor het Blok, een dui-
lehjkeboodschap: „Deze beweging gaat
10011 meer weg.Hoe vernietigend het ar-
van het Hof van Beroep in Gent ook is.
f Vlaams Blok, concludeerde het Hof op
iaPril, is een racistische partij. „U ge
bukt de criminaliteitscijfers niet enkel om
^bevolking te informeren maar om op sys-
fmatische en eenzijdige wijze aan te zetten
tvreemdelingenhaat", luidde het oordeel,
^bet Vlaams Blok van leer trekt tegen de
vrouwenbesnijdenis, is dat niet uit piëteit
met de slachtoffers maar om de islam in
een kwaad daglicht te stellen. Migranten
zijn in de optiek van het Vlaams Blok para
sieten, profiteurs, criminelen.
Het Vlaams Blok gaat tegen de uitspraak in
cassatie. Voor de deelstaatverkiezingen op
13 juni in België heeft het vonftis geen enke
le consequentie, voorlopig verandert er
niets. Wie dacht dat de Vlaming niet op een
partij stemt die nu ook officieel racistisch
is, heeft het mis. Volgens een recente opinie
peiling staat extreem-rechts op winst en
wordt de partij met ruim twintig procent
van de stemmen groter dan de VLD (Vlaam
se Liberalen en Democraten) van premier
Guy Verhofstadt.
Ook het Blok zelf is niet van plan in te bin
den. De partij lanceerde doodleuk het idee
voor een kliklijn om illegalen op te sporen.
Praktijken die volgens minister van Binnen
landse Zaken, Patrick Dewael, een erg
bruin randje hebben. Het plan is inmiddels
weer van tafel, maar de boodschap is duide
lijk: het blok gooit de beuk erin. De vrije
meningsuiting staat op het spel. Dat er ook
aan het recht op vrije meningsuiting gren
zen zijn, verzwijgen de partijbonzen ge
makshalve.
De verwachting is dat het Hof van Cassa
tie het arrest intact zal laten. Over wat de
consequenties zijn, lopen de meningen uit
een. Volgens sommige juristen hoeft de par
tij zichzelf niet te ontbinden maar moet ze
gewoon ophouden racistisch te zijn. Ande
ren stellen dat een verbod onvermijdelijk
is.
Koffiejuffrouw
Annemans ziet de toekomst somber in: „Als
het Hof van Cassatie het arrest handhaaft,
is iedereen die voor deze partij werkt ver
dacht, want hij of zij maakt deel uit van
een racistische organisatie. Zelfs de koffie
juffrouw is dan strafbaar."
Dan rest het Vlaams Blok maar één alterna
tief: „Een nieuwe partij oprichten." Dat het
Blok de voorbije vier jaar al naar het cen
trum aan het opschuiven was, doet niet ter
zake voor de rechter. Al dat werk is, beseft
Annemans, voor niets geweest. Hoe de
'Nazi Schorem Vereniging rot op!Hoewel de verkiezingcampagnes in België amper zijn be
gonnen, laten sommige kiezers alvast weten op welke partij ze zeker niet gaan stemmen.
foto: Ramon Mangold/GPD
naam van de nieuwe partij zal luiden, wil
hij niet kwijt. Eén ding staat vast: „We
gaan op de ingeslagen weg verder. De ver
pakking verandert, maar de boodschap
blijft dezelfde", dreigt hij.
Het Vlaams Blok heeft er alle belang bij de
gevolgen zo gruwelijk mogelijk voor te stel
len. „Dat levert de partij alleen maar meer
sympathie op", zegt Carl Devos, politico
loog aan de universiteit van Gent, De Vla
ming pikt het niet dat een partij met acht
honderdduizend kiezers door een rechter -
die volgens geruchten, waarschijnlijk door
het Blok zelf de wereld in geholpen, lid zou
zijn van een Franstalige Rotaryclub in
Gent - een illegale organisatie wordt ge
noemd.
Dat de Walen staan te juichen om het von
nis, helpt ook niet echt. De Leuvense profes
sor Matthias Storme, die veel aanzien ge
niet binnen de Vlaamse beweging, riep de
Vlamingen al op om voor het Blok te stem
men. „Dat is bijna onze morele plicht", zei
hij.
Devos: „De Vlaming heeft sympathie voor
de underdog. Het Vlaams Blok koestert die
rol. Nog tijdens de voorlezing van het ar
rest, liepen de kopstukken van de partij de
rechtszaal uit om op de trappen van het
Gentse justitiepaleis, hier honderd meter
vandaan, een mooi theaterstukje op te voe
ren. 'Het regime wil ons kapot maken', riep
Filip Dewinter. 'Dat lukt electoraal niet en
dus maken ze ons juridisch monddood.' Op
en rond de Turnhoutse Baan in Borgerhout,
de Antwerpse probleemwijk die door het
Blok Borgerokko is gedoopt, slaat die reto
riek aan. Nogal wat mensen denken: 'Ver
domd, hij heeft gelijk'."
Verjongingskuur
De basis voor het Vlaams Blok, dat deze
maand precies 25 jaar bestaat, wordt ge
legd in 1977 In dat jaar keurt de top van de
nationalistische Volksunie het zogenaamde
Egmontpact goed, dat de omvorming van
België tot een federale staat inhoudt. Dat
gaat sommigen met vergenoeg. Zij willen
een onafhankelijk Vlaanderen en richten de
Vlaams Nationale Partij (VNP) op. Twee
jaar later wordt de naam veranderd in
Vlaams Blok.
Tien jaar lang heeft het Blok één zetel in de
Kamer. Tot de partij in 1987 een verjon
gingskuur ondergaat en de Antwerpse advo
caat Gerolf Annemans en zijn stadgenoot
Filip Dewinter de touwtjes in handen ne
men. De vreemdelingenhaat begint een pro
minente rol te spelen in het partijprogram
ma. Vooral Dewinter is berucht om zijn gro
ve uithalen naar Marokkanen en Turken.
Zijn slogans - 'België Barst', 'Eigen Volk
Eerst' en 'Vreemdelingen Buiten' - slaan
aan, vooral in de oude, verpauperde volks
buurten waar de autochtoon in de rol van
bange, blanke man is gedrongen.
In 1988 resulteert dat in Antwerpen in 18
procent van de stemmen. De echte door
braak volgt op 24 november 1991 als het
Vlaams Blok in één klap van twee naar--
twaalf zetels gaat in het Belgische parle
ment. De dag gaat de geschiedenisboeken
in als Zwarte Zondag.
Een jaar later presenteert Dewinter zijn be
ruchte 70-puntenplan. Werkgevers die al
lochtonen in dienst nemen, moeten extra be
lasting betalen, vindt Dewinter. Alle vreem
delingen moeten het land uit. Het cordon-sa
nitaire, de politieke schutskring rond het
Blok, wordt opgericht: niemand, spreken de
democratische partijen af, zal ooit met het
Vlaams Blok samenwerken.
In 2000 besluiten het Centrum voor Racisme
bestrijding en de Liga voor de Mensenrech
ten een klacht tegen het Blok in te dienen.
De partij blijft echter hopen ooit mee te rege
ren. De toon wordt milder. Het 70-punten
plan wordt door de jaren heen meerdere ke
ren (pro forma?) begraven en het Vlaams
Blok doet er alles aan regeringsfahig over te
komen. De veroordeling door de rechtbank
komt daarom des te harder aan. Annemans
geeft het ruiterlijk toe: „Nee, we hadden dit
niet verwacht. Dit zijn DDR-praktijken.
Een partij groter dan jullie LPF wordt mond
dood gemaakt, met door de kiezer maar
door het establishment
De hoop dat het cordon sanitaire dat de
voorbije jaren barsten begon te vertonen,
doorbroken wordt, is in één klap de grond
in geboord. Devos ziet echter ook voordelen
voor het Blok: „De partij kan de broodnodi
ge hervormingen nu wel makkelijker aan
de achterban verkopen: het móet gewoon.
Echt veel te vrezen heeft het Vlaams Blok
trouwens niet, want concurrentie heeft de
partij amper aan de rechterzijde van het po
litieke spectrum."
Grote vraag is echter of een nieuwe partij
ooit acceptabel zal zijn voor de andere par
tijen zolang Dewinter - die de personifica
tie is van de harde lijn - aan het roer van
'de tanker' staat, zoals hij de partij graag
omschrijft. Dewinter droomt er nog steeds
van burgemeester van Antwerpen te wor
den. Hij heeft al zijn hoop gevestigd op de
gemeenteraadsverkiezingen van 2006, dat
het jaar van de bestuurlijke doorbraak
moet worden van het Blok, of hoe de partij
dan ook zal heten.
Politicoloog Devos- „Ik denk dat Dewinter
het veld moet ruimen. Hij is sowieso onaan
vaardbaar. Maar ook Vanhecke en Anne
mans vertegenwoordigen het oude Blok. Je
ziet nu al dat er langzaam nieuwe, jonge ge
zichten naar voren worden geschoven zoals
Jurgen Verstrepen, voormalig radiomaker
en onafhankelijke kandidaat op een Vlaams
Blok-lijst, en ex-miss Vlaanderen, Marie-Ro-
se Morel." Het einde van een politieke gene
ratie? Gerolf Annemans lacht luid. „Ach, dat
is van dat gelul van sociologen. De nieuwe
partij is aanvaardbaar als die voor de kiezer
aanvaardbaar is. Kijk, dat alle andere par
tijen in Vlaanderen van naam zijn veranderd
en nieuwe mensen naar voor hebben gescho
ven, heeft alles te maken met de belabberde
resultaten bij de verkiezingen. Dat probleem
hebben wij niet. Wat mijn eigen positie be
treft: ik vertegenwoordig al jaren de gematig:
de vleugel binnen mijn partij en zie niet in
waarom ik moet opstappen. En Dewinter
ook niet. Waarom zouden we? Never change
a winning team. We hebben nog nooit verlo
ren."
Pascale Thewissen
