Irak is graf van mensenrechten PZC Vakantiegeld geeft even lucht PZC Noren lijden onder tekort aan wc-papier De valse start van meester Pieter van Vollenhoven Hoogleraar doet boekje open over martelingen door Amerikanen 14 mei 1954 vrijdag 14 mei 2004 Vernedering en martelingen door Amerikaanse militairen van haakse burgers en gevange nen zijn geen uitzondering. Het gebeurt niet alleen in de Abu Ghraib-gevangenis in Bagdad, maar in het hele land. En het is erger dan iedereen denkt. Dat zegt de m Nederland wonende Iraakse hoogleraar Hussam Ras- hid, die kennis heeft uit eigen er varing. door Serge Sekhuis Professor Hussam Rashid (64) oordeelt hard over de toe stand in zijn vaderland. Volgens de hoogleraar architectuur aan de universiteit van Mosul is Irak sinds de komst van de Ameri kaanse troepen een graf van de mensenrechten. Overal worden onschuldige burgers opgepakt, geslagen en vernederd. De grootste criminelen ontsprin gen de dans, zodat die het land in chaos kunnen storten en presi dent George Bush het excuus ge ven dat hij in Irak moet blijven, om een burgeroorlog te voorko men. Want de Amerikaanse pre sident wil de macht helemaal niet overdragen, hij wil de olie- belangen veiligstellen. Rashid vluchtte in 1997 uit Irak naar Nederland. Eind vorig jaar ging hij terug naar Irak in een poging zijn oude baan aan de universiteit in Mosul weer op te pakken. Dat bleek door plunde ring onmogelijk. Dus ging Ras hid met studenten op zoek naar plaatsen waar een nieuwe uni versiteit kon ontstaan, fototoe stel in de hand. Gekeken werd onder meer op een plek aan de Tigris bij het hotel Oprawe waar sinds mei 2003 de Ameri kanen zitten. v Om problemen te voorkomen werd keurig toestemming ge vraagd om foto's te maken. Het Amerikaanse antwoord was kei hard: de vragende studenten werden opgepakt en in de kel der van het hotel gevangen ge zet. Rashid: „Ik benadrukte dat zij in mijn opdracht foto's maak ten en vroeg of ik als gevangene niet hun plaats kon innemen. Daar wilde de commandant niets van weten. Vervolgens moest ik alles over mezelf vertel len en hoe ik eigenlijk vond wat de Amerikanen in Irak deden. Ik zei hem dat ik ze tolereerde, maar dat ze niet te lang moch ten blijven. Daarna kon ik gaan, de studenten kreeg ik niet te zien." Rashid deed bij een ander Ame rikaans kamp in Mosul een twee de poging de jongens vrij te krij gen. „Ik moest in een hut wach ten. Plots werden mijn armen op mijn rug gedraaid en werd ik geboeid. Vier uur later had de commandant tijd voor me, Om te zeggen dat hij niets kon doen." Onschuld Anderhalve week later vervoeg de zich een hoge Amerikaanse officier bij Rashid. „De man be gon zich te verontschuldigen en toonde de foto's die mijn studen ten hadden gemaakt. Er was geen enkele soldaat op te zien, geen militaire geheimen. Heel in de verte zag je het hotel." De of ficier was overtuigd van hun on schuld en beloofde dat ze snel vrij zouden komen, nadat ze voor hun rechtbank waren ver schenen. Op 8 december 2003, na drie we ken cel, kwamen de twee studen ten vrij. Rashid herkende ze nau welijks. „De eerste vijf dagen zijn ze vastgehouden in de kel der van het hotel. Elke dag wer den ze hardhandig verhoord. De Amerikanen wisten zeker dat ik ze had gestuurd om spionagefo- to's te maken. Toen ze dat ble ven ontkennen, werden ze ge schopt en geslagen. Tegen hun hoofd, in hun kruis en op andere pijnlijke plekken. Ze werden be werkt met elektrische stokken. een methode die de Amerikanen hebben afgekeken van Sad dam." Als de verhoorders wilden pau zeren, moesten de twee hun ar men uitstrekken en een zak zand van 40 kilo dragen. „Zodra die zak te zwaar werd en ze de armen bogen, kwamen er nieu we klappen en trappen." Te eten kregen de twee eens in de twee dagen. „Het ergst waren de avonden", vertelt Rashid na mens de studenten die uit angst zelf niet naar buiten durven ko men met hun belevenissen. Dan kondigden de Amerikanen aan zich te gaan amuseren met hun gevangenen. „Het vernede rendst wat een moslim kan over komen, is te worden verkracht door een man. Daar praat je niet over als je dat is gebeurd of aan gedaan. Dat weten de Amerika nen ook. Net zoals je zult ver zwijgen als je beplast bent of in je blootje moest staan dansen. Pure vernedering." Vanuit het hotel werden de stu denten per helikopter overge bracht naar Bagdad. Voordat die opsteeg, moesten ze een uur onder de draaiende rotor staan, tot ze doof werden van het ka baal. Op het vliegveld van Bag dad werden ze ondergebracht in de gevangenis daar, een tenten kamp. „In elke tent zitten min stens vijftien gevangenen. De hy giënische omstandigheden zijn belabberd, medische zorg is er niet. Toiletten zijn er veel te wei nig. Overdag moesten ze wer ken, zakken met zand vullen. Veel gevangenen zaten er al maanden, zonder te weten hoe lang nog of waar ze precies van worden verdacht." Martelingen kwamen echter niet meer voor. De vraag blijft waarom de Ame rikanen zich zo gedragen, verne deringen en martelingen zelfs fo tograferen en filmen. Rashid: „Ik vrees uit pure verveling. En misschien om nieuwe gevange nen mee te dreigen: als je niet zegt wat wij willen horen, ge beurt dit jou ook. Precies zoals Saddam dat deed." In Al Raya al Irakia, de krant van het ministerie voor Mensen rechten, staat een lijst Irakezen die de Amerikanen sinds mei 2003 gevangen hebben geno men: ruim drieduizend. Hun lot kan Rashid wel raden, dagelijks hoort hij van familie en vrienden in Irak verhalen over vernederingen. Zenuwach tige militairen arresteren ieder een die zich 'verdacht' gedraagt. Talloze moeders zitten in onze kerheid of hun zoon nog leeft of ergens wordt vastgehouden. Na vrijlating zijn er de littekens, zo als bij zijn vriend, een tandarts, die aan een onterechte aanhou ding een gebroken kaak over hield. GPD door Ton de Jong Bij het zoeken naar een baan kon Pieter van Vol lenhoven na zijn huwelijk met prinses Margriet alleen rekenen op de steun van prins Bernhard. Tegenwerking kreeg hij vooral van Beatrix en Claus, die geen concurren tie duldden. Een functie in het buitenland was daarom uit den boze. Dit blijkt uit de recent beschikbaar gekomen dagboeken van oud-premier Jan de Quay. De Quay ergerde zich overi gens fors aan de belang- rijk-doenerij van Pieter van Vollenhoven. Het kwam in mei 1974 tijdens een reis naar Canada tot een uitbarsting. „Hij gedraagt zich als een bet weter en hij wil zich met van alles bemoeien. Ik voel me ver plicht om hem dit alles eens goed te zeggen", tekende De Quay op in zijn dagboek. Het was een van de incidenten tij dens zijn reis met Pieter en prinses Margriet. Daags erna veegde de ex-pre mier zijn 35-jarige pupil de mantel uit. „Ik zei hem dat ik zorg had over zijn nieuwe functie, omdat hij te veel er bij deed. Toen ik hem vertel de dat hij soms lange gesprek ken had met hooggeplaatsten en dat die het toelieten vanwe ge zijn positie (man van de prinses) was het een schot in de roos dat zeer hard aan kwam." Het ging met Van Vol lenhoven in het begin niet goed, maar de vaderlijke te rechtwijzing in Canada had een goede uitwerking, meldt De Quay in zijn dagboek. Van Vollenhoven was toen een paar maanden directeur van de nieuwe Stichting Pe riodieke Keuring Motorvoer tuigen. De autokeuring ver ruilde hij snel voor een ge staag groeiende stapel func ties op het gebied van de vei ligheid, natuurbeleid, monu mentenzorg en slachtoffer- hulp. In een recent interview bij zijn 65ste verjaardag klaagde Van Vollenhoven noj dat hij vanuit zijn schoonfa* milie weinig steun kreeg b;: het zoeken naar een zinvoile tijdsbesteding. Uit de dagboeken blijkt an ders. Schoonvader Bernharc heeft zich het vuur uit zi:; sloffen gelopen voor de afge zwaaide luchtmachtofficie Hij schakelde een select gezel schap topmensen in met ai 'trekker' zijn vriend Jan dj Quay, die bij diverse grotej». drijven commissaris was. De zwakste „Ik zegde toe voor Pieter va: Vollenhoven altijd klaar staan. Natuurlijk, hij is de zwakste", tekent De Quay aan op 16 januari 1971 naee 'zeer goed, openhartig en ver trouwelijk gesprek' met pr& Bernhard op Paleis Soestdijt Naar de internationale bus:- nessopleiding in het Franse Fontainebleau wilde Pieter niet omdat hij in Nederlak wilde blijven. Het moest eer baan worden bij wat nu het Nederlands Centrum voc» Handelsbevordering heet met stages bij de Heidemij.de KLM en Akzo. De stages gin gen door, maar het duurde nog twee jaar voordat J. de Pous, voorzitter van de Sc- ciaal-Economisch kwam aanzetten met een nieu we stichting die de periodieke autokeuring moest gaan op zetten. Minister Westerterp steunde het plan maar er 'was ti werking van de heer Blanken (ANWB) en ook wel van Bea trix en Claus'. De baan voor Pieter en later die voor Mar griet (bij het Rode Kruisl mocht geen concurrentie zi voor Beatrix en Claus, die 'hun eigen weg gaan', dulden geen concurrentie. Daarom geen buitenland." GPD door Windy Kester Lente in Noorwegen betekent loononderhandelingen. Elk jaar loopt er wel wat vast en leg gen ontevreden arbeiders uit protest het werk neer. Maar de ze lente wordt Ola Noorman, de noordelijke broer van Jan Mo daal, extra geplaagd door stakin gen. Het begon twee weken geleden, toen de arbeiders in de trans portsector het werk neerlegden. In een van de rijkste landen ter wereld is er voedsel in over vloed, maar geen vrachtwa genchauffeur die het van de op slag naar de winkeliers wil brengen. Groente, fruit en melk betrekken de supermarkten vaak direct van de leveranciers en zijn dus meestal wel verkrijg baar. Maar voor de rest bieden de winkels inmiddels een sovjet- aanblik: lege schappen met hier en daar een ongewenst stuk vlees (walvis en kerstkalkoen) of vis (koolvis in gebakken ui). Etenswaren zijn nog wel ergens anders te halen, zoals bij de Turk op de hoek, de ambachtelij ke slager en de Japans-Ameri kaanse kiosk 7-11. Zij knijpen inmiddels ook in hun handjes. Maar met tandpasta, diepvries pizza en wc-papier wordt het iets lastiger. Terwijl de waarde van aandelenpapieren op de beurs van Oslo afneemt, stijgt de waarde van wc-papier. In de kranten is het smullen van de verhalen over dit kleinood en de dramatische taferelen die zich rond de rollen papier afspe len. Zoals bijvoorbeeld het uitge breide artikel over een vrouw die bij de groothandel 96 rollen wc-papier wist te bemachtigen. Maar bij het inladen van haar auto let ze even niet op haar win kelwagentje, en prompt gaan twee ouderen er met haar king-size verpakking van door. Ook de buurlanden hebben de entertainmentwaarde van de sta king ontdekt, Denemarken stuurt ontwikkelingshulp aan het broedervolk in het noorden. Afgelopen week arriveerde in Oslo een Deense vrachtwagen met aan boord vijfduizend rol len wc-papier. Deze waren inge zameld door luisteraars van een radioprogz-amma, dat voor de ge legenheid een marktkraam had ingericht in de hoofdstraat van Oslo. De Deense verslaggevers beschreven live aan hun luiste- raars hoe dankbare Noren het uitdeelpunt van de wc-rollen be stormden. En het kan toeval zijn, maar plotseling duiken overal recla mes op voor hypermoderne wc's, uitgei-ust met douche en föhn. 'Vergeet het toiletpapier', is de slogan. Helaas is sinds gis- teren niet meer mogelijk over dit soort absurditeiten te lezen. De journalisten en opmakei's van 84 verschillende kranten zijn ontevreden over hun pen sioenvoorziening en zouden ook graag wat meer geld zien voor hun overwerk. Tot die tijd wordt er geen letter geschreven en geen pagina meer ingete kend. En uitgerekend in het weekein de van het Eurovisie-songfesti- val, de koninklijke bruiloft in Denemarken en de Noorse fina le van Idols, besluiten ook de drukkerijen te gaan staken. Ook geen week- en roddelbladen te krijgen dus. Breken De vakbonden hebben een ster ke positie in het sociaal-demo cratische Scandinavië en 41 pro cent van de Noren is georgani seerd. Elk jaar is er wel een aan tal onderhandelingen dat vast loopt, met stakingen tot gevolg. De overheid heeft het recht sta kingen te breken als deze een ge vaar voor de volksgezondheid opleveren. De afgelopen twintig jaar greep de overheid zo'n twee honderd keer in bij loonconflic- ten. „Ik grijp niet in omdat de ecolo gische nootjes zijn uitverkocht", stelt Erna Solberg, minister van Binnenlandse Zaken, dapper. Ook het gebrek aan wc-papier is volgens haar te overzien. „Ser vetten en keukenrollen voldoen ook." Pas als er geen luiers en moedermelkvervangers meer verkrijgbaar zijn, roept zij het kabinet rond de tafel. En bij gebrek aan diepvriespiz za's, gaan mensen gewoon lek ker uit eten. Hoewel; vanaf mor gen leggen ook de georgani seerde werknemers van de ho tels en restaurants het werk neer. GPD door Koos van Wees De een koopt er een wasma chine voor, de ander zet het op een spaarrekening. Weer een ander koopt een tic ket naar de tropen. Maar voor veel Nederlanders betekent de heuglijke ontvangst van het jaarlijkse vakantiegeld - veelal deze maand toegevoegd aan het salaris - dat er eindelijk weer eens schulden kunnen worden afgelost. De groep die het vakantiegeld besteedt aan de leuke dingen waarvoor het bedoeld is, wordt kleiner. Het Nibud, het bekend ste instituut voor voorlichting over het huishoudbudget, moet zijn jaarlijkse enquête naar de besteding van vakantiegeld nog houden. Maar de makers van vacaturesite Jobtrack con cluderen op basis van een ei gen peiling nu dat het aantal mensen dat het vakantiegeld dit jaar gebruikt om leningen af te lossen, is verdubbeld ten opzichte van 2003. Twee van de drie ondervraag den in de peiling van Jobtrack gaven aan dat ze het financieel slechter hebben dan een jaar geleden. „Mensen teren in op hun ver mogen", meent een woordvoer der van Job track. „Loonstijgin gen blijven achterwege, maar prijzen stijgen wel. Mensen le nen vaker, steken zich in de schulden. Dan is het logisch dat je het vakantiegeld ge bruikt voor de aflossing van die schulden." De trend is niet nieuw, leert een blik in de Ni- bud-archieven. Al enkele jaren slinkt de groep Nederlanders die met het vakantiegeld daad werkelijk de vakantie betaalt. In 2001 zei nog de helft van al le mensen het geld te gebrui ken voor vakantie, vorig jaar lag dat rond de 40 procent. Braaf Wordt de groep die op de klein tjes moet letten groter, zoals nu het geval is, dan zie je ook steeds vaker dat het vakantie geld wordt overgeboekt naar de spaarrekening. Dit jaar zal naar verwachting een op de drie mensen het geld braaf op een spaarrekening zetten. Een klein percentage (acht procent) besteedt het geld onmiddellijk aan 'grote aankopen', meestal dingen voor in of om het huis: een auto of dure elektrische ap paraten. De jongste gegevens van het CBS - gebaseerd op onderzoek onder een panel van vijfdui zend personen - stammen uit 2002. Het CBS concentreert zich in zijn vraagstelling niet zozeer op de vraag waaraan mensen hun vakantiegeld be steden, maar óf ze wel op va kantie gaan. Gei' Linden, on derzoeker bij het CBS: „Het is moeilijk vast te stellen waar óm mensen niet op vakantie gaan. Het is namelijk ook een beetje hoe je leeft. De een vindt het belangrijker een ap peltje voor de dorst te hebben. Ja, dan kun je dus niet op va kantie. En als je een nieuwe au to koopt, ook niet." Maar hoe wel verse CBS-gegevens ont breken, heeft ook Linden de in druk dat de schuldpositie van veel Nederlanders de laatste ja ren is verslechterd. „De econo mische omstandigheden heb ben hun invloed. Het aantal mensen met schulden stijgt. Dat probleem is groter gewor den." Armoede Het wekt geen verbazing dat mensen met weinig geld het minst op vakantie gaan. Ge middeld zegt één op de acht deelnemers aan het panel geen geld te hebben voor een week vakantie per jaar. Bij de laag ste inkomens is dat één op de vijf, en bij de groep met schul den zelfs één op de drie. In die laatste groep gaf één op de vier aan ook geen geld te hebben voor nieuwe meubels, en één op de twee niet voor nieuwe kleren. Ai-moede bestaat in Ne derland. Het Nibud biedt de mensen die zich twee keer moeten beden ken voordat ze hun euro uitge ven, enkele tips op de eigen website. Wie arm is, moet slim zijn, lijkt het motto. Wo- ningruil met vakantiegangers elders. Thuisblijven met dagjes attractiepark. Het delen van grote vakantiehuizen met meer dere gezinnen. Zo wordt een va kantie toch nog bereikbaar voor mensen met een krappe beurs. De groep die volgens gegevens van het Nibud het vakantie geld het minst aanwendt voor de vakantie, zijn de ouderen van boven de 65. Van de vier 65-plussers blijven er drie thuis. Zij storten elke meeval ler in de huishoudpot, stelt het Nibud. Arno Heltzel, woordvoerder van de Unie van Katholieke Bonden van Ouderen, weet wel waarom. „De financiële positie van ouderen verslechtert snel. Verhoging van de eigen bijdra ge in de zorg; verlaging van de huursubsidie en stijging van de gemeentelijke lasten. Men sen kunnen niet eens op vakan tie. Ze staan voor de keuze of ze hun geld besteden aan fysio therapie of aan hun telefoon abonnement. Die mensen zijn dolblij dat ze hum vakantiegeld kunnen gebruiken voor het be talen van rekeningen." Spanje Oud of jong, de Nederlander die zijn vakantiegeld wèl be steedt aan de financiering van een buitenlandse vakantie, let toch ook behoorlijk op de cen ten. Niet voor niets wisselde Frankrijk als populairste va kantieland voor Nederlanders vorig jaar stuivertje met Span je, dat niet alleen zuidelijker ligt, maar ook goedkoper is dan Frankrijk. In een tijd waarin noodgedwon gen op de kleintjes gelet wordt, loopt de belangstelling voor verre reizen vanzelf terug. Een Nibud-woordvoerder: „Over het algemeen zie je een trend dat de mensen wat dichter bij huis blijven dan vorig jaar. Het aantal verre, spannende vakan ties neemt af." GPD De mensen blijven dit jaar wat dichter bij huis. foto Robin Utrecht/GPD TERNEUZEN - Terneuzen heeft positief gereageerd op de plannen voor verbreding van het kanaal Terneuzen-Gent en de bouw van grote zeesluizen. De stad kan profiteren van het feit dat grotere' schepen de ha ven kunnen aandoen. Met de sluizen komt er ook een vaste verbinding tussen de oude stadskom en nieuwe wijken. KANAAL - Het advies over een nieuwe Rijn-Scheldever- binding naast het kanaal door Zuid-Beveland is niet met in stemming begroet. De burge meester van Kruiningen ver wacht vooral economisch na deel voor Hansweert. Ook Wc- meldinge vreest de toekomst hoewel dit dorp niet volle afhankelijk is van de sche .vaart. SCHEIDING - Het aantal echt scheidingen in Nederland is {je- daald van 45 op 10.000 huwelij ken in 1946-1948 naar 28 o| 10.000 in 1950-1952. In Egyple stranden de meeste huwelij ken: 209 op elke 10.000. Als ge- volg van oorlog en bezetting scoort ook West-Berlijn vee hoger dan andere Europe* landen: 189 van alle 10.000hu welijken lopen stuk. In Amen- ka ligt dat getal op 104. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationpark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderiaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454647 Fax: (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag) per maand: 19,45 per kwartaal: 56,60 per jaar: €217.00 Voor toezending per postgeldteen toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand vw het einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice. Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,20 zaterdag: 1,70 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTV< Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens de Regelen voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16,00 tot 18.00 uur Tel. (0113)315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax:(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes). Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Internet: www.pzc.nl/adverteren n voorbehouden rurfayii Uitgeven) Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener concern Os oov aan ons verstrekte gegevens hebben wi| opgenomon in een bestand dat wordt gebruikt voor (abonnementen)admimstratie en om u te (laten) Informeren over voor u relevante dienstenen^ j ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig fleiC'5:'|t de derden, Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk molden bij w- Po.stbus 31, 4460 AA Goes. Behoort tot WeGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 4