Minder baby 's door dip economie Ode aan het Moederland PZC Gerepareerde panelen en een museumpje op instorten Bevolking lezers schrijven Macht premier Marteling I Vierdaagse kunst dinsdag 11 mei 2004 door Emile Calon In het eerste kwartaal van 2004 is de Nederlandse bevolking met 10.000 personen gegroeid. Het is ruim twintig jaar geleden dat de bevolkingsgroei in een kwartaal zo laag was. De lage groei is veroorzaakt door een opval lend sterke daling van het aantal ge boorten en door de verdere daling van de immigratie, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statis tiek. Het aantal inwoners van Nederland is in het eerste kwartaal gegroeid tot bijna 16,3 miljoen. Deze groei is aan zienlijk minder dan de bevolkings groei in de afgelopen jaren. In het eer ste kwartaal van 1983 was de bevol kingsgroei voor het laatst zo laag. In het recordjaar 2000 nam het aantal in woners nog met 123 duizend personen toe. In 2004 zal de toename waar schijnlijk niet meer dan de helft hier van zijn. In het laatste kwartaal van vorig jaar vertoonde het aantal geboorten ten op zichte van het jaar daarvoor de groot ste daling in dertig jaar. In het eerste kwartaal van 2004 heeft deze daling zich voortgezet. Dit betekent dat het totale aantal geboorten dit jaar waar- De daling van het aantal geboorten is volgens het CBS onder andere een gevolg omdat het aantal vrouwen van rond de dertig afneemt. Dit is de leeftijd waarop de meeste vrouwen moeder worden. foto Ruben Oreel schijnlijk voor het eerst sinds 1998 on der de 200.000 zal liggen. Vertrouwen De daling van het aantal geboorten heeft volgens het CBS twee oorzaken. In de eerste plaats daalt het aantal vrouwen van rond de dertig. Dit is de leeftijd waarop de meeste vrouwen moeder worden. In de tweede plaats leidt een daling van het vertrouwen in de economie an derhalf tot twee jaar later doorgaans tot een daling van de geboortecijfers. De daling van het aantal geboorten in het laatste kwartaal van vorig jaar volgde zo'n twintig maanden na de for se daling van het vertrouwen in de eco nomie, zoals die wordt gemeten dooi de index van koopbereidheid. T. de Jong van de stichting Provinciale Kraamzorg Entadministratie Zee land voegt daar ook nog eens de voort gaande vergrijzing aan toe. „De effec ten daarvan tellen flink mee." Verloskundigen in het Zeeuwse onder schrijven dat het aantal geboorten iets afneemt. Een Middelburgse verloskun dige zegt dat vergeleken met het top jaar 2000 er minder geboortes zijn. Ze maakt zich echter nog in het geheel geen zorgen over een mogelijke gang naar arbeidsbureau voor een omscho lingscursus. Ze heeft het nog steeds ge woon druk, zegt ze terwijl ze zich klaarmaakt voor een volgende beval- ling. Terneuzen Een woordvoerster van de gemeente Goes ziet geen echte daling als geke ken wordt naar de cijfers van dit jaar, tot begin mei, in vergelijking tot die van vorig jaar: 127 om 126. Haar Terneuzense collega kan aan de hand van de cijfers van de afdeling be volking zien dat er inderdaad minder bevallingen zijn dan in voorgaande ja ren. Zo werden in 2002 217 Terneuze- naren geboren. Vorig jaar stopte de tel ler bij 199. En voor dit jaar voorziet hij een nog verdere daling. De Jong voorspelt een minimale daling van het aantal geboortes voor geheel Zeeuws-Vlaanderen als gekeken wordt over een langere periode. De an dere Zeeuwse regio's krijgen echter te maken met een wat sterkere daling, zo blijkt uit zijn gegevens. Hij tekent daar wel bij aan dat de daling zeker niet fors is. In de eerste drie maanden van 2002 werden in geheel Zeeland 1064 geboortes gemeld, zo blijkt uit zijn gegevens. In januari, februari en maart 2003 wa ren dat er 1001 en de eerste drie maan den van 2004 noteerde hij 1015 geboor tes. „Net iets meer dus." Als gekeken wordt naar de verschillen de regio's valt op dat er de eerste drie maanden van dit jaar iets meer zuige lingen werden geboren in de regio's rondom de Oosterschelde: 459 tegen over 420 in het eerste kwartaal van 2003. Voor Walcheren komen die cij fers uit op 293 en 295 en voor Zeeuws-Vlaanderen 263 en 286. De Jong heeft geen sluitende verklaring voor de verschillen tussen de Zeeuwse regio's. Hij houdt het erop dat Zeeuws-Vla mingen mogelijk iets minder pessimis tisch denken over de economische si tuatie dan de Zeeuwen die boven de Westerschelde wonen. Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op de in de PZCyj schenen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reset tijd beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niets de redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen word) niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden redactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. OverJ weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd. Volgens de Nederlandse Grond wet verstaat men onder de Kroon het Koninklijk Huis waarmee men de constitutionele koning bedoelt. Zolang de ko ning ministers benoemt en ont slaat, zullen we nooit een demo cratisch gekozen minister- presi dent hebben. Zolang mag men de eerste minister ook geen mi nister-president noemen. Zo lang heeft hij slechts de macht van een gewone minister en blijft een lichtgewicht in Euro pa met de verantwoordelijke mi nister van buitenlandse zaken als waakhond. Het is daarom vreemd dat het ministerie van binnenlandse zaken een onder zoek heeft laten doen naar de macht van de Nederlandse pre miers vergeleken met die van de Europese lidstaten! PZC 7-5). Is dit ministerie republikeins ge worden, gezien de basis van het onderzoek of kent het onze grondwet niet? Beter was ge weest om onze grondwet wat be treft de macht van de Kroon aan een kritisch onderzoek te onder werpen. De universiteit van Maastricht had dan ongetwij feld aanbevelingen kunnen doen voor wijzigingen van het Nederlandse staatsbestel. Wijzi gingen om ons de weg te wijzen die leidt naar de democratisch gekozen Minister- President als staatshoofd, onze primus inter paris in Europa. J. W. Minderhout Haymanstraat 7 Middelburg Nu de kranten en andere media bol staan van de martelingen op Irakese gevangenen door Ameri kanen en Britten, waarbij voor al de eersten 'hot news' zijn, kunnen we alleen maar conclu deren, dat de verantwoordelij ken hiervoor niets verschillen van de beulen in de concentratie kampen en gevangenissen in heel de wereld vroeger en nu. Als de gelegenheden zich voor doen komen de Mengeles J Eichmanns uit het niets. Sch-1 baar fatsoenlijke heden biiy ineens perverse sadisten tc-H zoals uit de foto's uit de gevarij nis van Abu Ghraib en uitl website van de New Yorker vJ 9 mei 22 pagina's) blijkt 3 Amerikanen kunnen hun ZKi bezoelde blazoen misschien enigzins oppoetsen door de gj te en beruchte gevangenis ij Ghraib tot de laatste met der len en kreten van de gevats nen gesmoorde stenen af tefo ken en er een serene vlakten» ren die alleen gekenmen wordt door een monument* nagedachtenis aan degenen er onnodig en onnuttig hei: geleden en het slachtoffert, ren van welk regime d Op dat monument een spreuÜ vier talen, in het Engels enk kees voor de betreffende lands in het Arabisch en in het Lr. voor de betreffende godsdie sten, want voor elke oprré Moslim en niet-Moslim. elke* rechte Christen en niet-Chn: geeft het gebeurde een gei van hevige gruwel en medé den voor de slachtoffers eng diepe verachting voor de vera woordelijken. Wat hier gebej de heeft niets met godsdiens: maken, er is geen enkel exewa W. van Gi BoogerdlaaH Kort» HULST - Buurtvereniging ft Dullaert in Hulst houdt van: tot en met 28 mei de 26e avow vierdaagse. De wandelaars ke nen routes lopen van vijf of ti» kilometer. Inschrijven kan ra af 18.30 uur in de kantinevi HW '24 aan de Zandstraat.I start is tussen 18.45 en 18.; uur aan de Zandstraat. De laf ste dag starten de wandeiaa op de tien kilometer om 18.3 uur. Iedereen wordt dan van het Genestetplantsoen muzikii ingehaald. Voor Jaap van der Gaarden is De Bewaerschole de plek bij uitstek voor zijn expositie gewijd aan Schouwen-Duiveland. foto Dirk-Jan Gjeltema Jaap van der Gaarden exposeert in De Bewaerschole door Ali Pankow BURGH-HAAMSTEDE - Een desolate watervlakte en grauw grijze luchten daarboven. Het zijn de eerste indrukken die bij beeldend kunstenaar Van der Gaarden uit zijn prilste jeugd opborrelen als hij terugdenkt aan Schouwen-Duiveland. Zijn expositie 'Moederland' deze we ken in De Bewaerschole in Burgh-Haamstede geldt als een ode aan dit stukje Nederland waar zijn moeder werd geboren en haar jonge meisjesjaren door bracht. „Tot mijn vijftiende kwam ik el ke zomer wel een poosje naar Bruinisse. Toen ik puber werd wilde ik dat niet meer en bleef ik liever in Den Haag met m'n brommer en m'n vrienden", zegt Van der Gaarden. De hernieuw de kennismaking met het eiland kwam twee jaar geleden naar aanleiding van het overlijden van zijn moeder Janna van den Berge. Hij zorgde ervoor dat haar as ergens op haar geboorte grond werd uitgestrooid. „Die terugkeer naar Schou wen-Duiveland was een eye-ope ner. Ik herkende bijna niets meer en ik vond het hier ineens zo mooi", zegt de kunstenaar. Zijn liefde voor het eiland blijkt ook gevoed door emoties die on der meer werden opgewekt door de verhalen over vroeger van zijn Bruse oudtante die hij plot seling weer ontmoette. Het vormt alles bijeen de voe dingsbodem voor de tentoonstel ling 'Moederland'. Als rode draad daardoor heen lopen de portretten van moeder Janna in verschillende leeftijdsfasen. In het tweeluik met de watervlak ten en de grijze luchten stileert Van der Gaarden de beelden die bij hem als kind van drie boven kwamen toen hij enkele maan den na de watersnoodramp met zijn moeder bij oma in Bruinisse ging kijken. Plafondbekleding Het is het enige werk in deze presentatie dat hij op doek op heeft geschilderd. Alle overige werken schilderde hij papier. Dat is letterlijk papier met een verleden. De stroken deden eni ge tijd dienst als plafondbekle ding in zijn atelier en hingen in vellen vastgeniet aan de balken. „Het was de hemel voor het grond werd", luidt de poëtische omschrijving van Van der Gaar den zelf. Het papier vertoont rimpelin gen, scheurtjes en gaatjes. Die kleine beschadigingen geven het werk een meerwaarde. Ze versto ren soms het beeld of dwingen extra aandacht af om te zien hoe de oneffenheden in die on dergrond zijn verwerkt. De tentoonstelling geeft blijk door Ernst Jan Rozendaal GOES - Galerie Van den Berge in Goes heeft deze maand werk van de kunstenaars Ton van Kints en Frank Halmans gecom bineerd. De combinatie werkt omdat de één panelen maakt, terwijl de ander vooral ruimte lijk werk laat zien. Daardoor zijn wanden en vloer gevuld. Bo vendien bestaat ook inhoudelijk wel enige verwantschap. Het ruimtelijke werk van Hal mans trekt het eerst de aan dacht. Vooral zijn installatie 'In sula Dei'. Op een ouderwets hui selijk vloerkleed staan vijftien grote en kleine schemerlampen opgesteld. Drie ervan branden. Tussen de lampen staat een hou ten bankje met daarop een kus sentje en een halfvol glas water. Dat Halmans letterlijk een bos van schemerlampen heeft willen neerzetten, blijkt uit het groene bladermotief op de kappen. Twee jaar geleden bewees Hal mans in galerie Van den Berge al dat humor een belangrijk be standdeel van zijn werk is. Dat blijkt opnieuw in deze installa tie. Want meteen springt een uit drukking als 'Door de bomen het bos niet meer zien' in ge dachten. Toch houdt Halmans het niet bij een grapje. Hij is gefascineerd door overgangsgebieden en dan vooral de grens tussen binnen en buiten. Dat komt in 'Insula Dei' tot uiting. Het is een bos op gebouwd uit elementen waar mee interieurs worden inge richt. In een minimuseum dat hij in ga lerie Van den Berge heeft neerge zet, speelt Halmans met dezelf de thematiek. Het is een klein hokje met twee ingangen. Bezoe kers kunnen zich er net door heen bewegen. Vreemd genoeg staat het gebouwtje op blokjes resthout, alsof de ontwerper zich heeft vergist en heeft moe ten improviseren. Niet alleen maakt dit het gebouwtje veel opener, er wordt ook gesugge reerd dat het uiterst wankel staat. Een museumpje op instor ten. Aan de wanden hangen vijf paneeltjes. Op het eerste gezicht lijken het geheel in wit uitge voerde abstracte schilderijen. In werkelijkheid gaat het om be staande plafonds, op schaal na gemaakt en als paneeltjes aan de muur gehangen. Schaalmodel Ook bij de installaties 'Uit-Weg' en 'Seizoenswerk' lopen bin nen- en buitenwereld door el kaar. Het eerste beeld lijkt een schaalmodel van een museum zaal waarvan drie wanden en het plafond ontbreken. Daar mee is de essentie van het werk meteen gegeven, want als vrij wel alle elementen die iets tot een binnenruimte maken ontbre ken, bestaat die ruimte kenne lijk alleen in het hoofd van de beschouwer. De kunstenaar heeft hem met minimale midde len weten op te roepen. 'Seizoenswerk' is een toren van ramen waarbinnen ranken van bonenplanten opschieten. De ra men bieden uitzicht op de na tuur, alleen bevindt die zich bin nen en niet buiten. Zo blijken de dingen niet te zijn wat ze lijkc Óp een heel andere manier# dat op voor het werk van fa van Kints. Zijn schilderijenz? gedeeltelijk doorgezaagde entc- nieuw in elkaar gezette pane:;:. Daarbij zijn de sporen van te doorzagen en aan elkaar lijn» of nieten opzettelijk niet verdoe zeld. Daardoor worden h nen in het schilderij. Soms bis figuratief, als Van Kints zijns neel een titel als 'Takken' ro geeft. Een felle kleur geel k leiden tot de titel 'A lemon sart- wich', terwijl het goud van Ut donna' associaties oproept a klassieke ï-eligieuze voorsteib gen in de trant van Giotto. Mk 1 ijker wordt het. bij een abste paneel met de titel 'Jezus en, - zef zaten in een bootje'. Neta Halmans doet Van Kints s! zijn werk een beroep op voorstellingsvermogen van V- publiek. Beiden prikkelen i fantasie. De expositie in galerie Van it Berge duurt Urn 23 mei. opv - t/mza van 12-17 uur. van de voorkeur voor een thema tische indeling. Naast de moe derportretten is er de serie Brui nisse, met allerlei variaties op de aanblik op het vissersdorp vanaf het water. De kleurencom binaties blijken sfeerbepalend in het werk van Van der Gaar den. Naast het werken met blauw en grijs in talrijke nuan ces, kiest hij soms voor fellere tinten bij zijn impressies van Schouwse binnendijken en weel derige landerijen. Van der Gaarden blijkt een late starter als kunstenaar. Na een loopbaan van zes jaar als rijks ambtenaar opteerde hij plots voor een opleiding als tekenle raar. Dat vak oefent hij nu al ve le jaren uit naast het zelfstandig kunstenaarsschap De expositie 'Moederland' is tot en met zaterdag 5 juni te zien in De Bewaerschole van dinsdag tot en met zaterdag van 13.30 tot 16.30 uur. Frank Halmans creëerde in Galerie Van den Berere een bos van schemerlamnon foto Willem I

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 24