Wachten op een nieuwe Fortuyn
Irak, een jaar later
Thaise regering kan militante
moslims niet langer negeren
PZC
PZC
Paul van Buitenen
is verslaafd aan
het klokkenluiden
Waardering voor kabinet van Balkenende blijft uit
29 april 1954
HOE POPULAIR IS PREMIER JAN PETER BALKENENDE?
donderdag 29 april 2004
door Paul Koopman
De Nederlandse bevolking heeft
zich, amper twee jaar na de door
braak van Pim Fortuyn, weer massaal
afgewend van de Nederlandse politiek.
Van het engagement en de hoop op ver
betering die in het voorjaar van 2002
bij velen opflakkerde, is hoegenaamd
niets meer over. Het kabinet-Balkenen
de mag het politieke programma van
de bevlogen LPF-leider goeddeels heb
ben overgenomen, de waardering daar
voor blijft uit.
Integendeel: nooit eerder heeft een fris
se regeerploeg er in de kiezersgunst zó
slecht voorgestaan. Dat is, in een no
tendop, de conclusie uit de grote
GPD-enquête naar de mening van bur
gers tussen 18 en 65 jaar over de presta
ties van het tweede kabinet-Balkenen
de, dat binnenkort één jaar in het zadel
zit.
De resultaten van de peiling zijn rond
uit onthutsend. Op vrijwel geen enkel
terrein scoort het kabinet een voldoen
de. „Als je complimenten wilt, dan
moet je niet in dit vak gaan", zei
oud-premier Lubbers al eens. Die wijs
heid voltrekt zich wel heel schrijnend
over de ploeg-Balkenende.
De vraag is uiteraard waaraan de rege
ring alle pek en veren te danken heeft.
Zelden heeft een nieuw kabinet immers
zoveel daadkracht getoond als de ploeg
onder leiding van Jan Peter Balkenen
de. Tot verbijstering van veel andere
Europese lidstaten is Nederland in am
per twee jaar veranderd van een op het
oog tolerant land tot een land met het
strengste en repressiefste vreemdelin
genbeleid. De boodschap van wijlen
Pim Fortuyn ('de kraan moet dicht') is
heel goed begrepen.
Bezuinigingen
En toch lijkt de realiteit niet tot de bur
gers door te dringen. Dat moet te ma
ken hebben met de last die burgers on
dervinden van het rigoureuze bezuini
gingsbeleid. Met pijnlijke ingrepen
maakt immers niemand zich populair.
Bovendien is het politieke experiment
van het eerste kabinet-Balkenende (een
regering a la Fortuyn) zoals bekend
geëindigd in geruzie en een crisis. Daar
mee ging de glans van de door Fortuyn
beloofde politieke vernieuwing al snel
verloren.
Maar de slechte rapportcijfers voor het
kabinetsbeleid kunnen toch ook niet
los worden gezien van het belabberde
imago van het boegbeeld: premier Bal
kenende zélf. Hij wordt op vrijwel alle
fronten als een nauwelijks serieus te ne
men leider beschouwd.
Balkenende is onmiskenbaar een bevlo-
gener politicus dan zijn voorganger
Wim Kok, maar zelfs die kwaliteit
springt niet in het oog.
Verontrustend is dat de premier er ook
onder CDA-kiezers slecht voorstaat.
Dat kan, op den duur, niet zonder ge
volgen blijven voor de stabiliteit van
het kabinet en de positie van Balkenen
de zélf.
Onvrede
De onvrede onder burgers, die vóór de
doorbraak van Fortuyn zo lang onopge
merkt bleef, is intussen weer helemaal
terug. De maatschappelijke problemen
waar mensen zich het meest druk over
maken - werkloosheid, migratie, onvei
ligheid - worden door dit kabinet niet
opgelost, meent een overgrote meerder
heid. Tegelijkertijd ontwaren kiezers in
de 'gevestigde politieke klasse' eigen
lijk nergens een leider die het varkentje
wél zou kunnen wassen. Minister Ger-
rit Zalm (WD, Financiën) en PvdA-lei-
der Wouter Bos genieten weliswaar
aanzien, zo blijkt uit het onderzoek, uit
gevoerd door Motivaction, maar toch
voelen opvallend veel burgers zich ei
genlijk niet door een partij of politicus
vertegenwoordigd.
Dat mag alles tezamen gelden als een
open uitnodiging aan een volgende poli
tieke rebel. Want onvrede, gecombi
neerd met afkeer van het establish
ment, is gemakkelijk te mobiliseren.
Dat heeft Fortuyn bewezen.
De tragiek van het kabinet-Balkenende
is dat het zal moeten voortploeteren,
vermoedelijk zonder daar de vruchten
van te kunnen plukken. Want voor re
paratie van het imago van de eerste mi
nister is een wonder nodig. GPD
door Hetty van Rooij
Wat bezielt een mens om
doelbewust een bestaan
te kiezen waarvan hij weet
dat het hem ongelukkig
maakt? Het is de tragiek van
Paul van Buitenen, de gedre
ven klokkenluider die met
zijn onthullingen in 1999 de
vorige Europese Commissie
ten val bracht. Vijf jaar later
vecht hij nog steeds tegen
fraude en onfrisse praktijken,
en hij zoekt zelfs een plaats in
het Europees Parlement om
daar zijn strijd voort te zet
ten.
In de loopgraven van Brussel
is de toepasselijke titel van
het gisteren in Den Haag ge
presenteerde boek waarin
Van Buitenen heeft genoteerd
hoe het hem de afgelopen vijf
jaar is vergaan. Uit de bladzij
den rijst een beeld op van een
naïeve man die niet toegerust
is voor de omvang van het ge
vecht dat hij voert, die de stra
tegische en politieke kwalitei
ten niet bezit om die strijd tot
een succes te maken, en die
bijkans verdrinkt onder de
massa papier die over hem
wordt uitgestort.
Tot twee keer toe besluit hij
de Brusselse ambtenarij te
verlaten omdat het hem te
veel wordt, maar beide keren
keert hij toch weer terug 'om
dat hij het vertrouwen van an
deren niet wil beschamen'.
Als hij in de ondernemings
raad van de Europese Com
missie wordt gekozen, dan be
schouwt hij dat als een op
dracht om door te gaan.
Het 'ambtenaartje' Van Buit
enen is een volhouder. Hij is
niet bang, hij is integer, hij
heeft een boodschap en hij is
bereid om te vechten voor
zijn gelijk. Dankzij die eigen
schappen haalde hij in 1999
als ldokkenluider de wereld
pers. Inmiddels zijn de tijden
veranderd, maar Van Buit
enen veranderde niet mee. De
Commissie-Prodi beloofde bij
haar aantreden in 1999 plech
tig om aan alle misstanden
een einde te maken. Dat ge
beurt niet, beweert Van Buit
enen. Zijn gebeier wordt ech
ter niet langer als wereld
nieuws maar eerder als ge
dram beschouwd. De tragiek
van deze klokkenluider is dat
er niet meer naar hem geluis
terd wordt, en dat hij niet
over de middelen en het net
werk beschikt om daar iets
aan te doen.
Zelf gaat Van Buitenen er in
tussen bijna aan onderdoor,
vooral als zijn vrouw ernstig
ziek wordt. Maar hij is niet in
staat om voor zijn eigen ge
moedsrust het hoofdstuk af te
sluiten en Brussel voorgoed te
verlaten. In zijn ijver om zijn
gelijk aan te tonen heeft Van
Buitenen een boek geschre
ven waar voor een welwillen
de leek bijna geen doorkomen
aan is, en dat het midden
houdt tussen een manifest,
een dagboek en een verkie
zingsprogramma.
Transparant
Dat laatste klopt, Van Buit
enen staat met een eigen lijst
'Europa transparant' kandi
daat voor de Europese verkie
zingen van 10 juni. „Ik ga
niet als politicus naar het par
lement, maar als actievoer
der", liet hij zich onlangs in
een interview ontvallen.
En daar ligt de kiem voor al
weer nieuwe tragiek. Wie met
begrijpt dat in een parlement
politiek wordt bedreven, en
dat het voor het succesvol be
drijven van politiek nodig is
om compromissen te sluiten,
maakt weinig kans om zijn
boodschap gerealiseerd te
krijgen. Van Buitenen geeft
niet op, en dat maakte hem
vijf jaar geleden tot de succes-
vollste klokkenluider aller tij
den. Maar de prijs die hij
daarvoor uit vrije wil betaalt,
begint inmiddels wel heel erg
hoog te worden. GPD
door Patrick Selbach
Het zuiden van Thailand, waar giste
ren vele tientallen doden vielen
door geweld van militante moslimjonge
ren, is al decennia een door Bangkok
grotendeels genegeerde uithoek van het
land.
De moslimregio is eigenlijk ook nooit
echt een integraal onderdeel geweest
van het boeddhistische koninkrijk,
maar eerder een cultureel, etnisch en re
ligieus afwijkend aanhangsel.
Thailand, met 63 miljoen inwoners, is
een overwegend boeddhistisch land,
waar in de drie zuidelijke provincies Na-
rathiwat, Pattani en Yala vooral mos
lims wonen. Zij maken vier procent uit
van de Thaise bevolking. De meesten
zijn etnische Maleiers, die zich verbon
den voelen met hun etnische gelijken in
Maleisië.
De zuidelijke regio is armer dan de rest
van Thailand en veel inwoners voelen
zich als behorend tot een gediscrimineer
de minderheidsgroep. Het gebied staat
bekend als een streek waar vanuit Malei
sië op grote schaal mensen, wapens,
drugs en ook olie worden gesmokkeld.
De criminelen kunnen in de relatieve
wetteloosheid behoorlijk hun gang
gaan, soms met hulp van incompetente
en corrupte ex-militairen en ambtena
ren die door Bangkok op flinke schaal
naar het zuiden zijn 'weggepromo
veerd'.
Binnen deze samenleving hebben ook de
radicale vormen van de islam een voe
dingsbodem gevonden. Al vanaf de ja
ren zestig verenigden zich aanhangers
van deze stromingen in groepjes, die
veelal afscheiding van Thailand als uit
gangspunt kozen.
Het zuiden van Thailand herbergt intus
sen talrijke intern verdeelde radicale
moslimgroepjes zoals de Pattani Vere
nigde Bevrijdingsorganisatie Pulo, het
Verenigde Front voor de Onafhankelijk
heid van Pattani of Bersatu en de Moed-
jahedien Pattani Beweging (BNP).
Noodtoestand
Het landsdeel is geregeld het toneel van
aanslagen op overheidsinstellingen of
politieposten, geweld dat Bangkok tot
dusver afdeed als uitingen van banditis
me. Sinds begin dit jaar lijkt het tij bij
de Thaise regering gekeerd en heeft ze
openlijk erkend dat er sprake is van mili
tant moslimseperatisme.
In januari werd het geweld heviger en
premier Thaksin Shinawatra kondigde
in delen van het zuiden de noodtoestand
af. Hij liet scholen sluiten en hij repte
van de oprichting van een 'veiligheids
muur' die moet voorkomen dat 'terroris
ten en bandieten' vanuit Maleisië het
land binnenkomen om de onrust nog ver
der aan te wakkeren.
Over de invloed van Al Qaeda is al veel
gespeculeerd of de daaraan gelieerde ra
dicale Jemaah Islamiyah op de opstandi
ge, vooral jonge Thaise moslims. De
Amerikanen zeggen zeker te weten dat
'buitenlandse elementen' in het zuiden
van Thailand actief zijn. Ook de afschei
dingsbeweging GAM van de Indonesi
sche provincie Atjeh zou contacten on
derhouden met Thaise moslimbroeders.
Buitenlandse veiligheidsdiensten zeg
gen dat vooraanstaande Thaise moslims
opleidingen hebben gevolgd op radicale
koranscholen in onder meer Pakistan.
De door de VS geleide strijd tegen inter
nationaal terrorisme heeft het ongenoe
gen en de drang tot gewapende verzet
van jonge Thaise moslims vergroot. Thai
land en Maleisië hebben zich aangeslo
ten bij de Amerikaanse strijd, die door
velen in de moslimwereld toch vooral
wordt gezien als een regelrechte aanval
op moslims. ANP
Dorpelingen zoeken dekking voor geweervuur bij een moskee bij I
foto Sukree S
Een jaar geleden, na de snelle militai
re overwinning op het regime van
Saddam Hoessein, waren voorstanders
van de Amerikaanse interventie in de
zevende hemel. Hier had de enige over
gebleven supermogendheid gedemon
streerd waartoe zij in staat was.
Hoogmoedig werd gesproken van een
Nieuw Amerikaans Imperium dat
machtiger was dan ooit het Romeinse
en Britse imperium.
Uit alles zou blijken dat de bevolking
van Irak dolblij was dat zij door de
Amerikanen was bevrijd. Spoedig zou
zonder al te veel moeite een goed func
tionerende democratie in Irak worden
geïnstalleerd en die democratie zou in
de rest van het Midden-Oosten zo'n ver
pletterende indruk maken dat ook an
dere regimes in die ongelukkige regio
de voordelen van een democratie naar
Amerikaans model zouden inzien. An
dere boevenstaten zouden zo zijn ge
schrokken van de effectieve Amerikaan
se interventie dat zij hun leven op kor
te termijn wilden beteren.
Nu we een jaar verder zijn, is de Ameri
kaanse hoogmoed voor de val gekomen,
zoals dat hoort in een tragedie. Bij ge
vechten met diverse opstandelingen en
aanslagen door tegenstanders van de
Amerikaanse bezetting, van wie de
identiteit duister is, zijn alleen al in de
afgelopen maand meer dan 120 Ameri
kaanse militairen om het leven geko
men. De steden Fallujah en Najaf zijn
de facto in handen van het verzet en
hoewel de Amerikanen voortdurend
dreigen dat zij beide steden zullen be
stormen, is duidelijk dat zij eigenlijk
geen idee hebben wat zij moeten doen.
Ongetwijfeld zouden zij deze verzets-
haarden met veel militair geweld in
kunnen nemen, maar daarbij rijst dan
de vraag of een dergelijk optreden geen
averechtse effecten zal hebben. Zal de
weerzin van de bevolking tegen de Ame
rikaanse bezetters dan niet nog veel
groter worden. Roept niet elk als bui
tenproportioneel ervaren geweld nieuw
verzet op? De Amerikanen en hun mede
standers beweren aanhoudend dat het
verzet in Irak het werk is van kleine
groepen criminelen en fanatici. Liefst
wordt natuurlijk Al Qaeda als de oor
zaak van de ellende gezien. Erg waar
schijnlijk zijn deze beweringen niet.
Uit opinie-onderzoek blijkt dat grote
delen van de Iraakse bevolking zich te
gen de bezetters hebben gekeerd, voor
een belangrijk deel omdat de bezetters
er niet in geslaagd zijn de orde in het
land te herstellen. Een nadere analyse
van de situatie waarin de Amerikanen
zich in Irak bevinden, leert dat die nog
aanzienlijk ongunstiger is dan zij op
-
het eerste gezicht lijkt. Het Amerikaan
se leger met zijn enorme vuurkracht en
high tech-wapens had in een regulier
militair conflict geen enkele moeite
met het Iraakse leger. Voor een langdu
rige bezetting van een relatief groot
land als Irak, waar een aanhoudende
guerrilla-achtige tegenstand aan de be
zetter wordt geboden, is het Ameri
kaanse leger echter niet getraind en ge
talsmatig evident te gering in omvang.
Doordat er te weinig Amerikaanse mili
tairen zijn om voor een redelijke veilig
heid te zorgen, zijn die troepen kwets
baar en vallen er ook onder de Iraakse
burgers hoge aantallen slachtoffers.
Volgens sommige militaire deskundi
gen zouden de Amerikanen minstens
vijftigduizend manschappen extra moe
ten sturen, misschien zelfs wel meer. Je
zou denken dat de enige supermogend
heid daar niet veel moeite mee zou moe
ten hebben, maar dat is nu juist wel het
geval. Het huidige Amerikaanse leger
blijkt door de bezetting van Irak aan
de grens van zijn mogelijkheden te zijn
geraakt. De voorraden militair materi
eel die de Amerikanen buiten de Vere
nigde Staten hadden aangelegd zijn
grotendeels uitgeput. Aan tal van essen
tiële reserve-onderdelen, zoals autoban
den voor de humvees en rotorbladen
voor helikopters bestaan ernstige tekor
ten. Aan de reserve-eenheden in de VS,
die eventueel gebruikt zouden kunnen
worden, is al jaren weinig aandacht be
steed, waardoor zij slecht geoefend en
uitgerust zijn. Het Amerikaanse leger
is in feite zozeer buiten adem dat het
op afzienbare termijn niet in staat is
tot grootschalig optreden elders in de
wereld. Vandaar dat sommige Ameri
kaanse politici, die dit jaar niet herko
zen hoeven te worden, al geopperd heb
ben de dienstplicht weer in te voeren.
Het onvermogen van het Amerikaanse
leger om de orde in Irak te handhaven
betekent ook dat de reconstructie van
Irak direct gevaar loopt. Buitenlandse
ondernemingen trekken hun personeel
terug en veel grote projecten staan stil.
Zo heeft de bezetting van Irak na een
jaar duidelijk gemaakt dat het Nieuwe
Amerikaanse Imperium er niet zal ko
men. Dat de VS nu en in de afzienbare
toekomst elke oorlog kunnen winnen,
als zij zich hersteld hebben van de slij
tage in Irak, betekent in het geheel niet
dat zij ook in staat zijn de wereld naar
hun hand te zetten. De Amerikanen mo
gen blij zijn als zij zich over een paar
jaar zonder al te grote schade in Irak
uit de voeten kunnen maken,
pagina 5:
slag om Fallujah
GROENE KRUIS - In de
stroom van geldzendingen en
geschenken na de watersnood
ramp, ontving de Algemene Ne
derlandse Vereniging het Groe
ne Kruis vorig jaar 1 miljoen
Zwitserse francs, met de bedoe
ling hiermee het sociaal-medi
sche peil in de x-ampgebieden
op te voeren. In Zeeland zullen
tenminste 21 wijkgebouwen
van het Groene Kruis veiTij-
zen.
STUWEN - De Polder Walche
ren trekt 4,5 miljoen gulden
uit voor de verbeteiing van de
zeewering. Het is nog niet dui
delijk of voor de vei'steviging
van de zeewering huizen in
Zoutelande moeten worden op
geofferd. Wel is duidelijk dat
ter lengte van een kilometer
een zware waterkering wordt
aangelegd van de Duinweg
ï'ichting Valkenisse.
STUDENTEN - De Amster
damse hoogleraar Heringa
vraagt aandacht voor de moei
lijkheden van hedendaagse stu
denten. Hij noemde onder
meer slechte huisvesting, finan
ciële moeilijkheden, examen
vrees en de moeilijke weg naar
de maatschappij voor afgestu
deerden. Hij pleitte onder
meer voor hogere beui-zen.
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationpark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454647
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t'm vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag)
per maand: 19,45
per kwartaal: 56,60
per jaar: €217.00
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 31,4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,20
zaterdag: 1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig de
Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de Regelen
voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113) 315555
Fax (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (0113)315550
Fax. 10113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: 10114)372770
Fax: (0114)372771
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecleor-
de derden. Als u op deze informatie geen prlis stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC, Ie-
e, Postbus 31, 4460 AA Goes
Behoort tot WGGGNGR
Vindt u dat het kabinet het goed doet?
Vindt u dat premier Balkenende het goed doet?
Bent u tevreden met hoe Nederland er op dit moment voor staat?
Ziet u premier Balkenende als premier van alle Nederlanders?
Zou u premier Balkenende bij u thuis op de koffie willen hebben?
Welk woord of begrip past bij Jan Peter Balkenende?
16 Daadkrachtig 66
51 Intelligent 30
30 Betrouwbaar 49
80 Saai 9
20 Dominant 67
39 Vasthoudend 43
66 Degelijk 22
10 Aansprekend 74
24 Sociaal vaardig 59
6 Een sterke leider 80
34 Bekwaam 46
24 Bevlogen 52
11 Van deze tijd 75
31 Sympathiek 51
10 Gezaghebbend 74
62 Gewoon 24
Zoek de verschillen!
BRON: MOTIVACTION-GPD/RS
Percentages zijn afgerond. geen mening met vermeld
GPD/Reinoud Sijtsma/Foto: Roland De Bruin