Bouwen is zaak van lange adem PZC Smithson hecht kapotte wereld Verfilmingen van poëzie Achterberg en Kruit in de maak 12 Corporatie kunst Canadakoor lezers schrijven Immigratie III Immigratie IV Verdieping I Verdieping II Tandenborstel I Tandenborstel II donderdag 29 april 2004 door Emile Calon De woningcorporatie als woning winkel. In de visie van directeur Hans Franken van de woningbouwver eniging RWS in Goes is dat de toe komst. Huren, verhuren, kopen en ver kopen en natuurlijk ook ontwikkelen. „De ene keer een huurwoning omzet ten in een koopwoning. De volgende keer iets kopen om te verhuren." Als het zover is, zijn corporaties veel beter in staat om alert te reageren op ont wikkelingen in de markt, aldus Fran ken. Van alertheid is nu geen sprake. Voor al niet omdat door allerlei regels en be- zwaarmogelijkheden bouwprocedures tegenwoordig vier tot vijf jaar in be slag nemen. De huizen die nu ge bouwd worden zijn dik vier jaar gele den ontworpen. Destijds zag de wo ningmarkt er heel anders uit, herin nert Franken zich. Toen was er nog een overspannen koopmarkt en had den corporaties moeite om hun wonin- Door te bouwen voor ouderen hoopt directeur Hans Franken van RWS de doorstroming weer wat op gang te helpen. foto Camile Schelstraete gen te verhuren. De politiek wilde des tijds dan ook dat de woningbouwver enigingen rap een fiks deel van hun be zit zouden verkopen. „Gelukkig zijn we daar erg terughoudend in ge weest", glimlacht hij. Het onderzoek dat momenteel Zee- landbreed wordt uitgevoerd naar de mogelijk om huizen van senioren te ko pen, past in het streven om corpora ties op termijn om te vormen tot woon winkels. Ook het ontwikkelen van bouwplannen hoort bij dat streven. De Regionale Ontwikkelingsmaat schappij Marsaki, anderhalf jaar gele den opgezet door RWS, Lescaut (Vlis- singen) en Castria Wonen (Tholen en Halsteren) past in dat beeld. Die ont wikkelaar is volgens Franken nu al een zeer belangrijke speler op de Mid den-Zeeuwse woningmarkt. Marsaki hoopt eind dit jaar zo'n 450 huur- en koopwoningen in aanbouw te hebben. Door onzekere politieke en so ciaal-economische omstandigheden en vooruitzichten ziet de woning markt er tegenwoordig geheel anders uit dan pakweg vijf jaar geleden. Koopwoningen staan heel wat langer in de aanbieding op internet. Zeker als ze te duur geprijsd zijn, kunnen ze heel lang te koop staan. Sommige van die woningen worden zelfs uit de ver koop gehaald omdat de interesse nihil is. En huurwoningen, zeker goedkope, die zijn er veel te weinig. De wachtlijs ten daarvoor worden langer en langer. Franken ziet op korte termijn geen ma nier die lijsten in te korten. Dikke Mercedessen De grond- en bouwkosten zijn de afge lopen jaren gigantisch gestegen, waar door het voor corporaties zeer moei lijk is om goedkoop te bouwen. De on rendabele top van nieuwe huurwonin gen, die bestemd zijn voor de minst draagkrachtigen, bedraagt zo'n 50.000 euro, rekent de directeur de kosten van een zorgwoning voor. Dat bete kent dat er elders een halve ton ver diend moet worden om zo'n woning te kunnen bouwen. „En dat valt niet mee." Dat kan alleen door een fiks aantal koopwoningen te bouwen. Die markt wordt echter deels beheerst door pro jectontwikkelaars die de winst gebrui ken voor de aanschaf van dikke Merce dessen, zoals hij wat smalend zegt. „Corporaties daarentegen gebruiken hun winst voor het bouwen van wonin gen waar vraag naar is, maar die niet gebouwd worden door de commerciële partijen." Hij is dan ook blij dat de ge meente Goes bij het vaststellen van de grondprijs rekening houdt met de be langen en positie van zijn corporatie. Franken stelt dat een integraal stelsel van maatregelen nodig is om de door stroming op de huizenmarkt weer te bevorderen. Hij waarschuwt dat de ef fecten van zo'n pakket pas over lange tijd merkbaar zullen zijn. Mensen die nu op de wachtlijst staan voor een goedkope woning hebben daar dus weinig aan. Maar snel iets bouwen, dat lukt tegenwoordig niet meer, zegt hij en herhaalt dat bouwen een zaak van lange adem is. Gevaarlijk Een van de zaken die moet gebeuren, is de discrepantie tussen de kwaliteit van de woning en de huurprijs ophef fen, aldus de directeur. Want, zo ver volgt hij, nogal wat huurders wonen erg goedkoop als gekeken wordt naar de kwaliteit van de woningen. Hij vindt dan ook dat gefaseerd de huur prijs van een aantal van die woningen omhoog moet. Tegelijkertijd merkt hij op dat zo'n verhoging gevaarlijk is voor de huurders met een minimumin komen. Die kunnen alleen maar blij ven als de overheid met hogere huur subsidies over de brug komt, schetst hij het probleem. Zijn corporatie bouwt bijna alleen nog woningen die in eerste instantie bedoeld zijn voor ouderen. Dat moet wel omdat die doelgroep om woningen zit te springen. Bijkomend voordeel, aldus Franken, is de doorstroming die ontstaat zodra een oudere zo'n woning daadwerkelijk betrekt. Hij ziet dat door de bouw van één ouderenwoning •er vier tot vijf gezinnen kunnen verhui zen. Want door het gebrek aan oude renwoningen blijven senioren zitten waar ze zitten en houden ze gezinswo ningen bezet. Fusie Franken neemt eind volgende maand afscheid als directeur van de Regiona le Woningbouwvereniging Samenwer king. Hij werkte bijna 25 jaar bij de corporatie en toont zich nog wat ver bitterd als de mislukte fusie met de an dere Bevelandse corporaties ter spra ke komt. RWS (actief in de gemeenten Goes, Kapelle en Noord-Beveland), WSB (Borsele) en AWR (Reimerswaal) wilden enkele jaren geleden opgaan in een krachtige organisatie. Dat misluk te omdat de ledenvergadering van de RWS niet akkoord ging met de omzet ting van de vereniging in een stich ting. Het vereiste aantal van negentig procent voorstemmers werd net niet gehaald. „Met non-argumenten werd de fusie tegengehouden", zegt hij met nog steeds hoorbare verontwaardi ging. Na het mislukken van die fusie vonden AWR en RWS elkaar wel. Franken vertelt dat de wonden over de mislukte fusie nog steeds niet echt geheeld zijn in de organisatie. Om die reden zal er voorlopig geen nieuwe fu siepoging worden ondernomen. Wel voorspelt hij dat op de de wat langere termijn, tussen vijf en tien jaar, een sa mengaan van een aantal Zeeuwse cor poraties onvermijdelijk is. Als geke ken wordt naar volkshuisvestingsland zijn de Zeeuwse woningbouwvereni gingen immers stuk voor stuk kleine jongens. Een fusie, zeker met een re gionale partner, biedt volgens Fran ken tal van voordelen. „Onder andere meer expertise en een betere beheer sing van de kosten." Je kunt je als klei nere organisatie de luxe van alleen blijven niet permitteren, zegt hij dan ook tot slot. door Ernst Jan Rozendaal MIDDELBURG - Filmprodu cent Digna Sinke denkt in sep tember tijdens de zesde editie van Film by the Sea ten minste twee nieuwe films in de serie Ge dichten uit zee te kunnen presen teren. Het gaat om een verfil ming van het gedicht 'Reimers waal' van Gerrit Achterberg door Clara van Gooi en een ver filming van Johanna Kruits 'Stoomgemaal Oosterschelde' door Jos de Putter. Om het project te volbrengen, is een lange adem nodig, zo is Sin ke gebleken. Toen artistiek di recteur Leo Hannewijk van Film by the Sea en Sinke - die is geboren in Zonnemaire en opge groeid in Middelburg - twee jaar geleden begonnen, was het de bedoeling acht of negen ver filmde gedichten over de zee als een complete speelfilm te presen teren tijdens het eerste lustrum van het festival in 2003. Het bleef bij de korte film Zomerzee van Kees Hin, gebaseerd op een gedicht van J.C. van Schagen. Scharrelen Het vinden van filmmakers was 'geen probleem. Moeilijker was het om de subsidiëring rond te krijgen, zodat ze ook daadwerke lijk aan de slag konden. „We hebben ons in heel wat bochten 'moeten wringen om het geld bij elkaar te scharrelen", aldus Sin ke. Door bijdragen van het Film fonds en het Stimuleringsfonds THOLEN - Het Canadakoor uit Tholen en Veenendaal en het Zeeuws Jongerenkoor Matthan- ja uit Goes treden zaterdaga vond 1 mei op tijdens het Zeeuws bevrijdingsconcert in fle Oude Nederlands Hervormde Kerk in Tholen. v J)e koren zingen geestelijke en vaderlandse liederen; het optre den begint om 20.00 uur. Het Ca nadakoor vertrekt 7 mei rich ting Canada, waar de leden zin gen bij een herdenking van de ^Tweede Wereldoorlog bij Lake Ontario. Culturele Omroepproducties kunnen inmiddels weer drie fil mers aan de slag. Van Gooi gaat voor haar Achterbergverfilming van de zomer filmen in Krabben- dijke. Op een andere locatie - niet in Zeeland - gaat ze waar schijnlijk ook onderwateropna men maken. Jos de Putter gaat in Zeeuws-Vlaanderen draaien. Zijn film krijgt de titel Passan ten in een landschap. De plan ning voor de verfilming van het gedicht 'Veere' van Hans Groe- newegen is bijgesteld, omdat filmmaker David Lammers zijn been heeft gebroken. Mogelijk dat hij pas in het najaar aan de Ate de Jong YAndere verfilmingen waren af hankelijk van subsidie van de provincie en het VSB Fonds Zee land. Onlangs heeft Sinke de toe zegging gekregen dat die subsi dies eraan komen. „Ik hou nog een slag om de arm. want ik heb het nog niet op schrift." Dat betekent dat ook de filmers Erik de'Bruijn en Ate de Jong aan het werk kunnen. Dat laatst genoemde meedoet, is bijzon der, aldus Sinke. „Hij is een he le grote producent en regisseur geworden. Dat hij dan zelf weer met een camera op stap gaat, ge beurt niet zo vaak. Dat is wel pi kant. Hij moet er ook tijd voor vrij kunnen maken. Maar hij wil erg graag." ++De Jong gaat het gedicht 'Be treft het Breskens?' van Kees Ou- wens verbeelden. De Bruijn legt zich toe op het 'Frühlingslied' van J.C. van Schagen. Het is nog niet duidelijk wanneer deze film makers beginnen. Heel mis schien lukt het ze op tijd klaar te zijn voor een première tijdens Film by the Sea. Sinke heeft nog twee poëziever- filmingen op haar verlanglijstje staan. De Braziliaanse film maakster Maria Ramos wil van het gedicht 'Aan de Westerschel- de' van Hans Warren de film Niemandsland maken. En Jan Wouter van Reijen staat op voor het gedicht 'Domburg' van Theo Raats. Het doorgaan hangt voor al af van een subsidieaanvraag bij het Thuiskopiefonds. In juli of augustus verwacht Sinke daarover uitsluitsel. Humor is een belangrijk onderdeel van Smthson's werk. Met zijn dia's zet hij zijn publiek bewust op het verkeerde been. Hij maakt ook duidelijk dat hij als kunstenaar met lapmiddelen een samenhangend beeld presenteert van een in wezen gefragmenteerde wereld. foto Lex de Meester door Ernst Jan Rozendaal VLISSINGEN - De Amerikaanse kunste naar David Smithson (1956) is van oor sprong beeldhouwer. Vanuit die achter grond beoefent hij ook andere disciplines, zoals fotografie. Zijn werk is daardoor al tijd ruimtelijk. Op het ogenblik exposeert hij in de twee zalen van kunstcentrum de- Willem3 in Vlissingen. In de ene zaal heeft Smithson zes fotower ken opgehangen. In de andere zaal heeft hij drie transparante strandhuisjes gebouwd, waarin diaprojectoren staan die beelden doen oplichten op de wanden van de huisjes en de witte wanden van de expositieruimte. De dia's van Smithson zijn kunststukjes op zich. Hij snijdt zijn dia's in stukken die hij vervolgens met een nietmachine aan elkaar bevestigt. Soms doorklieft hij één foto met nietjes (zoals 'Perfectly Pastoral'), soms ge bruikt hij verschillende fragmenten meer der keren, zodat hij een structuur vol herha lingen creëert ('The PAN-RAMA Picture') en meestal combineert hij fragmenten van verschillende dia's, waardoor hij hele nieu we werelden schept. Humor is een belangrijk onderdeel van zijn werk. Met zijn dia's zet Smithson zijn pu bliek bewust op het verkeerde been. Daar blijft het niet bij. Hij maakt ook duidelijk dat hij als kunstenaar met lapmiddelen een samenhangend beeld presenteert van een in wezen gefragmenteerde wereld. De nietjes doen op de levensgrote afbeeldingen denken aan hechtingen. Smithson hecht een kapot te wereld. Maar de nietjes - op de projecties of afdrukken zijn het flinke, zwarte strepen geworden - zijn ook verrassende beeldele menten. Ze brengen diepte in de foto's, om dat ze er als het ware bovenop liggen. Die ruimtelijkheid wordt nog versterkt in de fo to's waarin fragmenten van verschillende dia's zijn gecombineerd. 'Roomscape III' en TV' zijn daarvan goede voorbeelden. Het zijn afbeeldingen waarin binnen en buiten samenvallen, omdat Smithson bijvoorbeeld een wolkenlucht of een sterrenhemel tegen een interieurfoto van een kamer heeft ge niet. Dat heeft hij zo geraffineerd gedaan, dat een grasveld bijvoorbeeld overgaat in de vloerbedekking van een huisje. En een raam biedt niet alleen uitzicht op een straat, maar lijkt daar echt toegang toe te geven. Het spel dat Smithson in de ene zaal van de- Willem3 speelt op de grote afdrukken van zijn dia's, speelt hij een deur verder in drie dimensies. Naar voorbeeld van de Walcher- Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op de in de PZC ve schenen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactie tijd beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat de redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden De redactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Overqe- weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd. 'let op uw saeck'. Die zaak is be langenbehartiging voor onze ei gen Nederlandse havens en het behoud van onze grond, 8. Gaan we een van de grotere concurrenten van de Rotterdam se haven feliciteren dan wel fi nancieren? se strandhuisjes heeft hij daar drie gebouw tjes neergezet. Daarin staan meerdere pro jectoren waarmee ook met nietjes doorboor de dia's zichtbaar worden gemaakt. De ruimtelijkheid die die afbeeldingen toch al hebben, wordt in deze installatie (ironisch getiteld 'Life is so perfect!') meer dan ver dubbeld. De afbeeldingen zijn namelijk te zien op het doek dat fungeert als wand van de strandhuisjes, maar ze schijnen ook door op de wanden van de zaal. Dat betekent dat de bezoeker er letterlijk doorheen kan wan delen. Strandhuisjes Daarbij komt dat Smithson af en toe op zijn dia's ook strandhuisjes heeft vastgelegd, wat weer voor een extra laag zorgt: strand huisje op wand van strandhuisje en vanuit strandhuisje ook op wand van de expositie ruimte. De kunstenaar heeft niet alleen via strandhuisjes een link gelegd met Zeeland. Op één van de dia's is de toren van de Sint Jacobskerk te zien. In een andere dia zit een bison verwerkt. Een duidelijke verwijzing naar de expositie die op het ogenblik te zien is in de Watertoren in Oost-Souburg. Expositie David Smithson, t/m 31 mei in deWil- lem3 in Vlissingen, open do t/m zo van 12-17 uur. Na de val van de muur zag men hoe de industrie in het Oostblok snel kapot werd geconcurreerd. Na jaren van tegenstand ver plaatste Philips zich naar Polen. Terwijl Wouter Bos juist wil in noveren in Nederlandse techni sche industrie en staatssecreta ris Rutte zegt dat er 150.000 ille gale woekerslaven werken on der het minimumloon wil staten lid Erik Kerckhaert Polen uit dat dunbevolkte land weer naar Zeeland sleuren (PZC 24-4). De ze gênante slavenhandel sluit aan bij het - terecht - door Paul Scheffer getorpedeerde multicul- turalisme. Deze schaamlap voor het multiklassen of kastenstel sel wordt ook door Adri Duives- teijn positivistisch verdedigd met demografische statistieken. Allochtonen ambiëren echter de westerse cultuur met haar secu larisme. Zij willen zich geen gé- construeerde ideologie laten op dringen door salonregenten. Jon ge allochtonen ontworstelen zich juist aan deze systematiek van blockheads. Het druist ook in tégen het huidige regeringsbe leid om jongeren uit de mentale verloedering te halen middels onderwijs dat door bevorderen van intellectuele vermogens hen meer onafhankelijk maakt van religieuze onwetendheid, in on der andere morele vragen. Daar om is de aanpak van Job Cohen om allochtone jongeren door imams te laten betuttelen een farce. Theo Prinse Drostlaan 40 Sluiskil Uit een bericht in de PZC blijkt dat Statenlid Kerckhaert en Ge deputeerde Van Waveren plei ten voor immigratie voor/in Zee land. Dit pleidooi verontrust mij zeer want het is onverant woord! Onverantwoord omdat Nederland inmiddels (over)vol is geraakt en dat is niet van 'van daag of gisteren' maar dateert reeds sinds de vijftiger jaren waarin de emigratie door de overheid werd gestimuleerd (toen zo'n tien miljoen inwo ners) en in de troonrede van 1979 door de majesteit overdui delijk werd gesteld met de zin 'Ons land is vol, ten dele over vol'. Nu zo'n zestien miljoen in woners, met name ten gevolge van een explosieve immigratie in de afgelopen decennia! Nu staat Nederland internationaal aan de top van de bevolkings dichtheid (465 inwoners per km2) met alleen Bangladesh (911) en Taiwan (617) daarbo ven! Nog ter vergelijking: Dene marken met ongeveer gelijke op pervlakte ongeveer vijf miljoen inwoners; Ierland met twee keer zo grote oppervlakte vier mil joen! Een verdere (netto) groei (geboorten/sterfte, emigratie/ immigratie) is vanwege de conse quenties en risico's dan ook be paald onverantwoord. Dit niet als kreet maar feitelijk en cijfer matig onderbouwd in de diverse brochures van De Club van 10 Miljoen en het boek van Paul Gerbrands 'Mijn land van veel en vol'. Nu is Zeeland nationaal gezien relatief nog niet zo vol maar dat zou alleen maar een migratie vanuit de Randstad aanbevelenswaardig kunnen ma ken ter ontlasting van de over volheid daar, maar zeker niet met immigratie waarmee het to taal van de bevolking alleen maar stijgt! Trouwens we krij gen helaas ook nog de conse quenties van uitbreiding van de EU! H. A. Renes Keeten 21 Hansweert Het voor de derde keer verdie pen van de Westerschelde is een aangelegenheid ten bate van de haven van Antwerpen. 1. Wat is het belang van de Zeeuwse bevolking hierbij; be volking die hier nooit om ge vraagd heeft. Integendeel! 2. Waarom tonen sommige in stanties zich zo gewillig als het om deze zaak gaat? 3. Maakt de Belgische overheid zich ooit druk over de Nieuwe Maasvlakte in Rotterdam? 4. Een verdrag uit de 19e eeuw over vrije doorgang bestaat, maar niet voor eeuwig en tot el ke prijs. 5. Weer zullen vele hectares Zeeuwse grond onttrokken wor den aan ons bodemarsenaal om slib te bergen. Welke boer, wel ke bewoners, welke toerist vraagt hierom? 6. Waarom graaft België niet zelf een kanaal Zeebrugge-Ant- werpen, en valt Zeeland nooit meer lastig? 7. Nederland en vooral Zeeuwen Ir. P. Hupkens Hellebardierstraat i Vlissingen Eindelijk een keer goed nieuws over de verdieping van de Wes terschelde: 'slim storten' gaat nu een hoofdrol spelen bij de vol gende verdieping. Natuur en dy namiek van de rivier hoeven dan geen onherstelbare schade op te lopen. Vogels blij, vissen blijAlle zeewormen, die nu ver dwenen zijn, komen terug. Hun kostje is nu weer gebakken. Hoe men dat gaat doen? Tot nu toe is er maar een beetje aangerom meld, denk ik zo lezend. Het is heel eenvoudig: eindelijk heeft men het 'zwarte gat' ontdekt; daar kan men eindeloos bagger specie in kwijt. Dat men "dat toch niet eerder gezien heeft, dat snap je toch niet! Voor mijn gevoel zullen die havenbaron nen ook heel blij zijn met die ontdekking. Geachte meneer Kramer, voor mijn gevoel loopt u toch wel heel wat meters voor die haven baronnen uit. Hebt u er wel eens aan gedacht dat België nog niet eens zijn dijken op Deltahoogte heeft? Laat ze dat eerst eens in orde maken en gezuiverd water lozen op de Schelde. Als er straks onverhoopt weer een na tuurramp als in 1953 plaats vindt zal het voor de Belgen een zwarte bladzijde in de geschiede nis zijn. Zonder natuurlijke rem mingen in de Schelde zal het wa ter aan het einde van de rivier verwoestend toeslaan. Hopelijk zal dat pas in de volgende gene raties gebeuren, maar dat dit ééns gebeurt staat voor mij als een paal boven water. J. Koeman Polderweg 5 Kruiningen Naar aanleiding van het artikel In de PZC van donderdag 22 april stond een artikel over aow-ers die in de nesten zitten na bezoek van de tandenborstel brigade. Duizenden euro's wor den er uitgegeven voor alleen staanden om ze toch vooral niet weg te laten kwijnen, en als er dan na een georganiseerde mid dag een paar mensen elkaar ont moet hebben en die komen zo nu en dan bij elkaar op de thee, dan is Holland in last. Om nog maar niet te spreken over diege nen die nog vaker dan viermaal in de week samenkomen, of (foei) die bij elkaar soms slapen. Ja dat moet zwaar gestraft wor den: samen ruim 40.000 euro en als toetje nog 3000 euro boete! Waar haal je het geld vandaan als AOW-er? Dit lijkt mij toch voer voor de ouderenbonden, doe hier iets tegen. Na jaren van verdriet en eenzaamheid komen deze mensen uit een diep dal. Ze leven nu weer op door de vriend schap maar nu worden ze door de SVB teruggesmeten in een veel diepere put. Wel eens van medemenselijkheid gehoord? Moeten niet alle AOW-ers hierte gen in het geweer komen? Moeten wij niet allemaal protes teren? De politie heeft geen tijd heeft om achter criminelen aan te gaan, maar wel om zes uur een paar oude mensen te verho ren? Hoe durven ze. B.M. Hoekstra Doctor Ottestraat 19 Vlissingen In de PZC van 22 april een af schuwelijk verhaal over 'tanden borstelcontrole'. Mensen, die proberen voor elkaar te zorgen, omdat de arts alleen-zijn niet verantwoord vindt, worden ge straft met een terugvordering van 21.000 en 20.000 euro plus tweemaal een boete van 3000 eu ro. Ik herinner me de uitspraak van een minister, dat iedere bur ger verplicht is zijn naaste te hel pen. Het verbaast me, dat buren en kennissen zoiets kunnen 'aan geven', dat sociale rechercheurs hun werk zö kunnen doen en dat een rechter op grond van een afgedwongen verklaring vonnist. Zijn dat onder normen en waarden? Voor mij is het on begrijpelijk, dat zoiets in Neder land kan. G. Kwekkebootn Oostmolenweg lM Kloetingt

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 12