Waarschuwing met respect
PZC
Een partijtje schaak met God
Laatste kans
op overtocht
met oude veren
'GELICHT
Afgewezen aanvraag
zet Zeeuws Museum
toch op de kaart
Aangepast chalet
maakt vakantie met
rolstoel mogelijk
LPF tegen
windmolens
bij Terneuzen
Boeddhisme
Oud-PSD'ers
praten over
veerdienst
kunst
Conferentie
knelpunten
in zorgwet
0800 - 0231 231 (GRATIS)
TERNEUZEN - De Terneuzense
LPF-fractie heeft weinig ver
trouwen in windenergie als al
ternatieve vorm van elektrici
teitsopwekking. Grootschalige
windenergie leidt volgens de
LPF tot hoge tarieven voor de
consument en met de voordelen
voor het milieu valt het ook nog
al mee.
De energiebedrijven verdienen
volgens raadslid C. Freeke be
duidend meer aan groene dan
aan grijze stroom.
„En dat verklaart waarom ze
eensklaps zo begaan zijn met
het ïnilieu", betoogt Freeke in
een brief aan de Terneuzense
raadsleden
De LPF-fractie ondersteunt de
strijd van de de Stichting Houdt
Woonomgeving Koegorspolder
Leefbaar tegen de komst van
'windturbines. Met het schrijven
wil de LPF argumenten aandra
gen om af te zien van windmo
lens in de Koegorspolder.
Het kardinale punt is volgens
Freeke dat windmolens niet ren
dabel zijn zonder staatssteun.
'Bovendien wordt het effect van
deze vorm van elektriciteitsop
wekking volgens hem overdre
ven.
Freeke wijst er op dat een met
Nederland vergelijkbaar land
als Denemarken veel meer wind
molens heeft dan Nederland.
„Maar de Deense elektriciteits-
prijs is één van de hoogste ter
wereld", aldus Freeke.
Voorstanders van windenergie
voeren een verminderde uitstoot
van kooldioxide (CO,) aan als ar
gument om over te schakelen op
windenergie. „Eigenlijk valt
kooldioxide nauwelijks milieu
vervuiling in de traditionele zin
wan het woord te noemen", be
toogt Freeke. „Het is zelfs zo
dat de natuur er gek op is. Land
bouwgewassen en bossen ge
dijen erbij. Kerncentrales ver
vangen door windmolenparken
levert volgens Freeke geen re
ductie van CO,-uitstoot op, om
dat kerncentrales geen CO, uit
stoten.
Andere bezwaren zijn volgens
de LPF horizonvervuiling, ge
luidsoverlast, slagschaduwhin-
1 der en waardevermindering van
woningen.
vrijdag 23 april 2004 ]2
door Ben Jansen
VLISSINGEN - De Zeeuwse be
volking heeft zaterdag 1 mei de
mogelijkheid voor het laatst de
Westerschelde over te steken
met een veerboot van de voorma
lige PSD. Een overtocht met de
Koningin Beatrix en de Prins Jo-
han Friso op het fietsvoetveer-
traject Vlissingen-Breskens is
die dag gratis.
De provincie en de exploitant
van het fietsvoetveer, vervoers
onderneming BBA, houden een
feestelijke open-veerdag. De vol
gende dag, zondag 2 mei, nemen
de swath.-schepen Prins Wil
lem-Alexander en Prinses Maxi
ma, de dienstregeling op het
fietsvoetveer over. De Beatrix
en de Friso, die sinds de ophef
fing van PSD-veerdiensten op
15 maart vorig jaar tijdelijk als
fietsvoetveerboten zijn ingezet,
worden vervolgens klaarge
maakt voor vertrek naar Italië.
Pas daar nemen ze weer passa
giers mee.
Tijdens de open-veerdag liggen
de Willem-Alexander en de
Maxima afgemeerd aan de nieu
we steigers in Vlissingen en Bre-
kens.
Daar kunnen ze worden bezich
tigd.
Feesttent
Behalve die bezichtigingsmoge
lijkheid in Breskens spelen de
feestelijkheden rond de wisse
ling van de wacht op de fiets-
voetveerdienst zich voorname
lijk af in Vlissingen.
Op het terrein van de veerhaven
staat een feesttent, waarin on
der meer een foto-expositie en
informatiestands zijn ingericht.
Verder zijn er optredens van het
Scheldeloodsenkoor en twee
MIDDELBURG - Het boeddhis
me staat morgen centraal tij
dens een lezing in De Drukkerij
aan de Markt in Middelburg. De
aanvang is 11.00 uur.
dweilorkesten van de BBA Die
laatste gaan ook mee aan boord
van de Beatrix de de Fnso. Kin-
deren kunnen meedoen aan een
ballonnenwedstrijd en een klenr-
wedstrijd.
De veerhaven in Vlissingen is
voor automobilisten niet te hg.
reiken op de manier zoals ze ge
wend waren toen de autover®
de Westerschelde nog kruisten
via het veerplein. Er is een toe
gangsroute met borden uitgezet
Fietsers kunnen wel via het vee;,
plein komen.
De Willem-Alexander en c?
Maxima varen vanaf 2 mei vol-
gens de zomerdienstregeling.
Dat betekent dat overdag eiCe
30 minuten een boot vertrekt
Deze dienstregeling duurt tot
oktober.
In verband met het Bevrijdings
festival op 5 mei in Vlissingen is
die dag om 22.50 uur een extra
afvaart naar Breskens.
IJZENDIJKE - De tentoon-
stelling 'De historie van de
PSD' in het Streekmuseum
in IJzendijke wordt vanaf
zaterdag wekelijks opge
luisterd door een voorma
lig medewerker van de Pró- j
vinciale Stoombootdien
sten.
Zo geeft oud-verkeerslei-
der Roger Cocquyt zater
dag van 13 tot 17 uur uitleg
over het reilen en zeilen
van de PSD. Een week la
ter is voormalig kaartver
koopster Magda Slof aan
de beurt. Op zaterdag 8
mei komt Riekje Toore-
naar, oud-terreinopzichter,
aan het woord.
De tentoonstelling duurt
tot met zaterdag 30 okto
ber en is te bezoeken tus
sen 13.00 en 17.00 uur.
door Maurits Sep
Het is maandag precies achttien jaar
geleden dat de kerncentrale van
Tsjernobyl ontplofte. De actiegroep
Stop Borssele herdenkt die avond voor
de poort van de kerncentrale Borssele
de slachtoffers en de gevolgen van de
ramp. Respectvol, maar met een waar
schuwing voor de toekomst.
De ramp voltrekt zich op 26 april 1986.
De Russen proberen die eerst geheim te
houden, maar als een paar dagen later
in Zweden verhoogde radioactieve stra
ling wordt gemeten, wordt het ongeluk
toegegeven.
De straling breidt zich uit over een
flink deel van Europa en bereikt op 2
mei Nederland. Melkvee mag niet meer
grazen, rivierwater bevat verhoogde
straling, het eten van verse spinazie
wordt ontraden. Volgens de Wereld Ge
zondheidsorganisatie is het echter niet
nodig binnen te blijven of jodiumtablet-
ten te slikken. Ook drinkwater kan ge
woon gebruikt worden.
Tsjernobyl
Hoeveel slachtoffers de grootste nucleai
re ramp uit de geschiedenis heeft ge
maakt, is niet aan te geven. Schattingen
lopen enorm uiteen, maar het gaat om
miljoenen mensen. Er zijn veel doden
en gewonden te betreuren. Zowel door
de ramp als door de gevolgen ervan.
Reddingswerkers raken besmet, worden
ziek en overlijden. Dat overkomt ook
mensen die nog jarenlang op besmette
grond wonen.
Stop Borssele
Vlak na de ramp wordt bij de kerncen
trale in Borssele gedemonstreerd door
onder meer de actiegroep Stop Borsse
le. Els Verhage, toen 31, was er niet bij.
Ze was wel lid van de actiegroep maar
was op vakantie in het buitenland en
kon niet terug.
Achttien jaar later is Verhage nog
steeds actief lid van Stop Borssele. Op
De herdenking van één jaar Tsjernobyl in 1987. foto Ruben Oreel
de herdenking, komende maandag, is ze
wel present. Bij de poort van de Borssel-
se centrale worden bloemen gelegd.
„Ter nagedachtenis aan alle slachtof
fers. De bijeenkomst staat in het teken
van rouw. Het wordt een respectvolle
herdenking, maar met een waarschu
wing voor de toekomst."
Want de kerncentrale Borssele staat er
nog en maakt nog stroom. Erger, de laat
ste tijd duiken weer steeds meer verha
len op over de bouw van een nieuwe
kerncentrale. „Hebben we dan niks ge
leerd", vraagt Els Verhage zich af.
De bijeenkomst heeft een tweeledig
doel, zegt ze: herdenken en vooruitkij
ken. „Hopelijk kunnen we mensen aan
zetten tot nadenken. We moeten stop
pen met het maken van kernenergie en
dus van radioactief afval. Duitsland
bouwt het gebruik van kernenergie af.
Laten wij in Nederland ook verstandig
zijn en het geld dat nu naar kernenergie
gaat in alternatieve energiebronnen in
vesteren. Getijdestroom, wind, zon."
Naïef? Misschien, geeft Verhage toe.
Net zoals zij mensen naïef vindt die ge
loven dat kernenergie veilig en goed
koop is. „Misschien is wat wij willen
wel een utopie Maar we zijn hoopvolle
mensen. Bovendien, zonder idealisme
kom je toch nergens? Ik blijf hopen op
een goede toekomst voor onze kinderen.
Ik schaam me voor onze luxe-maat
schappij. We doen allemaal mee aan de
vervuiling, ik ook. Ik ben geen wereld
verbeteraar op afstand. Ik ben wel over
tuigd van de mogelijke alternatieven
voor kernenergie."
Publieke opinie
De steun voor'Stop Borssele is de laat
ste tijd minder groot. „Het klinkt zwart
gallig, maar na de ramp in Tsjernobyl
was de publieke opinie veel meer tegen
kernenergie gericht. Ik vind het eigen
lijk te walgelijk om te zeggen, maar in
die zin heeft die ramp destijds geholpen
in de strijd tegen de bouw van nieuwe
kerncentrales."
Hoeveel mensen maandagavond (samen
komst bij de hoofdpoort van de kerncen
trale om 19.00 uur) aanwezig zullen zijn
op de herdenking, durft Verhage niet te
voorspellen. Stop Borssele bestaat uit
een kleine kern van vijf actieve leden.
De actiegroep kan daarnaast steunen
op een grote groep sympathisanten, die
volgens haar zijn te onderscheiden in ac
tieve (die naar atcies komen), passieve
(die het gedachtengoed aanhangen) en
financiële sympathisanten.
De kerncentrale Borssele zal niet stil
staan bij de herdenking, laat een woord
voerder weten.
De komst van Stop Borssele verandert
daar niks aan. Dat de bijeenkomst een
rustig en respectvol karakter krijgt,
wordt wel gewaardeerd.
Op haar beurt laat Verhage weten dat
werknemers van de kerncentrale van
harte welkom zijn. „We hebben welis
waar een extra intentie die zij niet zul
len steunen, maar het respect voor de
slachtoffers staat voorop. Of we span
doeken meenemen?, Misschien. We doen
wat de geest ons ingeeft. Wij zijn spon
taan."
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De Middelburgse teke
naar en schrijver Markus (pseudoniem van
Mark van der Graaff) presenteert vanavond
in Middelburg zijn boek De mug, het meer
en de olifant. Daarin brengt hij aan het licht
waardoor het schaakgenie Paul Morphy
(1837-1884) - de negentiende-eeuwse Bobby
Fischer - gek werd.
PZC-lezers zullen Markus vooral kennen
als striptekenaar. De laatste jaren is hij
meer gaan schrijven. „Ik zie het tekenen
- van strips steeds meer als één onderdeel van
mijn werk. Literatuur, filosofie en poëzie
maakten altijd al deel uit van mijn strips.
Nu gebruik ik beeld ook als middel bij mijn
teksten. Ik gebruik wat me uitkomt. Ik vind
het leuk om op verschillende poten te
staan."
In De mug, het meer en de olifant - het hon
derdachtste deel van de Zeeuwse Slibreeks
heeft tekst de overhand. Het eerste deel be-
staat uit een essay over de Amerikaanse
schaker Paul Morphy.
Halverwege de negentiende eeuw versloeg
hij op twintigjarige leeftijd alle grote scha
kers van zijn tijd. „Net als Bobby Fischer
meer dan honderd jaar later", verklaart
Markus. „Hij was wat minder vreemd dan
Fischer. Hoewel, aan het eind van zijn leven
werd hij gek. Niemand weet waarom. Ik heb
in mijn boek de echte reden aangedragen."
Morphy bleek tijdens zijn schaakpartijen
stemmen te horen. Onder hypnose van zijn
arts wist hij zich alle stemmen te herinne
ren van een van zijn beroemdste partijen,
die op 2 november 1858 in de Opera van Pa
rijs tegen twee tegenstanders. In het tweede
deel van zijn boek heeft Markus alle vieren
dertig zetten van de partij getekend, voor
zien van de stemmen die Morphy zich herin
nerde.
De Middelburger erkent dat zijn boek een
mix is van feit en fictie. „Er zitten dingen in
die ik verzonnen heb maar die echt lijken.
Er staan ook dingen in die absolute onzin lij
ken maar waar zijn. Die kruising tussen
ernst en humor zit altijd in mijn werk."
Uit het boek blijkt dat Morphy dacht dat al
le schaakspelen die ooit ter wereld zijn ge
speeld of nog worden gespeeld bij het begin
van de schepping eerst door God zijn ge
speeld. In die enorme reeks partijen heeft
Hij bovendien de hele wereldgeschiedenis
vastgelegd.
Morphy besefte dat hij het in zich had die
voor de hele mensheid toegankelijk te ma
ken. Hij kon de mens de taal van God laten
lezen.
Strand
Markus: „Het essay heb ik heel zwaar aange
zet, erudiet, met allerlei voetnoten en op een
geleerde toon geschreven De gebeurtenis
die in het schaakspel wordt weergegeven is
juist heel banaal. De zwarte stukken zijn
mensen op een gekleed strand, de witte die
op een naaktstrand. Het is een registratie
van wat op het strand wordt gezegd. Maar
De negentiende zet uit de schaakpartij van Paul Morphy op 2 november 1858 in Parijs.
illustratie uit besproken boek
wie het essay goed heeft gelezen, ontdekt
dat die banale gebeurtenis ook correspon
deert met Morphy's leven. Hijzelf beseft dat
ook. Hij vermoedt dat zijn dood is vastge
legd. Hij kan zijn gekte en zijn levenseinde
zien aankomen. Uiteindelijk speelt hij zijn
partijtje schaak met God."
Markus' boek kan zowel door schakers als
door leken worden genoten. „Je hoeft niet te
kunnen schaken, maar kenners zullen er
wel leuke dingen in ontdekken."
Anderhalf jaar heeft de tekenaar/schrijver
eraan gewerkt om zijn verhaal en de histori
sche schaakpartij precies met elkaar in over
eenstemming te brengen. „Alles moest klop
pen. Als je dit boek leest en na drie bladzij
den denkt: 'Wat een flauwekul', heb ik het
niet goed gedaan. Het mooie aan dit boek is
dat ik zo lang, zo gepassioneerd en zo se
rieus heb gewerkt aan iets wat eigenlijk on
zin is. En met mij nog drie mensen. Net zo
als schakers serieus bezig zijn met iets wat
uiteindelijk niet meer is dan een spelletje,
een intelligente vorm van tijdverdrijf. Net
zoals filosofen de wereld proberen te verkla
ren maar eigenlijk niks weten. Als ik het
goed gedaan heb, gaan lezers weer gepassio
neerd met mijn werk aan de slag. Het is
toch mooi als een ander kan genieten van
mijn idee. Dat is de troost die kunst biedt."
Markus: De mug, het meer en de olifant, Slib
reeks 108, uitgave Kunstuitleen Zeeland, prijs:
9.- Presentatie vanavond om 20 uur in de Ge-
dachtengang van GHL in'Middelburg
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Een subsidie
aanvraag is bedoeld om geld los
te krijgen. Toch kan een afwij
zing ook positieve kanten heb
ben, vindt directeur Valentijn
Byvanck van het Zeeuws Mu
seum in Middelburg. Zijn be
leidsplan is door deskundigen in
het openbaar beoordeeld. „Dat
draagt bij aan de positionering
van het Zeeuws Museum."
Er zijn wat parallellen te trek
ken tussen het positieve oordeel
dat de landelijke Raad voor Cul
tuur heeft geveld over de Vlees
hal in Middelburg en dat over
het Zeeuws Museum. De Vlees
hal heeft zich aangediend als
'een podium voor wat binnen
het gevestigde circuit nog niet
herkend, erkend of getoond
werd', aldus de Raad voor Cul
tuur, en 'profileerde zich ten op
zichte van landelijke en interna
tionale instellingen'. Het lande
lijk adviesorgaan vindt de peri
fere ligging van de Vleeshal be
langrijk en prijst de Middelburg
se expositieruimte om haar voor
beeldwerking.
Eigenlijk wil Byvanck dat het
Zeeuws Museum op zijn gebied
net zo'n rol gaat spelen als de
Vleeshal doet in het circuit van
de hedendaagse kunst. 'Het
Zeeuws Museum wil een nieuwe
invulling geven aan het begrip
streekmuseum', schrijft hij in
zijn subsidieaanvraag. Hij gaat
uit van het concept 'kritisch re
gionalisme'. In plaats van het
verzamelen en beschermen van
alles wat met de eigen regio te
maken heeft, is het ook mogelijk
de 'lokale geschiedenis en ge
woontes te gebruiken om tot ver
rassende nieuwe invalshoeken
op en interessante vraagstellin
gen over grotere culturele ver
banden te komen'.
Als voorbeeld noemt Byvanck
de tentoonstelling Terug naar
Zeeland (gepland in de zomer
van 2006), waarbij het rijke
Zeeuwse erfgoed dat verspreid
is over musea in binnen- en bui
tenland weer in Zeeland wordt
getoond. In een publicatie
wordt ingegaan op de uitwaaie
ring van het Zeeuwse erfgoed.
Een ander voorbeeld is een cop
roductie met instellingen in
Brussel, Gent en Dijon (2007)
over Zeeland als buitengebied
van het Bourgondische rijk. In
dit kader kunnen schilderijen
worden getooond van de befaam
de schilder Jan Gossaert.
Aan zijn plan heeft Byvanck een
aanvraag gekoppeld voor
250.000 gulden aan rijksgeld.
Dat de Raad voor Cultuur dat
heeft afgewezen, had hij wel ver
wacht. Hij betreurt dat zijn be
leidsplan is afgedaan als een 'in
teressante, zij het theoretische
exercitie', maar snapt het wel.
Anders dan de Vleeshal kan hij
slechts wijzen op woorden en
niet op daden.
Byvanck: ,,De vergelijking met
de Vleeshal gaat maar gedeelte
lijk op. Er is een belangrijk ver
schil. Voor de Vleeshal is Zee
land een terzijde. Wij moeten na
drukkelijk de Zeeuwen aanspre
ken en even nadrukkelijk moe
ten we kijken naar de grote ge
schiedenis waaraan Zeeland
deel heeft. Dat stelt de Raad
voor Cultuur voor hoofdbre
kens. Wij gaan in tegen de geves
tigde opvatting dat een regio
naal museum alleen belangrijk
is voor de eigen regio en dat een
uniek kunstwerk van Zeeuwse
oorsprong thuishoort in het
Rijksmuseum en niet bij ons.
Wij hebben juist echt belang
voor Zeeland als we ook over de
grens durven kijken."
Discussie
Al heeft hij zijn geld niet gekre
gen, toch vindt Byvanck het uit
gebrachte advies positief. De
Raad ondersteunt zijn idee van
een kritisch regionalisme en
spreekt van 'een vruchtbaar con
cept om aan het begrip streek
museum nieuwe inhoud te ge
ven'. „Met de uitleg bij onze aan
vraag lokken we discussie uit.
Het is minstens zo belangrijk
om je te positioneren als om
geld te verwerven. Nu komt on
ze theorie misschien nog te
vroeg, maar straks vallen onze
tentoonstellingen in een vrucht
bare bedding. Wij hebben ge
zegd: Hier is ons eerste bod. Wat
is uw eerste reactie? Het ant
woord is: Als het wordt wat je
zegt, wordt het heel interes
sant."
Dit is de derde aflevering in een
vierdelige serie over de gevolgen
van de landelijke kunstadviezen
voor het Zeeuwse cultuurbeleid.
door Inqrid Huibers
KAMPERLAND - Families met
kinderen of ouders in een rol
stoel kunnen voortaan vakantie
vieren op vakantiepark de
Roompot in Kamperland. De
Stichting On Wheels uit Maas
dijk plaatste op het park een
compleet aangepast chalet.
De woning is geschikt voor zes
personen en beschikt onder
meer over twee in hoogte verstel
bare bedden en een aangepaste
doucheruimte. Verder is de wo
ning zo ingericht dat vooral kin
deren in een rolstoel er een pret
tig verblijf kunnen hebben.
De Stichting On Wheels is zeven
jaar geleden opgericht door
Roel en Marijke Sentges. Hun
twee zoons Nik (18) en Jessy
(14) lijden allebei aan de onge
neeslijke spierziekte Duchenne.
Zes jaar geleden richtte de stich
ting een rolstoelhockeyvereni-
ging op in Maasdijk. Inmiddels
beschikt de organisatie ook over
een compleet aangepaste rol
stoelbus en twee aangepaste
campers.
De opening van het chalet vindt
morgen gelijktijdig plaats met
het jaarlijkse campertreffen van
Camperpunt. Ongeveer honderd
vijftig campers uit binnen- en
buitenland komen samen op
camping de Roompot.
De deelnemers aan het camper-
treffen kunnen een introductie
les duiken volgen en worden bij
gepraat door de technische com
missie van de Camper Club Ne
derland. Ook wordt er een
markt gehouden waar de laatste
snufjes op campergebied aan de
man kunnen worden gebracht.
Een groot deel van de opbrengst
van al deze activiteiten komt
ten goede aan de Stichting Oa
Wheels.
Dat geldt ook voor de tocht van
elf Westlandse heren naar he:
EK voetbal in Portugal. Het elf
tal is van plan om op oranje
brommers (Kreidlers) naar Por
to te rijden om daar de westrijfl
Nederland-Duitsland bij te wo
nen.
De heren zijn druk doende spon
sors te werven. De ene helft van
de opbrengst gaat naar de Stich
ting Spieren voor Spieren en ffi
andere helft naar de Stichting
On Wheels.
Het Kreidlerteam is morgen ooi
in Kamperland aanwezig om de
opening van het chalet luister
bij te zetten.
MIDDELBURG - De Wet Maat
schappelijke Zorg moet in 2004
gaan gelden voor alle niet-<«-
plegende zorgverlening.
De gevolgen van de Wet
voor geestelijke gezondheids
zorg, maatschappelijke opvang
en verslavingszorg staan ter dis
cussie tijdens de werkconferen
tie die Het Klaverblad dinsdag
11 mei houdt in de Zeeuwse Bi
bliotheek in Middelburg. Vanuit
de gemeente Vlissingen, Eraer-
gis en de cliëntenraad komen Cf
knelpunten voor cliënten van
ggz, verslavingszorg en dak- en
thuislozen aan bod. Discussiele
der is Europees Pariemei
Johanna Boogerd.
De conferentie duurt van 130"
tot 17.00 uur.
(Advertentie)
Lezersservice - bezorgklachten - informatie over abonnementen
