Sabine getuigt tegen Dutroux
Blair sluit met EU-referendum af
Tribunaal ziet
Srebrenica als
volkenmoord
Man mishandelt
tv-presentatrice
Pelgrims kiezen voor oecumene
Adoptiebende Madagascar gevat
Khadaffi bezoekt Brussel
China wil rust bewaren op Plein
Oost-Europa is nog te vuil
Vader Marchal en moeder Delhez naar ziekenhuis na relaas slachtoffer
Tien verdachten terreur opgepakt
Menselijke
genenkaart
op internet
LEON - De merendeels rooms-katholieke deelnemers aan
een bedevaart naar Santiago de Compostela in hot noord
westen van Spanje hebben gisteren de noodzaak van toe
nadering tussen de verschillende kerken (oecumene) be
vestigd. Dat gebeurde tijdens een mis in de kathedraal
van Léon, een stad op de route naar het bedevaartsoord.
Tijdens de viering werd een artikel voorgelezen uit de
'Charta Oecumenica', een document waarin katholieken,
anglicanen, protestanten en orthodoxen in Europa zich
verplichten tot onderlinge dialoog. Aanleiding voor de
pelgrimage van circa driehonderd bisschoppen, politici,
theologen en leken uit ruim twintig Europese landen is de
uitbreiding van de Europese Unie met tien lidstaten. ANP
ANTANANARIVO - De Malagassische politie heeft vier
mensen opgepakt die illegaal baby's lieten adopteren. Bij
een vrouw in Antananarivo zijn elf zuigelingen aangetrof
fen. Volgens een politiewoordvoerder maakte de bende
vervalste adoptiepapieren voor de kinderen.
De vrouw kreeg hulp van mensen in de medische wereld
en bij de bui-gelijke stand. Volgens de politie worden in
Madagascar enorm veel kinderen ontvoerd. ANP/AFP
BRUSSEL - De Libische leider Khadaffi bezoekt zeer
waarschijnlijk rond volgende week dinsdag de Europese
Commissie en de Belgische regering. Bronnen in Brussel
hebben dat gisteren bevestigd.
Khadaffi was tientallen jaren bijna nergens welkom we
gens zijn anti-westerse houding. Recent is de verhouding
verbeterd. De Britse premier Blair roemde onlangs tij
dens een bezoek de 'openheid' en de samenwerking met
Libië bij de opruiming van massavernietigingswapens.
Een woordvoerder van dp Belgische minister van Buiten
landse Zaken Michel kon de ontmoeting nog niet defini
tief bevestigen. ANP
PEKING - De Chinese autoriteiten hebben maatregelen
genomen om te voorkomen dat de herdenking van het
bloedbad op het Plein van de Hemelse Vrede uitloopt op
demonstraties.
Vijftien jaar geleden was het Plein van de Hemelse Vrede
het decor van een van de grootste demonstraties tegen het
communistische bewind. De veiligheidsdiensten grepen
op 4 juni 1989 met harde hand in, waardoor honderden en
mogelijk duizenden mensen om kwamen. ANP/RTR
BRUSSEL - Het milieu in Oost-Europa is weliswaar ver
beterd, maar er is nog veel meer te doen. Europees Com
missaris Wallström (Milieu) zei dat gisteren, twaalf dagen
voordat diverse landen tot de Europese Unie toetreden.
Wallström vindt dat Oost-Europese regeringen hun mi
lieu-uitgaven moeten opschroeven tot 2 a 3 procent van
hun begrotingen. ANP
dinsdag 20 april 2004
■vuPascale Thewissen
URLEN' - ..Ik heb één vraag
jjii Mare Dutroux: waarom
keft hij me niet doodge
hakt?" Sabine Dardenne, het
jeisjedat 81 dagen zat opgesta
an in de kinderkooi van Dut-
„„4 stond gisteren voor het
eerst in acht jaar oog in oog met
laar verkrachter. Een uur lang
deed zij niet bevende stem haar
itrkaal. Nog steeds verbaasd
iil ze het heeft overleefd.
■_:n het eind van haar getuige-
gs draaide ze zich naar de be-
.-aaadenbank en keek Dutroux
■echt in de ogen. Die was voor
jjp doen opmerkelijk kort van
slof: „Ik geef toe dat ik haar heb
aisbruikt. Daar neem ik de vol
ta verantwoordelijkheid voor.
Haar ik ben nooit van plan ge
rest haar te vermoorden."
.Niet echt een bevredigend ant-
jooi'd", sneerde Sabine. Ook Mi
celle Martin vond geen genade
2i Sabine, op het moment van
:sar ontvoering twaalf jaar
-d, nu een frêle jonge vrouw
twintig. „Ik wil zeggen dat
iet me oneindig spijt. Ik weet
hl wat ik heb gedaan onver
geeflijk is". zei de ex-vrouw van
Dutroux. Sabine schudde haar
hoofd. „Nee, ik accepteer uw ex
cuses niet."
Onbewogen
loi dat moment hadden beiden
iierlijk onbewogen geluisterd
nar de getuigenis van Sabine.
m hoe Dutroux haar op 28
:d 1996 op weg naar school
ran haar fiets sleurde en in een
ijzeren, veel te kleine koffer
siopte, om haar ongezien zijn
huis in Marcinelle binnen te
smokkelen. En hoe hij haar met
een zware ketting om haar nek
vastbond op bed. „Hij viel me
vanaf dag één lastig." Over het
seksueel misbruik zelf zweeg Sa-
kce. De brieven die ze schreef
m haar moeder, die vorige
vsï donderdag in de rechts-
sal werden voorgelezen en
narin ze vertelt over de ver
krachtingen, spreken volgens
rechtbankvoorzitter Stéphane
Goux voor zich.
Haar indringende relaas werd
de moeder van Laetitia Delhez,
het meisje dat samen met Sabi
ne levend uit de gruwelkelder
kon worden gered, te veel. En
ook Paul Marchal, de vader van
het vermoorde Hasseltse meisje
An, kon zijn emoties niet meel
de baas, Beiden werden uit voor
zorg naar het ziekenhuis ge
bracht.
In het begin nerveus, later zelf
verzekerd, legde Sabine uit hoe
Dutroux haar hersenspoelde.
„Hij zei: ik heb je leven gered.
Zei dat zijn zogenaamde chef
me wilde vermoorden omdat die
problemen had gehad met mijn
vader, die rijkswachter was. Hij
stopte me in de kooi om me te be
schermen. Ik zei merci, vond het
goed." Sabine geloofde hem,
nam het misbruik op de koop
toe. In haar dagboek hield ze bij
wanneer en hoe Dutroux haar
verkrachtte. Nee, ze wist niet
dat hij getrouwd was en kinde
ren had. Behalve hulpje Michel
Lelièvre, die de auto bestuurde
waarmee Sabine werd ontvoerd,
zag ze niemand. „Ik was zijn
vrouw, zei hij." Vijf dagen voor
haar bevrijding op 15 augustus
19.96 kreeg Sabine gezelschap
van de 13-jarige Laetitia Del
hez. Het was haar ontvoering
die tot de ontknoping van het
drama zou leiden. Sabine: „Ik
had om een vriendinnetje ge
vraagd. Ik had mijn huiswerk ge
maakt, mijn boeken gelezen en
het hele huis gepoetst. Ik ver
veelde me." Zij werd gek van
eenzaamheid, was vaak alleen.
Bedankt
Dutroux was veel weg. Hij reis
de in die tijd nog geregeld naar
Slowakije waar hij ook meisjes
oppikte en verkrachtte. „Laeti
tia vertelde me dat er, nog steeds
naar me werd gezocht. Ik kon
het niet geloven. Had de hoop al
opgegeven. Toen we werden be
vrijd, was ik gek van vreugde.
Ik bedankte Dutroux, ik dacht
dat hij ons gered had."
Zij probeert een zo normaal mo
gelijk leven te leiden. Iets wat
volgens de gerechtspsychiaters
niet altijd even makkelijk is.
„Haai- intelligentie en haar vast
beradenheid hebben haar er bo
venop geholpen", zeggen die.
Vandaag woont Sabine het pro
ces opnieuw bij, als Laetitia
haar relaas komt doen.
Paul Marchal, de vader van An, wordt naar het ziekenhuis gebracht nadat hij is flauwgevallen in de rechtszaal. foto Michel Krakowski/EPA
Lijk van gedode
agent verminkt
MADRID - Onbekenden hebben
in de nacht van zondag op maan-
het lijk verminkt van de
Spaanse politieman die om het
leven kwam bij de zelfmoordac-
lie van een groep verdachten
van de aanslagen van Madrid.
Radiozender Cadena SER be
richtte gisteren dat het lichaam
van de 41-jarige Francisco Ja-
rierTorronteras is verbrand.
in het hoofd van de politieman
sak een puntig voorwerp, aldus
Cadena SER op gezag van bron-
na bij de Spaanse politie. Ook
grafsteen van de agent is be-
Zeker twee personen zouden bij
Ce grafschennis op het Madri-
leense kerkhof Sur betrokken
ajn geweest.
Politiebronnen vermoeden dat
iet om een wraakactie van radi
cale moslims gaat.
lorranteras maakte deel uit van
speciale politie-eenheid
IE0. Hij was betrokken bij de
aval begin deze maand in een
Sat in de Madrileense wijk Le-
$nés. In de flat zaten verdach
ten van de aanslagen van 11
maart.,
De vermoedelijke terroristen
Miezen de flat op. Daardoor
wamen zeven verdachten en
forronteras om. ANP
van onze redactie buitenland
DUBAI - Een populaire Saoedi-
sche tv-presentatrice heeft haar
landgenoten geschokt door fo
to's te laten publiceren van let
sel dat haar man haar had toege
bracht. Afbeeldingen van het
bloederige, zwaar gekneusde ge
laat van de vrouw, Rania al Baz,
verschenen in tal van Saoedi-
sche kranten.
Een geschrokken prinses bood
aan de ziekenhuisrekening voor
haar te betalen. Vertegenwoordi
gers van de onlangs opgerichte
Saoedische mensenrechtencom
missie bezochten haar op haar
ziekbed.
Al-Baz' warme glimlach is alom
bekend in het koninkrijk. De fo
to's van haar mishandelde ge
zicht kwamen daardoor extra
hard aan. Ze hoopt dat andere
mishandelde vrouwen iets heb
ben aan haar verhaal.
Naar eigen zeggen is Al Baz in
het verleden vaker mishandeld
door haar man, maar nooit zo
erg als op 10 april. Toen sloeg
hij haar voor het oog van een
van hun drie kinderen zo hard,
dat ze dertien botbreuken op
liep. Ze moest twaalf operaties
ondergaan en besloot de publici
teit te zoeken. Al Baz, die in de
dertig is, wil scheiden en eist
daarbij het voogdijschap over
de drie kinderen op.
De man met wie ze zes jaar is ge
trouwd, de werkloze zanger Mo
hammed Bakr al Fallatta, raak
te buiten zinnen toen hij ontdek
te dat ze naar een Libanese
tv-show zat te kijken. Hij sloeg
haar zo vaak en zo hard dat ze
buiten bewustzijn raakte.
Vervolgens reed hij haar naar
een ziekenhuis, waar hij haar
voor de deur afleverde en ver
klaarde dat zij een verkeersonge
luk had gehad. Meteen reed hij
weg. Sindsdien is hij spoorloos.
Saoedische mannen worden zel
den of nooit gestraft als zij hun
echtgenote 'disciplineren'. Een
van de oorzaken van het uitblij
ven van vervolging is dat een
vrouw die aangifte doet, verge
zeld moet worden door een man
nelijk familielid, doorgaans
haar vader, echtgenoot, broer of
zoon. Saoedische vrouwen mo
gen zich niet alleen tot de autori
teiten wenden. AP
Een Britse agent bewaakt een pand in Manchester na de inval van de politie. foto lan Hodgson/RTR
van onze redactie buitenland
LONDEN - In de strijd tegen
terrorisme heeft de Britse poli
tie gisteren na een reeks inval
len tien personen gearresteerd,
De arrestanten waren mogelijk tische daden,
betrokken bij het opdracht ge
ven voor, het voorbereiden van
of het aanzetten tot terroris-
De beslissing van de Britse
premier Blair om een refe
rendum uit te schrijven
ever de Europese grondwet
)s de grootste ommezwaai
'r/-ijn loopbaan. Altijd
heeft hij geweigerd te bui-
?en voor de roep om een
volksstemming. Vanwaar
Dli opeens een koersverande
ring?
jgorEsther Gotink
LONDEN - Ineens waren ze er,
speculaties dat premier Blair
referendum over de
fondwet wil. Een bevesti-
?®gis er nog niet; die komt - zo
1 te vernemen - morgen tij-
2®shet vragenuurtje in het La-
sfthuis. Oppositiepartijen roe-
pen wekelijks dat ze zo'n stem-
Jung willen, maar Blair wees
mm af als een overbodige,
en tijdverslindende maat
regel. Groot-Brittannië heeft
een democratisch gekozen parle
ment, aldus Blair, dat heel goed
in staat is over de nieuwe Euro
pese grondwet te oordelen.
Op 18 juni komen EU-leiders
bij elkaar om over de grondwet
te beraadslagen. Volgens de
Duitse bondskanselier Gerhard
Schroder zal men het daar eens
worden over de tekst. Of dat de
reden is van Blairs ommezwaai,
is onduidelijk. Waarnemers in
Groot-Brittannië houden het er
op dat politieke druk van naaste
adviseurs en collega-ministers
Blair over de streep heeft getrok
ken.
Zo hebben vice-premier John
Prescott en de ministers van Fi
nanciën en Buitenlandse Zaken.
Gordon Brown en Jack Straw,
hem erop gewezen dat zijn botte
weigering een referendum te
houden argwaan wekt bij de kie
zers. Die voelen zich gepasseerd
bij dè beslissing over zo'n be
langrijke kwestie.
Bovendien speelt een weigering
de conservatieve partij in de
kaart. Die krijgt alle gelegen
heid de regering te pesten over
diens onbuigzaamheid. Veel
analyse
Britten zijn huiverig voor de fe
derale trekken van de Europese
Unie en willen hun soevereini
teit niet uit handen geven. De
conservatieven kunnen die
angst aangrijpen door te bewe
ren dat Blair vast iets vreselijks
te verbergen heeft over de Euro
pese grondwet en dat dat de re
den is een referendum af te wij
zen.
Blairs adviseurs waren lange
tijd van mening dat een stem
ming over Europa te riskant
was omdat het volk de gelegen
heid kon aangrijpen zich tegen
Blairs leiderschap te keren, Het
afgelopen jaar is de premier im
mers diverse keren door het oog
van de naald gekropen. Denk
aan de drastische verhoging van
het collegegeld en het besluit
voor de aanval op Irak, geba
seerd op de aanwezigheid van
massavernietigingswapens, die
echter nooit zijn gevonden.
Als Blair het referendum over
Europa verliest, dan heeft dat
desastreuze gevolgen voor zijn
leiderschap. Menigeen meent
dat de premier dan meteen op
stapt. Het is daarom zeer on
waarschijnlijk dat Blair de
volksstemming voor de landelij
ke verkiezingen die gepland zijn
op 5 mei 2005 zal houden. Dat
geeft Labour dan ook de kans
het Europa-referendum in haar
verkiezingsprogramma op te ne
men.
De oppositie blijft klagen. Men
eist een snel referendum en niet
volgend jaar. De conservatieven
hebben daarvoor nog een ande
re reden: zij waren van plan
Blairs standpunt inzake het refe
rendum te gebruiken in de cam
pagne voor de Europese verkie
zingen.
Door de draai van de premier
ligt dat plan in duigen. In de
praktijk valt het referendum he
lemaal niet snel te doen. Er
moet eerst nog een wetsvoorstel
worden gemaakt dat dan nog
voor het parlement moet wor
den goedgekeurd.
Partijgenoten speculeren erop
dat Blair het referendum aan
zal grijpen als een afsluiting
van zijn premierschap. De pre
mier wil niet hetzelfde lot onder
gaan als Margaret Thatcher en
maar blijven rondhangen totdat
hij wordt weggestuurd. Blair
wil zijn eigen vertrek regisse
ren. Naar verluidt wil hij dat
doen als Labour in mei 2005 de
verkiezingen wint (de derde ze
ge op rij). Gordon Brown zou
hem dan moeten opvolgen, maar
pas nadat het Europa-referen
dum ook succesvol is doorstaan.
GPD
De politie deed invallen in drie
zakenpanden met appartemen
ten dichtbij het centrum van
Manchester in het noorden van
Engeland, meldde de Britse om
roep BBC. Een woordvoerster
van de politie wilde mediabe
richten niet bevestigen dat de
personen banden hadden met is
lamitische bewegingen die een
aanslag beramen op een winkel
centrum in de stad.
Bij een vergelijkbare actie vori
ge maand arresteerden de Britse
veiligheidsdiensten acht Britten
van Pakistaanse komaf. Bij huis
zoekingen werd toen 500 kilo
gram ammoniumnitraat gevon
den, wat als grondstof voor ex
plosieven kan worden gebruikt.
De politie van Manchester wil
niet zeggen of er verband is tus
sen die aanhoudingen en de ac
tie van gi'steren.
De grote politieactie in Manches
ter volgde op de verklaring van
een radicale islamitische sjeik
dat een aanslag in Londen 'onaf
wendbaar' is. Een aantal groepe
ringen van militante moslims
zouden hiervoor voorbereidin
gen treffen.
Sjeik Omar Bakri Muhammed
deed zijn uitspraken in een ge
sprek met het Portugese blad Pu-
blica. ANP/RTR
van onze redactie buitenland
DEN HAAG - In Srebrenica is
in 1995 wel degelijk genocide
(volkenmoord) gepleegd. Dit
heeft hel Joegoslavië-Tribupaal
gisteren voor het eerst vastge
steld in een definitief vonnis.
Tegelijkertijd werd de straf van
de Bosnisch-Servische generaal
Radislav Krstic verlaagd van 46
jaar naar 35 jaar. Volgens de Ka
mer van Beroep was Krstic geen
onderdeel van de 'gemeenschap
pelijke criminele onderneming'
om volkenmoord te plegen on
der de moslims van Srebrenica.
Ook deelde de generaal niet de
'genocidale intentie' om de
Bosnische moslims geheel of ge
deeltelijk uit te roeien, zoals de
rechters in eerste aanleg hadden
gevonnist. Hij is wel schuldig
als 'helper': Krstic heeft man
schappen en materieel ter be
schikking gesteld voor de massa
moord.
Organisaties van overlevenden
reageerden verheugd op de vast
stelling dat er in Srebrenica ge
nocide is gepleegd. Het is de eer-
HEIDELBERG - Een internatio
naal onderzoeksteam zet van
daag een gedetailleerde kaart
van meer dan twintigduizend
menselijke genen op het inter
net. Met tweederde van alle men
selijke genen is deze databank
van genfuncties de grootste ter
wereld.
Dat heeft het Duitse kankeron
derzoekscentrum DKFZ giste
ren laten weten. Volgens de
Duitse projectleider Stefan Wie-
mann is een gedetailleerde
kaart met zoveel menselijke ge
nen een doorbraak voor biolo
gen en medici. De ontwikkeling
van de databank heeft twee jaar
geduurd en moet helpen verban
den te leggen tussen genfuncties
en ziektes. ANP
ste keer dat een internationaal
hof in een definitieve uitspraak
constateert dat er ergens in Eu
ropa na de Tweede Wereldoor
log en de holocaust opnieuw vol
kenmoord is gepleegd.
Srebrenica was een moslimen
clave in het oosten van Bosnië
die door de VN tot 'veilig ge
bied' was uitgeroepen. De Ne
derlandse VN-militairen van
Dutchbat slaagden er echter
niet in de veertigduizend mos
lims te beschermen. Op 11 juli
1995 liepen de Bosnische Ser
viërs Srebrenica onder de voet
In dc dagen daarop werden zo'n
achtduizend moslims vermoord.
Krstic was stafchef en vervol
gens commandant van het Bos
nisch-Servische Drina-Korps,
dat de verovering uitvoerde. Tij
dens het proces in eerste aanleg,
van maart 2000 tot juni 2001, be
toogde Krstic dat hij met de mas
samoord niets te maken had: die
zou zijn beraamd door legerlei
der Mladic en enkele andere 'zie
ke geesten' om hem heen. In be
dekte termen gaf Krstic aan dat
hij bang was voor Mladic.
Toch werd Krstic in augustus
2001 schuldig bevonden aan ge
nocide omdat hij de 'genocidale
intentie' van Mladic en de zij
nen zou hebben gedeeld. Die ver
oordeling is gisteren terugge
draaid. Volgens de beroepsrech-
ter kan hooguit bewezen wor
den dat Krstic wist dat anderen
in de Bosnisch-Servische leger
top van plan waren volken
moord te plegen. Hij deed niets
om te voorkomen dat manschap
pen en materieel van zijn Dri
na-Korps voor de massamoord
werden gebruikt. Zonder die bij
drage van Krstic waren Mladic
en zijn staf niet in staat geweest
de massamoord uit te voeren, zo
concluderen de berocpsrechters.
Krstic wist volgens de uitspraak
dat hij op die manier een 'sub
stantiële bijdrage' leverde aan
de uitvoering van de misdaden.
De inmiddels 56-jarige Krstic
was beroepsofficier in het Joego
slavische leger voordat hij zich.
na de onafhankelijkheid van
Bosnië en het uitbreken van de
oorlog in 1992, aansloot bij het
Bosnisch-Servische leger. Hij
werd in december 1998 opge
pakt door Sfor. ANP