Malta huiverig tegenover EU Euroscepticus bekeerd PZC Verkiezingen in Zuid-Korea zwalken tussen farce en drama PZC Rechtbank begint aan proces moord leraar Van Wieren Inwoners voormalige Britse kolonie vrezen de toekomst 15 april 1954 donderdag 15 april 2004 De EU heeft er per 1 mei een dreumes bij. De republiek Mal tatot 1964 een Britse kolonie, is met 400.000 inwoners op 316 vierkante kilometer Mediter raan eilandgebied de kleinste van de Europese Unie. De rege ring juicht, maar veel Maltezen zijn onzeker over wat de toe komst voor hen in petto heeft. Portret van de enige EU-lid staat met een deeltijd-parle ment. UITBREIDING EU Door Hans Geleijnse We krijgen straks vanuit Brussel jaarlijks 2000 wetsvoorstellen en regels over ons heen. Hoe moeten we die in vredesnaam beoordelen met een parlement van 65 leden dat maar 140 dagen per jaar verga dert? Dat wordt een permanent probleem." Evarist Bartolo (51), binnen de oppositionele Labour Partij schaduwminister van economi sche zaken, heft de handen ten hemel. In het partijbureau net buiten Valletta hangen aan de muren foto's van de man die de oplossing voor Bartolo's pro bleem subiet zou aanreiken: nooit lid worden van de EU. Maar Dom Mintoff, de vader van de Maltese onafhankelijk heid en een 25 jaar geleden be roemd vanwege zijn eigenzin nige buitenlandse politiek, is al jaren een roepende in de woes tijn. Met zo'n 40 aanhangers demon streert de bejaarde en stokdove Mintoff regelmatig tegen het opgeven van Malta's onafhan kelijkheid aan de 'kapitalis tische EU'. Hij is inmiddels ex-Labour. De partij koos in de campagne voor een referen dum over de EU-toetreding niet voor lidmaatschap maar een 'partnerschap' met de EU. Dat vond Mintoff niet afwijzend ge noeg. Hij kreeg gelijk. Nadat Labours enige concurrent, de Nationalis tische Partij, vorig jaar april op nieuw de verkiezingen won, ko zen de socialisten na verhitte discussies in november alsnog voor omarming van de EU. „We moesten de nieuwe realiteit ac cepteren", zegt Bartolo. docent aan de universiteit van Valletta. Als kritisch voorstander van het EU-lidmaatschap is hij er zelfs een beetje trots op. „Ik ken geen andere oppositiepartij die in de recordtijd van zeven maanden een totale omslag voltooide." Er was heel wat weerstand en nog steeds wordt het nieuwe stand punt ons niet in dank afgeno men door een deel van de leden, geeft Bartolo toe. Niet verwon derlijk, want ook de volksraad pleging leverde slechts een krap pe meerderheid voor het lid maatschap op. Bij gesprekken met 'gewone' Maltezen krijg je op de vraag wat ze van de toekomst na 1 mei verwachten gewoonlijk een schouderophalen. „Ik weet het echt niet. Ik verwacht dat alles duurder gaat worden", zegt Bar bara, die uit voorzorg bij een kle- dingboetiek aan de centrale Straat van de Republiek wat extra inkoopt. Taxichauffeur Harry is duidelij ker: „Ze hadden ons met rust moeten laten. Die jongens uit Brussel willen alles regelen. Straks worden we misschien wel verplicht om met meters gaan rijden. Nou, daar voel ik niks voor." De reserves zijn verklaarbaar. Als er iets is waar deze eilandbe woners trots op zijn is het onaf hankelijkheid. Eeuwenlang is er om Malta gevochten, werd het eiland overheerst. Phoeniciërs, Carthagen, Romeinen, Arabie ren, Turken, Maltezers ridders, Fransen en Britten, ze kwamen en gingen, steeds met het bloedi ge geweld van veld- en zeesla gen. Want Malta ligt strategisch tussen de onderbuik van Europa en de kop van Afrika. Al die vreemde overheersers en hun vermenging met de lokale bevolking leverden een unieke mensensoort op: Malta heeft geen stromen immigranten no dig. de Maltees is een multieulti. Je ziet het aan het uiterlijk, je hoort het aan de taal: Semitisch, veel Arabische keelklanken, maar met duizenden Italiaanse en Engelse woorden. De bevol king mag zich dan met de jaar lijkse toeristeninvasie bijna ver drievoudigen, de Maltezen hou den hun eigen identiteit. Euniformiteit Vraag is of dat zo blijft als de de ken van 'Euniformiteit' over de archipel gaat. „Natuurlijk, de EU garandeert de Maltezers hun identiteit. Onze taal bijvoor beeld is geaccepteerd als één van de officiële van de gemeen schap". zegt premier Lawrence Gonzi (50). Hij is sinds een paar weken de opvolger van Eddy Fenech Adami, de autoritaire lei der die vrijwel onafgebroken sinds 1989 in functie was. Als be loning voor bewezen diensten werd Adami president, zo gaat dat op Malta. „We horen straks als volwaardig lid bij de EU. Ik heb het zelf kunnen constateren bij mijn deelname aan de laatste EU-top. Ik kreeg de gelegenheid om op gelijk niveau met hen te praten, naar mij werd net zo goed geluisterd als naar andere collega's. We hebben nu deze po sitie en de mogelijkheden. Het zal van onszelf afhangen hoe we die gaan gebruiken", aldus Gon zi. Hij wil Malta ook zo snel mo gelijk de Euro-zone binnenlood sen. Maar het begrotingstekort overschrijdt met negen procent zeer fors de toelatingslimiet van drie procent. „We willen door bezuinigingen en strikte contro le op de overheidsuitgaven ons in drie jaar tijd kwalificeren", zegt Gonzi. Dat wordt moeilijk. De Maltese economie stagneert. De tijd dat buitenlandse inves teerders naar het eiland kwa men. gelokt door relatief goed geschoolde arbeidskrachten en lage lonen, is voorbij. En dat geldt ook voor de belastingvrij stelling voor buitenlandse be drijven. Dat mag niet meer van de EU. Ook het toerisme zit in een fikse dip. Gonzi: „We hopen de vruchten te plukken van onze deelname aan de interne markt. Europa was altijd al onze natuurlijke markt. Nu gaan alle obstakels verdwijnen." Bartolo: „Maar dan moeten we Malta eerst con currerend maken." GPD Republic Street, een druk winkelgebied in de Maltezer hoofdstad Valetta. De regering juicht over de toetreding tot de EU, veel Maltezers aansluiting duurder zal worden. vrezen echter dat hun foto Lino leven door de Azzopardi/AP door Peter van Nuijsenburq Het zijn volgens kenners de belangrijkste verkiezingen in Zuid-Korea's zeventien jaar oude democratie, maar veel kie zers moeten het gevoel hebben dat ze vandaag mee kunnen doen aan de slotakte van een farce. Het spektakel begon vorige maand met een tumultueus de bat in het parlement over de af zetting van president Roh Moo Hyun. De aanleiding was futiel: Roh. die geacht wordt boven de partijen te staan, zou de kieswet hebben overtreden door zijn voorkeur uit te spreken voor de kleine Uri-partij. Hij is geen lid, maar deze splinterpartij steunt hem als enige in het door de op positie gedomineerde parle ment. Dat debat staat bij menig kiezer voor eeuwig op het netvlies ge brand. Niet door de kwaliteit van de discussies, maar door de vechtpartijen die na de stem ming uitbraken. Toen de strop dassen weer waren rechtgetrok ken, schoenen en handtasjes weer terug waren bij hun recht matige eigenaressen en kapsels weer in model zaten, was Roh met onmiddellijke ingang ge schorst. Het lot van de president, net een jaar in het ambt, is nu formeel in handen van het Constitutio neel Hof. dat moet beslissen of hij daadwerkelijk over de schreef is gegaan. De hoogste rechterlijke instantie mag wik ken, maar de kiezer zal beschik ken. Als de Uri-partij wint, keert Roh vrijwel zeker terug in het presidentiële paleis, zegt pro fessor Jung Hoon Lee, politico loog aan de Yonsei Universiteit in Seoel. „De verkiezingen zijn een refe rendum over Roh en het hof staat onder grote druk. Winst voor de Uri-partij zal vrijspraak voor Roh betekenen." Dat de Uri-partij een grote overwin ning zou behalen, gold de afgelo pen weken als zeker. De kiezers waren razend, en dan vooral de jeugd aan wie Roh zijn verkie zing tot president had te dan ken. De linkse Roh mag een poli tieke brekebeen zijn die zelf ge regeld twijfelt aan zijn geschikt heid voor het ambt, en zijn naas te omgeving mag dan verwik keld zijn in corruptieschanda len, maar het opportunisme van de oppositie ging hen veel te ver. De conservatieve Grand Natio nal Party (GNP), nog de groot ste partij, werd het mikpunt van de volkswoede. De GNP moest volgens de polls uitgaan van een afstraffing. Ze zou hooguit 20 procent van de stemmen krijgen tegen minstens het dubbele voor de Uri's. Oudere kiezers Dat was tot twee weken gele den. Toen kwam het tweede be drijf. Uri-voorzitter Chung Dong Young zei dat 'de oudere kiezers beter thuis kunnen blij ven en uitrusten'. Dat was niet alleen een doorzichtige poging om de GNP van zijn aanhang te beroven, het was ook strijdig met de Koreaanse traditie van respect voor ouderen hoog in het vaandel staat. Dat speelde de GNP, de thuisbasis voor de meestal conservatieve senioren, in de kaart. De zekere triomf voor de Uri-partij is opeens lang niet meer zo zeker. Young trok maandag de door de partijtop gewenste conclusies. Hij bood zijn excuses aan, be loofde op te stappen en ging, als boetedoening, in hongerstaking. Het zou te simpel zijn om de co meback van de GNP alleen toe te schrijven aan de uitglijer van Young. De partij koos vorige maand een nieuwe lijstrekker en die lijkt een gouden greep. Mevrouw Park Geun Hee is de 52-jarige dochter van generaal Park, een in 1979 vermoorde dictator die in de herinnering van de oudere generatie voortleeft als de archi tect van Korea's economische wonder. Mevrouw Park profi teert daarvan, maar ook van het verlangen bij ouderen naar sterk leiderschap, zegt professor Lee. De verkiezingen zijn daardoor vooral een krachtmeting tussen de generaties geworden. De jeugd wantrouwt het establish ment en steunt de Uri's en Roh. De ouderen vrezen een afglijden naar chaos en steunen Park. Dit via de stembus uitgevochten ge neratieconflict overschaduwt al le inhoudelijke thema's. De problemen met Noord-Ko- rea, de kwakkelende economie, de moeizame relatie met de VS en de oorlog in Irak spelen nau welijks een rol. GPD Twee jaar geleden was ik nog een uit gesproken euroscepticus. Het leek mij het beste als de Europese Unie nooit veel meer zou worden dan een douane-unie. Te streven naar een fede rale Europese staat, een Verenigde Sta ten van Europa, was naar mijn mening een onzinnige ambitie omdat het in Eu ropa nu eenmaal ontbrak aan een dui delijke Europese identiteit. In Europa voelt men zich Duitser, Fransman of Nederlander, maar geen Europeaan. In de afgelopen twee jaar ben ik vrij plot seling, en enigszins tot mijn eigen ver bazing, bekeerd tot het idee dat Europa op den duur wel degelijk een federale staat moet en kan worden. Een belangrijk element in deze wonder lijke bekering was de bekende vergelij king tussen de federaal georganiseerde Verenigde Staten en de ogenschijnlijk zo heterogene Europese Unie. De Ame rikanen hebben een gemeenschappelij ke geschiedenis en een zeer uitgespro ken gevoel van nationale identiteit. Bo vendien spreken zij een gemeenschap pelijke taal. Dat zijn condities die zich op het eerste gezicht in Europa onmoge lijk laten realiseren. Zijn de VS echter wel zo homogeen als zij lijken en is de EU wel zo heterogeen? In de VS is sprake van sterk van elkaar afwijkende regionale culturen. Er is so ciaal-cultureel een wereld van verschil tussen Massachusetts en Texas, tussen Wisconsin en Mississippi en tussen Cali- fomië en Maine. Die sociaal-culturele verschillen zijn vrijwel even groot als de verschillen tussen Denemarken en Portugal, of tussen Zweden en Grieken land. Ook de verschillen in inkomen per hoofd van de bevolking zijn in de VS minstens even groot als in de EU, zeker wanneer we geen rekening hou den met de komende uitbreiding van de EU. De rijkste staat van de VS, Connec ticut, heeft een inkomen pér hoofd dat meer dan tweemaal zo groot is als dat van de armste staat, Mississippi. De ver schillen in afmeting en bevolkingsom vang van de Amerikaanse staten zijn ook minstens even groot als die van de leden van de Unie Vermont heeft zo'n beetje de afmetingen en de bevolkings omvang van Luxemburg en Californië is groter dan Frankrijk en zou, los van de VS, de vijfde of zesde industriële eco nomie van de wereld zijn. De VS zijn kortom bijna zo heterogeen als de EU, en de heterogeniteit van de EU hoeft op zich geen beletsel te zijn voor een fe derale constructie. Voor die federale constructie zouden we dan deels te ra de kunnen gaan bij de Amerikaanse fe derale constructie, die zowel rekening houdt met de belangen van de kleine als van de grote staten. Sceptici zullen dan nog steeds wijzen op het ontbreken van een gemeenschap pelijk verleden, een Europese identiteit en een gemeenschappelijke taal. Om met het laatste te beginnen, een ge meenschappelijke taal zal er in Europa voorlopig niet komen. Daar staat ech ter tegenover dat er, zeker waar het de elite betreft, al wel sprake is van een ge meenschappelijke tweede taal. het En gels. Europa heeft wel degelijk een ge meenschappelijke geschiedenis, en dus het constructiemateriaal voor een Euro pese identiteit, al wordt daar misschien in de diverse landen te weinig aan dacht aan besteed. Dat valt eenvoudig te veranderen. Laten we niet vergeten dat het natiebesef van de verschillende Europese landen ook een kunstmatige constructie is, die grotendeels uit de ne gentiende eeuw dateert en het werk was van een burgerlijke elite. Dan blijft de vraag waarom de EU zo nodig meer moet worden dan een doua ne-unie, waar zo'n federale Europese staat eigenlijk voor nodig is? Het huidi ge probleem van de EU is dat zij al lang veel meer is dan een douane-unie en minder dan een federale staat. De EU bevindt zich in een gevaarlijke sche merzone, zij is geen vlees en geen vis. In die schemerzone bestaat het gevaar dat het hele Europese project tot stil stand zal komen. In de diverse lidsta ten van de Unie is het Eux-opese project niet populair. Veel Europeanen zijn ongelukkig met de invoering van de euro en zien eigen lijk geen enkel concreet voordeel in de EU. Die negatieve gevoelens worden da gelijks bevestigd door politici die graag willen profiteren van de anti-Europese sentimenten. In Nederland valt daarbij te denken aan het kleingeestige en cyni sche beleid van de WD, die geen gele genheid voorbij laat gaan om de nade len en gevaren van het Europese pro ject breed uit te meten. Ook elders in Europa leeft een dergelijke demagogie stemmen op, Zelfs in de nieuwe naties van de Unie is de stemming over Euro pa negatief. Zou het Europese project inderdaad stagneren vanwege kortzich tig eigenbelang, dan is een mislukking van het project niet uitgesloten. Dan dreigt desintegratie. Wil het Europese project weer op gang komen, dan heeft het een nastrevenswaardig doel nodig. Dat is een federaal Europa. Dat is geen utopie, maar een realiseerbare onderne ming. van onze redactie binnenland Ruim vier maanden na het fatale schot in de school kantine van het Terra Colle ge, staat de verdachte van daag voor de jeugdstrafka mer van de rechtbank in Den Haag. Het proces markeert voor de nabestaanden van slachtoffer Hans van Wieren en voor de leerlingen en do centen van de school een extra zware periode, die in ie der geval duurt, totdat de rechtbank een vonnis heeft uitgesproken. De rechtbank, het Openbaar Ministerie (OM) en Slachtof ferhulp Nederland hebben er de afgelopen tijd veel aan ge daan om de betrokkenen goed op het proces voor te be reiden. Dat lijkt geen overbo dige maatregel, gezien de bij zondere aard van het misdrijf - niet eerder schoot in Neder land een leerling een leraar op school dood - en de vi deo-opnames van het schiet incident die justitie tijdens de zitting toont. „Het is erg belangrijk dat slachtoffers en andere betrok kenen vooraf goed worden geïnformeerd bij dit soort processen", zegt woordvoer der M. Gerritsen van Slacht offerhulp Nederland. „Slacht offers en nabestaanden moe ten weten dat hun rol in zo'n proces vaak klein is. Tijdens de zitting speel je vaak zelfs helemaal geen rol, tenzij je wordt opgeroepen als getui ge." De gang van zaken in een rechtszaal kan voor nabe staanden en slachtoffers con fronterend zijn. „De waar heid moet boven komen, ter wijl de verdachte misschien niet altijd de waarheid zal spreken. En de advocaten en het OM hebben ook hun ei gen belangen. Als nabestaan den zich dat niet realiseren kan de praktijk van zo'n rechtszaak erg pijnlijk zijn en emoties oprakelen", ver telt Gerritsen. Slachtofferhulp speelde een belangrijke rol op het Tem College, sinds de verdachte in de volle schoolkantine Hans van Wieren in het hoofd schoot. Tientallen vnj- j willigers spanden zich in om docenten en leerlingen te on dersteunen, vooral in de eer-1 ste dagen na het misdrijf. De school wordt dezer dagen weer nadrukkelijk geconfron- teerd met de gebeurtenissen van begin januari. „Dit is een extra zware periode voor ie dereen", zegt L. Hueber, die optreedt als woordvoerder I van het Ten-a College. „Is het niet van binnenuit, dan wel van buitenaf, door bijvoor beeld media." Het OM en de rechtbank in Den Haag hebben er alles aan gedaan om de nabestaan den van Van Wieren goed voor te bereiden. „Dat is uit stekend geregeld, men weet I precies wat er donder gaat gebeuren", zegt Flip j Huisman, die samen met Van Wieren voor D66 actief was in de gemeenteraad van Zoe- termeer. Geen behoefte Huisman hèeft geregeld con tact met de nabestaanden, van wie twee personen bij de zitting aanwezig zullen zijn Deze nabestaanden hebben volgens Huisman geen be hoefte om het woord te voe- I ren tijdens de rechtszitting Naast de nabestaanden van Van Wieren woont ook de moeder van de verdachte het j proces bij. De vader van de i jongeman is er niet. Hij zit I een gevangenisstraf uit we-1 gens poging tot moord. ANP TREINEN - De Nederlandse Spoorwegen gaan het park met reizigersmaterieel uitbrei den met 150 rijtuigen. De een heden zullen worden samenge steld tot 30 elektrische vierrij- tuigentreinen en 15 tweerijtui- gentreinen. De neus van de treinen krijgt een andere vox-m, waardoor de machinist hoger en meer naar achter komt te zitten. ZONGDAGSWET - Naar aan leiding van moeilijkheden in Limburg wordt de Zondags wet (die vervolging bij versto ring van de zondagsrust moge lijk maakt) gewijzigd. Doordat gebruiken en tradities met een godsdienstig of kerkelijk ka rakter te veel door de bepaling worden getx-offen, zullen pro cessies met muzikale begelei ding en optochten van en naar de kerk voortaan buiten de Zondagswet vallen. TANKS - De NV Haven v Vlissingen gaat de tankinstalla tie aan de Buitenhaven uitbrei den met drie tanks. De uitbrei ding is naar verwachting eind september gei-eed. Vanaf dan is de tank-outillage van dusda nige capaciteit dat ook la" gen van grote tankschepen kan wox-den opgeslagen. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationpark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax: (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111 >454647 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 (bij acGeptgirobetaling geldt een toeslag) per maand: 19,45 per kwartaal: 56,60 per jaar: €217.00 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,20 zaterdag: 1,70 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47 70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens de Regelen voor het Advertentiewezen Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0113)315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax:(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord-en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Internet: www.pzc.nl/adverteren Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern De doc aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voorop (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten e"0' ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig 9ei!'?r!st I de derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schrifteli|k melden bij. PR. I I Postbus 314460 AA Goes. Behoort tot -A- WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 4