P
Link geeft tijd
nieuw gezicht
Keizerskroon koning der bloembollen
Herstart
FSC-hout
Onderhoud
Appeldeler
Keukenlijn
zaterdag 10 april 2004 W3
v Nu we zo langzamerhand alle
maal een patiotuin hebben om
dat we geen tijd meer hebben
om te wieden, is het voor mij
hoogste tijd om eens wat meer
aandacht te besteden aan hoe
we onze geplaveide tuin kunnen
verfraaien. Ze mogen veel van
Van de Kaa zeggen, maar niet
dat hij niet met zijn tijd mee
gaat. Vergis u niet, mijn hersens
doen dikwijls pijn van het mee
denken met de moderne tuincon-
sument. De meest voor de hand
liggende manier om een verhar
de tuin te verfraaien is het stra
tegisch plaatsen van potten met
bloeiende planten.
Als je maar genoeg potten, kui
pen en kisten beplant, met pal
men, boomvarens en bananen,
dan kun je zelfs in een bestrate
tuin de illusie scheppen dat je je
in een junlge bevindt. Of in een
vakantieland, bijvoorbeeld Ita
lië, alles wat je dan nodig hebt
is een aantal Toscaanse potten
met forse sinaasappelboompjes
die je in het gelid opstelt. Een
fles Chianti erbij, een bakje met
olijven, een bord met coppa en
werk. Want aardewerken potten
kunnen stukvriezen, al beweert
uw leverancier nog zo stellig dat
ze van vorstbestendig terracotta
gemaakt zijn.
Maar als u uw aardewerk kwijt
kunt onder een afdakje waaron
der het droog blijft, is er niets
aan de hand. Nu kun je in pot
ten en kuipen veel planten - van
waterlelies tot buxusboompjes,
maar misschien is het wel zo
leuk om het voordeel van de
kuip uit te buiten door er plan
ten in te zetten die het in zo'n
ouderwetse tuin uit de vorige
eeuw, met borders en een gras
veld, minder goed doen.
Zo'n plant is de Keizerskroon,
de koning der bloembollen, Fri-
tillaria imperialis. U kent hem
wel: die vroege bloeier met lan
ge, rondom bebladerde, dikke
stelen met bovenaan een krans
van bloemen, bekroond met een
koddig toefje groen, als een ana
nas. Die Keizerskroon scoort
jaarlijks flink veel punten in het
klassement van probleemplan-
ten. Het probleem is dat hij niet
wil bloeien. In het eerste jaar na
aankoop is er niets aan de hand,
de Nederlandse bloembollenin
dustrie zorgt er wel voor dat ie
dere gekochte bloembol zijn bes
te beentje voor zet. In het twee
de seizoen wordt de bloei al min
der en na drie jaar ziet u alleen
nog wat blad.
De reden van dit falen is eenvou
dig: Keizerskronen zijn afkom
stig uit de hete woestijnen van
Iran en Afghanistan, met
gloeiend hete zomers en strenge
winters. Die winters kan ons kli
maat een enkele keer nog wel le
veren, maar onze zomers zijn te
koel om de Keizerskroon tot
bloeien aan te zetten. Bloembol
lenkwekers ondervangen dit
door de bollen een hittebehande
ling te geven.
De oplossing van het probleem
is al even eenvoudig: plant de
Keizerskronen in potten, waar
in de temperatuur 's zomers veel
hoger oploopt dan in relatief
koele tuinaarde. Laat de potten,
wanneer de Keizerskronen zijn
uitgebloeid, bakken in de zomer
zon en ik garandeer u dat ze het
volgend jaar weer zullen
bloeien.
Romke van de Kaa
len appeldeler bevat geen
schroefjes, randje of kiertjes,
waardoor hij volgens de produ
cent gemakkelijk kan worden
schoongemaakt. Het hulpje is
onder meer te koop bij waren
huizen en kookwinkels voor
21,50 euro.
Failliet of toch niet? Eind vorig
jaar maakte meubelproducent
Gelderland een doorstart onder
een nieuwe naam: de Dutch Gel
derland Group. Onlangs opende
in Culemborg een nieuwe
showroom. Tijdens die opening
werden zeven nieuwe modellen
gepresenteerd.
Half mei volgen nog eens tien
nieuwe. De ontwerpen zijn van
de hand van Jan des Bouvrie,
Stefan Steenkist, Henk en Rode-
riek Vos. Werkt Gelderland nu
nog uitsluitend met Nederland
se ontwerpers, binnenkort gaat
het bedrijf ook in zee met buiten
landers.
Rust en evenwicht vormen de
uitgangspunten van Optima, de
nieuwe keukenlijn van Bruyn-
zeel. Om dit te bereiken zijn alle
onderdelen van de nieuwe keu
ken gebaseerd op een onderlin
ge verhouding van 125 millime
ter. Daardoor ogen de keukens
in de nieuwe lijn bovenal strak.
De details kunnen worden uitge
voerd in glas, aluminium of edel-
staal. De consument kan daar
naast kiezen uit diverse kleuren.
Informatie: www.bruynzeelkeu-
kens.nl
Spaar het woud, koop FSC-
hout. Dat is het motto van de ac
tie die het Wereld Natuur Fonds
is gestart om aandacht te vra
gen voor milieuvriendelijk hout.
FSC-hout is afkomstig van goed
beheerde plantages. Voor iedere
boom die sneuvelt, wordt een
nieuwe aangeplant. De kap van
bomen gaat op die manier niet
ten koste van bossen wereld
wijd. Het Wereld Natuur Fonds
wil met de actie de bekendheid
en het gebruik van FSC-hout
vergroten.
Meer informatie: www.wnf.nl
Teak of bangkirai' het zijn
mooie houtsoorten, maar niet ie
dereen is even blij met de kleur
verandering onder invloed van
weer en wind. Om de authen
tieke warme kleur te behouden
brengt Alabastine onder de
naam Tuin Terras een aantal
verzorgingsproducten op de
markt. Alabastine Tuinmeubel
olie (vanaf 10,95 euro) vervangt
de natuurlijke olieën die na ver
loop van tijd uit het hout trek
ken. Door het meubilair om de
drie a vier maanden te behande
len, behouden ze hun kleur.
Makkelijk is Alabastine Tuin
meubel Beschermer (vanaf
14,40 euro). Dit middel dringt
diep in het hout, waardoor de
warme kleur enkele jaar blijft.
Is het meubilair vervuild, dan is
volgens Alabastine Tuinmeubel
2 in 1 Reiniger (7,50 euro) de op
lossing.
Snel een appel in partjes verde
len? Met de appeldeler van
Rösle is het zo gepiept. Het appa
raatje neemt ook de taak van de
appelboor over. De roestvrijsta-
salami, en je kunt de hele zomer
lang met vakantie in eigen tuin.
Watergeven is het enige werk
dat je hebt, aan zo'n pottentuin-
tje, en zelfs dat kun je automati
seren zodat je iedere minuut
van je vrije tijd in dienst van het
grote genieten kunt stellen. Als
de term 'verwentuin' nog niet
bestaat, dan vind ik hem hierbij
uit.
Eigenlijk heb je maar één pro
bleem met de pottentuin. Dat
dient zich aan in het najaar, als
jouw eigen Klein-Italië in zijn
geheel naar binnen moet. Zie
dat maar eens te stallen, in de
koele slaapkamer. Daarom is
het handiger om te kiezen voor
planten die 's winters gewoon
buiten kunnen blijven. In contai
ners die ook buiten kunnen blij
ven en die dus beter van hout
kunnen zijn, dan van aarde
KlokMa van Bas Sala.
Eerst Eindhoven, dan Rotter
dam. Wie na zijn opleiding
aan de Design Academy verder
wil met vormgeving, lijkt zijn
neus bijna automatisch richting
de Maasstad te wenden. Het aan
tal afgestudeerden dat hier in
de afgelopen jaren is neergestre
ken, is opvallend hoog. „Je moet
naar een grote stad toe. Amster
dam of Rotterdam", zegt de
29-jarige Dennis Lohuis. „Waar
bij Rotterdam, denk ik, meer in
trek is voor vormgeving." Ze
zoeken elkaar wel op, die jonge
ontwerpers. Weten waar ande
ren mee bezig zijn, en ze weten
elkaar te vinden als er iets moet
worden georganiseerd.
Zo is 't ook een beetje met LINK
gegaan. De meeste leden van de
twee jaar geleden opgerichte ver
eniging zijn in de laatste vijf
jaar afgestudeerd aan de Design
Academy. Plannen om gezamen
lijk iets te ondernemen, zoals
een galerie, werden er genoeg
gemaakt tijdens de wekelijkse
voetbalavondjes in het park bij
de Euromast. Tot ze de kans kre
gen om zich als LINK officieel
te presenteren bij het Neder
lands Architectuurinstituut
(NAi). Zo kwam er geen galerie,
maar wel een vereniging van jon
ge ontwerpers.
Zelf houden ze het op een
'doe-tank'. De tien tot twaalf le
den die LINK gemiddeld telt,
zien de gezamenlijke activitei
ten vooral als een middel om te
experimenteren. In die presenta
ties kunnen ze hun fantasie de
vrije loop laten. „Als vereniging
mag je meer gezichten hebben.
Dat proberen we juist uit te bui
ten", zeggen Lohuis en
LINK-collega Laurens Kolks
(27). „LINK biedt de mogelijk
heid om samen met anderen iets
spannends te maken, buiten je
normale werkzaamheden om."
Kpe spannend viel vorig jaar
voor het eerst te zien in het NAi.
Voor LINK-architectuur 1:1 gin
gen de deelnemers op ontdek
kingstocht in het schemergebied
tussen architectuur en vormge
ving. Vormgevers die zich op ar
chitectuur storten en andersom.
Geen nieuw fenomeen, want
ook grootheden als Mies van der
Rohe lieten zich daartoe in het
verleden verleiden. In het NAi
toonden de LINK-ontwerpers
nieuwe producten die in dat
schemergebied niet misstaan,
zoals de Pop-up-veranda, een
inklapbare mini-veranda met
net genoeg ruimte voor twee
stoelen, en een huis van textiel.
Dennis Lohuis deed de richting
'Omgeving' aan de Design Aca
demy. Laurens Kolks volgde
'Mens en voeding'. Lohuis ging
na zijn studie aan de slag op het
ontwerpbureau dat hij met enke
le studiegenoten oprichtte. Het
bureau ging ter ziele, maar Lo
huis is in Rotterdam zijn eigen
ontwerpbureau Puntkomma be
gonnen en is daarnaast secreta
ris van LINK.
Openluchtbios
Laurens Kolks, die onlangs de
LINK-groep kwam versterken,
vestigde zich na een stage in
New York eveneens in Rotter
dam en probeert nu vooral voor
Dennis Lohuis ontwierp Klok 1.
de openbare ruimte te ontwer
pen. Voor de laatste editie van
de Rotterdamse Museumnacht
maakte hij een openluchtbios
voor het Centrum Beeldende
Kunst. Zijn afstudeerproject be
stond uit meubels voor mens en
hond. „Gebaseerd op de gefrus
treerde manier waarop Amerika
nen met hun huisdieren om
gaan," legt hij uit. Hij ontwierp
een bank waarop baas en hond
samen naar 'Dierenmanieren'
kunnen kijken. Ook is hij de
man achter de wildobservatie-
post die werd geplaatst bij de
oude ingang van diergaarde Blij-
dorp, om gratis naar de dieren
te kunnen kijken.
Van zulke ontwerpers mag je
ook sprankelende ideeën ver
wachten op andere vlakken. Dat
ze dat kunnen, laten ze zien op
de tentoonstelling 'LINK-inter
mezzo' in de Dordtse vormge-
vingsgalerie Intermezzo, die ge
heel in het teken van het begrip
tijd staat.
Gelijktijdig is er aandacht voor
het project LINK-Hof 10, ook in
Dordrecht, waarvoor de ver
schillende leden van LINK ont
werpen hebben gemaakt voor
het nieuwe interieur van het pro
jectbureau Hofkwartier, een his
torisch wijkje in het centrum,
dat moet uitgroeien tot een ont
moetingsplek voor kunst en cul
tuur. 'LINK-intermezzo' ont
stond na een gezamenlijke work
shop klokken maken begin dit
jaar in Schoonhoven. „We probe
ren iedere zes weken als vereni
ging iets te ondernemen," zeg
gen Lohuis en Kolks. „Dat kan
een workshop of een lezing zijn,
maar ook een excursie." Dank
zij die workshop in Schoonho
ven bestaat er nu een nieuwe ge
neratie uurwerken, tijdmeters
en andere tijdaanduiders. Den
nis Lohuis nam als basis een sim
pel quartz-klokje in een doosje.
Hij bevestigde het uurwerk van
het klokje aan de binnenkant
van de verpakking. De wijzers
bevestigde hij op het doosje.
Zijn project bestaat voorts uit
tijdschakelklokken waarmee hij
voor verschillende momenten
van de dag een aangepast nacht
lampje maakte. Bijvoorbeeld
voor het moment dat de hond
moet worden uitgelaten.
Logboek
Laurens past de tijd toe in agen-
davorm. Hij gaat uit van de
stadskaart van Rotterdam, die
met behulp van een uitbreidings
set op ieder moment kan wor
den aangepast aan actuele ont
wikkelingen. „Rotterdam is een
stad in beweging. Ik wilde een
soort logboek maken van de ver
anderingen in de stad", legt hij
uit. „Ik fiets heel veel en vind
het fascinerend om te zien wat
er allemaal gebeurt." Zo heeft
iedere LINK-ontwerper het be
grip tijd op zijn eigen manier
vertaald. Heeft de één wijzerpla
ten vervangen door luidspre
kers, de ander laat uit zijn wek
ker de stem van zijn eigen moe
der klinken. Is tenslotte wel zo
vertrouwd wakker worden.
„Twaalf ontwerpers, twaalf ver
halen. Dat maakt LINK span
nend", aldus Lohuis en Kolks.
Evelien Baks
LINK-intermezzo: t/m 18 mei in
Galerie Intermezzo, Voorstraat
178, Dordrecht. Open: wo t/m
za 11-17 uur en le zon. vd
maand 12-17 uur.
LINK, de 'doe-tank' van
een aantal jonge Rotter
damse ontwerpers, bedenkt
niet alleen van alles, maar
voert het ook zelf uit. In de
Dordtse galerie Intermezzo
laten ze nu twaalf nieuwe
manieren zien om de tijd
aan te duiden. Bijvoorbeeld
een wekker met de stem van
je moeder...
Het Uurwerkkarretje van Daniel White
foto's GPD
foto GPD
Fritillaria Imperialis, de keizerskroon.
