Vasten is meer dan onthouding
PZC
1
F
F
Tom Poes en het Vergeetboekje
Casper Hobbes
Rooms-katholieke traditie lijkt nog lang niet uitgestorven
versluis willeboer
Identiteit
3
4
12
16
17
recept
Zaanlander kaassalade
st
zaterdag 10 april 2004
door Yildiz Huinink
Voor Sanne van Kuijk (20) is de aanloop naar Pasen een belang
rijke tijd. De Nijmeegse studente werkt aan haar relatie met
God en richt zich op 'wat écht belangrijk is' in haar leven. Sanne
vast en doet dat door dagelijks een uur te bidden, elke week een
paar keer naar de kerk te gaan en sober te eten. „Ik honger me niet
half dood, want daar heeft niemand wat aan. Ik ga langs bij mijn
ouders, iets dat ik eigenlijk te weinig doe."
(Advertentie)
Arnesteinweg 27
4338 PD Middelburg
Telefoon: 0118-629056
Sanne is één van de naar schat
ting 420.000 Nederlandse katho
lieke kerkleden die op dit mo
ment vasten. Na de drie carna
valsdagen begint volgens de
rooms-katholieke traditie op As
woensdag de vasten. In de veer
tig dagen tot aan Pasen, de 'lij
denstij d', zetten de gelovigen
'overbodige' gewoonten over
boord.
Ze eten minder en meestal geen
vlees, snoepen niet en drinken
geen alcohol. Een harde kern
drinkt overdag alleen water en
doet veertig dagen lang niet aan
seks.
Maar vasten is ook veel meer
dan onthouding, benadrukt so
cioloog Gied ten Berge, werk-
zaam bij Pax Christi. „Vasten
gaat voornamelijk om inkeer en
het loskomen van de verleiding
van bezit."
Het 'honger lijden' is voor de so
cioloog, die zelf ook vast, van
minder belang. „Het christelij
ke motief van het boete doen en
schuld belijden door het
lichaam te kastijden, zegt. mij
niet zoveel. Zelfs Jezus was
geen asceet.
Zelfdiscipline helpt je bij het be-
Tijdens de vastenperiode tot aan Pasen zetten de gelovigen 'overbo
dige' gewoonten overboord. foto Luca Bruno/GPD
zinnen, legt Ten Berge uit.
„Door allerlei overbodige zaken
los te laten, kom je weer bij je
zelf. Het brengt je terug naar de
essentie. Van méér word je niet
gelukkiger, maar je wordt wél
blij als je na het vasten weer be
seft wat je allemaal hebt." Ook
het aspect van solidariteit en
barmhartigheid is onlosmake
lijk verbonden met vasten. „Je
geeft in de veertigdagentijd aan
minderbedeelden en werkt aan
verstoorde verhoudingen." Het
klinkt allemaal erg nobel, maar
wie doet er nog aan matigheid
in deze tijd van extreme over
vloed? Volgens een onderzoek
geeft dit jaar maar vijftien pro
cent van alle rooms-katholieke
kerkgangers gehoor aan het bij
belse gebruik.
Toch is vasten geen uitstervend
verschijnsel, weet Ten Berge.
Ook de organisatie Katholiek
Nederland meldt dat vasten
Mijn grootvader vocht aan het eind van de
negentiende en het begin van de twintig
ste eeuw in de Boerenoorlog tegen de Engelsen.
Mijn grootmoeder wachtte vijf jaar op zijn terug
komst. Twee keer per jaar kreeg zij een lange
brief van haar geliefde, die brief kwam met de
mail. Voor oma was dat afzien, ze was een mooie
jonge meid en er waren kapers op de kust. Maar
opa won! Na vijf jaar kwam hij terug, er werd
ogenblikkelijk getrouwd en na negen maanden
werd mijn moeder geboren.
Mijn grootvader had zijn hart verloren aan
Zuid-Afrika en keerde er in de crisisjaren terug.
In 1938 vertrok hij met mijn grootmoeder naar
Durban. Het was de bedoeling dat mijn moeder,
zojuist gescheiden, met mijn broertje en mij zou
volgen. Maar de oorlog brak uit en onze toe
komst veranderde van richting. Mijn grootvader
stierf in februari 1945 en oma kwam alleen te
rug. Maar alles wat Zuid-Afrika betrof, bleef
door de familieverhalen in ons hoofd rondspo-
Marjan Berk
ken. Vooral het verhaal van mijn grootvader, die
met een Javaanse vriend, Raden Mas Soetanandi-
ka, die na de slag in de Javazee met de KotaBaru
via Singapore naar Zuid-Afrika vluchtte, door
Durban wandelde en al pratend op de bus stap^
te. De conducteur hield Soetanandika tegen en
sprak: „Blacks upstairs!" Mijn grootvader werd
zich voor het eerst van zijn leven bewust van het
onrecht van de apartheid. De schellen vielen
hem van de ogen en hij riep woedend: „Black?
He is a Dutchman!waarop hij samen met zijn
bruine vriend de trap nam naar het voor gekleur
de mensen gereserveerde bovendek van de bus.
Bij ons thuis lagen voorwerpen, zoals een 'knots-
kerie' - een stok met een knots aan het eind - be
doeld om als boemerang naar de vijand te wer
pen, zo die in het zicht kwam.
Ik herinner mij dat mijn onbevreesde moeder
met die stok nog eens een 'engerd', die bij ons
Amersfoortse huis bij de poort door het keuken
raam stond te loeren, onder het uiten van oor
logszuchtige kreten achternaging! Ook las ik als
klein meisje de Zuid-Afrikaanse boeken in onze
boekenkast even makkelijk als Nederlandse boe
ken.
Van Afrikaanse kunst wist ik helemaal niks. Ik
had een vage voorstelling van ebbenhouten beel
den en primitieve kleurstellingen.
Dan was daar de uitnodiging de opening bij te
wonen van de door Jeanine van den Ende ter ge
legenheid van de première van de musical 'The
Lion King' in het honderdjarige Circustheater
samengestelde tentoonstelling van Zuid-Afri
kaanse kunst. Mijn mond viel open. Een heftige
confrontatie met de wereld, die ik kende uit de
familieverhalen. Onder de titel 'Identity' heeft
Janine een collectie bij elkaar gebracht, die
zicht geeft op een wereld waarmee wij door ons
historisch verleden en de taal zo veel banden
hebben.
Het is onmogelijk in kort bestek de veelzijdig
heid van de tentoonstelling uit de doeken te
doen. Een uitzondering maak ik voor een litho
van Gavin Young, uit Zimbabwe. De print laat
een stoel en een kleine antilope zien, bijeenge
houden door een neonbord. Daarover is het ver
haal van een arme visser afgedrukt, die vertelt
over de visquota, die, opgelegd door de regering,
de leefomstandigheden van de arme vissersge
meenschap nog verder hebben verslechterd:
'Ons is die klein vissermanne, ons is die subsis
tence vissermanne, ons moes vis gaan vang me
neer, dan kom ons terug meneer en ons moes dit
verkoop aan die publiek meneer so dat ons kan
brood en botter op die tafel sit vir ons gezinne.'
Als u nou toch met z'n honderdduizenden naar
'The Lion King' gaat, verzuim dan alsjeblieft
niet goed te kijken naar deze sublieme tentoon
stelling die zicht geeft op een verwante wereld.
puzzel
Horizontaal:
1. Niet een; 4. kraaiachtige
vogel; 7. Frans lidwoord; 8.
Noorse godheid; 10. bolgewas;
13. voorrecht; 16. onroerend
goed; 17. errore excepto; 18.
Internationaal standaard boek
nummer (afk.); 19. zwaardwal
vis; 20. symbool tantalium; 22.
kosten koper; 23. oneindig; 25.
vogelproduct; 27. rivier in
Rusland; 29. voorzetsel; 30.
rivier in Oostenrijk; 31.
Aziatisch land.
Verticaal:
1. Dikke straal; 2. voegwoord;
3. achter; 4. muzieknoot; 5. uit
roep van pijn; 6. rij; 9. bezink
sel; 11. muziekgezelschap; 12.
soort vogel; 14. aardappelge
recht; 15. nachthagedis; 21.
kenteken; 23. van een; 24.
bridgeterm; 26. dierengeluid;
27. rivier in Siberië; 28. reeds;
29. geliefde van Zeus.
1
2
5
6
7
9
13
14
15
20
22
23
24
25
26
28
29
30
31
JP43
10 11 12 13
Horizontaal:
1. Spookdiertje; 2. afvoerkanaal, worm,
edelmetaal; 3. cijfer, een weinig, geslo
ten stand; 4. bedrukt katoen, troep hon
den, gemalen product; 5. kledingstuk,
priestermutsje; 6. niveau, bandiet, soort
vissersboot; 7. drinkgelag, kledingstuk,
brilslang; 8. kijken, wreedaard, buidel
beertje; 9. portret.
Verticaal:
1. Delfstof, geest; 2. deel v.e. ei, dus
(Latijn); 3. vogel, vertrouwd; 4. overtrek,
vloerlijst; 5. voorheen, godin v.d. vrede;
6. op elkaar, cafébediende; 7. kerkge
bruik, kleurmiddel; 8. broedplaats, grote
uil; 9. uitbouw, Turkse brandewijn; 10.
trompetvogel, kluwen; 11. houding, zot;
12. Indische hennep, Amerikaanse
goudmunt; 13. man van adel, haarloos.
De letters van naam en woonplaats
van deze man, vormen in een andere
volgorde de naam van zijn beroep.
Wat doet hij voor de kost?
Oplossing van gisteren:
Zweeds raadsel:
terugloop
-davos-le
rakel-pyl
-telfout-
ben-bok-d
-e-bakker
trial-era
-dat-bleu
OLIFANT
Cryptogram:
Horizontaal:
4. Citroën; 5. windmaker; 8. hoe; 9
zeer; 10. sirene.
Verticaal:
1. Schicht; 2. studiezin; 3. perk; 6.
afzien; 7. eieren.
Zoekwoord:
Verafschuwen.
„Ik ben sinds mijn reis een beetje vergeetachtig", verklaar
de hij, terwijl hij Tom Poes naar de uitgang van de tuin
bracht. „Niet iets om ongerust te zijn, hoor! Ik ben trou
wens in behandeling bij dokter Zielknijper, en die zei, dat
het best in orde komt. Ach, men heeft als heer zoveel aan
het hoofd, dat kleinigheden wel eens in het vergeetboekje
raken, als je begrijpt wat ik bedoel..."
Hij werd onderbroken door de ambtenaar Dorknoper, die
juist de weg af kwam.
„Prettig, dat ik u tref", sprak deze, de hoed lichtend. „U
hebt nog steeds uw belastingaangifte niet ingestuurd, me
neer Bommel! Ondanks herhaalde aanmaningen! Als die
morgen niet in mijn bezit is, zal ik u ambtshalve moeten
Salade naar een Italiaans voorbeeld.
Voor het samenstellen ervan komen
verschillende kaassoorten in aanmerking.
Ook veel Nederlandse kaassoorten lenen
zich goed om in een dergelijke salade te
verwerken. In het recept is gekozen voor
de uitgesproken milde Zaanlander-kaas.
Een andere geslaagde combinatie levert
de salade met Maasdammer-kaas op.
Voor 4 voor- of 2 hoofdgerechten:
125 - 150 gram milde Zaanlan
der-kaas
4 stengels bleekselderij
2 bosuitjes, met veel fris groen, ge
snipperd
zout
75-100 gram salami 2 3 dikke plak
ken, tot grove kruimels gehakt of ge
sneden
2 eetl. mayonaise
2 eetl. crème fraïche
1 theel. balsamicoazijn of limoen- of
citroensap
witte peper uit de molen
ca. 100 gram jonge spinazie of veld
sla
8-12 zwarte olijven, ontpit, grof ge
hakt
Snijd de kaas in kleine blokjes (ca. 1/2
cm), Maak de bleekselderijstengels
schoon. Trek, indien nodig, de draden
van de stengels. Snijd de stengels in de
lengte in smalle repen en vervolgens in
blokjes die niet groter dan de kaasblokjes
mogen zijn. Zet de bleekselderijblokjes
weer
Zeeland: Droog paasweer
juist in deze tijd erg veel men
sen aanspreekt, zo blijkt uit
hun massaal bezochte 'sober
heidstest' op internet. Het so
ciaal-wetenschappel ij ke i nsti-
tuut Kaski constateert dat het
gebruik allang niet meer alleen
van de rooms-katholieken is,
maar dat er ook in protestantse
kring belangstelling voor be
staat. Bij moslims en joden is de
vastentraditie een belangrijk
aspect van hun geloof.
„Ritueel hongeren is zeker geen
achterhaald gedrag", zegt Ten
Berge. „Het heeft voor een nieu
we groep veel minder met God
te maken en veel meer met spiri
tualiteit."
Ook Kaski signaleert andere
vórmen van vasten. De onder
zoekers noemen een dagenlange
sapkuur om het lichaam te ont-
slakken en meditatie in de vorm
van yoga of tai chi.
„Natuurlijk, het is niet hetzelf
de, want het gaat hier in eerste
instantie om gezondheid", be
seft Gert de Jong van Kaski.
„Maar het gaat bijna altijd wel
om bezinning. Mensen willen
toch af en toe stilstaan in deze
hectische tijd." GPD
Door: Tom van (jetty
Barstte vorig jaar juist met de paas
dagen het voorjaar los, dit jaar zul
len we het met veel lagere temperaturen moeten doen.
paasdag wordt het 's middags slechts rond 11 graden, op te
paasdag boekt het kwik in de middag een graadje winst. ErW
een matige noordoostelijke wind en de zon breekt geregeid:i«-
Wel begint op beide dagen de ochtend fris. In Zeeuws-Vlas,
en West-Brabant vriest het aan de grond licht. Anderhalverneie
boven de grond blijft het kwik een paar graden boven nui.üe*.
ste dag van het paasweekeinde, vandaag dus, is de minst
dag van dit paasweekeinde. Vanuit het noorden zijn wolkenveld
de regio binnengeschoven die
de zon een groot deel van de
dag aan het oog onttrekken.
Zo nu en dan vallen er een
paar lichte regenbuitjes. Bij
een matige noordelijke wind
blijft het kwik steken bij een
zeer magere 8 of 9 graden.
Vanavond klaart het op en vol
gen er droge paasdagen met
zonnige perioden. Na de
Pasen blijft het droog en
wordt het geleidelijk warmer.
De wind draait dan geleidelijk
naar oost, later zuidoost en
vanuit die richting stroomt er
zachtere lucht binnen. De
tweede helft van de komende
week levert maxima op van
rond 14 graden.
Vooruitzichten
weer
zondag
maandag
dinsdag
woensdag
max.
11°
12°
13°
13°
min.
3°
4°
5°
5°
wind
NO 4
NO 4
NO 4
04
Toonder Studio's
Hoog water
Uur cm uur cm
6.06 244
6.25 270
5.39 238
6.03 186
7.36 141
7.40 164
7.15 173
6.55 278
7.46 169
18.35 211
18.52 235
18.07 204
18.30 157
20.01 121
20.05 142
20.10 149
19.25 240
20.04 147
uu
Hoog water
cm uur cm
aanslaan - en dat zal niet meevallen. Ik kwam toevallig
langs, en ik dacht: laat ik maar even waarschuwen. Wij
ambtenaren zijn de kwaadsten niet; dat wordt wel eens
over het hoofd gezien."
Heer Ollie zakte wat in, en er verscheen een zorgelijke trek
op zijn gelaat.
„Ja, ja", mompelde hij. „Die aangifte. Ik was hem een beet
je vergeten, omdat ik zoveel aan het hoofd heb. En dan ra
ken kleinighedenNu ja, ik bedoel zo'n aangifte. Die ont
schiet me weieens. Maar ik zal ervoor zorgen; het komt in
orde."
Zo sprekende trok hij zijn zakdoek en legde er aandachtig
een knoop in.
door Bill Watterson
Nautisch bericht
Matige wind uit noord tot noordoost, kracht 4. Het zicht is mees:
goed, de watertemperatuur ligt rond 8 graden.
Waterstanden
zaterdag
10 april
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
zondag
11 april
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
maandag
12 april
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenissp/Yers,
dinsdag
13 april
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl, West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
6.56 219
7.16 245
6.29 213
6.55 168
8.21 137
8.28 158
8.14 165
7.46 254
8.24 162
LK
19.25 177
19.48 201
19.02 170
19.29 130
20.47 108
20.55 127
21.06 136
20.26 208
21.00 133
Hoog water
uur cm uur cm
20.34 143
20.59 166
20.20 136
20.45 104
21.35 93
21.55 107
22.06 119
21.36 175
22.06 114
water
uur cm
22.05 123
22.28 146
21.46 116
22.20 90
23.06 81
23.15 94
23.26 105
22.58 155
23.15 100
Laag water
uur cm uur
0.16 211 12,39 i
0.42 222 13.081
12.18 208
12.25 158 -
1.05 133 13.35 S
1.20 153 13,55'8
1.28 157 13.56
1.06 238 13.362
1.26 153 13.44
Laag water
uur cm uur
1.00 204 13.31
1.25 213 13.55
0.38 197 13,06
0,44 152 13,30
1.56 137 14.26
2.05 155 14.40
2,12 160 14.39
1.52 230 14.21
2.04 156 14.35
7.55 186
8.18 210
7.36 178
8.06 143
9.15 126
9.25 145
9.46 154
8.49 222
9.30 150
Hoog
uur cm
9.28 160
9.46 182
9.06 152
9.40 126
10.14 112
10.38 131
10.51 141
10.12 195
10.46 134
Laag water
uur cm uur
1.56 189 14.30
2.26 198 14.56';
1.36 181 14.06
1.55 146 14.35
2.45 136 15,25
3.00 153 15.401:
3.16 157 15.39
2.41 214 15,15
3.06 154 15,46
Laag water
uur cm uur t; J
3.05 173 15.56
3.25 181 16.10
2.45 164 15.24
3.16 138 15.54
4.06 130 16,44
4.05 147 17.00
4.16 150 16,55
3.56 194 1629
4.16 147 17.06
Europa: Droge Pasen
Hans Belterman
op met kokend water waaraan wat zout is
toegevoegd. Laat ze 2 minuten koken.
Stort ze daarna op een zeef en laat ze uit
lekken en koud worden.
Schep in een kom kaas, bleekselderij, bos
uitjes en salami luchtig door elkaar. Roer
in een kommetje mayonaise, crème
fraïche en baisamico of limoen- of citroen
sap door elkaar. Voeg eventueel zout en
peper toe. Schep de saus door de ingre
diënten in de kom. Laat alles tenminste
10 minuten staan. Schep de salade daar
na nogmaals om.
Presentatie: verdeel spinazie of veldsla
als bedjes over de borden. Schep de sala
de in het midden er op. Strooi de zwarte
olijven er over. Geef er knapperig stok
brood bij.
1030 J .r I ~y7 3' lo«set
O
8 «B»
018 >o,°
\y<j
jjjfc 33 O 37 0
VERWACHTING VOOR ZATERDAGMIDDAG
Pasen verloopt in veel landen droog en vrij zonnig Alleenrn-j
strook van Oost-Frankrijk, via de Alpen en Noord-ltaiië daar®
Balkan is het de komende dagen wisselvallig. In de Alperiva'
boven 1000 meter sneeuw. Zonnig is het in het zuidoosten v«
Europa. In de Benelux en de omringende landen begint hst
weekeinde met wolkenvelden en lokaal een bui, daarna isne
droog en zonnig.
