PZC
Kritiek op economiebeleid Rijk
Bedrijven stellen
Van Gelder teleur
Lokale proef
met afronding
op 5 eurocent
23
De sluismeester ziet alles
Zeeuwse en Brabantse werkgevers signaleren te grote nadruk op kennis
Getronics
wil geld
van ex-top
Frietvet
Eerste Zeeuwse provider met adsl
Vragen lening windmolenbedrijf
Wolter Dros neemt werk over
W A
Synergiebonus
voor KLM-top
donderdag 8 april 2004
doorRenévanStee
KAATSHEUVEL - Zeeuwse en
Brabantse werkgevers zijn posi
tief over het eigen bedrijf in
2010. De omzet neemt toe en de
concurrentiepositie verbetert.
Toch ligt het bedrijfsleven vol
gens hen niet op de juiste koers.
Dat bleek gisteren tijdens het
congres 'De Arbeidsmarkt 2010;
Liggen we op koers?' van de Bra
bants Zeeuwse Werkgeversvere
niging (BZVV) in de Efteling.
Vier van de tien industriële be
drijven geven in een enquête
van de BZW aan dat zij de ko
mende tijd activiteiten naar la
gelonenlanden verplaatsen om
te kunnen overleven. Ook zullen
legen die tijd meer mensen uit
die landen bij Zeeuwse en Bra
bantse bedrijven werkzaam
Éjn. Verder vindt een overgrote
meerderheid van de onderne
mers dat de werknemers het te
goed hebben. Zij zijn te duur.
bij ziekte moet er teveel betaald
worden, ze hebben te vaak vrij
en zijn moeilijk te ontslaan.
Werknemers zouden daarom
ook flexibeler moeten omgaan
met hun werk.
De overheid hobbelt volgens de
werkgevers te veel achter de fei
ten aan en voert geen behoorlijk
industriebeleid, waardoor de
groei zelfs geremd wordt. De na
druk zou teveel liggen op de ken
niseconomie, terwijl er ook 'sim
pele dingen' gemaakt moeten
worden, de zogenaamde maak-
leconomie. Daarom zou ook de
beeldvorming over technische
(middelbare) opleidingen en vak
lieden positief moeten worden
|bijgesteld.
„De kenniseconomie is niks zon-
jder de maakindustrie. Ze zijn
ionlosmakelijk met elkaar ver
bonden. Kennis valt nauwelijks
langdurig te exporteren. Als de
maakindustrie wegvalt, hebben
we straks niks. Zorg daarom dat
die bedrijfstak dankzij innova
tie en voortdurende verbeterin-
AMSTERDAM - Getronics
praat met oud-topmannen Peter
van Voorst en Jan Docter over
een aanpassing van hun af
vloeiingsregeling. De voormali
ge bestuurders werden vorig
jaar bij de toen noodlijdende
IT-dienstverlener door de raad
van commissarissen wegge
stuurd. Samen ontvingen zij een
vertrekpremie van ruim zeven
miljoen euro.
President-commissaris M. Min-
derhoud zei gisteren tijdens de
aandeelhoudersvergadering van
Getronics dat met Van Voorst
en Docter wordt gesproken over
terugbetaling van (een deel) van
het bedrag dat zij bij hun ver
trek hebben gekregen
De twee oud-bestuurders wor
den verantwoordelijk gehouden
voor het bijna ten onder gaan
van het IT-bedrijf begin vorig
jaar. Zij werden vervangen door
Axel Rückert en Klaas Wage
naar. die Getronics in één jaar
tijd weer winstgevend maakten.
Bij de aandeelhouders bleek gis
teren nog sprake van veel oud
zeer. Ze drongen bij de commis
sarissen aan op hardere acties
ten opzichte van de oud-bestuur
ders. Minderhoud liet weten
ftrst de uitspraak af te wachten
in de enquêtezaak die momen
teel bij de Ondernemingskamer
Deze uitspraak komt bin
nenkort. GPD
pagina 27
topman schietschijf
gen concurrerend blijft", aldus
W. van de Leegte van de Eindho-
vense VDL Groep in een reactie
op de enquêteresultaten.
Voorzitter J. Schraven van het
VNO-NCW stelde zelfs dat de
huidige regering niet w'eet wat
ondernemen is. Volgens hem is
er veel kennis in Nederland die
nauwelijks omgezet wordt in
rendement, met name in de
maakindustrie. Die zou onder
meer overeind kunnen worden
gehouden door de arbeidspro
ductiviteit te verhogen en werk
nemers meer uren te laten ma
ken. Ook hield hij een vurig plei
dooi voor lastenverlichting.
„Toon dus nu eindelijk eens
daadkracht", gaf hij minister
van Sociale Zaken en Werkgele
genheid A. de Geus mee. De be
windsman erkende dat er een
omslag nodig is in het denken
over budgetten op korte termijn
naar gericht investeringsdenken
op de langere termijn. Toch zag
hij de toekomst niet al te som
ber in. Hij haalde hierbij een re
cent rapport uit The Economist
aan waarin Nederland wereld
wijd op de tweede plaats staat
op het gebied van concurrentie
kracht.
„Ik geloof dan ook niet dat be
drijven zomaar weggaan. Som
mige zaken moet je ook gunnen
aan lagelonenlanden, mits hier
voor maar iets terugkomt. Een
belangrijke vraag is in dit ver
band op welke wijze je in eigen
land bereid bent te investeren in
mensen. Werknemers moeten
niet alleen als kostenfactor wor
den gezien", aldus De Geus.
Die mening was ook FNV-voor-
man L. de Waal toegedaan. Hij
vond het te gemakkelijk dat
Schraven de huidige problemen
op het bordje van de werkne
mers legde. De Waal: „Werkne
mers zijn al heel flexibel, zijn ui
termate arbeidsproductief en
werken langer en meer dan
wordt gesuggereerd. Werkge
vers lijken in dit verband net
mensen. Ze zijn heel tevreden
over zichzelf en alle onheil is al
tijd de schuld van anderen."
Evenals Schraven vond De
Waal dat de overheid in concre
te gevallen een rem op positieve
ontwikkelingen vormt. Als voor
beeld noemde hij het voornemen
van universiteiten om gezamen
lijk initiatieven op het gebied
van de kenniseconomie te ont
plooien. „Het ministerie van On
derwijs vond dit een prima
plan, maar had er vervolgens
geen cent voor over."
Jeugdwerkloosheid
Behalve de vrees voor de uit
tocht van productiebedrijven
naar het buitenland bleek ook
de toenemende jeugdwerkloos
heid een bron van zorg. Een gro
te groep schoolverlaters dreigt
na dit schooljaar tussen wal en
schip te belanden. Die tendens
vraagt volgens voorzitter
BZW-voorzitter J. Janssen om
onorthodoxe maatregelen waar
bij werkgevers, de vakbonden
en de overheid de handen ineen
moeten slaan. De Waal pleitte
voor een radicaal jeugdwerk
plan met scholingsinitiatieven
waarbij desnoods de leerplicht
leeftijd naar boven gaat. In de
komende CAO-onderhandelin-
gen wordt ook zwaar ingezet op
het creëren van stageplaatsen
bij bedrijven om jongeren rele
vante werkervaring op te laten
doen. In het uiterste geval dacht
hij aan gesubsidieerde arbeid.
Schraven zat meer op het spoor
van werkervaringsplaatsen
eventueel nadat jongeren van
school komen. De Geus zei fisca
le beloning te overwegen voor
initiatieven die jongeren uit
zicht op vast werk geven.
Sluiswachter Van Meurs
foto Marijke Folkertsma
door Inge Heuff
BRUINISSE - Het is rustig bij de sluis
van Bruinisse, slechts een zeilbootje
meert in de kolk aan. Maar komend paas
weekeinde begint de stroom varende toe
risten. Ook over de weg rijdt meer ver
keer. Binnenkort ontstaat er weer het
spanningsveld tussen het varende en rij
dende vervoer; de brug en de sluis.
Sluismeester Goof van Meurs heeft vanaf
het hoge sluismeesterkantoor mooi uit
zicht over het water.
Hij staat graag te kijken. Het hoeft ech
ter niet. Vanuit de stoel kunnen hij en
zijn collega's alles in de gaten houden en
de sluis bedienen. Negen beeldscherm
pjes hangen boven zijn hoofd. Even zo
veel camera's volgen wat er op en rond
het sluiscomplex gebeurt. Op de halfron
de tafel zijn bedieningspanelen beves
tigd. Zoals het paneel waarmee de brug
afgesloten en bediend wordt. Dat ge
beurt tegenwoordig volledig automa
tisch. Over een jaar komt er voor de by
pass die wordt aangelegd een vergelijk
baar paneel bij.
Ook de sluisdeuren gaan met een druk op
wat knoppen open en dicht. Een compu
terscherm geeft de bewegingen van de
sluisdeuren weer en meldt eventuele sto
ringen.
Door de luidspreker geeft Van Meurs aan
wijzingen aan het bootje. Hij kan ook de
marifoon gebruiken. Een directe lijn met
Connexxion laat weten dat een bus ver
laat is.
Ook met de hulpdiensten is er een recht
streekse verbinding. Er staat een tekst
verwerker en een computer voor de in
voer van statistische gegevens.
De automatisering schrijdt voort, over
een paar jaar wordt de sluis op afstand
bediend.
door Conny van Gremberqhe
TERNEUZEN - Commissaris
van de Koningin in Zeeland, W.
van Gelder, is teleurgesteld in
het Zeeuwse bedrijfsleven. Naar
de mening van Van Gelder heb
ben tot op heden slechts enkele
bedrijven in de provincie daad
werkelijk ingespeeld op de nieu
we marktontwikkelingsmoge
lijkheden die de Westerschelde-
tunnel hen biedt.
De Commissaris zei dit gisteren
in Philippine tijdens een bijeen
komst van de Brabants-Zeeuw-
seWerkgeversorganisatie(BZW).
Voor Van Gelder is het onbegrij
pelijk dat slechts een handvol
bedrijven in Zeeland echt heb
ben geprofiteerd van de komst
van de nieuwe verbinding. „Dat
is toch vreemd als je nagaat dat
we met zijn allen toch zeker al
vijf jaar geleden ■wisten dat die
tunnel er zou komen."
Een goed voorbeeld van partici
peren op ontwikkelingsmogelijk
heden in de regio noemde Van
Gelder conservenfabriek Coroos
in Kapelle. „Dat bedrijf sloot -
ervanuitgaande dat de tunnel er
zou komen - tijden geleden al
contracten met erwtentelers in
Noord-Frankrijk, omdat het be
drijf ervan uitging dat de do
perwtjes van daar binnen zes
uur verwerkt zouden kunnen
worden in Kapelle. De tunnel be
tekende voor Coroos een verrui
ming van het gebied om contrac
ten te kunnen sluiten", aldus
Van Gelder.
Efficiency
De commissaris is verder bij be
drijfsbezoeken in de provincie
weinig van dit sooi*t voorbeel
den tegengekomen. Wel zijn er
voorbeelden van bedrijven die
door de tunnel uit efficien-
cy-overwegingen vestigingen
hebben gebundeld of geconcen-
treerd. Ook overheden hebben
dit gedaan, maar zo liet Van Gel
der weten, dit soort maatregelen
getuigt niet echt van creatief on
dernemen.
Van Gelder riep Zeeuwse onder-
nemers op de komende tijd voor
al ook over de grenzen hun licht
op te steken. Volgens de Com
missaris liggen met name in
Oost-Europa - zeker in de lan
den die binnenkort lid van de
Europese Unie worden - grote
kansen. „Go East", zou in zijn
optiek het nieuwe credo moeten
worden.
De geur blijft lang hangen in huis. En ook de
buren ruiken dat wij patat eten. De geui-
uit de friteuse die zich door het huis verspreidt,
wordt niet door iedereen meteen onaangenaam
gevonden. Want de baklucht kondigt knisperen
de frieten aan. Maar later, als de patat op is en
de kat de mayonaise van de borden likt, wordt
dezelfde lucht steeds hinderlijker. Men krijgt
spijt dat het vanavond geen macaroni was en
gaat zich al douchen voor het achtuui-journaal.
De keuken ruikt de volgende ochtend nog altijd
naar een frietkraam.
Maar nu is er nieuwe Reddy en die belooft wat.
Hij zal de tent niet uit stinken. Kruideniers wor
den op dit moment bevoorraad met nieuwe fri
tuurolie. Wie oude Reddy wil, moet snel zijn. Op
net etiket van nieuwe Reddy staat: 'Frituurolie
zonder vervelende bakgeur.' Dat is gewaagd,
zo'n belofte.
Met een oude en een nieuwe fles Reddy zou men
dezelfde proef kunnen doen die de Universiteit
van Gent tientallen keren deed in het laborato
rium voor levensmiddelentechnologie en proces
kunde. De tests hebben anderhalf jaar geduurd.
Wouter Klootwijk
Studenten smeekten op het laatst om leslokalen
zonder baklucht. Telkens werden poi-ties friet
gebakken in oude Reddy en in nieuwe van wisse
lende samenstelling. Soms stonk het de universi
teit uit, soms rook het naar de Toscane in het
voorjaar.
Het wai'en eenvoudige proeven, goed na te doen
in huiselijke kring. In twee kamers wei'd patat
■gebakken in twee identieke fritenses in 'klassie
ke' olie of in een nieuw type. Een vast panel met
geoefende patatneuzen kwam na het bakken de
kamer binnen om te proeven van de frieten,
maar vooral om te ruiken. Wat de proevers zei
den dat ze roken werd nauwkeurig bijgehouden
zodat na honderden porties patat een frituurolie
mengsel aangewezen kon worden dat de minste
geuroverlast in huis zou geven.
Reddy is een merk van de Belgische olieboer
Vandemoortele. Die gaf de opdracht voor het on-
dei*zoek. Het is afgerond en Vandemoortele
din-ft dit jaar de markt op met olie die niet in de
gordijnen gaat hangen.
Hoe kan dat? Vandemoortele: „Wc hebben na
tuurlijke aroma's toegevoegd." Welke? Vande
moortele: „Dat zeggen we niet." Naar Gent ge
reisd om het fijne over de nieuwe olie te verne-
men, krijg je dit. Wij consumenten mogen weer
eens niet weten wat we eten. Maar in Gent ont
moet ik ook ingenieur Di'ies Cauwenb'ergh die
het onderzoek naar overlastloze olie leidde. Hij
bakt opnieuw twee porties patat in twee kamer
tjes, nu voor mij.
Hij legt uit hoe het werkt met de geheime aro
ma's. Uit olie verdampen vluchtige bestandde
len. Als olie wordt verwai-md, gaat dat sneller.
En als in olie patat wordt gebakken ontstaat
stoom en die stoom neemt graag ook vluchtige
bestanddelen uit de olie mee de lucht in. Olie be
staat uit componenten die niet allemaal dezelfde
'dampspanning' hebben. De ene component is
vluchtiger dan de andere. De meest vluchtige
gaan er het eerst vandoor, op weg naar de gordij
nen om daarin nog lang na te kunnen stinken.
Altijd wachten de andere componenten om van
vloeibaar in gasvorm te veranderen tot de meer
vluchtige componenten zijn vertrokken.
Dat is een natuurwet. De sleutel van het geheim:
voeg nog vluchtiger, maar dan niet stinkende be
standdelen aan de olie toe. Die dringen voor. Ze
gaan tijdens het fritui'en de lucht in tei-wijl de
klassieke stinkerds dan vanzelf langer vloeibaar
achterblijven in de pan.
Twee patatjes voor de journalist. In twee kamer
tjes gebakken. Verschil in geuren? Ja, maar niet
sensationeel. Dat kwam later.
We praatten nog een half uurtje na, waarbij een
woordvoerster van Reddy bleef weigeren te ver
tellen welke aroma's in de nieuwe frituurolie zit
ten. Toen gingen we nog eens ruiken in de kamer-
tjes waar de patatjes waren gebakken. Het rook
vei-ti-ouwd onaangenaam in het oude oliekamer
tje.
Maar in het proeflokaaltje waar friet in nieuwe
Reddy was gebakken hing alleen de bescheiden
lucht van een geparfumeerd openbaar toilet in
een warenhuis of treinstation, vroeg in de och
tend, nog kraakschoon: de dag kan beginnen.
GOES - Internetprovider Deltaland uit Goes is het eerste
in Zeeland gevestigde intei-netbedrijf dat ook adsl-verbin-
dingen aanbiedt. Het bedrijf richt zich voornamelijk op
de Zeeuwse bedrijven die internetverbindingen nodig heb
ben, niet op particulieren. Deltaland bestaat inmiddels
drie jaar en heeft ongeveer honderd internetklanten.
Ondanks de naam heeft het bedrijf geen relaties met Del
ta NV in Middelburg. Delta is wel eigenaar van een ande-
re internetprovider, Zeelandnet. Die provider biedt nog
geen adsl-verbindingen aan. Adsl is wel te krijgen bij an
dere providers, die landelijk actief zijn maar niet in Zee
land zijn gehuisvest. Het hoofdkantoor van Deltaland
staat in Goes. Het bedrijf heeft ook servicepunten in
Goes, Vlissingen en Temeuzen.
MIDDELBURG - De Statenfractie van Zeeuws Belang
wil opheldering van het provinciebestuur over het moge
lijke verstrekken van een lening aan Emergya Wind Tech
nologie. Dat bedrijf, dat windturbines maakt, wil zich op
het Techno Park Zeeland in Schoondijke vestigen. Het
heeft daarvoor een lening van 200.000 euro gekregen van
de gemeente Sluis. Als ook de provincie zo'n bedrag leent,
is een regionale bank bereid een krediet te geven van 1,6
miljoen eui'o.
Zeeuws Belang wil van Gedeputeerde Staten weten of -
en zo ja, waarom - zij dat bedrag willen lenen. Emergya
heeft immers al een order uit India op zak ter waarde van
acht miljoen euro. De partij vraagt zich af of een lening
dan nog wel nodig is. Bovendien zet Zeeuws Belang er
vraagtekens bij dat de provincie dan als bank fungeert.
Als dat gebeurt, wil Zeeuws Belang keiharde garanties
dat de voorspelde werkgelegenheid (veertig banen bij het
bedrijf en zeventig bij toeleveranciers) echt ontstaat.
GOES - Wolter Dros TBI Techniek in Goes neemt in-
stallatiewerk over van Energie Service Delta. Het gaat
om het plaatsen en onderhouden van centrale-verwar
mingsketels, boilers en geisers. Beide bedrijven werken al
jaren samen. Energie Service Delta (ESD) vindt echter
dat installatiewerk niet bij de kerntaken van het bedrijf
hoort. Daarom is besloten dit werk, en de tien mensen die
daarbij betrokken zijn, af te stoten aan Wolter Dros.
ESD blijft wel eigenaar van de 40.000 cv-ketels, boilers
en geisers. ESD - een dochteronderneming van Delta -
gaat zich specialiseren op energie-onderzoek, voorlich
ting, duurzame energie en energiebesparing.
(Advertentie)
I h uw complete keuken
Keukemarket geheel kookklaar
geïnstalleerd
10 JAAR ZEKERHEID
Keukenmarket loopt voorop in service kwaliteit
www.keukenmarket.nl
door Miranda Meeqens
DEN HAAG - Winkels, restau
rants, cafés, banken en benzine
pompen in de gemeente Woer
den gaan vanaf eind deze
maand de totaalbedragen aan
hun kassa's afronden op vijf eu
rocent. Het betreft een zes we
ken durende proef met het uit
bannen van de muntstukken
van 1 en 2 eurocent.
Het resultaat ervan bepaalt me
de of de twee kleinste muntjes
op termijn definitief uit de Ne-
derlandse portemonnee verdwij
nen. De totaalbedragen worden
naar boven of beneden afge
rond. Komt de hele aanschaf uit
op 19,98 euro, dan moet de con
sument 20 euro betalen. Bij
23,97 euro is hij 23,95 kwijt. Bij
betalingen met pinpas, chipknip
of creditcard gelden de afrondin
gen niet.
Ergernis
Sinds de komst van de euro
wordt al gesproken over het af
schaffen van de muntjes van 1
en 2 eurocent. De muntjes lei
den als sinds hun introductie op
1 januari 2002 tot veel ergernis
sen, vooral omdat het zoeken en
uit- en natellen van de muntjes
caissières en consumenten veel
tijd kost en de klant zo langer
moet wachten aan de kassa.
Finland heeft de twee kleinste
muntjes van begin af aan gewei
gerd in zijn betalingsverkeer. In
dat land bestaat de eurocent al
leen als rekeneenheid.
Volgens de Raad Nederlandse
Detailhandel (RND) kan dooi
de afronding jaarlijks 30 mil
joen euro worden bespaard,
dooi-dat de kassa's sneller opge
maakt kunnen worden en er
minder munten bij de bank hoe
ven worden omgewisseld.
Dat lijkt een schijntje op de 3
miljard euro die het totale beta
lingsverkeer jaarlijks kost,
maar volgens een woordvoerder
van de RND is 'iedere besparing
meegenomen'.
Consumenten in Woerden heb
ben vanaf eind deze maand geen
andei-e keus dan aan de proef
mee te doen, of ze moeten elders
gaan winkelen. „Een winkelier
heeft het recht de muntjes van 1
en 2 cent te weigeren," zegt een
woordvoerder van de Raad Ne
derlandse Detailhandel, net zo
als briefjes van 100 eui-o vaak
dok niet worden geaccepteei-d.
Geen effect op prijs
De Consumentenbond be
schouwt de proef in de eerste
plaats als een 'wens van winke
liers'. „Wij staan er niet om te
springen," zegt een woordvoer
der. De belangenorganisatie wil
vooral weten wat het afschaffen
van de muntjes oplevert aan de
kassa. De bond vreest niet dat
winkeliers de prijzen gaan ver
hogen, zoals bij de introductie
van de euro gebeurde.
De Raad Nedei-landse Detailhan
del stelt met klem dat dit laatste
ook niet de bedoeling is van de
proef in Woerden. „Het gaat om
de afronding van het totaalbe
drag. Het is heel moeilijk de af
zonderlijke prijzen daarop aan
te passen." Het Maatschappe
lijk Overleg Betalingsvei-keer
(MOB), dat de proef organiseert,
heeft vijfhonderd bedrijven in
Woerden benaderd. Onderne
mers die meedoen zijn herken
baar aan een poster op het
raam. De komende tijd woi-dt
op twintigduizend adressen in
Woerden en omgeving een blief
verspreid met informatie over
de proef.
Het MOB is opgericht door het
ministerie van Financiën en be
staat uit onder meer de Consu
mentenbond, Raad Nederlandse
Detailhandel en de Federatie
Slechtzienden en Blindenbe-
lang. Tijdens de proef onder
zoekt TNS Nipo de reactie van
consumenten, ondernemingen
en banken. Daarna wordt een
advies aan minister Zalm (Fi
nanciën) uitgebracht. GPD
AMSTELVEEN - De KLM-top
krijgt een extra bonus als KLM
na de overname door Air France
bepaalde kostenbesparingen
door schaalgrootte behaalt.
Het eerste jaar na de overname
bedraagt deze bonus 20 procent
van het volledige salaris, het
tweede jaar 30 procent en het
derde jaar 50 procent. ANP
