PZC
Scheepsbouw heeft steun nodig
Doordraaien als de lat te hoog ligt
PZC
Bestrijding van
muskusrat kost i
schap steeds meei
Trompettist Roy Hargrove
verliefd op Porgy Bess
Nationale en provinciale overheid moeten industriële visie ontwikkelen
kunst
Elf bands te
zien tijdens
de bluesroute
Bergen op Zoons
Mattheüs-passii
in Terneuzen
Cabaret en zang
0800 - 0231 231 (GRATIS)
vrijdag 2 april 2004
door Jeffrey Kutterink
GOES - De concurrentie voor
de Nederlandse scheepsbouw is
spijkerhard. Het is vechten te
gen de bierkaai als overheden in
het buitenland fors geld steken
in werven om de verkoopprijzen
laag te houden. Toch ziet
CNV-bestuurder Henk van
Heers wel degelijk een gezonde
toekomst voor delen van de Ne
derlandse scheepsbouw. Maar
dan moeten Rijk en provincies
meehelpen.
Van Beers heeft cursussen gege
ven voor de vakbond in Oost-Eu
ropa en houdt zich als bestuur
der bezig met de scheepsbouw
(onder meer in Zeeland en regio
Rotterdam).
„We dachten hier altijd wel dat
ze in Oost-Europa gek waren.
Maar in Roemenië, Bulgarije, Po
len, Tsjechië en Hongarije is er
bij de mensen een drang om te
werken. Het probleem in
Oost-Europa was dat mensen
geen verantwoordelijkheid na
men. Door besluiteloosheid wa
ren ze geen echte concurrent.
Maar dat is veranderd." In Rus
land, Moldavië en Bulgarije ziet
van Beers geen bedreiging. „Die
landen gaan ten onder aan cor
ruptie. De infrastructuur is er
veel slechter en mensen hebben
daar ook niet de slag gemaakt
om de schouders eronder te zet
ten.
Genuanceerd
Hoe ziet de Nederlandse
scheepsbouw eruit? „Het lijkt al
lemaal kommer en kwel, maar
dat ligt genuanceerd."
Hij somt op waarin de Neder
landse scheepsbouw nog steeds
goed is: vissersschepen, sleepbo
ten ('we hebben veel havens, we
ten wat die schepen moeten kun
nen en hebben daarvoor alle des
kundigen in huis'), baggersche
pen (we hebben 60 procent van
de wereldmarkt).
Tachtig procent van alle binnen
vaartschepen wordt in Neder
land gebouwd, ook al komen
De bouw van luxe jachten, waar de Koninklijke Schelde Groep zich onder meer op richt, is een van de markten waarin de Nederlandse
scheepsbouw nog succesvol is; toch heeft de sector steun nodig, vindt CNV-bestuurder Henk van Beers. foto Ruben Oreel
veel casco's uit China. „Maar
we zijn goed in de bouw van
hoogwaardige schepen zoals
dubbelwandige tankers.
En de markten waar de Konink
lijke Schelde groep zich in be
weegt, zijn ook succesvol: pa-
trouilleschepen, werkschepen
(kabelleggers en hydrografische
opnemingsvaartuigen) en luxe
jachten.
„De kracht van Nederland is de
samenwerking en clustering
met onderwijsinstellingen zoals
Marin en de Technische Univer
siteit Delft. Ook beschikken we
over fabrieken die technologie
ontwikkelt en maakt."
Maar in de loop der tijd is door
concurrentie veel verloren ge
gaan. Met de sluiting van Van
der Giessen de Noord is de
bouw van ferry's uit Nederland
verdwenen. Kustvaarders zijn
voor een groot deel naar Polen
en Letland gegaan. En de Duit
sers en Fransen sleutelen bulk
en cruiseschepen in elkaar. Gro
te containerschepen komen te
genwoordig vooral uit China.
Nederland behoort samen met
Denemarken en Finland tot de
Europese middenmoot als sche
penbouwer. Duitsland, Frank
rijk, Spanje en Italië vormen de
grote vier. Samen met het Vere
nigd Koninkrijk investeren die
in marinetechniek. „Door het
wegvallen van civiele orders, ha
len overheden militaire orders
naar voren. In Engeland bou
wen alle werven delen voor
twee vliegdekschepen. Daar heb
ben ze allemaal vier jaar werk
aan." Spanje richt zich daarbij
op duikboten, Duitsland op fre
gatten en korvetten.
Prijzen
Als het spel eerlijk wordt ge
speeld en overheden scheepswer
ven geen subsidies geven, wint
Nederland het op prijzen, denkt
Van Beers. Maar daar gaat het
mis, Europese overheden subsi
diëren de bouw van bepaalde ty
pen schepen met maximaal zes
procent. De Nederlandse over
heid doet dat niet.
„De minister steekt liever geld
in de bio-industrie", zegt Beers
verontwaardigd. „Daar werken
tweeduizend mensen en het le
vert allemaal niets op."
Maar ook buitenlandse regiona
le overheden doen er alles aan
de scheepsbouw te steunen. „In
Duitsland worden bijvoorbeeld
nieuwe kades aangelegd met ha
venfaciliteiten die tegen lage
prijzen aan bedrijven ter be
schikking worden gesteld. In
België zijn de grondprijzen la
ger en zijn er investeringssubsi
dies."
Nederland heeft volgens de vak
bondsman geen visie op indus
triebeleid. „Het wordt tijd dat
de landelijke, maar ook de pro
vinciale overheid dat ontwik
kelt. Waarom lukt het Antwer
pen wel om buitenlandse onder
nemingen binnen te halen en
Zeeland niet? Ik zou achter mijn
oren krabben als er dagelijks
19.000 mensen de provincie uit
rijden op we£ naar hun werk.
Zoveel pendelaars is geboren uit
armoede."
Investeringsfonds
Voor de KSG in Vlissingen ziet
Van Beers wel toekomst, net als
voor de overige werven in het
land. Maar dan moet er wel iets
gebeuren. „Nederland zou beter
af zijn zonder subsidie, maar als
andere overheden het doen moe
ten we mee." Verder zou er, het
liefst op Europese schaal, een in
vesteringsfonds moeten komen.
„Banken investeren liever niet
meer in de scheepsbouw. Als
een fonds garant staat, levert
dat lagere rentepercentages op
bij leningen van banken. Dat
leidt weer tot lagere verkoopprij
zen. Engeland, Duitsland en
Spanje hebben al zo'n fonds."
Ook moet volgens Van Beers de
aanvraag van innovatiesubsi
dies eenvoudiger worden. Duits
land en Spanje trekken daar al
veel geld voor uit. „Schepen
worden steeds hoogwaardiger.
De Spaanse werf Izar bijvoor
beeld krijgt 300 miljoen euro in
novatiesubsidie. Dat scheelt uit
eindelijk in de prijs."
Doet de Nederlandse overheid
niets, dan ziet Van Beers de con
currentie voor met name de wer
ven in het noorden en voor IHC
(bagger) flink toenemen. „Min
der schepen leidt tot minder
werk voor kennisinstituten en
dat leidt tot een neerwaartse
spirtaal. Neemt overheid maat
regelen, dan is de toekomst voor
de scheepsbouw niet somber."
De CNV, FNV en de Unie hou
den 6 april een scheepsbouwac-
tiedag in Den Haag om de poli
tiek de doordringen van de
ernst van de situatie.
i
door Mieke van der Jaqt
GOES - Het waterschap Zeeuw
se Eilanden gaat het probleem
van de muskusratten in het ver
volg te lijf met twee rattenbe-
strijdcrs meer: negentien in
plaats van zeventien man. Dat
ondanks het gegeven dat de pro
vincie niet meer aan de rattenbe
strijding wil bijdragen dan in de
afgelopen jaren.
De bestrijding van muskusrat
ten is al sinds jaar en dag gedele
geerd aan de waterschappen. De
rijksoverheid heeft er een potje
voor dat via de provincies onder
de uitvoerende instellingen
wordt verdeeld. Het beschikba
re bedrag is voor het water
schap Zeeuwse Eilanden lang
niet genoeg. Provincie en water
schap spraken jaren geleden een
verdeelsleutel af voor de rest
van het benodigde bedrag. De
provincie betaalde zestig pro
cent, het schap veertig.
Intussen is de populatie muskus
ratten aanzienlijk toegenomen.
De beestjes, vegetarische water
konijnen met ronde oortjes, voe
den zich met houtachtige vezels
die ze een behoorlijke marge
rond de waterlijn vinden. Zo
eten ze de plantenwortels die de
oevers bij elkaar houden en an
dere, kunstmatige beschoeiing
structuren op.
Vruchtbaar
Daar komt nog bij dat muskus
ratten erg vruchtbaar zijn, ze
ker als ze het zo naar hun zin
hebben als in Zeeland. De rat
tenvangers van het waterschap
proberen er zoveel mogelijk in
hun vallen te vangen, maar de
kosten van die voortdurende
jacht worden erg hoog door de
toename van het aantal beesten
en de daarmee samenhangende
toename van het aantal ratten
vangers. Volgens gezworende
J. Hoekman van Zeeuwse Eilan
den is de verhouding veertig-zes
tig allang zoek. Het waterschap
betaalt inmiddels zestig procj
en de provincie nog maar veg
tig
In een overleg met gedeputee»
M. Kramer heeft het waterscfc
gepoogd die verhouding rechi.
trekken. Dat gebeurde naaraa'
leiding van de noodzaak d
twee rattenvangers extra i
dienst te nemen. Aan de ha:
van een landelijk telsysteet
bleek een uitbreiding van k'
rattenvangersbestand boven4
Westerschelde noodzakelijk. 1
„De provincie heeft echter»
weigerd om meer te betak
Weliswaar krijgen we een
drag van 45.000 euro dat
sinds vijf jaar wordt bijgt
ook in 2004, maar aan een st
turele aanpassing wil de pi_._
cie niet beginnen. De provirc
wil bekijken of er geen and»
manieren zijn om het problee
aan te pakken. Dat zal dano:
in landelijk verband gebeure
Een idee om op Sint Philipsfc
te kijken wat er gebeurt als;
de ratten helemaal niet h
strijdt, of de plaag zich bijvoi:
beeld zelf om zeep helpt, ging'
bij de algemene vergadering»
Zeeuwse Eilanden niet in. To;
zullen dergelijke experiment1;
nodig zijn om tot een ande
aanpak te komen.
Ondertussen gaat het watt
schap opdraaien voor 65 (m
cent van de kosten die niet
het rijkspotje worden gedé
Hoekman betreurt dat. maart
ook de delegatie niet terugg
ven. „We nemen deze tweeb
strijders maar in dienst, watt:
70.000 euro extra gaat kosten
(Advertentie)
Dames maat 43/45 Heren 47/50
schoenen voor GROTE maten
ST ADRIAANSTRAAT 5 GOES
Toneelstuk OverHit! opent Zeeuwse Maand van de Vrijheid
door Ali Pankow
MIDDELBURG - Alles moet flit
send en perfect. De meetlat ligt
hoog en wie lager wil, valt bui
ten de boot. Om erbij te horen,
blijf je naar de pijpen van ande
ren dansen. Tot er iets van bin
nen knapt en dan zit je daar met
je burn-out.
Het is, kort gezegd, waar het om
draait in het toneelstuk Over-
Hit\, de nieuwe productie van
het Zeeuwse gezelschap Theater
Kwark. Het stuk beleeft zater
dagavond de landelijke premiè
re in het Van Ostadetheater in
Amsterdam. De Zeeuwse pre
mière op donderdag 15 april in
het Scheldetheater in Terneu-
zen vormt tevens de officiële
opening van de Maand van de
Vrijheid 2004.
OverHit! wordt aangekondigd
als een humoristische voorstel
ling over een serieus onderwerp.
Het stuk gaat over een muziek-
bedrijf op de rand van een fail
lissement. Er gaat van alles mis
met de voorstelling en de stress
slaat toe bij de acteurs. Zij ont
dekken dat ze niet aan de hoge
verwachtingen van zichzelf en
van anderen kunnen voldoen en
draaien volledig door.
De thematiek spreekt de vaste
spelers van Kwark, Francois
Vervaet en Oscar Postema, zeer
aan. Zij nodigden landelijk be
kend theatermaker Pieter Tid-
dens uit een script te schrijven,
gericht op jongeren vanaf vijf
tien jaar. „Het zou mooi zijn als
we met deze voorstelling kun
nen laten voelen dat je als puber
beter je eigen keuzen kunt ma
ken in het leven, dan alleen
maar te doen wat anderen van
je verwachten", zegt Postema.
Theater Kwark koos bewust
voor Tiddens. Eerder speelde
het gezelschap met veel plezier
Tiddens' stuk Kiezen. Het ver
zoek bleek op het juiste moment
te komen. Tiddens had zich net
voor een cabarettekst verdiept
in zaken rondom stress en
burn-out.
Margriet Dantuma uit Amster
dam voert de regie, Thema en
script spreken haar zeer aan,
vooral de humor die erin preva
leert. Zij kent Pieter Tiddens
goed van de tijd dat ze samen be
trokken waren bij Jeugdtheater
Huis a/d Amstel.
Vingertje
Volgens Dantuma ligt binnen de
thematiek de valkuil van het be
lerende vingertje op de loer.
„Maar in OverHit! is daar be
slist geen sprake van. Wij moe
ten er juist op letten dat de hu
mor niet de overhand krijgt,
waardoor 'de boodschap' niet
meer zou overkomen", zegt de
regisseur.
Schrappen
Waar Dantuma eerst de vrijheid
nam hier en daar wat tekst te
schrappen, kwam ze daar in de
loop van het repetitieproces
vaak weer op terug. „Ik ervaar
dat het script zo knap in elkaar
zit, met drie verschillende lagen
door elkaar verweven, dat ik die
tekst uiteindelijk toch weer no
dig heb."
Ze noemt het prettig werken
met Vervaet en Postema en gast-
speelster Manon Lauxtermann.
„Deze spelers leveren een prima
combinatie op. Dat voelden we
direct al bij de auditie", zegt
Dantuma. OverHit! stelt hoge ei
sen aan de acteurs. Drie door el
kaar verweven lagen vergen
snelle schakelingen tussen de
verschillende personages die elk
voor zijn rekening neemt.
Hanneke van de Kerkhof uit
Antwerpen tekent voor de vorm
geving. Zij heeft er rekening
mee gehouden dat het stuk zo
wel in een schouwburg als in de
aula van een school kan worden
gespeeld. In het volgend school-
seizoen wordt OverHit! opge
voerd voor vijftienplussers in
het voortgezet onderwijs. Maar
eerst staat zaterdagavond de
première in Amsterdam voor de
deur. In Zeeland is de productie
te zien op donderdag 15 april in
het Scheldetheater in Terneu-
zen, 17 april in het Spiegelthea-
ter in Middelburg, 29 april in
Brogum in Zierikzee, 13 mei in
't Beest in Goes, 15 mei in thea
ter Vestzak '99 in Vlissingen.
Verder is het 27 mei te zien in
De Teerstof in Schiedam.
Jazztrompettist Roy Hargrove voert de tienkoppige formatie RH
Factor volgende week zaterdag naar Terneuzen; de Amerikaan viel
tijdens zijn eerste optreden in 1993 voor Porgy Bess en komt er zo
vaak als zijn reisschema het toelaat. foto Pieter M. van Hattern
door Ernst Jan Rozendaal
TERNEUZEN - Hij kan het niet
laten. Elke keer als een tournee
hem naar Europa voert, doet de
Amerikaanse trompettist Roy
Hargrove de Terneuzense jazz
club Porgy Bess aan. Volgen
de week zaterdag treedt hij aan
met de tienkoppige formatie RH
Factor.
In 1993 trad de inmiddels 34-ja-
rige Hargrove voor het eerst op
in Porgy Bess. Hij viel als een
blok voor het jazzpodium. Sinds
dien doet hij zijn best zo vaak
langs te komen als zijn reissche
ma toelaat. Daardoor hebben
trouwe bezoekers de kans gekre
gen van dichtbij zijn ontwikke
ling als muzikant mee te maken.
Hargrove is in 1969 geboren in
Waco, Texas. Geïnspireerd door
gospelmuziek die hij in de kerk
hoorde, begon hij trompet te spe
len. Op zestienjarige leeftijd
werd hij ontdekt door Wynton
Marsalis, algemeen beschouwd
als weliswaar niet de meest pro
gressieve maar wel de belang
rijkste jazztrompettist sinds het
verscheiden van Miles Davis.
Hargrove ging studeren aan de
prestigieuze Berklee School of
Music in Boston. In 1990 bracht
hij zijn debuutalbum uit.
Lange tijd is Hargrove gerekend
tot de generatie van jonge
neo-boppers die tegelijk met
hem debuteerden (en waarvan
saxofonist Joshua Redman de
bekendste is). Technisch perfec
te muzikanten, jonge honden,
maar volgens sommigen met het
vizier iets te veel gericht op de
bebop van de jaren veertig en de
hardbop van de jaren vijftig.
De etikettering klopt al lang
niet meer, als hij ooit juist is ge
weest. Meer en meer lijkt Har-
grove zich te bewegen in de voet
sporen van jazzlegende Miles
Davis, die altijd openstond voor
het experiment en samenwer
king zocht met muzikanten uit
andere genres dan de jazz.
Latin
Hargrove maakte een cd met
strijkers en in 1997 bracht hij
het album Crisol uit. Voor deze
mix van latin en bebop werkte
hij samen met gerenommeerde
Cubaanse muzikanten, op een
manier zoals ook popmuzikant
Ry Cooder dat heeft gedaan.
In de loop der jaren is Hargrove
met verschillende groepen te
gast geweest in Porgy Bess.
Zo ook met de grote formatie
Crisol, eigenlijk te groot voor
het Terneuzense podium, waar
mee hij een spetterende uitvoe
ring gaf. Nu komt hij weer met
een grote formatie en opnieuw
gaat het om een project waarbij
muzikale grenzen worden over
schreden. Vorig jaar bracht Har-
grove het album Hard groove
(let op de overeenkomst met zijn
naam) uit. Daarop hebben jazz
muzikanten, deejays en R&B-
sterren als D'Angelo, Erykah Ba-
du en Stephanie McKay hun
krachten gebundeld.
Met zijn tienmansformatie RH
Factor voert Hargrove deze mix
van jazz, funk, hiphop en R&B
uit. De groep geeft maar één an
der concert in Nederland: vol
gende week vrijdag in de Am
sterdamse poptempel Paradiso.
Overigens heeft Porgy Bess
een dag na Hargrove weer een
bekende naam op het podium.
Dan komt Johan Verminnen het
project Moedertaal afsluiten.
Concert: Roy Hargrove en RH Fac
tor. zaterdag 10 april, 21 uur. Jo
han Verminnen, zondag 11 april,
16.00 uur.
Gastspeelster Manon Lauxtermann tijdens de repetitie van Over-
Hit!. foto Mechteld Jansen
BERGEN OP ZOOM - Oitan
Marcel Scherpenzeel en zij
band zijn vanavond topattracti
tijdens de Bluesroute in Berge
op Zoom. Zij treden op in café
Slik. Net als de Zeeuwse bluts
routes wordt die in Bergen t
Zoom verzorgd door drumra
Peter Kempe van The Jul
Joints.
Behalve de Scherpenzeel Bar
heeft Kempe nog tien bluesac
naar Bergen op Zoom weten
lokken.
In De Teerkamer speelt de Lü
le Boogie Boy Blues Band.
Pub O'Carolan's Blues Hï
pens, in de Kleine Vijzel Basi
Haan met gitarist Ronnie Roeit
sen, in het Provoosthuis T
Strikes, in de Markies The B.
Move, in de Stadhouder de F;
street Blues Connexion, in 'tL
comotiefke The Stoolgang, in
Groene Paard The Bandox,
de Salon de Rude Blues Band
in Die 2 de groep Bluesox.
De bluesroute begint om 21
uur.
TERNEUZEN - Onder de t
Muziek in de stille week bre
het Temeuzens projectkoor I"
rondelle zaterdag om 20.001
een passieconcert in de Go
Herderkerk in Terneuzen.
Uitgevoerd wordt onder it
de Mattheüspassie van Ku
hausen.
De bas Paul Meeuwsen (christ
partij) en de Belgische te
Joost van der Wulp (evangel
doen mee aan het concert. N<
de passie worden enkele lie
ren van Guido Gezelle en uü
Taizé-traditie gezongen.
HEINKENSZAND - Show-,
dans- en cabaretgroep Kwik
Kwik Zilver treedt morgen op
in De Stenge in Heinkenszand.
Het Brabantse gezelschap, dat
uit 25 personen bestaat, brengt
een breed programma met caba
ret, liedjes, sketches en meezin
gers.
Het optreden begint om 14.00
(Advertentie)
Lcxeraervice - bezorgklachten - infDri
