Angst beheerst Noord-Oeganda
Chiracs UMP zet populaire
minister Sarkozy als joker in
Opkomst Fortuyn
was voortzetting van
rebellie jaren zestig
Nederland scoort
onverwacht goed met
twee EU-topfuncties
Bevolking voelt zich speelbal in wrede oorlog
27 maart 1954
zaterdag 27 maart 2004
Al achttien jaar vecht het uit
ontvoerde kinderen bestaande
Verzetsleger van de Heer (LRA)
onder leiding van de mysticus
Joseph Kony een 'zuiverende
strijd' tegen de eigen bevolking
in Noord-Oeganda. President
Museveni gelooft in een militai
re oplossing, maar heeft de zaak
ook voorgelegd ami het Interna
tionaal Gerechtshof voor Oor
logsmisdaden in Den Haag. On
dertussen gaat het moorden en
ontvoeren door.
door Eelco van der Linden
Wéér verjaagd, wéér een
nieuw huis bouwen. Zelf
gebakken blokken zwarte klei
worden opeengestapeld in de
zinderende hitte. De rook van
de overal half in de grond ge
maakte vuurtjes slaat op ogen
en longen. De nieuwe hutten
staan boven op eikaar, want zo
is de gemeenschap beter te be
schermen tegen de rebellen.
Zegt de regering. Brand, ziek
ten, honger en torenhoge frus
tratie moeten ook in dit nieuwe
vluchtelingeneiland in
Noord-Oeganda op de koop toe
genomen worden.
Anderhalf miljoen mensen zijn
hier inmiddels veroordeeld tot
het leven in een kamp: een niet
omheind, volgepakt dorp dat in
theorie door militairen wordt
beschermd. Ogur is er een van.
Het ligt twintig kilometer bui
ten Lira, telt zo'n twintigdui
zend inwoners en is alleen on
der begeleiding van het rege
ringsleger te bereiken.
Slachtpartij
De mensen die er nieuwe hutten
bouwen komen uit Barlonyo,
een ander kamp in de buurt, dat
vorige maand toneel was van de
ergste slachtpartij sinds het be
gin van de oorlog. Van de 4800
bewoners verloren 328 mannen,
vrouwen en kinderen het leven.
In Ogur zouden de overlevenden
veiliger zijn.
Ze gaan van trauma naar trau
ma. „De rebellen kwamen tegen
de avond, in het uniform van on
ze eigen lokale militie. Toen ze
binnen waren, zetten ze, voor on
derlinge herkenning, hun pet an
dersom op het hoofd, en begon
het moorden en brandstichten",
zegt Geoffrey Dong terwijl hij
het riet op het dak van zijn nieu
we hut schikt. Hij verloor zijn
zuster. Iedereen is hier familie
kwijt.
Straffen
Het waarom van de aanval weet
hij niet. Niemand weet dat. Ter
reur is naast stelen en ontvoeren
het handelsmerk van het LRA
om de bevolking te controleren.
Maar tot vorig jaar gebeurde
dat vooral in de noordelijker ge
legen regio's Gulu en Kitgum.
Daar wonen de Acholi, de stam
waartoe ook Joseph Kony be
hoort en die hij zegt te willen be
vrijden van het juk van Museve
ni. „Misschien was daar niet
veel meer te halen of wilde hij
ons straffen omdat we, op ad
vies van de regering, milities
hebben gevormd om ons te ver
dedigen", zegt Geoffrey.
Maar echt nadenken wil men
niet meer. De mensen zijn
murw, moedeloos en voelen zich
vergeten. „We willen vrede.
Help alsjeblieft, laat de VN met
soldaten komen", roept een
vrouw. Ze hekelt de hulporgani
saties, die zich nog niet in dit ge
bied wagen, en briest dat in Bar
lonyo honden en varkens de in
de haast begraven lichamen aan
vreten. Dat president Museveni
vandaag een speciale herden
kingsdienst zal houden in Barlo
nyo, kan haar niet troosten.
„We willen een normaal leven."
Normaal lijkt niets hier. Vol
gens de bewoners van Gulu en
Kitgum moeten die van Lira
zich gelukkig prijzen. „Wij le
ven al achttien jaar in angst",
zegt een bewoner van het kamp
Pabbo, veertig kilometer ten
noorden van Gulu-stad. De
grens met Soedan, dat Kony
met wapens en uitvalsbases
steunt, is vlakbij. In Pabbo le
De verdreven Oegandezen bouwen voor de zoveelste keer een hut.
ven al acht jaar op twee vierkan
te kilometer 65.000 mensen. Zon
der voorzieningen, zonder hoop,
in leven gehouden door een mini
maal rantsoen van het voedsel
programma van de VN, die één
keer in de maand langskomt.
Hoewel dorpen hier altijd al
werden overvallen en kinderen
ontvoerd, begon de echte ellen
de nadat de president tien jaar
geleden besloot de rebellen 'uit
te roeien' en de bevolking op
riep hun bewegingen te melden.
„De LRA reageerde met moord
partijen en het afsnijden van
oren, lippen en ledematen", zegt
Dennis Lemoi, een kampleider
die alle 500.000 kampbewoners
van Gulu vertegenwoordigt.
„Het antwoord was in tijdelijke
kampen te gaan wonen, waar
we nu nog steeds zitten. Het is
te gevaarlijk om terug te gaan
naar de dorpen om eigen voed
sel te verbouwen, maar zo wor
den we ook gek. Bovendien
gaan de aanvallen door."
In het hoofdkwartier van het Oe-
gandese leger in Gulu-stad her
haalt men de woorden van Muse
veni dat de rebellen over een
paar maanden geëlimineerd zul
len zijn, en dat dan het normale
leven kan beginnen.
Weinigen die dat geloven. Zeker
de kinderen niet, die als de
avond nadert vanuit de om
liggende dorpen naar Gulu-stad
trekken. Met duizenden tegelijk
komen ze om uit handen te
blijven van de rebellen, die 's
nachts hun dorpjes overvallen
op zoek naar potentiële soldaten
en (seks)slaven. Dankzij hulpor-
foto GPD
ganisaties slapen de kinderen
niet meer op straat of op veran
da's.
De Ark van Noach, een Neder
lands initiatief, heeft tenten ge
bouwd en huurt oude schoolge
bouwen waarin vijfduizend kin
deren van vier tot zestien jaar
kunnen slapen. Ruimte en geld
zijn al weer op, maar de kinde
ren lachen.
Vanavond krijgen ze voor het
slapen gaan op het stoffige veld
een film te zien: Jungleboy van
Walt Disney. GPD
van onze redactie binnenland
De opkomst van de politi
cus Pim Fortuyn is in be
paalde opzichten een voort
zetting van de rebellie van de
jaren zestig geweest. Er zijn
duidelijke overeenkomsten
met D66 cn hun leider Hans
van Mierlo als persoonlijke
belichaming daarvan, ook al
wil D66 daar niets van we
ten.
Dat schrijft prof. dr. S. W.
Couwenberg in het Civis
Mundi-jaarboek 2004. Zijn
analyse heeft de titel 'Op
stand der burgers - de For-
tuyn-revolte en de demasqué
van de oude politiek' en
wordt op 8 april gepresen
teerd.
Couwenberg plaatst de poli
tieke zegetocht van Fortuyn
als uitdager van de oude poli
tiek in een historisch perspec
tief. De professor hekelt de
vergelijkingen die indertijd
zijn gemaakt met onder meer
het Vlaams Blok. Couwen
berg benadrukt liever het fei
len van de oude politiek, die
Fortuyn neerzette als een
schertsfiguur. Dat feilen
heeft zeker meegewerkt aan
het succes van Fortuyn, zegt
Couwenberg. Hij stipt ook
aan dat het CDA als falende
oppositiepartij dankzij For
tuyn zijn oude machtspositie
kon herstellen.
De oud-hoogleraar staats- en
bestuursrecht typeert For
tuyn ook als de welsprekende
vertolker van jarenlang slui
merende onvrede over het mi-
gratie- en integratiebeleid en
de criminaliteitsbestrijding.
Volgens Couwenberg maakte
links de discussie over deze
onderwerpen stelselmatig on
mogelijk. Couwenberg: „Het
oude politieke bestel dat zich
na de oorlog wist te herstel
len is aan het einde van zijn
politieke levenscyclus geko-'
men." En ook: „Onzeliberale
beschavingstraditie wordt
uitgedaagd door de politieke
islam als nieuwe rechts-rai-
cale tegenkracht. Maar in te-
genstelling tot het conflict'
tussen socialisme en kapita-
lisme tijdens de Koude Oor
log wordt dit nieuwe conflict
niet in ideologische termen
gedefinieerd, al heeft For
tuyn in ons land daar wel een
poging toe gedaan. Maar hij
werd meteen in het verdom
hoekje van racisme en rechts
radicalisme geplaatst."
Prof. Couwenberg conclu-
deert: „We staan nu voor de
opgave een nieuw type poli-l
tiek te ontwikkelen dat in
staat is onze in verval raken
de samenleving en politiek te
revitaliseren. Dat noopt tot
ingrijpende verandenngspro-
cessen." De hoogleraar ziet
een opmars van wat hij het
'technocratisch alternatief
noemt. Daarmee bedoelt hij
het pure besturen van een
stad of land, zonder ideologi
sche insteek. Dat gebeurt, al
dus Couwenberg, in een tijd
waarin 'verkiezingen ver
schrompelen tot een ntueei.
zonder inhoudelijke politieke
betekenis'. Anderzijds, con
stateert hij ook, is er een zoek-
tocht naar een 'nieuwe poli-:
tiek met een herkenbare per
soonlijke belichaming waar
in politiek ondernemerschapi
centraal staat'. Dat moet zich
dan zo ontwikkelen dat mee
burgers actief betrokken wor-i
den bij de ontwikkeling van
hun samenleving, aldus de
schrijver. Fortuyn heeft, vol-,
gens Couwenberg, een belang-
rijke bijdrage geleverd aani
de ontwikkeling van dit men-,
we concept. Hij deed dat:
meer met zijn stijl van leider-1
schap dan met zijn intellec-i
tuele onderbouwing, aldus de.
professor. GPD
door Hetty van Rooij
Het is een zelden vertoond
verschijnsel. Tijdens de Eu
ropese top van de afgelopen da
gen haalde Nederland niet één,
maar zelfs twee benoemingen
binnen. Buitenlandse journalis
ten begonnen zich in het pers
centrum al zorgen te maken
over het grote aantal Nederlan
ders op hoge posten.
Wat is er gebeurd? Heeft Den
Haag eindelijk leren lobbyen, of
speelt het gelukkige toeval een
rol? De dubbele benoeming van
Wim Kok en Gijs de Vries is het
kabinet-Balkenende min of
meer in de schoot gevallen. De
Vries, in Nederland nauwelijks
bekend maar in Brussel een
man met een geduchte reputa
tie, was voor de functie van ter
reurbestrijder de persoonlijke
keus van EU-buitenlandcoördi-
nator Javier Solana.
Daar heeft Nederland dank
baar gebruik van gemaakt. Kok
werd in brede kring beschouwd
als de aangewezen kandidaat
om de werkgroep te leiden die
voorstellen moet doen om de
stagnerende concurrentie
kracht op gang te helpen, maar
zijn kandidatuur is door Neder
land niet benadrukt.
„Het feit dat die werkgroep er
komt is voor ons van belang. De
voorzitter hoeft dus niet spe
ciaal een Nederlander te zijn",
zei een diplomaat nog maar een
week geleden.
Juiste nummer
Nederland zette dus in op De
Vries, en niet op Kok, maar het
balletje rolde naar het juiste
nummer Tijdens de eerste werk
sessie van de regeringsleiders
bracht de Luxemburgse pre
mier Juncker de naam van Kok
op tafel. Dat was welbegrepen
eigenbelang.
Juncker kent en vertrouwt Kok,
en Luxemburg is voorzitter van
de Europese Unie op het mo
ment dat de ideeën van de nieu
we werkgroep volgend voorjaar
op tafel moeten liggen.
Juncker zocht en kreeg onder
meer de steun van de Bitse pre
mier Tony Blair, die eveneens
een goede relatie heeft met
Kok. En op zo'n moment loopt
het in een bijeenkomst van rege
ringsleiders niet anders dan in
het bestuur van een voetbal
club: als niemand met ernstige
bezwaren komt, is de benoe
ming een feit. „De juiste man
op de juiste plaats", concludeer
de Balkenende tevreden.
De benoeming van Gijs de Vries
is een ander verhaal. Nederland
heeft hard gelobbyd voor de
functie, al ontkende minister
van Binnenlandse Zaken Rem-
kes een week geleden nog glas
hard dat er een Nederlandse
kandidaat zou zijn.
Netwerk
De Vries mag in Den Haag het
imago hebben van een grijze
muis, hij kan bogen op twintig
jaar Europese ervaring en een ij-
zersterk netwerk in Brussel.
Dat bracht zijn naam onder de
aandacht van Javier Solana, die
zijn directe chef wordt.
Solana raakte overtuigd van De
Vries' kwaliteiten en uit zijn om
geving lekte de Nederlandse
naam uit. Er circuleerden geen
andere namen, er is geen echte
'tegenkandidaat' geweest. Ne
derland werkte hard om steun
te krijgen voor De Vries en pro
fiteerde van het voordeel dat
Nederland binnenkort voorzit
ter van de Europese Unie is.
„Een inkomend voorzitter
wordt doorgaans wel iets ge
gund", legt een diplomaat uit.
En zo kwam het dat Balkenen
de donderdag trots de benoe
ming van niet één maar twee Ne
derlanders op hoge posten kon
aankondigen. Plotseling werd
de ervaring, de kennis, de exper
tise en de Europese gezindheid
van De Vries bejubeld in heel
Europa.
Een Bulgaars radiostation is
zelfs door een luisteraar gebeld
met de vraag wat het cryptische
zinnetje in de officiële biografie
van Gijs de Vries betekent,
waarin staat dat hij 'ambassa
deur voor Nederland in Den
Haag' is.
Ook dat raadsel is inmiddels op
gelost. De Vries is 'ambassa
deur in buitengewone dienst',
en houdt zich met collega's uit
andere EU-landen bezig met de
voorbereiding van wat in de toe
komst ooit een diplomatieke
dienst van de Unie moet wor
den.
Maandag om acht uur wordt hij
in Brussel verwacht. GPD
SYMPHONIEORKEST - De
Goese orkestvereniging De
Svmphonie is om financiële re
denen ontbonden. Vorig jaar
ging mede door geldgebrek de
uitvoering van het orkest al
niet door. Even leek er hoop te
zijn toen een provinciale subsi
die in het vooruitzicht werd ge
steld, maar nu die toch niet
door blijkt te gaan, gooit de o
rkestvereninging de handdoek
in de ring.
WATERSTOFBOM - Ameri
kaanse geleerden hebben een
tweede proef met de waterstof
bom uitgesteld om maatrege
len te kunnen treffen om de
mensen -op de eilanden ui'fr
Stille Oceaan -het prw:^
bied- afdoende te kunnen be-"
schermen tegen de kracht va
de explosie. Bij de eerste]
proef, op 1 maart, werd meafc
verrast door de kracht van de'
explosie.
BOEKENWEEK - Komngii
Juliana heeft in Den Haag dl
opening van de boekenweei
bijgewoond. In Goes en Vhsss
gen werd de jaarlijkse literal?
week ingeluid met lezingen
door respectievelijk een verta
ler en een journalist-globetrot
ter. Beiden genoten veel be
langstelling.
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationpark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (01111454647
Fax: (0111 >454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag)
per maand: 19,45
per kwartaal: 56,60
per jaar: €217.00
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maendvo»
het einde van de betaalperiode
PZC, t.a.v lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,20
zaterdag: €1,70 m
Alle bedragen zijn inclusief6%o
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig de
Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de Reg- -
voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes,
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Internet: www.pzc.nl/advertere
onderdeel van hel Weyenef-a**"^
-ekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gW"*
dalen) informeren over voor u relevante
n Wegener of door ons e
It dan kunt u dit schriftelijk mek*"
Behoort tot WGGGNGR
door Henk Glimmerveen
In Frankrijk is zelfs een meer
derheid van 82 procent niet
meer voldoende om te regeren.
Met die constatering gaat de re
gerende UMP van president Chi
rac en premier Raffarin morgen
met bibberende knieën de twee
de ronde van de regionale ver
kiezingen in. Eenzelfde afstraf
fing als afgelopen zondag kan
nu eenmaal niet zonder gevol
gen blijven, zelfs niet in Frank
rijk.
Als de uitslag dezelfde is als een
week geleden, zullen er koppen
gaan rollen. In ieder geval zal
een aantal ministers de laan uit
gestuurd worden. De vraag is
vooral of premier Raffarin de
dans weet te ontspringen. Het
zijn dan wel regionale verkiezin
gen maar er staat voor de presi
dent en zijn ministers veel meer
op het spel.
De UMP heeft veel risico's geno
men door maar liefst 23 leden
van het kabinet aan de verkie
zingen te laten deelnemen. Ken
nelijk met de bedoeling dat be
kende namen meer kiezers trek
ken dan regionale grootheden.
De pijnlijke constatering afgelo
pen zondag was evenwel dat de
enige bewindsman die echt po
pulair is bij de Franse bevol
king de minister van Binnen
landse Zaken, Nicolas Sarkozy,
is.
Gouden regel
Terecht of niet, de kiezers heb
ben van hem de indruk dat hij
doet wat hij belooft. Hij is ook
de enige die zich niets aantrekt
van de gouden regel van de Vijf
de Republiek: de president van
Frankrijk zet de grote politieke
lijnen uit en zijn ministers ge
hoorzamen. Sarkozy zegt rond
uit: „De kiezer heeft altijd ge
lijk en als de kiezer ons, UMP,
een nederlaag bezorgt komt dat
omdat we te veel praten en te
weinig handelen."
Het zag er twee jaar geleden
voor de gaullisten nog zo zon
nig uit. Met de stemmen van de
socialistische kiezers - niemand
van links wilde immers verant
woordelijk zijn voor een nóg be
tere uitslag van het Front Natio
nal - zou de UMP vijf jaar lang
de absolute macht hebben.
Maar bij de enige tussentijdse
volksraadpleging kreeg fatsoen-
President Chirac verlaat het stemhokje nadat hij afgelopen zondag zijn stem had uitgebracht. De kie
zers straften zijn partij UMP genadeloos af. foto Vladimir Sichov/EPA
lijk rechts het afgelopen week
einde het deksel op de neus.
De kiezers lieten de UMP vallen
als een baksteen en gaven in gro
ten getale hun steun aan de so
cialisten. Dezelfde partij die
twee jaar eerder door het electo
raat afgeserveerd werd.
Volgens een aantal commentato
ren slaat de UMP-nederlaag di
rect terug op de president zelf.
De historicus Nicolas Bavarez,
die de afgelopen herfst een op
zienbarend boek publiceerde
waarin hij betoogde dat Frank
rijk in een vrije val terecht was
gekomen, lanceerde deze week
in de krant Le Monde een venij
nige aanval op de president.
Chirac houdt zich volgens Bava
rez alleen bezig met zijn eigen
herverkiezing, praat slechts
over onderwerpen als kanker en
verkeersveiligheid en onttrekt
zich aan de politieke keuzen die
de voornaamste belangen van
de natie raken. Chirac is inder
daad in een isolement geraakt.
De rol van UMP-voorzitter
Alain Juppé, door de president
aangewezen als zijn opvolger in
het Elysée als hij zelf geen der
de termijn zou ambiëren, is
door fraude-veroordeling uitge
speeld. Raffarin, door de presi
dent tot premier benoemd om
de ambitieuze Sarkozy de weg
te versperren, is door de verkie
zingsnederlaag van afgelopen
zondag vleugellam geraakt. En
tot overmaat van ramp moet
Chirac de komende jaren met
de socialisten gaan regeren. Als
tenminste de uitslag van mor
gen in tweede termijn wordt be
vestigd door de kiezers. Het zijn
dan weliswaar regionale verkie
zingen maar door een groot aan
tal wetswijzigingen krijgen die
regio's veel meer macht.
Om een 'cohabitation' (noodge
dwongen samenwerking) van
de landelijke regering met - in
meerderheid - socialistische re
gio's te voorkomen, heeft de
UMP zijn toevlucht gezocht in
een laatste redmiddel: Nicolas
Sarkozy. De minister is ingezet
als joker, die deze week op alle
grote bijeenkomsten van de
UMP de plaatselijke coryfee
een hart onder de riem kwam
steken.
Sarkozy heeft onmiddellijk van
dat buitenkansje geprofiteerd.
Hij liet geen uitnodiging liggen
en maakte daarmee duidelijk
dat hij een loyaal partijlid is.
Maar tegelijkertijd liet hij geen
enkele onduidelijkheid bestaan
over zijn, presidentiële, ambi
ties.
Niemand kan meer om Sarkozy
heen. En paradoxaal genoeg zal
een tweede verlies van de UMP
morgen zijn positie binnen de
partij alleen maar versterken.
GPD
