Het kinderlijf slaat alarm
PZC
Zeeuwse schilderkunst uit
een niet zo ver verleden
Oude rotten van BB Case willen blues laten dampen
Culturele atlas
toont wat Zeeland
te bieden heeft
Meerderheid
voor visserij op
schelpdieren
in Waddenzee
Presentatie
rapport later
kunst
lezers
schrijven
Thermphos
Con
au
donderdag 25 maart 2004
YERSEKE - In de Waddenzee
kan schelpdicrvisserij goed
samengaan met natuurbehoud,
vindt 77 procent van de Ne
derlanders die maart dit jaar
door bureau TNS NIPO zijn on
dervraagd over hun mening
over de mossel- en kokkel visse
rij.
De enquête, uitgevoerd op ver
zoek van stichting Ontwikke
ling Duurzame Schelpdiervisse
rij (Odus), geeft ook aan dat iets
meer mensen delen van de Wad
denzee willen sluiten ten behoe
ve van vogels.
Bij een eerste onderzoek begin
2003 lag dat percentage op 59,
dat is gestegen tot 64. Volgens
de sector komt dat door recente
berichtgeving over de evaluatie
van het sinds 1993 gevoerde
schelpdiervisserijbeleid, waarin
■net name de mechanische kok
kelvisserij het nogal eens moest
ontgelden.
Dat desondanks de publieke
steun voor de schelpdiersector
groot is gebleven, stemt Odus te
vreden. Van de ondervraagden
is 58 procent tevens van mening
dat het vissen op schelpdieren
altijd mogelijk moet blijven. In
2003 deden 909 mensen aan het
onderzoek mee, maart dit jaar
735.
DEN HAAG - De adviesgroep
Waddenzeebeleid onder leiding
van oud-PvdA-ïractievoorzitter
W. Meijer heeft de presentatie
van haar rapport uitgesteld van
wege het overlijden van prinses
Juliana.
De hoofdlijnen van het advies
zijn al naar buiten gekomen: gas
winning in de Waddenzee kan
worden toegestaan, een deel van
de aardgasbaten kan worden ge
bruikt voor natuurprojecten én
krijgt de mechanische kokkelvis
serij een laatste kans te bewij
zen dat zij duurzaam kan wer
ken.
door Claudia Sondervan
Ik zeg tegen kinderen dat ik een praat
dokter ben. Ik ben een dokter die
weet wat er aan de 'carrosserie' mis kan
gaan, maar ik weet ook van denken, voe
len en doen." Eric Vercruyssen is kin
derarts, psycholoog en psychothera
peut. Hij combineert die specialismen
sinds juli vorig jaar op de afdeling kin
dergeneeskunde van de Oosterschelde-
ziekenhuizen. Het is een voor Neder
landse ziekenhuizen bijzondere aan
pak, die moet leiden tot een Zeeuwse
kliniek voor kinderen met psychosoma
tische problemen: aanhoudende, ernsti
ge klachten waarvoor geen lichamelijke
oorzaak gevonden kan worden.
Vercruyssen is de koning te rijk sinds
hij merkte dat het Goese ziekenhuis
zijn specialisme met enthousiasme be
groette. In zijn vorige ziekenhuis in Ant
werpen zagen collega's niet veel in zijn
aanpak. „Iedereen weet dat je vlinders
in je buik voelt als je verliefd bent en
dat verdriet lichamelijk pijn kan doen.
Schoolziek zijn met buikpijn is klas
siek. Maar dat je door problemen ziek
kan worden, gaat veel artsen te ver."
Vercruyssen merkte kort na zijn begin
als kinderarts, twintig jaar geleden, hoe
zeer lichamelijke en psychische proble
men verweven kunnen raken. Hij keer
de terug naar de studie en deed psycho
logie en psychotherapie. Tien jaar gele
den vestigde hij zijn Accu Centrum in
Antwerpen. Anima cum corpu unita,
ziel en lichaam in eenheid, maar ook ac
cu in de zin van oplader, verklaart hij
de naam. „Net als in België wordt ziek
te in Nederland nog vooral volgens het
Descarteaans dualisme beschouwd, de
scheiding tussen lichaam en ziel. In
Duitsland bestaan wel veel centra voor
psychosomatie. Ik ben een gelovig man.
Eric Vercruyssen: „Kinderen hebben zowat de plicht altijd blij te zijn. Maar die ge
lukkige kinderwereld is een illusie." foto Dirk-Jan Gjeltema
Ik zie dat er tussen lichaam en geest een
wisselwerking bestaat." Niet onderken
de psychische problemen die zich uiten
in lichamelijk klachten kunnen leiden
tot een overmaat aan medical shopping.
„Ouders gaan met hun kind van behan
delaar naar behandelaar, van onder
zoek naar onderzoek. Gepieker over de
mysterieuze oorzaak van de symptomen
verhoogt de psychische belasting. Ik
word triest van jongeren die maar rond
draaien in de medische molen. Ik ben
zielsgelukkig als er een doorbraak komt
en de klachten geleidelijk verdwijnen."
In zijn behandeling neemt Vercruyssen
net zo goed de ouders mee. Veel ouders
kunnen moeilijk aannemen dat hun
kind psychische problemen heeft. ,,Ik
heb het voordeel als kinderarts dat ik
uitga van het lichaam. Ik zegt niet dat
iets 'tussen de oren' zit. Daarmee is de
drempel voor ouders laag. Heeft een
kind buikpijn, dan zit het probleem in
die buik. Vandaaruit gaan we kijken of
we verder ergens uitkomen." Biologie
beheerst de medische wereld, vindt hij.
„De technische ontwikkelingen zijn zo
vernuftig. Scans tonen precies aan
waar het brein reageert bij emoties.
Maar daar kan je niets mee. Met medica
menten kun je hersencentra stilleggen
of prikkelen, maar de altijd blije mens
krijg je er niet mee. Dat bestaat niet."
Hoewel omstreden, omdat deze midde
len bij kinderen gevaarlijke effecten
zouden kunnen hebben, past Vercruys
sen soms antidepressiva toe „Maar
voor korte tijd en nooit zonder therapie.
Het kan helpen het zicht op het eigen
lijke probleem te verruimen. Je moet al
tijd opletten of er geen lichamelijke oor
zaak schuilt. Van lang lijden kun je ook
depressief worden." De kinderarts
werkt veel met pubers, maar zijn aan
pak werkt ook bij jonge kinderen „Van
af dat een kind erover kan praten, zeg
vanaf zes jaar. Voor de kleintjes werk
ik met drie kleuren klei. Eén kleur voor
denken, één voor voelen en één voor het
lichaam. Zo kan je verduidelijken hoe
één kleur soms over de andere gaat."
De stress van kinderen wordt onder
schat, vindt hij. „Kinderen hebben zo
wat de plicht altijd blij te zijn. Maar die
gelukkige kinderwereld is een illusie.
Ze voelen alles, enkel hun leeftijd hin
dert hen in het venvoorden daarvan."
De kinderen die Vercruyssen ziet heb
ben ernstige klachten. Ze verliezen hun
gezichtsvermogen, raken verlamd, heb
ben chronische hoofdpijn of kunnen
niet ophouden met braken. Soms is het
onderliggende probleem snel helder,
soms duurt het jaren. Vercruyssen
werkt nauw samen met Ithaka, de kin
derpsychiatrische afdeling van Emer-
gis, en raadt soms ook gezinstherapie
aan. „Ik geef de jongeren mee dat de
plaats waar hun lichaam klachten
kreeg, gevoelig blijft. Maar ik zeg hen
dat als waardevol te zien. Het is je baro
meter, die waarschuwt als je roofbouw
pleegt op jezelf. Het is je alarmsignaal."
door Ernst Jan Rozendaal
YIIDDELBURG - De Middel
burgse galerie De Vier Gemeten
is gespecialiseerd in werk van
Zeeuwse schilders dat gemaakt
is tussen 1900 en 1960. Af en toe
licht galeriehouder Joost Rak
ker de hand met zijn eigen uit
gangspunt, bijVoorbeeld als hij
werk toont van Wim Hofman (in
mei is het weer zo ver). Ook de
nuidige expositie Zeeuwse mo
dernen is op het randje.
Sinds een jaar of tien verzamelt
Bakker behalve schilderijen uit
de eerste helft van de vorige
eeuw ook eigentijds werk. Hij
hanteert voor het gemak de
term moderne kunst, zoals die
ook in de volksmond wordt ge
bruikt Hij weet dat dat strikt
genomen niet juist is, omdat het
niet per se gaat om kunst die
voortkomt uit het modernisme,
een kunststroming die al zich
juist in het begin van de twintig
ste eeuw deed gelden.
Bij de expositie Zeeuwse moder
nen heeft Bakker getracht zo
veel mogelijk werk van vóór
I960 te laten zien. Er is vroeg
werk bij van kunstenaars die
nog volop bezig zijn (zoals Juul
Kortekaas, William Verstraeten,
Paul de Nooijer, Guido Metsers,
Frits van Til en Reinhard Schre-
gardus), maar ook van kunste
naars die inmiddels zijn overle
den (Klaas Boonstra, Dolf Jas
pers, Lex Maes, Frans Naere-
bout en Jan van Leeuwen bij
voorbeeld).
Wie de expositie ziet, begrijpt
dat Bakker liever het woord 'mo
dem' als aanduiding gebruikt
dan 'eigentijds' of 'hedendaags'.
Want in zijn diversiteit roept de
expositie wel degelijk het verle
den op. In de galerie hangt de
sfeer van de jaren 50, 60 en 70.
Het abstracte schilderij Fall out
ticket van de onbekende Pieter
Hoogendoorn (afkomstig uit de
Middelburgse BKR-collectie) is
met geen mogelijkheid heden
daags te noemen, net zoals bij
voorbeeld de bollen en cirkels
van Hugo Metsers (vader van
Guido) die hij is gaan schilderen
naar aanleiding van de maanlan
ding in 1969.
Uiterlijk doet het schilderij De
weg naar het licht in niets den
ken aan het huidige werk van
Verstraeten, maar thematisch
wel. Zoals ook de vroege foto
van Paul de Nooijer reliëf krijgt
voor wie zijn latere werk (met
zoon Menno) kent Met nieuwe
technieken heeft hij het beeld
dat nu in De Vier Gemeten te
zien is, geperfectioneerd.
Curiositeiten
De expositie zit vol curiositeiten
en in de meeste gevallen ook
goed werk. Zo blijkt de Goese
advocaat Joost Wilgers ook ge
schilderd te hebben. Bakker
toont twee stillevens, waaron
der Het portretje met de poppen
Wajang Golek, waarin een sub
tiel contrast zitten tussen Indo
nesië en het oude Zeeland.
Mooi is ook het wilde werk van
Dolf Jaspers en het jeugdwerk
van Lex Maes, die vooral als
straatartiest bekendheid kreeg.
Zeldzaam is het werk van Henk
Kooger uit Oostkapelle, omdat
hij nauwelijks exposeert.
Expositie; Zeeuwse modernen, t/m
4 april in De Vier Gemeten in Mid
delburg, open do t/m za van 12-18
uur.
Het portretje met de poppen Wa
jang Golek, van Joost Wilgers.
foto Lex de Meester
door Ernst Jan Rozendaal
's-HEERENHOEK - De namen
zijn een garantie voor kwaliteit.
In de bluesband BB Case heeft
een stel oude rotten uit de
Zeeuwse popwereld de krachten
gebundeld. „De mensen zijn be
nieuwd", zegt zanger Kees 'Ca
se' de Feiter. „Dat heeft te ma
ken met de muzikanten die we
bij elkaar hebben verzameld."
Wie de groep wil horen moet
nog even geduld hebben. Afge
zien van een enkele besloten try
out vindt het debuut plaats op
23 mei, tijdens het Straatfesti
val in Ovezande. Sindskort is
wel een website toegankelijk
www.bbcase.nlDe vormge
ving daarvan is een indicatie
van de ambities van de zeven
mansformatie. „We kijken uit
naar de optredens in Zeeland",
verklaart De Feiter ..Die zijn al
tijd supergezellig. Tegelijkertijd
reken ik er nu al op dat we onze
horizon kunnen verbreden. Ik
hoop toch wel dat we ook buiten
het circuit in Zuidwest-Neder
land terecht kunnen."
De Feiter baseert zijn inschat
ting onder meer op de deelname
van gitarist Rinus Oudejans. Hij
heeft geruimte tijd deel uitge
maakt van The Juke Joints,
waarmee hij niet alleen alle uit
hoeken van Nederland aandeed
maar ook regelmatig uitstapjes
maakte over de grens. „Ik sprak
de vader van Rinus vorig jaar tij
dens een concert van The Juke
Joints. Hij vroeg me naar mijn
band Crosshead. Ik vertelde dat
we daarmee gingen stoppen en
dat ik aan een nieuwe uitdaging
toe was. Kort daarna kreeg ik
een mailtje van Rinus. Of we
niet eens moesten babbelen."
Verwend
Oudejans dacht in eerste instan
tie aan een elementaire blues
band. „Drums, bas, gitaar, zang
en hupsakee", aldus De Feiter.
„Maar ik ben verwend door de
grote bezetting van Crosshead
the Southside Horns. De ja
ren dat ik nog in een band speel,
wil ik in de ultieme bezetting
spelen. Dus met Hammondorgel
en blazers erbij. Dat is het mooi
ste wat er is. Ik heb Rinus wat la-
BB Case (met in het midden Kees de Feiter) speelt in ultieme bezet
ting - dus compleet met blazers en Hammond-orgel.
foto Dirk-Jan Gjeltema
ten horen en hij werd steeds en
thousiaster."
Het zijn niet de minste muzikan
ten die invulling geven aan de ul
tieme bezetting. Drummer is
Ron de Vos, de bas is in handen
van Dimitri van Craenenbroeck,
Sjaak Lammers beroert de toet
sen en Rinus en Ko Zuidweg -
the Southside Horns - spelen
trompet en sax.
Echt sfeer
„Ik zit maar in weinig bandjes",
antwoordt Rinus Zuidweg la
chend op de vraag waarom hij
zich bij BB Case heeft aangeslo
ten. Hij speelt al in vijf groepen,
waaronder The New Orpheans
Big Band. „Doorslaggevend zijn
voor mij de soort muziek en de
muzikanten. Met deze mensen
kunnen we echt sfeer op het po
dium brengen. Dat is net zo be
langrijk als de muziek. Mis je
een van de twee, dan heb je als
band geen kans van slagen."
BB Case speelt roadhouse blues.
Covers van voornamelijk Del-
bert McClinton maar ook Dave
Weckl, Jimmy Smith en Buddy
Guy worden aangevuld met com
posities van Rinus Oudejans. Al
le nummers krijgen nieuwe ar
rangementen. Daarbij vervult
Lammere, die ook in The New
Orpheans Big Band speelt, een
cruciale rol. „Ik wil een beetje
loskomen van het beeld dat ik
een typische conservatoriummu
zikant ben, zo'n nerd achter de
toetsen. Dat trekt me aan in de
ze band. De muziek is wat een
voudiger en ruiger dan de jazz
die ik andere speel, maar er is
wel een overeenkomst. Het
draait om de beat en de groove.
Hoe krijg je het voor elkaar dat
het echt gaat dampen?"
De Feiter: „Er is geen standaard
methode om sfeer in een zaal te
brengen. Maar wat mij bij de op
tredens van anderen vaak
stoort, is dat pas tijdens de toe
giften de vlam in de pan slaat.
Waarom niet vanaf het begin?"
Deze rubriek is uitsluitend be
stemd voor reacties op de in de
PZC verschenen redactionele be
richten, artikelen of commenta
ren. De reactietijd beloopt uiter
lijk 7 dagen. Plaatsing van bij
dragen betekent niet dat de re
dactie de meningen en stellin
gen van de inzenders onder
schrijft.
Open brieven, oproepen, gedich
ten en anonieme inzendingen
worden niet geplaatst. Bijdra
gen mogen niet langer zijn dan
250 woorden. De redactie be
houdt zich het recht voor inzen
dingen te bekorten. Over gewei
gerde brieven wordt niet gecor
respondeerd.
Het artikel 'Thermphos staat al
leen in kritiek' (PZC 19 maart)
wordt afgesloten met de quote
'Als er niets verandert (aan de
Europese milieuwetgeving), zal
het milieu het zonder Thermp
hos moeten doen'. Deze uit
spraak verdient enige nuance
ring. Het milieu zal het nooit
zonder Thermphos moeten
doen. Integendeel, Thermphos
stopt ieder jaar miljoenen euro's
in maatregelen die ten goede ko
men aan het milieu en probeert
juist meer te doen op het gebied
van milieu en duurzaamheid
dan de wet voorschrijft. Boven
genoemde uitspraak heb ik ge
daan in de context van de pro
blemen die Thermphos onder
vindt met het inzetten van
reststoffen als grondstof. Euro
pese regelgeving benoemt
reststoffen sinds 1991 als afval.
Wil je als bedrijf dit soort stof
fen innemen, dan moet je een af-
valvergunning aanvragen. En
dat wil Thermphos juist niet als
producent van producten die in
onder meer levensmiddelen, fris
dranken en medicijnen terecht
komen, vanwege het negatieve
imago dat aan afval kleeft. In
het symposium over deze proble
matiek dat Thermphos in Vlis-
singen heeft gehouden, zeggen
afgevaardigden van overheid,
Europees Parlement en de
Zeeuwse Milieufederatie dat
Thermphos niet zo moeilijk
moet doen over het woord afval
en gewoon een afvalvergunnmg
moet aanvragen. Ik wil hierbij
graag de bal terugkaatsen naar
met name de overheid. De heer
Van der Vlist,
raai Milieu van VROM JT
gen Thermphos w n
geen afval ■■■"Utzoudaana Jj
len zeggen ..Overhad, -
«.HE
we
dan zelf ook geen aha;"- 4
het probleem opgelost en he* J
lieu de grote winnaar wisse
We
MdtSn,
directeur Procfucfie d- Tec/uua W1
Thermphos fntema-w
Europaweg Zu,d.\ra* aóorp
Ouderenzorg
„Veel ouderen in de mam, JOSS
appartementen van de BluZ
Hoeve in Hulst kampen me J »la"
zaamheid" (PZC 12 maa-, ju 3
je kijkt naar de Midddb» s«*
plannen, waar ver""*"-—
zen worden opgeo^SVir
kamers te klein zijn get V
om aan de intensieve zor?r>
te kunnen voldoen' bekru l !S
een akelig gevoel. Wanting m'
gebeurt precies waar ik zo bw
voor ben Tehuizen geven niKi antón
leen (lichamelijke) zorg L'
bewoners, maar spe er A pjlr
met hulp van vrijwillige - r
grote rol bij wat het lever,
bejaarden kan veraange^ IM*
ontmoeting, samen koffer,-*. ',wrui
ken, activiteiten. Juist aan<fa Ǥwl
laatste komen veel bejaarde -w0'
vrijwel zeker tekort als we a 2®**
'verkassen' naar kleinschè >cPar
wooneenheden. De (ineens)^ IJ- H
voren geschoven reden, te ca 9 '(l
kamers, gaat maar gededtej M
op. (Over huisvesting voor
denten wil ik het maar me; hi aj
ben, want dan word ik
kwaad!). Er zijn andere ~r §tH
denkbaar, waardoor we
ouderen een aangename ti
kunnen bezorgen. Natuurlijk! :Ze€
het denkbaar dat kamer;
klein zijn om de juiste zqj
kunnen geven. Maar dat hE-'
zeker niet voor alle bewonen
Waarom dan niet tehuizen i
hun huidige vorm handhaft ®*av
(en het voorkomen van enorre
kapitaalvernietiging!). Gez» lor
de toename van het aarti
jaarden door de vergrijzing n
men alleen voor ouderen dieMOI
tensieve zorg behoeven
JlMe
paste tehuizen kunnen creers MCe
met ruimere kamers. Dan fti f10,11
den ouderen zoveel mogelij 2] s
met rust gelaten, een situata c
die het plezier in hun levens
laten voor wat het nu is. ^tx
P.J.M. Diepttnd
Nadorstweg 32, Middelbv :^u
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Vandaag
wordt in de Zeeuwse Biblio
theek in Middelburg de eerste
culturele atlas van Zeeland
gepresenteerd. De atlas, die
bestaat uit een boekje en een
cd-rom, is in opdracht van de
provincie samengesteld door
Scoop. Bedoeling is gemeenten,
culturele instellingen en
burgers inzicht te geven in wat
Zeeland op cultureel gebied alle
maal te bieden heeft.
De inventarisatie is gemaakt
naar voorbeeld van een soortge
lijke atlas in Gelderland. Vorig
jaar is al, ook naar Gelders
voorbeeld, de Sociale Atlas Zee
land 2002 uitgebracht. Nu ver
schijnt de Culturele Atlas Zee
land 2003. Om het jaar zullen de
ze atlassen worden geactuali
seerd.
„De provincie voelde de behoef
te de gegevens over cultuur in
Zeeland te verzamelen en te pre
senteren", verklaart Linda Fran
ken, sectorhoofd onderzoek en
advies van Scoop. „Wij beschik
ken bij Scoop over veel gege
vens en de mogelijkheden om ze
te verzamelen De laatste jaren
zijn we steeds meer een kennis
instituut geworden. Het was dus
logisch dat wij deze atlas voor
de provincie zouden maken."
Vragenlijsten
In de culturele atlas worden de
subsidiestromen en de culturele
infrastructuur in kaart ge
bracht. Op basis van vragenlijs
ten hebben alle Zeeuwse ge
meenten daarvoor de gegevens
over 2003 aangeleverd. Scoop
heeft verder websites, rappor
ten en gemeentegidsen nageplo
zen.
Uit de atlas blijkt bijvoorbeeld
dat de provincie in totaal 18,7
miljoen euro uitgeeft aan cul
tuur en de gemeenten gezamen
lijk 23,8 miljoen. Middelburg
doet per inwoner het meest (133
euro), Noord-Beveland het
minst (24 euro). Dat is wellicht
niet zo verrassend, maar uit het
staatje blijkt ook dat Terneu-
zen, de grootste gemeente van
Zeeland, zich met 33 euro per in
woner in de lage regionen be
vindt.
GO
De uitgaven per sector?;:.'
uitgesplitst. Provinciaal jt]
meentelijk slokken de biblio:
ken het grootste budget op.
de cd-rom kan per gemefiii
exact worden bekeken hoew
geld aan welke instelling wa
uitgegeven. Ook worden vrij
alle culturele organisaties
Zeeland opgesomd.
De private inbreng is noooa sr-
dwongen buiten beschouw
gebleven.
„Het is voor de eerste keer es
deze gegevens op een unifona
manier worden gepresenteerd
zegt Franken. „Natuurlijke
nog niet perfect, maar we ré
ben ervoor gekozen dat ws: t
kunnen goed te doen. lieven
dat we te veel willen waar;
het niet goed is. Natuurlijs
ook de private geldstroom in*
ressant. Misschien is dat
voor de volgende editie.
twee jaar gaan we proberen es
mooiere en completere atlas
maken."
Overzicht
Het rapport 'Tijd voor culti
gebaseerd op onderzoek naari
cultuurdeelname in Zeeland
bij de samenstelling van
atlas meegenomen. Daar®*
wordt niet alleen een oven-•
gegeven van de besteding
overheidsgeld aan cultuur e:
organisaties die in de prev :-
actief zijn, maar ook hoeve*
Zeeuwen zich met cultuur
zighouden en waar ze wal^
De Culturele Atlas in de ee*
plaats bedoeld voor be.&S
makers, aldus Franken. J2
meenten kunnen bijvoorbea
hun eigen activiteiten vergt,
ken met die van andere
ten. Dat kan aardig wat stot i
discussie opleveren. De provts
cie kan de atlas gebruiken
promotie. Wat is er in Z&f
allemaal te doen op cultured?
bied? Vandaar dat veel ai-
dacht is besteed aan de vorm?
ving De atlas ziet er niet uit
het zoveelste onderzoekt
port Maar ik kan me ook
vooretellen dat andere geinig
seerden aan deze atlas waard
volle gegevens kunnen
nen."
De atlas is gedrukt m e«
lage van vijfhonderd ow?
