Oranje-zussen leiden eigen leven Koningin gaf konijntjes weg Militairen cavalerie maken zich op voor uitvaart Prinses Juliana stierf officieel in Baarn Politici morren niet over extra vrijaf ochters van Juliana treden zelden gevieren naar buiten eurplaten als indoleance 't Juultje Raad Tholen last vergadering in Afgelasting door overlijden prinses Huwelijk Friso en Mabel soberder Noodverordening in Delft Studentencollecte 'Juliana Fonds' woensdag 24 maart 2004 Irene, Margriet en «tind begeleiden vandaag overleden moeder van pa- toestdijk naar Den Haag. I]}ixn Van de weinige keren ^:ier dochters van prinses pa gezamenlijk naar buiten jfs. Allen leiden een geheel tieren. r^jans Jacobs r\ HAAG - De roddelbladen £fn om de paar maanden bi zussen Beatrix, Irene en ruzie hebben. Beatrix ilargriet op een zijspoor wil- rtiten. Irene zou bang zijn r haar hooghartige zus. Mina blijft meestal buiten H omdat ze teruggetrokken i in New York. Hoe de vier ijiers van Juliana en Bern- iefht over elkaar denken en jze met elkaar omgaan, blijft de buitenwereld groten- herborgen. «en aantreden, zoals van- l bij de overbrenging van stoffelijk overschot van hun eder naar paleis Noordeinde, jtirt maar zelden. In feite i dat in 1962 voor het laatst de uitvaart van hun oma, ko- pnWilhelmina. Daarna wa de vier zussen wel vaak sa- Lmaar dat was dan vanwe- «ctmteiten of festiviteiten d Juliana of een feest waar- sec van hen op de voorgrond i Nu zijn de vier weer even a, al heeft Beatrix als staats- én hoofd van de familie greepje voor. positie van Beatrix (nu 66) xhet gezin van meet af aan ss Zij was immers de toe- suge erfopvolger, al zou ze positie volgens de toen gel de regels zijn kwijtgeraakt «geboorte van een jongetje, een jaar jongere Irene was je reserve. Zij stapte pas uit diaduw van haar dominante toen ze besloot te trouwen prins Carlos Hugo van Bour- •Parma. maakte aanspraak op de KEUZEN - Het internaat schippersjeugd Koningin namTemeuzen heeft zater- de Nederlandse vlag half- gehangen. :s eigenlijk het enige teken rouw, want verder gaan de sale beslommeringen ge- door. kindercentrum 't Juultje it vooralsnog ook niet echt i aandacht aan het overlij- tbesteed. troon van Spanje en Irene be sloot hem in zijn missie te vol gen. Dat betekende een breuk met Nederland, verlies van het lidmaatschap van het konink lijk huis, verandering van geloof (ze is katholiek geworden) en verhuizing naar het buitenland. Bij haar huwelijk op 29 april 1964 in Rome bleven de Oranjes zelfs weg. Irene sneed niet alle banden met de familie door. In de daarop volgende jaren was ze met haar man aanwezig op de hoogtijda gen van de familie, inclusief het jaarlijkse défilé voor Juliana op Soestdijk. Haar vier kinderen werden in Nijmegen geboren en toen haar huwelijk op de klip pen liep, vestigde Irene zich in 1981 weer in Nederland. Opnieuw maakte Irene een radi cale stap. Haar titel wilde ze niet meer gebruiken. Vroeger had ze al geroepen: „Ik wil geen prinses zijn. Ik wil vrij zijn." Ze ging boeken schrijven, gaf lezin gen en colleges over nauwer con tact tussen mens en natuur en werd door de media wat lache rig afgedaan als de 'prinses die met bomen en dolfijnen praat'. Irene heeft zeker de toorn van Beatrix gewekt toen ze zich mengde in het kruisrakettende- bat. Heel Nederland liep te hoop tegen de plaatsing van de vernietigingswapens en Irene sprak tijdens een massademon stratie in oktober 1983 de beto gers toe. „Onze kinderen kun nen zich met met politiek inla ten, want dan brengen ze het staatshoofd in problemen", von den Juliana en Bemhard, maar dat was precies wat Irene deed Margarita Irene kwam vorig jaar ongewild weer in beeld toen haar dochter Margarita uit de school klapte over de verhoudingen binnen de Oranjes. Margarita vertelde on der meer dat er binnen de fami lie een duidelijke hiërarchie be staat. Eerst Beatrix en haar kroost, daarna volgt 'Apel doorn' (Margriet Co) en op verdere afstand de kinderen van Christina met een zwevende po sitie voor de Bourbon-Parma's. „Ik hoop dat Irene dit kan oplos sen", zei Beatrix over de perike len rond Margarita. Margriet (nu 61) had van meet af aan een wat lastige positie in het koninklijk gezin, zo vertelde Bernhard in een toespraak bij haar huwwlijk in 1967 Ze was duidelijk ouder dan Christina, maar voor Beatrix en Irene was ze te jong als speelkameraadje. Het leven van de prinses met het imago van 'brave dochter' kreeg door het huwelijk van Irene een onverwachte wending Opeens was zij de reservekoningin, een taak die zij serieus nam Dat woog mee bij de keuze van huwelijkspartner. Als Pi eter van Vollenhoven niet accepta bel was geweest, dan had ze hem laten schieten omdat de 'fa milieplicht' voor ging. Juliana was echter wel verguld met de 'eerste burger aan het hof'. Mar griet en Pieter kregen te maken met veel verzet binnen cle rest van de familie en de hofhou ding. Met name Beatrix zou het allemaal maar niks hebben ge vonden, zo meldde de biograaf van Van Vollenhoven. Margriet, die met de geboorte van ieder kleinkind van Beatrix verder van de troon komt te staan, heeft echter een eigen plaats veroverd en ook haar ei gen werk (voor het Internationa le Rode Kruis) gevonden. Ze draait volop mee in het 'konink lijke bedrijf', al komen haar kin deren alleen in beeld op Konin ginnedag. Buitenbeentje Christina (57) ten slotte is het buitenbeentje van de familie. In haar jeugd zou ze 'lief maar las tig' zijn geweest. In karakter en eigenzinnigheid lijkt ze volgens ingewijden erg op Beatrix. Met Margriet en Irene deelt ze een hang naar het mystieke. De met een ernstige visuele handicap ge boren Christina ontvluchtte al op jonge leeftijd Nederland, op zoek naar anonimiteit, zelfstan digheid en een muzikale loop baan. Banneling In 1975 trouwde ze, zonder toe stemming van het parlement, in Utrecht met de Cubaanse banne ling Jorge Guillermo. Daarmee verspeelde ze, bewust, haar lid maatschap van het koninklijk huis. Aanvankelijk bleef het paar in New York wonen en wer ken, maar daarna vestigde Chris tina zich een aantal jaren op De Horsten in Wassenaar (in wat nu de woning van Wil- lem-Alexander en Maxima is). Toen haar huwelijk in 1996 strandde, keerde Christina te rug naar de Verenigde Staten. Christina gebruikt haar 'konink lijke' connectie alleen nog wan neer er een cd aan de man moet worden gebracht. Haar kinde ren, die geen titels hebben, blij ven geheel buiten beeld. GPD RIJSWIJK - Militairen van de cavalerie, het 11de tankbataljon, passen in het depot hun ceremoniële tenue, de kleding die zij zullen dragen bij de uitvaart van prinses Juliana. Zestig militairen zullen de erewacht vormen bij paleis Noordeinde. foto Ed Oudenaarden/ANP doorBarenda Grutterink SOESTDIJK - In dagen als te rijst de vraag weer: waar staat Paleis Soestdijk nou ei- Mijk? Iedereen weet het te maar onder welke ge ënte het valt is voor velen duidelijk. Officieel is het kam In die gemeente is de teses dus zaterdag overle- fe heeft het nabijgelegen kest met altijd lekker geze- fedat het paleis in de buur- poeente stond, terwijl het '-«r net zover vandaan ver eerd is als van Soest. Het ?Jieis ligt er eigenlijk precies ssenin. 2 het boekje Paleis Soestdijk mijn bewoners, in opdracht de Historische Vereni- ?ng Soest geschreven door J. W Steendelaar, valt te lezen heide gemeenten de uit straling van het paleis in het «eden naar zich wilden toe trekken. Rel --'Semeester G. van Reenen Baarn kon het in 1937 uitstaan dat het in Soest liegen NS-station de naam gelijk droeg, terwijl Pa- ïestilk in zijn gemeente ™j vroeg Soest de naam j® het station te veranderen. §emeente weigerde dat alleen, maar schilderde 'naam van het station er nog eens extra mooi op. - Reenen schopte ook. tot e AVRO-radio toe, een rel over ANWB-borden met 'Soestdijk gemeente Soest'. De ANWB haalde de borden weg, waarop Soest weer in al le staten was De Soester pers noteerde: „Wij kunnen voorlo pig niet aan den indruk ont- koomen dat de ANWB zich hier zonder grondig onder zoek der feiten heeft laten spannen voor het karretje van vooroordeel en misplaatste drijverij van den burgemees ter van Baarn." Zelfs de lan delijke pers schaarde zich ach ter Soest en de ANWB zette de borden uiteindelijk terug Niet blij Bij de geboorte van prinses Irene in 1939 was het weer raak. Baarn zette op de grens van beide gemeenten een bord neer met de tekst: „In Baarn is een prinsesje gebo ren." Daar was Soest weer he lemaal niet blij mee en het bord werd wel erg toevallig van de palen gereden door een vrachtauto. Het werd niet meer herplaatst, maar inwo ners van Baarn liepen er nog wel een keer opzichtig mee heen en weer voor het paleis. Er is één troost voor Soest Prins Bernhard schreef in het in 1998 verschenen boekje over de band die hij 'met Soest en haar inwoners' on derhoudt. Die band heeft ook 'diepe en mooie herinnerin gen' bij hem achtergelaten. De prins kwam direct na zijn huwelijk met prinses Juliana in 1937 op het paleis te wo nen. ANP door Ali Pankow OOSTERLAND - Piet van Wes ten uit Oosterland was een vent je van amper vier jaar toen ko ningin Juliana eind september 1953, enkele maanden na de wa tersnoodramp, een bezoek bracht aan Schouwen-Duive- land en Bruinisse. Samen met andere kleine kinderen kreeg hij een mooi wit konijn aangeboden van de koningin. Natuurlijk denkt hij er dezer da gen na het overlijden van de voormalige vorstin aan terug. Hij moet echter eerlijk beken nen dat hij er niet zoveel meer vanaf weet. Het dalen van de he likopter met Juliana op de Ram- pertsedijk in Oosterland maakte meer indruk op hem dan de over handiging van dat konijntje. „Je deed als kind in die tijd zoveel indrukken op. We waren eerst geëvacueerd geweest in Kamper land en toen koningin Juliana hier op bezoek kwam, waren we eigenlijk nog maar net terug in Oosterland", memoreert Van Westen. Zijn plaatsgenote Ina de Valk was ook nog klein, net vijf jaar oud, toen ze op de Markt in Oos terland dat konijn uit handen van Juliana kreeg. „Ik moet eerlijk zeggen dat ik niet precies weet of het nou echt mijn eigen herinneringen zijn of dat het beelden zijn die ont staan door foto's en wat ande ren me erover hebben verteld", zegt De Valk. Wat ze nog wel weet is dat zij dat konijn kreeg, omdat haar oudere zusje zo'n beest maar eng vond. „Wij zijn na de ramp als gezin eerst even in Noord- wijk geëvacueerd geweest, maar kwamen al snel weer terug, zo dat mijn vader hier kon meehel pen met het opruimen en het her stel. We woonden tijdelijk in een aanbouwtje bij een woning op Zijpe. Toen we hoorden dat de koningin zou komen, gingen we natuurlijk met mijn moeder naar het dorp. Daar op de Markt in Oosterland stonden we met meerdere kinderen op een lijtje om die konijnen in ont vangst te nemen", vertelt De Valk. Huisdieren Volgens het verslag van het ko ninklijk bezoek in de PZC wer den er bewust konijntjes uitge deeld. omdat de meeste van dit soort huisdieren verdronken wa ren tijdens de ramp. De dieren golden dus duidelijk als troost- gebaar. „Het was best moeilijk, hoor om de koningin netjes een hand te geven met zo'n spartelend beest in je armen", zegt Nelly van de Kreeke-Mol uit Krimpen aan den IJssel. Ten tijde van de ramp was zij een meisje van twaalf jaar en woonde zc in Sirjansland. Zij was zeer verknocht aan dit dorp en ging op het evacuatieadres in Bunnik zwaar gebukt onder heimwee. „Ik kon eerder dan mijn ouders al terug naar het dorp, omdat ik tijdelijk bij de fa milie Hanse in Sirjansland mocht intrekken", vertelt Van de Kreeke. De beelden van dat koninklijk bezoek staan haar nog helder voor de geest. „Wij stonden met enkele kinderen op een rijtje op gesteld voor de smidse. Toen kwam koningin Juliana binnen- Koningin Juliana in Oosterland met de kinderen die net een konijn hebben gekregen. foto archief PZC gereden. Er is een stukje poly goon-journaal van bewaard ge bleven en dat is te zien in het Museum Watersnood in Ouwer- kerk", zegt Van de Kreeke. Zij was als twaalfjarig meisje blij met haar konijn en noemde het Marijke, naar de jongste dochter van Juliana. Bij de fami lie Hanse werd een speciaal hok je getimmerd voor het konijn van Nelly, Zelf zorgde ze elke za terdag trouw voor het schoonma ken daarvan. Met de boot R.P. 4 werd Juliana na haar bezoeken aan Ooster land, Sirjansland en Bruinisse buitenom door het gat in de dijk naar Ouwerkerk gebracht. „Wij waren die dag wat langer op het dorp blijven werken om de ko ningin te ontmoeten." Normaal gingen de werkers 's middags met de boot de polder in om zo mogelijk te helpen in het buiten gebied dat voor de sluiting van het laatste clijkgat nog elk et maal onder water liep, Café Hendrikse zegt niet zelf met de koningin te hebben gesproken. „Zij heeft op de Ring gepraat met enkele dorpsbewoners die naaste gezinsleden hadden verlo ren tijdens de ramp. Later ging ze nog even met burgemeester Romeijn naar het café van de da mes Slager." Hendrikse reageert lakoniek op de vraag of het bezoek van Julia na enige troost bracht. „Het was mooi van haar natuurlijk dat ze kwam en dat werd door velen ook zeer op prijs gesteld. Het duurde geen uren, hoor. dat be zoek en toen ze was vertrokken, moest er natuurlijk weer ge woon heel hard worden doorge werkt." SINT-MAARTENSDIJK - De gemeenteraad van Tholen houdt vrijdag een buitengewone vergadering in verband met het overlijden van prinses Juliana. Burgemeester Nuis houdt een toespraak, waarin hij in gaat op de bijzondere band van de gemeente met het ko ningshuis. Zo is de regerend vorstin van Nederland ook de vrouwe van Sint-Maartensdijk. Aan het eind van de vergadering tekenen de raadsleden van de gemeente Tholen het condoleanceregister. De ver gadering begint om 16.30 uur in het gemeentehuis. MIDDELBURG - In verband met het overlijden van prin ses Juliana gaat de politieke avond van de VVD in Middel burg op 25 maart niet dooi'. Op deze avond zouden onder andere Jan Geluk, Tweede Kamerlid voor de WD, en Aly Wisse, kandidaat voor het Europees Parlement van de VVD aanwezig zijn. Ook de voorronde van de Nationale Biertapwedstrijden in Vlissingen van 30 maart gaan niet door. In plaats daar van wordt de voorronde gehouden op 1 april. De Biertap wedstrijd vindt dan plaats in het Arsenaal. Arsenaalplein 7 in Vlissingen. DEN HAAG - Prins Johan Friso en zijn aanstaande vrouw Mabel Wisse Smit hebben uit respect voor de zater dag overleden prinses Juliana besloten de feestelijkheden rond hun voorgenomen huwelijk op 24 april te schrappen of uit te stellen. Zo gaan een voorgenomen dansvoorstel ling, een receptie en het bal aan de vooravond van het hu welijk niet door. Dat heeft de RVD gisteren bekendgemaakt. Prinses Julia na was niet alleen de grootmoeder van prins Friso, maar ook zijn peettante. ANP DELFT - In verband met de uitvaart van de zaterdag overleden prinses Juliana treedt in Delft een noodverorde ning in werking vanaf woensdag 12.00 uur tot dinsdag 30 maart 18.00 uur. Van maandag 29 maart 19.00 uur tot dinsdag 30 maart 14.00 uur is een aantal straten nabij de route waar de rouwstoet langskomt voor al het verkeer afgesloten. Au to's langs de route moeten maandag voor 9.00 uur weg zijn. ANP UTRECHT - Studenten van de universiteit Nyenrode in Breukelen gaan woensdag in de namiddag op het Cen traal Station van Utrecht collecteren voor het voormalig Koningin Juliana Fonds, tegenwoordig het OranjeFonds. Zij willen graag bijdragen aan de steun voor zwakkeren, iets wat Juliana na aan het hart lag. De inzameling is voor onder meer verschillende projecten tgen eenzaamheid onder ouderen. De collecte is meteen een eerbetoon aan de overleden prinses. ANP door Ap van den Berg en Tjitte Mastenbroek I)EN HAAG - De openbare werkzaamheden van de Tweede Kamer zijn stilgelegd tot na de uitvaart van prinses Juliana. Het lijkt onderhand wel alsof de politici meer vrij zijn dan wer ken. Past zo'n protocol eigenlijk nog wel in de moderne, zakelij ke tijd? Kamerleden zijn nu eenmaal geen gewone werknemers. En ze maken normaliter wel werkwe ken van zeventig tot tachtig uur, luidt het verweer van ka merleden op de jongste reeks vergaderloze dagen. Die waren er dit jaar al legio, en er zitten er nog genoeg in het vat. Eerst was er tot half januari kerstreces, dat vier weken had geduurd. Na een paar weken werken volgden twee weken kro kusvakantie. Na twee weken werken stierf Juliana en is de Kamer anderhalve week afwe zig, met uitzondering van de of ficiële herdenking van vandaag. Na de uitvaart gaat de Kamer weer een paar weken aan de slag, om dan twee weken met mei-reces te gaan. Aansluitend zijn de politici tot eind juni in de weer. waarna het zomerreces van acht weken volgt. Wie zou niet willen ruilen met de be roepspolitici aan het Binnen hof? Ondanks het vele vergadervrij, schrapte kamervoorzitter Weis glas (VVD) afgelopen weekeinde voorlopig alle openbare politie ke debatten. Zijn collega Tim merman (CDA, Eerste Kamer) nam een identiek besluit. Dat de den beiden op basis van een strikt vertrouwelijk draaiboek voor het overlijden van leden van het koninklijk huis. „De eer lijkheid gebiedt te zeggen dat het protocol mij niet verplicht om dat te besluiten wat ik heb besloten. Hel is mijns inziens echter een volkomen logisch en natuurlijk eerbetoon aan ie mand die 32 jaar ons staats hoofd was", licht Weisglas des gevraagd toe. Hij voegt eraan toe dat er 'hele maal niets nieuws' onder de zon is. „Dezelfde procedure hebben we gevolgd na het overlijden van prins Claus in 2002." Maar dat neemt niet weg dat de Twee de Kamer op die manier niet vaak aan vergaderen toekomt. „Het is mijn taak om ervoor te zorgen dat dringende wetgeving niet in het gedrang komt. Daar sta ik garant voor. Dan moet de Kamer straks maar wat vaker vergaderen." Als prins Bernhard binnenkort maar niet ook komt te overlij den. Weisglas: „Dat hoop ik na tuurlijk niet. maar ook dan heb ben wij met respect te hande len." Sommigen vinden langdu- 4 rig rouwbetoon een tikkeltje overdreven. „Ik heb eerlijk ge- 'zegd geen boodschap aan die me ning. Die past niet bij onze stijl van respect tonefi aan een oud-vorstin." De Tweede Kamer legt zich op het eerste oog zonder morren neer bij de beslissing van Weis glas. Zeer beducht voor meedo genloze kritiek van de 'Oranje fans' in het land, maakt slechts een enkeling een voorzichtige kanttekening bij de beslissing van de kamervoorzitter. Als het aan PvdA-kamerlid Samsom had gelegen, had het kamerwerk donderdag hervat kunnen worden, na de officiële herdenking van Juliana door de beide Kamers. Femke Halsema, partijleider van GroenLinks, ondersteunt Weisglas, maar zou wel willen debatteren over urgente kwes ties. Zoals terreurbestrijding, naar aanleiding van de recente aanslag in Madrid. „De regering regeert door, dus spoedeisende debatten moeten gevoerd kun nen worden", vindt zij. Publieke optredens Overigens zijn bijna alle publie ke optredens van de bewindsper sonen afgelast. Maar onder som mige afspraken kunnen zij niet uit. Zo zaten minister Bot van Buitenlandse Zaken en staatsse cretaris Nicolaï van Europese Zaken voor EU-overleg in Brus sel en brengen minister Peijs en staatssecretaris Schultz (beiden Verkeer) later deze week een be zoek aan Hongarije. D66-fractieleider Dittrich en VVD-kamerlid Rijpstra vinden het volstrekt logisch dat de aan dacht van de Kamer nu eerst uit gaat naar de overleden prinses Juliana en haar nabestaanden. Dittrich: „Het is zeker van deze tijd om nu even de tijd te nemen voor reflectie en onthaasting." Ze krijgen steun van Kant (SP), die achter de schermen wel ac tief is. Kant: „Ik geloof niet dat de wereld vergaat als we kwes ties later afwikkelen." GPD

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 5