is
dope
PZC
Gastronomische musketiers koken in 't Veerhuis
websites
'ban taal
«oensdag 24 maart 2004
C
Keukemarket
10 JAAR ZEKERHEID
Keukenmarket loopt voorop in service kwaliteit
leveringsgarantie
zonder aanbetaling
op uw keuken
www.keukerwnarket.nl
Door KYRA GOEDE
Urban, hoe omschrijf je dat
het beste? De Van Dale
doet het met één woord:
'stedelijk'. Maar urban als mu
ziek- en levensstijl laat zich niet
eenvoudig vertalen. Het is een pa
raplu die heel wat ladingen dekt:
van 'straat', 'hiphop' en 'break
dance', tot 'freestyle' en 'graffiti'.
Van oorsprong waren deze ter
men misschien nog gelinkt aan
de stad, en dan met name de
randstedelijke wijken in Ameri
ka. Denk aan The Bronx in New
York, waar de echte hiphop werd
geboren. Maar urbancultuur be
perkt zich al lang niet meer tot
de stad. Het heeft de afgelopen
decennia stads- en landsgrenzen
overschreden, evenals de grenzen
van huidskleur, religie en sekse.
Het is een wereldcultuur gewor
den, die strekt van New York tot
Amsterdam, van Bosnië tot Japan.
Overgebracht via videoclips, kle
dingwinkels of via de taal op
straat, spreekt deze lifestyle al
vanaf het begin vooral jongeren
aan.
The Bronx, halverwege de jaren
zeventig. Op de hoek van de
straat ontstaat het rappen. Deze
muzikale woordkunst is een reac
tie van 'kansloze jongeren', zoals
ze destijds werden bestempeld,
om iets te doen tegen hun mach
teloosheid. Wat ze ook doen,
op erkenning van de geves
tigde muziek-, mode- en
entertainmentindustrie
hoeven ze niet te rekenen.
Rappen geeft jongeren de
mogelijkheid om zichzelf
uit te drukken op een toe
gankelijke manier. Al snel
groeit de aanhang en ont
staat een ware hiphopcul
tuur. Niet langer gaat het
om het spelen met woor
den, maar om een manier
van denken, dansen en
strijden. Een cultuur met
eigen waarden en eigen
ideeen.
Het is een reactie van de
afgeschreven jongeren,
voornamelijk uit de black
community. Iets waar de
'voortvarende blanke scho
lier' zich moeilijk in zal
herkennen. Tenminste, dat
is de veronderstelling. Ook
bij grenzenverleggers en
'trendsetters' als MTV. De
eerste tien jaar moet de in
dustrie nog niets hebben
van hiphop en haar cul
tuur, Pas als rapmuziek ge
welddadigere teksten gaat
uitdragen, ontstaat interesse
vanuit de commerciële hoek. 'Dit
verkoopt', luidt het motto. Eind
jaren tachtig laat 'urban' zich
voor het eerst wereldwijd gelden,
met artiesten als Run DMC en Pu
blic Enemy. Op deze manier komt
een oorspronkelijk urban en
'zwarte' cultuur terecht bij een
breed publiek, de zogenaamde
mainstream.
Maar waarom slaat het aan bij
jongeren die zich nauwelijks een
voorstelling kunnen maken van
deze Bronx-cultuur. het leven op
Urban. Je vindt het overal terug, in het
muzikale aanbod van de clipstations, in het
modebeeld op straat, in de clubs, zelfs in het
taalgebruik. Urban heet tegenwoordig de
lifestyle van jongeren. Maar urban is dan
misschien hot, nieuw is het zeker niet. Een
rondje urban.
W
AliG
Foto DPA/Oliver Stratmann
straat, zonder perspectief, de we
reld van bendes, van geweld? Vol
gens een Amerikaans onderzoe
ker Carl S. Taylor is deze wereld
nu eenmaal 'echter' dan die van
de 'volwassen maatschappij', die
in de ogen van jongeren vooral
hypocriet is. Bij urban draait het
om de kennis van de straat, ge
zond verstand en levenservaring.
Een goed voorbeeld van Urban
streetwise is Ali G, momenteel
Internet kent ontelbaar veel urban communities.
Van online magazines tot online kledingzaken
en rapforums. Een selectie uit de digitale wereld
van urban:
www.hiphopnet.ni Nederlandse site met het
laatste urban nieuws, artikelen en een forum.
www.hiphopgemeenschap.nl Nederlandse
site met het laatste urban nieuws, prijsvragen,
reviews, downloads en een babbelbox
Nederlandse site met het
laatste nieuws, prijsvragen, party's, reviews en
een forum.
Nederlandse site waar je
terecht kunt voor bijvoorbeeld 'rapbattles'.
www.hiphopdirectory.com Engelstalige
startpagina met tientallen links naar urban sites.
Engelstalige urban kle-
dingsite met ontwerpen in graffiti-stijl.
Engelstalige urban
kledingsite met een winkel op basis van de kle-
dingstijl van beroemdheden.
Engelstalige site waar
je onder meer terecht kunt voor de nieuwste ur
ban downloads op je mobieltje, of het laatste
nieuws per sms.
Straathoeken lijken soms net een scène uit vi
deoclips van de nieuwere generatie 'urban ar
tiesten'. Denk aan rappers als Jay-Z, aan iconen
als Beyoncé en J-Lo, aan Pharell van The Neptu
nes en Nelly die met hun samenwerkingen ook
'witte' artiesten toegang geven tot hun oor
spronkelijk 'zwarte' stroming. Justin Timberla-
ke is er een van. Hij werkte op zijn beurt weer
samen met de populaire groep Hack Eyed Peas.
Deze formatie staat voor alles wat urban van
daag inhoudt. Hun multiculturele samenstel
ling, de hiphop-wortels, en vooral de looks be
palen wat 'hot' is. Hoofddeksels als baseball-
caps, 'regenhoedjes' en bandana's scoren hoog.
Sportieve losjes zittende kledingstukken en
sporty schoenen maken een urban outfit. De
kleuren zijn vaak terug te voeren op de Ameri
kaanse baseballsport. Verder hangen in de ur
ban garderobe voornamelijk broeken en jacks
met aanhangsels (de broekketting bijvoor
beeld) en vooral extra zakken. De zakken die
nen voor typisch stedelijke, urban accessoires
zoals mobieltjes, mp3-spelers, palmpilots, maar
ook de gewone zonnebril.
zondags bij
de VPRO te
zien in Ali
G in da
USAiii. Cool
en onaangepast baant Ali zich
een weg door de 'volwassen'
maatschappij die hij voortdurend
confronteert met 'de straat'. Ali is
op en top urban!
Dat Ali een heel eigen aanpak
heeft, zegt trouwens alles. Want
voor de ware urban telt de ma
nier waarop de reguliere massa
media verslag doen van de wereld
niet. Het gaat om de wijze waarop
deze onderwerpen op de stoep,
op school, in platenzaken en op
het basketbalpleintje om de hoek
worden besproken. Geen roddels
over de buren, maar discussies
over politiek, zinloos geweld, ra
cisme. Deze onderwerpen komen
vervolgens op een nuchtere ma
nier tot uiting in rapteksten, dj-
battles, breakdances en graffiti.
De nuchterheid is vooral wat de
urbanbeweging populair maakt,
ongeacht de wereld waarin ie
mand opgroeit, Daarnaast sluit
het aan bij de behoefte van vooral
jongeren om zich af te zetten te
gen het normale, de drang om
een eigen 'ik' te ontwikkelen. In
de urban cultuur kun je je 'ik' la
ten spreken, of het nu met kle
ding is of achter de draaitafels.
Dit gold voor zowel jongeren in
The Bronx halverwege de jaren
zeventig, voor jongeren wereld
wijd eind jaren tachtig, en voor
de nieuwste urban generatie in
de eenentwintigste eeuw. Jonge
renzender BNN vertaalt deze ont
wikkeling zelfs naar een aparte
Awards show, de Urban Awards.
Volgens hen is de 'urban' muziek-
stroom en lifestyle zo breed ge
worden, dat je er niet langer aan
voorbij kunt.
Alles chill? Vet dope, man, helemaal da shit! De helft
van alle Nederlanders maakt zich zorgen over het be
staan van dit, voor velen onbegrijpelijke, taalgebruik.
Het is straattaal, zegt onderzoeksbureau
in hun bulletin over jongerentaal. Het wordt vooral ge
bruikt in de grote steden en vormt de taal van urban
cultuur.
Jongeren zouden de grootste schuld hebben aan de
taalverloedering in Nederland. Maar Young Works
stelt juist dat jongeren de taal verrijken. De basis van
straattaal is Nederlands waaraan allerlei bestaande of
zelfbedachte woorden uit andere talen worden toege
voegd. Elkaar begrijpen is volgens de onderzoekers
niet het hoofddoel van straattaal. Het gaat erom je te
onderscheiden van andere groepen. Jongeren verza
melen en verzinnen steeds nieuwe woorden om ande
ren een stap voor te zijn. Zo komen de urban 'battles'
ook op taalgebied naar voren, de drang naar 'onder
scheid' door middel van creativiteit. Urban taal is daar
door continu in ontwikkeling. Zolang het maar afwijkt
van 'gewone taal'.
Door Rien van Reems
Zondagmiddag 25 april ko
ken chef-kok Michel Louws
en Sidney Schutte, chef-kok
van drie sterrenrestaurant De
Librije in Zwolle, een tien
gangen tellend feestmaal in
Restaurant 't Veerhuis in
Wolphaartsdijk. 'Hier gaan
de sterretjes vanaf vliegen',
voorspellen Helmi Ruisaard
en Berteld van de Velde van 't
Veerhuis. Ik geloof het graag.
Michel Louws heeft immers
de kunst afgekeken van Jon-
nie Boer van de Librije, alge
meen beschouwd als de beste
kok van Nederland. Michel
en Sidney Schutte zijn vrien
den en bezeten van motoren
en koken. Michel: „Op de mo
tor naar huis bedenk ik nieu
we gerechten." Op zijn nacht
kastje liggen blocnote en pen
om invallen te noteren. In de
keuken van 't Veerhuis werkt
hij alles uit, samen met zijn
al even enthousiaste sous
chef Joris Kriele. Met leerling
Edwin Dingemanse poseren
zij op de website van 't Veer
huis met getrokken koksmes
sen: de drie musketiers van
de gastronomie.
Sinds de komst van Michel
Louws een jaar geleden wordt
in 't Veerhuis met nieuw elan
gewerkt. Met vooral Zeeuwse
producten. Vis, schaal- en
schelpdieren, Zeeuws lam en
wild uit de omringende pol
ders sieren, al naar gelang
het seizoen, de menukaart.
't Veermenu, een wisselend
viergangen menu voor
37,50 leent zich er voor om
seizoensproducten te verwer
ken. De gast kan het menu
voor een tientje per gang uit
breiden tot vijf, zes of zeven
gangen.
Sinds 11 maart staat Zeeuws
lam op de kaart. Plaatselijk
slager Dick Krijger denkt
graag mee. 'Alles van het
lam' 25) is er een voor
beeld van. Op een langwer
pig, rechthoekig bord prijken
van links naar rechts: een mi-
ni-T-bone, een koteletje, een
stukje van de bout, een stuk
je lever, een gefrituurd nier
tje, een gepaneerd zwezerik-
je en een lamssaucijsje.
Linksonder een aardappel-
knoflookkroketje met aman-
delkrullen en rechtsboven
een rond groententorentje
met de signatuur van chef
Michel in de vorm van een
schijfje gerookte rode biet.
Dat alles onderstreept door
een veegje peterseliewortel-
crème. Het lamsvlees is bo-
termals en elk stukje heeft
zijn eigen smaaknuances.
De lamsvleescreatie is dan al
door veel voorafgegaan. Het
openingsglas huiswijn gaat
vergezeld van een borrelhap
je bestaande uit gerookte
amandelen en zoetzure mos
seltjes in een glazen potje.
Dan begint het pas goed met
het huisaperitief, een mous
serende rosé Lingot Martin
5), waarbij gastheer Reinier
van der Kammen een amuse
serveert bestaande uit een
wortel-kummelsoepje met ga-
ram massala, een crostini
met een gegrilde coquille,
sjalottendressing en peperig
komkommerkruid.
Bij het voorgerecht, een bij
zondere creatie van geconfij-
te varkensschouder 12,50),
huisgebakken broodjes, spe
ciale boter en fijne Spaanse
olijfolie.
Het varkensvlees is op lage
temperatuur in olie met krui
den langdurig geconfijt en
gaat schuil onder een hoedje
van truffelgelei van agar-
agar. Omdat de wijn goed
past bij het aardse van de
truffel adviseert gastheer Ber
teld van de Velde een Chi
leense Merlot van Montes.
Deze warme, volle wijn met
een flits van zwarte bes
wordt bij het hoofdgerecht
gevolgd door een Nieuwzee-
landse Hawkes Bay Red van
Gunn Estate. Opnieuw wat
Merlot maar ook Cabernet
Sauvignon en Malbec. Het
wijnarrangement maakt een
allerplezierigste consumptie
per glas mogelijk.
Als passend besluit het kaas
plateau met naast Zeeuwse
producten ook wereldkazen
van de Antwerpse kaasmees
ter Michel van Tricht. Ik
proef van Limburgse Herve,
pittige Munster, een geiten
kaasje uit Arnemuiden, een
bio bleu en een blauwader-
kaasje, gemaakt door 'een
vrouwtje met twintig koeien'
in een paradijsje waarvan ik
de naam vergeten ben. Het
staat vast wel in het boek dat
Michel van Tricht onlangs
presenteerde en dat prachtig
is geïllustreerd met foto's van
Tony le Due.
Bij de kaas nog een verras
sing: een kaas-amuse in de
vorm van een glaasje hangop
van platte kaas met appel
stroop en aceto balsamico,
schuim van Parmezaanse
kaas en een krul van dezelfde
kaas.
Het zijn de verrassingen waar
't Veerhuis sterk in is. Zou
den de sterren hier weer
gaan schijnen?
Restaurant 't Veerhuis
Wolphaartdijkseveer 1
4471 ND Wolphaartsdijk
Tel 0113-581326
Fax 0113-581092
Dinsdag en woensdag gesloten, in
juli en augustus alleen woensdag
dicht.
Keuken open van 12 tot 14.30 uur
en van 18 tot 21 uur, zaterdag
geen lunch
Creditcards Visa. Mastercard en
Amex, plus pin
Rolstoel ja
Kinderen Aangepaste porties.
Vegetarisch in overleg
Roken niet gescheiden
