Israël neemt gok met moord
Sjeik Jassin, de verlamde
held van de Gazastrook
PZC
PZC
Sociaal werk maakte
Harnas populair
Jassin
Dood Hamas-leider Jassin kan leiden tot nog meer terreur
23 maart 1954
dinsdag 23 maart 2004
door Ravi Nessman
en Josef Federman
De moord op sjeik Achmed
Jassin, de geestelijk leider
van de Hamas, is een grote gok
van Israël. De moord kan leiden
tot het verzwakken van de
groep en het onderduiken van
de leiding van Harnas. Het is
echter ook mogelijk dat de be
weging sterker wordt door de
groeiende haat onder de Pales-
tijnen jegens Israël.
Misschien handelde de Israëli
sche premier Ariel Sharon wel
onder druk. Hij probeert al ge
ruime tijd de rechtse krachten
in zijn Likoed-partij achter zijn
plan te krijgen voor een eenzijdi
ge terugtrekking uit de Ga-
zastrook. Sharon heeft de mili
taire operaties in het gebied de
afgelopen tijd opgevoerd om de
militante Palestijnse groepen te
verzwakken en de indruk weg te
nemen dat zij Israël uit Gaza
verjagen.
Maar met de aanslag op Jassin
wordt de inzet wel heel erg
hoog. De dood van de Hamas-lei
der zal er vrijwel zeker toe lei
den dal meer Palestijnen zich
bij de Harnas aansluiten en dat
er meer zelfmoordaanslagen en
andere wraakacties komen. Bo
vendien kan het machtseven
wicht in de Palestijnse gemeen
schap naar de Harnas doorslaan,
ten koste van Jasser Arafat.
„De doos van Pandora is geo
pend. We tellen af tot de volgen
de terreuraanslag en de vraag is
hoeveel Israëliërs er zullen wor
den gedood", zei gisteren de Is
raëlische politicus Jossi Beilin,
leider van de oppositiepartij Ja-
had.
De Hamas, die het bestaan van
Israël niet erkent, was al voor
de moord op Jassin bijzonder po
pulair onder de Palestijnen. De
groep wordt beschouwd als een
minder corrupt alternatief voor
de Palestijnse Autoriteit.
Na de raketaanval die de ver
lamde Jassin fataal werd,
stroomden honderdduizenden
Palestijnen in Gaza en op de
Westelijke Jordaanoever de
straat op. Concurrerende mili
tante groepen verklaarden zich
solidair met de Harnas en beloof
den zich te verenigen voor de
strijd tegen Israël.
„Deze misdaad heeft elke Pales
tijn geraakt en de vergelding zal
van elke Palestijn komen. Van
daag zijn wij allen verenigd in
de loopgraven van de jihad en
het verzet", zei Abu Qusay, een
leider van de Al Aqsa Martela
renbrigades in de Gazastrook.
Jassin beweerde alleen de geeste
lijk leider te zijn van de Harnas
en geen directe verantwoorde
lijkheid te dragen voor de zelf
moordaanslagen en andere aan
vallen op Israëlische doelen Is
raël noemde hem echter 'het
brein van het kwaad' en zei dat
hij verantwoordelijk was voor
de dood van honderden Israë
liërs.
Front
In de moslimwereld kan de
moord op Jassin worden gezien
als een aanval op de islam zelf
en daarmee een nieuw front ope
nen in het conflict, zei Ran Co-
hen, parlementslid van de Jahad
van Beïlin. „Alle moslims in de
wereld zullen het als een eer be
schouwen te delen in de vergel
ding voor deze misdaad", zo stel
de de Hamas in een verklaring.
Israël had de aan een rolstoel ge
bonden Jassin in de afgelopen
maanden op elk gewenst mo
ment kunnen vermoorden. Na
dat hij in september een bombar
dement op een vergadering van
de Hamas-top had overleefd
was hij niet ondergedoken. Jas
sin woonde nog in hetzelfde
huis en bleef elke dag de moskee
in zijn wijk bezoeken.
Het Israëlische publiek lijkt in
te stemmen met de liquidatie
van Jassin, maar dat kan veran
deren als er straks doden gaan
vallen.
Het Israëlische kabinet is ver
deeld Minister van Landbouw
Israel Katz zei op korte termijn
een opleving van het geweld te
door Jessica Smeenk
en Henderiekus Wiltjer
De Palestijnse beweging
Harnas, acroniem van de
Islamitische Verzetsbewe
ging, is na Al Fatah, de bewe
ging van.Jasser Arafat, de
sterkst georganiseerde groep
onder de Palestijnen. Hoe
veel leden Harnas telt, is niet
bekend, maar zij krijgt tien
duizenden mensen de straat
op en is vooral sterk vertegen
woordigd in de verarmde en
dichtbevolkte Gazastrook.
Harnas begon in 1987 na het
begin van de eerste Palestijn
se intifada (opstand) als een
liefdadigheidsorganisatie die
zich onder meer met sociale
zorg en onderwijs bezighield.
Tot de oprichters behoorden
de gisteren vermoorde sjeik
Achmed Jassin en Abdul Aziz
al Rantissi, die een aantal Is
raëlische aanslagen op zijn le
ven overleefde.
Naast de politieke beweging
van Harnas is er ook een mili
taire vleugel, de Izz al Din al
Qassam Brigade. Deze tak is
verantwoordelijk voor de vele
bloedige aanslagen op Israëli
sche militairen en burgers, zo
wel in Israël als in de bezette
gebieden.
Sjeik Jassin gold als geeste
lijk leider van Harnas, terwijl
Al Rantissi de politieke vleu
gel zou leiden. Mohammed
Deif staat aan het hoofd van
de Izz al Din al Qassam Briga
de. Ook hij heeft, net als een
aantal andere Hamasleiders,
al een aantal aanslagen op
zijn leven meegemaakt.
De populariteit van Harnas
zakte gestaag na de Oslo-Ak
koorden (1993), die door de or
ganisatie niet werden erkend.
Nadat Israël eind 1995 een
bommenmaker van Harnas
had uitgeschakeld, volgde
een serie zelfmoordaanslagen
op Israëlische bussen. Deze
tactiek leidde in Israël tot een
verrechtsing en in 1996 tot
een verkiezingsoverwinning
van Likoed onder leiding van
Benjamin Netanyahu.
Intussen pakte de Palestijnse
Autoriteit Harnas keihard
aan Een groot deel van de be
weging verdween in de gevan
genis. Maar de verslechtering
van de relatie tussen Israël en
de Palestijnse Autoriteit na
de komst van premier Neta
nyahu (een fel tegenstander
van Oslo) veranderde de situa
tie.
De activisten van Harnas kwa
men weer op vrije voeten en
de aanslagen tegen Israël wer
den voortgezet. De acties van
Harnas hebben intussen aan
honderden Israëliërs het le
ven gekost.
Hamas'- populariteit groeide
in de jaren hierna onder meer
wegens haar verzet tegen de
enorme corruptie die heerste
binnen de Palestijnse Autori
teit. Maar ook het sociale
werk zoals het opzetten van
scholen en ziekenhuizen ver
grootte haar aanzien.
Bovendien raakte het verwe
zenlijken van 'Oslo' volledig
in het slop en leek een Pales
tijnse staat maar niet nader
bij te komen.
Veel Palestijnen zijn voor een
tweestatenoplossing. Harnas
streeft in eerste instantie
naar de vorming van een Pa
lestijnse staat in de Ga
zastrook, de Westelijke Jor
daanoever en Oost-Jeruza-
lem. Op de lange termijn zou
er een islamitische staat moe
ten komen in het hele histori
sche Palestina, waarvan het
grootste deel binnen de gren
zen van Israël ligt.
Staakt-het-vuren
Dat doel van een islamitische
staat is ver weg, heeft Ha-
mas-oprichter Al Rantissi va
ker benadrukt. „Wij hebben
de menskracht niet om al ons
land te bevrijden In onze
godsdienst is het verboden
een deel van ons grondgebied
op te geven, dus kunnen we Is
raël niet erkennen. Maar wij
kunnen wel een wapenstil
stand accepteren en zij aan
zij leven en het aan volgende
generaties overlaten of zij de
strijd willen voeren voor een
Palestijnse staat", aldus Ran
tissi.
Harnas heeft een aantal ma
len op het punt gestaan een
staakt-het-vuren aan te gaan.
Een bestand was mogelijk
mits dat ten gunste zou zijn
van de Palestijnse politiek en
de Israëlische regering conces
sies zou doen. Door de Israëli
sche liquidatiepolitiek kwam
het daar niet van .ANP
verwachten, maar op langere ter
mijn een besef bij de leiders van
de Palestijnse terreur 'dat zij
vroeg of laat de prijs zullen beta
len'.
Arafat
Minister van Binnenlandse Za
ken Avraham Poraz, van de ge
matigde Shinui-partij, zei te vre
zen dat de nadelen de voordelen
zullen overtreffen.
„Ik denk niet dat we de Harnas
kunnen vernietigen door een lei
der te doden."
Plet was de eerste keer dat Israël
een hooggeplaatste moslimgees
telijke en civiele leider van een
militante groep liquideerde.
Naar verluidt is Arafat, die in
het verleden wel genoemd is als
mogelijk doelwit van liquidatie
door Israël, erg geschrokken
van de aanslag op Jassin. Ter
wijl woedende Palestijnen de
stralen vulden bleef Arafat in
zijn hoofdkwartier. „Hij is als
een man die een klap op zijn
hoofd heeft gekregen omdat ze
Jassin hebben vermoord en nu
hem zouden kunnen doden", zei
een medewerker van Arafat die
anoniem wilde blijven. „Hij
voelt dat hij de volgende is en is
bedroefd en bezorgd." De Pales
tijnse minister Saeb Erekat zei
dat het Palestijnse kabinet die
mogelijkheid heeft besproken
op een spoedzitting. „Natuur
van onze redactie buitenland
Sjeik Achmed Jassin (66), vol
gens Israël 'de Osama bin La
den van Hamas', was een opmer
kelijke verschijning. Met zijn
frêle gestalte en benauwde piep
stem had hij alles van een anti
held. Hij was praktisch blind, in
valide en kon zich slechts in een
rolstoel verplaatsen.
Maar hoe kwetsbaar Jassin ook
leek, zijn invloed was bijzonder
groot. Zo kon zijn weerstand te
gen het vredesproces in het Mid
den-Oosten op veel steun reke
nen. „De zogenaamde route
kaart voor vrede brengt geen
vrede en is geen alternatief voor
verzet en jihad", verkondigde
hij regelmatig.
Jassin werd geboren in 1938 in
wat tegenwoordig de Israëli
sche stad Ashkelon is. In 1948
vertrok hij met zijn familie, die
tegen de stichting van de staat
Israël in verzet kwam, naar Ga
za, waar hij opgroeide in een
vluchtelingenkamp. Daar wer
den zijn politieke denkbeelden
gevormd, mede onder invloed
van de onderdrukking en verne
dering die de Palestijnen er te
verduren kregen Op twaalfjari
ge leeftijd raakte hij vanaf het
middel tot de hals verlamd bij
een ongeluk tijdens een partij
tje voetbal, en kwam hij in een
rolstoel terecht.
Jassin studeerde aan de Al
Azhar universiteit van Cairo, de
geboorteplaats van de Moslim
Broederschap, en verdiepte zich
met name in de islam Hij ont
wikkelde er zijn overtuiging dat
Palestina een islamitische staat
dient te zijn en dat geen enkele
Arabische leider het recht heeft
om ook maar het geringste deel
ervan uit handen te geven.
Arafat
In de ogen van Jassin moest een
Palestijnse staat uit zowel de be
zette gebieden als het huidige Is
raël bestaan en is gewapende
strijd de enige weg om dat te be
reiken. Vandaar ook dat hij fel
gekant was tegen Jasser Arafat,
die hij ervan beschuldigde het
Palestijnse volk te hebben verra
den door de Oslo-akkoorden te
ondertekenen Hoewel Jassin
zei kost wat kost een Palestijnse
burgeroorlog te willen voorko
men, veroorzaakte zijn concur-
De in een rolstoel gezeten sjeik Jassin maakte een breekbare in
druk. foto RTR
rentie met Arafat regelmatig
grote spanningen.
In 1987, bij het uitbreken van
de eerste intifada (Palestijnse
opstand), kreeg Jassin een pro
minente rol binnen het Palestijn
se verzet en stichtte Harnas, de
verzetsbeweging in de bezette
gebieden. Zijn groeiende popula
riteit werd door de Israëliërs
met argusogen gevolgd. Want za
ken doen met Jassin zou in ver
gelijking met Arafat moeilijker,
zo niet onmogelijk zijn. Vanaf
dat moment deed Israël er alles
aan om hem uit te schakelen.
„Ze beschuldigden mij van wa
pensmokkel. Dat is toch te
dwaas voor woorden voor een
man in mijn toestand", beklaag
de Jassin zich voorjaar 1988 in
een interview, kort na het uitbre
ken van de intifada. De eerste
zorg van de Palestijnen, legde
lijk zijn wij bezorgd", zei Ere
kat.
Israëlische bronnen zeiden dat
er vooralsnog geen plannen zijn
om achter Arafat aan te gaan.
De voorzitter van de Israëlische
parlementscommissie voor bui
tenlandse zaken en defensie, Yu-
val Steinitz, zei dat het hem een
beter idee lijkt Arafat te verban
nen naar zijn vroegere bal
lingsoord Tunesië, 'of waarheen
dan ook'. AP
Het staat buiten kijf dat de gisteren gedak
Hamas-leider sjeik Achmed Jassin veranj.
woordelijk kan worden gesteld voor 1
dood van honderden Israëlische burgers. Uit de ve
le reacties op zijn dood blijkt dat de oprichter van
de terreurbeweging wereldwijd werd gezien als
een van de grootste terroristen van het Mid.
den-Oosten. Zijn weinig imponerende versctó.
ning - Jassin was nagenoeg blind en invalide
stond in schril contrast met zijn invloed in het Mid
den-Oosten.
Zijn motto was even simpel als gevaarlijk: alleen
met geweld kon het Palestijnse volk vrede berei
ken. In het al zo lang voortslepende vredesproces
heeft Jassin dan ook geen enkele positieve bijdra
ge geleverd. Sterker nog, de sjeik was ervan o\*.
tuigd dat met de in samenwerking met de Verenig
de Staten opgestelde routekaart niets tot stand
kon worden gebracht. Zijn radicale opvattingen
vonden steeds meer gehoor onder de Palestijnen
die Jasser Arafat inmiddels als een veel te zwakke
leider zien.
Het is dan ook geen wonder dat Israël het gemunt
had op de man die zijn Harnas tot een reeks afschu
welijke aanslagen aanzette en die er zelfs geen pro
blemen mee had dat tientallen Palestijnen die m
zijn ogen niet deugden, werden geliquideerd. Al
leen: de Israëliërs hadden de sjeik begin jaren ne
gentig al in handen. Hij werd zelfs tot levenslang
veroordeeld. Maar enkele jaren later kwam het Is
raël toch beter uit dat Jassin werd betrokken n
een gevangenenruil met Jordanië.
Nu blijkt eens te meer dat dat destijds eenenor®
blunder van de Israëlische regering was, want Jas
sin groeide na zijn vrijlating in 1997 in recordtem-
po uit tot de Palestijnse leider die Arafat volledig
overvleugelde.
Premier Ariel Sharon heeft met de liquidatie van
Jassin een nieuwe blunder toegevoegd aan de in
breng van Israël in het vredesproces. Niet alleen
bevestigt Sharon ermee dat Israël staatsterrorist
niet uit de weg gaat, ook geeft hij blijk van een vol
strekt gebrek aan tactisch inzicht. De liquidatie
zal het geweld verder doen oplaaien, terwijl Israel
zich in de wereld steeds meer isoleert. Zo
maakt Israël zich schuldig aan precies hetzelfde ff
wat het Jassin verweet: een onverbiddellijke keuze
voor geweld boven dialoog, voor dood en verdd
boven de rede, die zo bitter hard nodig is om vrede
in het Midden-Oosten te bereiken.
ik
tol
hij toen uit, was de verdrijving
van het Israëlische leger uit de
Gazastrook en de Westelijke Jor
daanoever, en de vestiging van
een eigen staat. Over wat met de
daar wonende joden zou moeten
gebeuren, bleef sjeik Jassin op
vallend vaag. Wel zei hij dat de
Palestijnse operatie slechts het
begin was van de vestiging van
de islam in de hele wereld. Niet
via geweld, maar via inspiratie;
het Westen, geïnspireerd door
het goede voorbeeld van de isla
mitische landen, zou uiteinde
lijk het licht zien. De Iraanse
ayatolla's hadden volgens hem
een voorbeeldfunctie voor alle
Arabieren, omdat zij hun staat
hadden gevormd naar de in
structies van hun religie - ook al
ging het in Iran om sjiitische ket
terij.
De sjeik vond zijn snel groeien
de aanhang in de vluchtelingen
kampen en arme wijken van Ga-
za-stad, waar hij hielp bij het
stichten van moskeeën en sport
faciliteiten en de organisatie
van sociale hulpverlening. In
1989 werd hij samen met 200 an
dere Hamas-leden gearresteerd
en tot levenslang veroordeeld
voor het bevelen van aanslagen
tegen Israëlische soldaten en Pa
lestijnse collaborateurs, wa
pensmokkel en ontvoering.
Zwijgzaam
Agenten van de Israëlische vei
ligheidsdienst ondervroegen
hem maandenlang, maar slaag
den er niet in ook maar enige in
formatie los te krijgen. Jassin
had ondertussen te lijden onder
bronchitis en oog- en oorinfec
ties. In oktober 1997 werd hij -
volgens een officiële verklaring
- vrijgelaten vanwege zijn ver
slechterde gezondheidstoe
stand. Later werd bekend dat
hij onderdeel was van een gevan
genenruil met Jordanië; Jassin
werd geruild voor twee Israëli
sche agenten.
In de tweede intifadah, die in
2000 begon, trad Jassin steeds
vaker op de voorgrond. Het afge
lopen poogde het Israëlische le
ger herhaaldelijk hem te liquide
ren. In september vorig jaar mis
lukte zo' poging. Een F-16 gooi
de toen een 250 kilo zware bom
op een huis in Gaza-stad, waar
Jassin en andere Hamas-leiders
bijeen waren. Jassin raakte
slechts licht gewond. GPD
KLM - De KLM verwacht nog
dit jaar een aantal Supercon-
stellation-toestellen aan de
vloot toe te voegen, die daar
mee op een totaal van 91 vlieg
tuigen zou komen.
De vliegmaatschappij is van
plan toeristenvluchten op het
Verre Oosten te gaan vliegen.
Zo zal een toeristentoestel
eens per week op Djakarta vlie
gen.
FILM - De 'filmraad van Hol
lywood' heeft de minister van
Buitenlandse Zaken gevraagd
het aantal Amerikaanse films
dat in het buitenland wordt op
genomen aan banden te leg
gen. Op deze manier wil 'de
raad wat doen aan de hoge
werkloosheid in de sector
RUSTHUIS - De villa aan de
Langeville 19 in Yerseke is
middels een complete meta-
morfose omgetoverd in at
nieuwe rusthuis van de Stich
ting Rusthuis Noord- e
Zuid-Beveland. Gisteren air.-
veerden de eerste bewoners
in hun nieuwe onderkomen.
WATER - In Ouwerkerk kom:
- dankzij plastic verbindings
leidingen - voor het eerst sinds
de watersnoodramp weer ra
ter uit de kraan.
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationpark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel. (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtem@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454647
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden:
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag)
per maand: 19,45
per kwartaal: 56,60
per jaar: €217.00
Voor toezending per postgeldteen
toeslag.
E-mail: lezersservice <vpzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voc
het einde van de betaalperiode.
PZC. t.a.v. lezersservice,
Postbus 31,4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1.20
zaterdag: €1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6r< s
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig de
Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de Rege e
voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag
tijdens kantooruren
zondag: van 16 00 tot 18.00uuf
Tel (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel' (0113)315540
Tel. (0113)315550
Fax (0113)315549
Voor gewone advertenties
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Internet: www.pzc.nl/8dvertefW
i (laten!
ducten van de titels an de werkmaatschappijen van Wiener of door ons
de derden Als u op dere informatie geen priis stalt dJn
e, Postbus 314460 AA Goes.
Weg*"yüuS^*
Behoort tot 'iL' WGGGNGR
