Help Het Frans verdwijnt
Han keert terug met Beethoven
PZC
Pi
Misschien moet ik uw
koran maar inpikken
Zeeuws Orkest is
zeer overtuigend
ELICHT
Terneuzenaren op
zoek naar prettige
omgangsvormen
11
Snel tweede bord
voor aanprijzen
streekproducten
Superharmonie
speelt stuk van
Tsjaikovsky
kunst
ébcot
De Franse taal
Muzeeum stap
dichter bij prijs
Mmeerlbrahim
cndcbloemen
van dc koran
n
Feest mee met 100 jaar Pot!
zaterdag 20 maart 2004
MIDDELBURG - De Zeeuwse
boeren moeten op korte termijn
een extra bord voor het aanprij
zen van hun producten mogen
zetten. Het is van de zotte dat
een aanpassing van de land
schapsverordening hiervoor,
meer dan een jaar in beslag
neemt.
Zonodig moet de provincie de
extra borden maar even 'gedo
gen'. Die boodschap gaf de Sta
tencommissie Ruimte gisteren
mee aan gedeputeerde H. van
Waveren (CDA, ruimtelijke ont
wikkeling). Verschillende leden
waren er boos over dat een rege
ling voor het bijplaatsen van
een bord zo lang duurt.
J. Maris (VVD) herinnerde er
aan dat de Staten vorig jaar no
vember uitspraken dat het twee
de bord er mag komen. „Het sei
zoen voor agrarische producten
begint in april/mei. Eén simpel
bordje erbij, dat moet toch vóór
1 mei kunnen."
Van Waveren merkte op dat
voor aanpassing van de verorde
ning een procedure is voorge
schreven. „Er zitten spelregels
aan vast en die kosten tijd." Hij
kon zich het ongeduld van de
Statenleden wel voorstellen.
SLUISKIL - Ruim 125 muzikan
ten uit heel Zeeland nemen zon
dag 28 maart deel aan een
play-in in het Meulengat in
Sluiskil.
De muzikanten van diverse har
monieën studeren overdag num
mers in die ze vanaf 17 uur ten
gehore brengen. Hoogtepunt
moet de uitvoering van ouvertu
re 1812 van Tsjaikovsky wor
den. Dit stuk is zodanig be
werkt dat het speelbaar is voor
een harmonie-orkest. De leiding
is in handen van Ronald Slager,
onder andere dirigent in Amster
dam, Utrecht, Renesse en Drei-
schor en Johan de Witte van de
Koninklijke Stedelijke Harmo
nie Hulst.
door Sheila van Doorsselaer
Het feit dat hele hordes jonge Ne
derlanders denken dat Paturain
écht rijmt op 'fijn', is een teken aan
de wand. Het Frans is een bedreigde
taaisoort in Nederland, zeggen docen
ten en francofielen. Leuk, die boeken
week met zijn uitgebreide aandacht
voor het favoriete vakantieland van
de Nederlanders. Maar waarom leg
gen we een hogesnelheidslijn naar
Frankrijk aan, als we bij aankomst
met de mond vol tanden staan?
Gare du Nord, het thema van de boeken
week. Voor velen is de kennismaking
met Frankrijk op dat station begonnen.
Veertigplussers gingen die eerste keer
met knikkende knieën en een brok in de
keel, maar toch vol vertrouwen richting
sortie. Zij hadden Frans geleerd op
school, daar eindexamen in gedaan en
wisten de weg te vragen of een dagscho
tel met een petit rouge te bestellen. Bij
dertigers is het nog maar de vraag wat
men zich van het Frans in de onder- en,
of bovenbouw herinnert. Voor de jonge
ren van nu hangt het er maar van af of
ze Frans als heel- of als deelvak heb
ben. Eeuwig zonde, zegt Noortje Ja
cobs, voorzitter Sectie Frans van de Ver
eniging van Leraren in Levende Talen.
In sommige vormen van voortgezet on
derwijs dreigt het Frans helemaal uit
het lesrooster te verdwijnen. In het VM-
BO, en in het MBO hier en daar ook,
zijn plannen om de leerlingen minder te
'belasten' door het talenonderwijs te be
perken tot alleen maar Engels. In het ho
gere VWO kan men ook niet in alle pro
fielen naast Engels in meer talen eind
examen doen. Schooldirecties schrap
pen lesuren. Kortom, talenonderwijs
met de Franse slag.
De noodkreet van Jacobs verbaast Ad
Annegien Bakkers (15) buigt zich onder toezicht van 'meneer Goethals' over de vervoeging van een lastig Frans werkwoord.
foto Camile Schelstraete
Karremans allerminst. Karremans, een
vuttende docent Frans op het Hulster
Reynaertcollege, is zo dol op zijn vak
dat hij met liefde nog enkele uren bij
springt. „Wij hebben hier in het Zuiden
nog het geluk dat Frans erg populair is.
De ligging hè, Frankrijk is toch dicht
bij huis." Ook zijn collega William Goet
hals ('Boncou' voor zijn leerlingen)
merkt dat Frans meer leeft in de zuide
lijke contreien. „Laatst gaf ik een luis-
tertoets. De gemiddelde score in Neder
land was een 6,7. Mijn klas haalde een
dikke 7 Dat wil toch wel wat zeggen."
Toch hebben Karremans en Goethals
ook ondervonden dat het aantal lesuren
Frans op hun school werd terugge
schroefd. In VMBO 3 was drie uur
Frans per week gebruikelijk, maar dat
is een paar jaar geleden teruggebracht
naar twee. Karremans: „Mijn collega's
en ik hebben een brief naar de rector ge
schreven en ons verzoek om weer drie
uur Frans in te voeren, is gehonoreerd.
Natuurlijk ben ik daar ontzettend blij
mee." De vele honderden leerlingen die
Karremans door de jaren heen heeft ge
had, hebben in hem een bevlogen 'maï-
tre' gehad. Zijn manier van lesgeven
was en is nog steeds onorthodox. Ook
de schrijfster dezes heeft vijftien jaar
na haar Franse Karremans-lessen nog
steeds zijn almaar dreunende kreten in
haar hoofd zitten. „Du, de la, de V en
des ervoor in het Frans is niks ervoor in
het Nederlands!!", was wel de bekend
ste als het ging om het aanleren van het
gebruik van lidwoorden.
Veel leerlingen van nu zullen het gemis
aan Franse taalkunde zeker voelen. Met
steenkolen-Frans kom je in het land
van du vin, du pain et du Boursin niet
zo ver. Brood en beleg bestellen in een
winkel in zo'n prachtig stadje bij de Loi
re eindigt vaak in een klein drama. ,,Ik
wil jambon. Non, niet die, die andere.
Nee, die rechtse daar, wat is rechts ook
alweer?" Gauw de toevlucht zoeken tot
het Engels, pakt niet bij echte Fransen.
Ze veinzen dan spontaan een banaan in
hun oor. De Alliance Frangaise vaart
wel bij spijtoptanten.
Frans is volgens Jacobs niet alleen een
mooie taal en niet alleen handig voor op
vakantie. Het is ook de taal van de Bel
gen, de Luxemburgers en de Zwitsers
en bewoners van exotische oorden. Ken
nis van het Frans geeft toegang tot an
dermans cultureel gedachtegoed en wel
licht het vooruitzicht op een interessan
te baan, het ware leven als een God in
Frankrijk.
Jacobs dringt er bij ouders dan ook op
aan actie te ondernemen als Frans het
ondergeschoven kindje dreigt te wor
den op school. Engels is volgens haar
niet genoeg voor het Europa van nu en
van morgen. Het verdwijnen van de
Franse taal; c'est mourir un peu.
Shi
door René Hoonhorst
TERNEUZEN - Zo'n 25 inwo
ners van de gemeente Temeuzen
begonnen deze week aan hun
missie om het naleven van be
paalde waarden en normen
weer gemeengoed te maken in
de grootste gemeente van Zee
land.
De enthousiastelingen uit vele
plaatsen in de gemeente inventa
riseren eerst welke waarden en
normen nastrevenswaardig zijn.
Daarna zullen ze proberen om
hun medeburgers weer vrijwil
lig in de pas te laten lopen. Niet
om als fatsoensrakkers iedereen
in een keurslijf te dwingen,
maar om wat meer 'sociale cohe
sie' te creëren en vooral om het
toenemende onveiligheidsgevoel
terug te dringen.
Raadslid G. van den Berg-van
Dijk van de ChristenUnie is één
van de vier gemeenteraadsleden
die de werkgroepleden bege
leidt. „De voltallige gemeente
raad heeft in het beleidspro
gramma opgenomen dat mensen
op een wat respectvollere wijze
met elkaar moeten omgaan. Als
iedereen zich aan bepaalde
waarden en normen houdt,
wordt het leven voor iedereen
vanzelf wat aangenamer."
Van den Berg benadrukt dat de
vier raadsleden zich niet be
moeien met de inhoud van de
discussies en de planuitwerking
van de werkgroepleden. „Het is
juist de bedoeling om het geheel
uit de politiek te houden. De he
le raad hecht aan handhaving
van bepaalde omgangsvormen,
zodat partijen het niet moeten
willen gebruiken om politiek te
scoren."
De vrijwilligers, afkomstig uit
verschillende woonplaatsen en
met uiteenlopende sociale en
maatschappelijke achtergron
den, trekken hun eigen plan en
hopen tegen de zomer een rap
port aan de gemeenteraad te pre
senteren. De raadsleden willen
in de vergadering van juli, vlak
voor het zomerreces, discusaL
ren over de wegen die he: 5
p* nis
ject vervolgens kan inslaan 7j
tevoren heeft de raad meer a
ta al vastgesteld dat het toèki Hde
stige beleid op vier pijlers Lu
rusten. Het stellen van non* i»
het handhaven van die nor®» 91
een actieve aanpak in wi;kaa 5*
dorpenen toerusting vang
nen en individuele burgers,
De bijna 25 vrijwilligers-1
mensen kunnen zich via e-nai
adres waardenennormen& -,ur
neuzen.nl aanmelden - zoeta ';'a|
in kleine groepjes eerst uit JL,
ke omgangsvormen ze zelf jfc *V
aal vinden en hoe dat
jtenti
maQ
SCOL
r.e
drag in woonwijken kanv-j
ingevoerd en op scholen
worden gedoceerd.
„We weten dat nog meer n
sen geïnteresseerd zijn in
project en hopen dat er snelea
sneeuwbaleffect plaatsvindt. An
dere gemeenten hebben veel» iq.
langstelling voor ons initial
Zo vroegen vertegenwoordig ha
van enkele Goese partijen ca
om hen op de hoogte te houis ©D
van de vorderingen en result}. [(rafl
ten van het project."
J
I de
VLISSINGEN - Het Zeeuw» L
ritiem Muzeeum in Vlissinga
heeft met zeven andere projec-E
ten de eerste selectie doorsl
van de prijs van het bouwft
Vitaal monument 2004.
Bouwfonds en de Stichl
Open Monumentendag wö
met de prijs hun waardennga
ten voor initiatieven waarbij m
numenten een nieuwe k
ben gekregen.
In totaal zijn bijna honderd pre
jecten zijn voor de prijs ar
meld.
De jury kiest 19 april dnepn ;a
jecten en wijst spoedig daan
de winnaar aan.
)m 2(
«m ,d
door Carla van de Merbel
Het boek Meneer Ibrahim en
de bloemen van de koran
telt slechts 94 pagina's en is ook
nog eens uitgevoerd in een
groot lettertype. Na drie kwar
tier lezen is het uit/ Maar in die
drie kwartier trakteert Eric-Em-
manuel Schmitt (1960) op een
mooie ervaring: het verhaal
over de bijzondere vriendschap
tussen het joodse jongetje Mo-
zes en de oude Arabische krui
denier meneer Ibrahim. Het is
een verhaal waarin familieban
den en religieverschillen wor
den overstegen.
Er zit vaart in het boek. In
slechts enkele zinnen weet
Schmitt veel te vertellen. Het
verhaal speelt zich af in de rue
Bleue, een joodse straat in het
Parijs van de jaren zestig. Mo-
zes is, als het verhaal begint, elf
jaar oud. Hij heeft het niet mak
kelijk. Zijn moeder heeft hem
na zijn geboorte in de steek gela
len en hij groeit op bij zijn ver
bitterde vader, die geen aan
dacht voor hem heeft. Mozes
moet overal voor zorgen, voor
de was, de boodschappen en het
eten. Hij wil dat zijn vader van
hem houdt, maar wordt keer op
keer teleurgesteld.
Nee, Mozes heeft geen leuk le
ven. En toch, als je zijn verhaal
leest, is het eerder vertederend
en komisch dan dat het verdrie
tig stemt Mozes slaat zich er
wel doorheen, met zijn humor.
Zijn bezoeken aan de hoeren
helpen ongetwijfeld. Gelukkig
is er ook meneer Ibrahim, de
kruidenier in de straat, waar
Mozes boodschappen doet.
Langzaamaan ontstaat een bij
zondere vriendschap tussen de
twee. Steeds vaker is Momo, zo
als meneer Ibrahim Mozes
noemt, in de kruidenierswinkel
te vinden. Meneer Ibrahim is
als een vader voor hem. Hij be-
Eric-Emmanuel Schmitt
De Boekenweek, die vandaag eindigt, richt de schijnwer
per op Frankrijk. Hoeveel weten we eigenlijk van de heden
daagse Franse literatuur? Voor veel mensen houdt die op
bij Simone de Beauvoir, Albert Camus, Jean-Paid Sartre en
Frangoise Sagan. In een dagelijkse serie belicht de PZC de
Franse literatuur van nu Tien PZC-redacteuren geven hun
indruk van een recent vertaalde Franse roman. Vandaag, in
de tiende en laatste aflevering. Meneer Ibrahim en de bloe
men van de koran van Eric-Emmanuel Schmitt.
antwoordt zijn vragen en geeft
hem aandacht en wijze raad
'Hoe lukt u dat toch, meneer
Ibrahim, om gelukkig te zijn?'
Ik weet wat er in mijn koran
staat.' 'Misschien moet ik uw ko
ran maar eens inpikken Ook al
hoor je dat met te doen als je
joods bent.' 'Ach Momo, wat
zegt dat nou, joods zijn?' 'Weet
ik veel. Voor mijn vader bete
kent het de hele dag somber
zijn. Voor mij... is het alleen
maar iets waardoor ik niet iets
anders kan zijn.'
Meneer Ibrahim neemt Momo
met de auto mee op reis naar
zijn 'land van de Vruchtbare
Maansikkel'. Duizenden kilome
ters, door Europa en het Mid
den-Oosten. Momo rijdt, me
neer Ibrahim vertelt. 'Dat was
voor mij de weg van Parijs naar
Istanbul. Europa heb ik met ge
zien, maar gehoord.' In Grieken
land zegt meneer Ibrahim:
'Stop even Ruik je het? Het
ruikt hier naar geluk. De men
sen staan stil, ze nemen de tijd
om ons voorbij te zien rijden, ze
ademen het leven in. Weet je,
Momo, ik heb mijn hele leven
hard gewerkt, maar ik heb ten
minste kalm aan gedaan... Alles
kalm aan doen, dat is het ge
heim van geluk. Wat wil jij la
ter worden?'
Aan het eind van de reis sterft
meneer Ibrahim Terug in Parijs
ontdekt Momo dat 'zijn vader'
overal in heeft voorzien Momo
erft zijn geld, zijn kruideniers
winkel en zijn koran. 'En nu, nu
ben ik Momo, die van de kruide
nierswinkel in de rue Bleue, de
rue Bleue die niet blauw is.
Voor iedereen ben ik de Arabier
van de hoek.'
Eric-Emmanuel Schmitt Meneer
Ibrahim en de bloemen van de ko
ran, vertaald door Eef Gratama,
uitgeverij Atlas. Zie www.pzc.nl
voor een speciale boekenweekpagi-
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - Het vijfde pia
noconcert van Beethoven en de
vierde symfonie van Brahms
zijn grote orkeststukken die niet
elke dag in Zeeland worden uit
gevoerd. Of liever: vrijwel nooit.
Dat maakt het concert van van
avond in de Vlissingse Sint Ja-
cobskerk bijzonder. De Nord-
westdeutsche Philharmonie
speelt beide stukken met in het
eerstgenoemde de gerenommeer
de pianist Derek Han als solist.
Het concert past in de concertse
rie die Uit in Vlissingen organi
seert met Concertmanagement
Rob Groen. Vijf keer per jaar
vinden tournees plaats van gro
te buitenlandse gezelschappen
die behalve de Sint Jacobskerk
bijvoorbeeld ook het Amster
damse Concertgebouw aandoen.
Het concert van vanavond staat
in het teken van de Hoogduitse
Romantiek.
Voor de Amerikaanse pianist De-
rek Han is het niet de eerste ken
nismaking met de Jacobskerk.
Anderhalf jaar geleden speelde
hij daar samen met het Slovak
Sinfonietta uit Slowakije. Han
is een virtuoos pianist met een
groot aantal cd-titels op zijn
naam. Hij heeft bijvoorbeeld al
le pianoconcerten van Mozart
en Haydn opgenomen. Het vijf
de pianoconcert van Beethoven,
dat vanavond op het program
ma staat, nam hij met een ander
Duits orkest - het Berliner Sym-
foniker - live op in het Amster
damse Concertgebouw.
Het vijfde pianoconcert van
Beethoven stamt uit diens zoge
naamde tweede periode, toen
zijn muziek evolueerde in de
richting van monumentaliteit,
expressieve geladenheid en con
trasterende thema's, zoals de
handboeken vermelden. Wie eer
gisteren en gisteren in Middel
burg heeft genoten van Brahms
dubbelconcert voor viool en cel
lo door het Zeeuws Orkest, kan
vanavond zijn vierde symfonie
meepikken.
Anderen moeten misschien kie
zen, omdat het Zeeuws Orkest
het stuk vanavond nog eens
speelt in Goes.
Brahms schreef vier symfonie
ën. Zijn eerste kreeg de bijnaam
Beethovens tiende, omdat
Brahms duidelijk door zijn be
roemde voorganger was beïn
vloed. Vatte hij dat eerst op als
eën compliment, later stodi
hij zich eraan. De vierde sw> ar
nie van Brahms is op en topbL
mantiek, hoewel hij zich dkii
ook schatplichtig toont aar i g
traditie van de oude muziek.
Het concert wordt vanavond gi l
dirigeerd door Toshiyuki Kami»
Aanvang: 20.15 uur.
De Amerikaanse pianist Derek Han speelt vanavond in de Vlissing
se Sint Jacobskerk het vijfde pianoconcert van Beethoven.
(advertentie)
Fauteuil HSE691 van Rolf Benz
in leder, excl. voetenbank. normaal 1.595,-
Jubileumprijs 1.099,-
Fauteuil HSE418 van Rolf Benz
in leder, normaal 1.295,-
Jubileumprijs 999,-
Deze aanbiedingen zijn geldig tot 1 mei 2004.
SieMatic keukenstodio 1e verdieping. Bezoek ons ook op internet: www.pot-axel.nJ
pot
100
|A X E L|
'AAR
MIDDELBURG. Concertzaal
Het Zeeuws Orkest, o.l.v.Joan
Berkhemer. Liza Ferschtman,
viool; Dmitri Ferschtman, cello;
werken van Weber, Brahms en
Schumann.
door Arie Karreman
Het Zeeuws orkest was don
derdagavond goed op dreef
in de concertzaal van Middel
burg. Een fraai programma en
vooral zeer muzikaal en dyna
misch.
Het programma begon met de
ouverture voor de opera 'Obe-
ron'. Een prachtig geïnstrumen
teerd werk waarin de hoorn
opent en waarna de strijkers
met virtuoze loopjes de span
ning verder opvoeren. Een fris
stuk muziek met een triomfante
lijk slot.
Het orkest speelde alle snelle
passages perfect en was zeer ex
pressief in de langzame delen.
Mooie blazerspartijen, al is het
hoge koper in deze vrij directe
akoestiek wel erg sterk.
Centraal in dit programma
stond Brahms' meesterwerk,
dubbelconcert voor viool en cel
lo. Een werk dat waarschijnlijk
nooit was gecomponeerd als hij
niet bevriend was geweest met
de beroemde violist Joseph
Joachim Het stuk ging in pre
mière in 1887.
De cello opent als een recitatief,
waarna de viool aan de beurt is.
Dan opent het orkest met het
drietonige thema en volgt een
prachige ontwikkeling waarin
viool en cello soleren in een
fraaie dialoog met het orkest.
Het werk is vol van bijzonder
mooie harmonische vondsten en
fraai lijnenspel.
Het orkest volgde perfec:
zeer verfijnd en was evenals i
solisten zeer expressief. Over!
solisten niets dan lof. Deze si
voering neemt een belangr.i
plaats in tussen de vele te
rnes die er al van dit stuk zn
Vader en dochter Ferschtrca
hadden een prachtige toon
vulden elkaar perfect aan
zeer zuiver en meeslepend spd
Dan komt dat ontroerende k
dante waarin viool en cd
unisono beginnen. Dat was ed
genieten. Vol emotie brachta
de solisten dit ten gehore en ia
spireerden het orkest. Het a
dante gaat over in een virtw
finale. Een zeer boeiende vtfy
king met een pluim voor sw
ten maar ook voor het orkest
Na de pauze de Rheinische 5p
fonie van Schumann, gein.1?
reerd door de Rijn in zijn ntö
we woonplaats Düsseldoi
Vooral de opening van dit
vind ik altijd indrukwekka
Feestelijk en groots werd
door het orkest neergezet.
Via een Scherzo waannde.^
kers met altijd synchroon8
ren, volgt een zeer
melodie
deel en in het plechtige vier
deel komen de trombones ai
bod met een koraalachtige
zet Een opeenstapeling^
koorden, waardoor een by
monumentale orgelklank
staat. Dan volgt het in
deel, weliswaar iets romn^
in de vele accentverschuiving?
maar groeiend naar een tnoa
fantelijk slot.
Het Zeeuws Orkest kan ten.
zien op een zeer ges^
uivoering in een unieke conctf
zaal. Het is een aanrader
avond naar de Grote
Goes te gaan waar dit progj3
ma nog eens gespeeld word
