Syndroom bedreigt Irak-gangers
Bestrijden terreur weinig efficiënt
PZC
Thuiszorg wordt gunst
PZC
Democraten: Bush-kamp loog 237 keer
1*5»
Marinebouw
Amerikanen proberen herhaling problemen Vietnam-veteranen te voorkomen
te gast
ie
NH
18 maart 1954
n(
-
donderdag 18 maart 2004
door Ans Bouwmans
Harold Kudler van de Com
missie voor Posttrauma
tisch Stress Syndroom op het
Amerikaanse ministerie van Ve
teranenzaken bezocht vorig jaar
het Walter Reed Army Medical
Center, waar gewonden uit Irak
worden opgevangen. Hij vroeg
de medische staf wat hij voor
hen kon betekenen. Zorgen dat
de erewacht niet langer om vier
uur 's middags het kanon af
schiet, zeiden ze. Het kostte hen
elke dag een half uur om de pa
tiënten vervolgens te kalmeren.
Kudler kreeg tijdens zijn bezoek
te horen dat 40 procent van de
patiënten in het militair hospi
taal in Washington drie maan
den na opname symptomen ver
toonden van posttraumatisch
stress syndroom (PTSS): fobie
ën, angsten, communicatiepro
blemen, slaapstoornissen of an
dere klachten, veroorzaakt door
een schokkende ervaring. De pa
tiënten schrokken niet alleen
van luide knallen, verschillende
van hen weigerden ook om bui
ten op het gras te lopen, zo bang
waren ze voor landmijnen.
Psychische problemen zijn een
toenemend probleem onder
Irak-gangers, aldus Kudler, die
elke oud-militair na drie maan
den wil testen. De VS bereiden
zich voor op een nieuwe stroom
militairen die lijden aan PTSS,
De komende maanden gaan zo'n
130.000 in Irak gelegerde Ameri
kaanse militairen naar huis bij
een troepenwisseling Politici en
psychologen vrezen voor herha
ling van de ervaringen met de
Vietnam-veteranen. Van hen
raakten drie op de tien na terug
keer getraumatiseerd.
Psychiater Kudler sprak on
langs op een speciale hoorzit
ting die was belegd door een par
lementaire commissie van het
Huis van Afgevaardigden. De
problemen van de uit Vietnam
teruggekeerde veteranen wer
den lang onderschat (de oud-mi
litairen hadden 'karakterproble-
De problemen van de Amerikaanse militairen die aan de oorlog in Vietnam deelnamen werden onderschat. De Amerikanen proberen daar
lering uit te trekken voor de militairen die uit Irak terugkeren. foto EPA
men') maar daarvan is nu geen
sprake. De ministeries van De
fensie en Veteranenzaken wer
ken samen. Er is aandacht voor
preventie en de strijdkrachten
proberen psychische problemen
door acute stress (door betrok
kenheid bij of schuldgevoel over
dood of verminking) tijdig te on
derkennen om te voorkomen dat
ze chronisch worden.
Toen afgelopen zomer het aan
tal zelfmoorden onder militai
ren in Irak - 23 - ineens omhoog
ging, werd er onmiddellijk een
team naar Bagdad gestuurd om
onderzoek te doen. Veel cijfers
over posttraumatische stress ver
oorzaakt door de uitzending
naar Irak zijn er niet. De krant
Washington Post meldde in fe
bruari dat het leger vorig jaar
bijna zeshonderd militairen uit
Irak naar psychiatrische klinie
ken had gestuurd.
Topambtenaar Roswell van het
departement van Veteranenza
ken zei vorige week dat zijn mi
nisterie medische hulp biedt
aan 1927 Irak-veteranen met
geestelijke problemen. Bij onge
veer eenvijfde was posttrauma
tisch stress syndroom vastge
steld. Het totale aantal oud-mili
tairen met PTSS wordt geschat
op ongeveer 180.000.
Niet iedereen is er zeker van dat
van onze redactie buitenland
De Amerikaanse president
George Bush en zijn vier
hoogste adviseurs hebben het
publiek 237 keer een misleiden
de verklaring voorgeschoteld
over de bedreiging die Irak zou
vormen voor de VS. Dat zeggen
de Democraten in het Huis van
Afgevaardigden in een rapport
dat zij gisteren indienden.
Het rapport is samengesteld
door de Democratische leden
van de commissie voor bestuur
lijke vernieuwing. Zij onder
zochten verklaringen van de pre
sident, vice-president Dick Che
ney, minister Donald Rumsfeld
van Defensie, minister Colin Po
well van Buitenlandse Zaken en
nationaal veiligheidsadviseur
Condoleezza Rice.
De vijf bewindslieden beweer
den voorafgaand aan de oorlog
in Irak herhaaldelijk dat dat
land nog altijd beschikte over
massavernietigingswapens die
ook voor de VS een bedreiging
vormden. De meeste van deze
161 verklaringen waren mislei
dend omdat zij twijfels van de
veiligheidsdiensten verzwegen
en zekerheid voorwendden die
er helemaal niet was, zo stellen
de Democraten.
Ook na het begin van de vijan
digheden m Irak betrapten de
Democraten Bush en zijn naaste
medewerkers nog 76 keer op een
in hun ogen misleidende verkla
ring die de oorlog moest recht
vaardigen.
Volgens het rapport begon de
door Léon Phernambucq
Het besturen van een zorgor
ganisatie als Zorgstroom is
geen kleinigheid. Een betrekke
lijk nieuw fenomeen dient zich
aan. Er moet meer marktwer
king komen; in de zorg. Daar ver
wacht de politiek veel van: de
cliënt kan echt' kiezen bij welke
organisatie hij de zorg 'in
koopt'. de kosten zullen dalen
omdat er een tarievenslag komt
én er zou een stimulans zijn
voor zorgvernieuwing. Boven
dien zou de kwaliteit van de
zorg verder verbeteren en de bu
reaucratie zou minder worden.
Deze signalen hoor je allemaal
uit Den Haag. Anderzijds bena
drukt, met name gedeputeerde
Van Heukelom, dat concurren
tie in Zeeland slecht is. Er moet
veel eerder samengewerkt wor
den tussen instellingen. Geza
menlijk goede, kwaliteitszorg
realiseren op basis van afspra
ken tussen alle betrokkenen. De
Nederlandse Mededingingsauto
riteit (NMa) keert zich daar
weer tegen. Alle gedragingen
van ondernemingen die concur
rentie beperken zijn verboden,
tenzij ontheffing is verleend. De
NMa moet er ook voor zorgen
dat er geen misbruik wordt ge
maakt van economische machts
posities.
Met al deze tegengestelde signa
len is het moeilijk je strategi
sche positie te bepalen. Voor
Zorgstroom spelen de concrete
vragen: moeten we meer samen
werken met andere zorgaanbie
ders met het doel, concurrentie
in de toekomst te voorkomen óf
moeten we - met hetzelfde doel
- andere zorgorganisaties bena
deren om fusiemogelijkheden te
onderzoeken? Of moeten we
juist volop de concurrentieslag
in? Aan alle drie de opties kle
ven voor- en nadelen. Mensen
die zorg behoeven moeten wat
te kiezen hebben. Anderzijds
veranderen klanten zelden be
wust van zorgaanbieder. Als je
als zorgorganisatie je manage-
mentaandacht richt op het zo
goed mogelijk helpen van de
klanten, dan is daar toch ook
niets mis mee.
Vanaf 2006 treedt de Wet Maat
schappelijke Zorg (WMZ) in
werking. De huishoudelijke
zorg die veel van onze klanten
ontvangen gaat dan over naai
de gemeenten. Nu is de huishou
delijke zorg nog een recht, neer
gelegd in de AWBZ (Algemene
Wet Bijzondere Ziektekosten).
Het wordt, als onderdeel van de
WMZ, een gunst De gemeenten
zijn dan verantwoordelijk voor
uitvoering van de Wet Maat
schappelijke Zorg.
Dit doet denken aan de invoe
ring van de Wet Voorzieningen
Gehandicapten (WVG) in 1994.
Toen kregen de gemeenten de
opdracht en de verantwoorde
lijkheid de WVG uit te voeren.
De daarvoor bestemde extra fi
nanciële bijdrage voor het Ge
meentefonds schoot echter te
kort om alle aanvragen te hono
reren. Er ontstonden grote ver
schillen per gemeente tussen
wat wel en wat niet werd ver
strekt.
Ook de eigen bijdragen liepen
sterk uiteen. Dit valt de gemeen
ten nauwelijks te verwijten,
maar het gevolg was wel dat de
WVG wordt uitgekleed. De
WVG wordt overigens ook on
derdeel van de Wet Maatschap
pelijke Zorg.
Gesol
Ik verwacht dat er met de WMZ
hetzelfde gebeurt als met de
WVG. Ook nu krijgen de ge
meenten te weinig geld om alle
aanvragen te kunnen honore
ren. Ze zullen ook - via verplich
te Europese aanbesteding - huis
houdelijke zorg inkopen bij het
bedrijf of de instelling die tegen
de laagste tarieven aanbiedt.
Kwaliteitseisen zullen nauwe
lijks worden gesteld. Blijft er
dan nog wat te kiezen voor een
cliënt? Ik denk het niet. Er zal
een stevige prijsdruk komen, die
te vergelijken is met de super-
Wie even nadenkt over de gruwelij
ke terroristische aanslagen in
Madrid zal zich realiseren dat hel
spoorwegverkeer niet afdoende valt te
beveiligen. Stations zijn naar alle kan
ten open. het aantal mstappunten is
groot en het aantal reizigers is reusach
tig. Het aantal treinreizigers is in Euro
pa dertig maal zo groot als het aantal
luchtreizigers.
De reactie van de Nederlandse regering
op de gebeurtenissen in Spanje was
enerzijds realistisch, maar probeerde
anderzijds toch te suggereren dat er
misschien iets aan te doen viel. De mi
nisteries van Binnenlandse Zaken en
Justitie zullen analyseren hoe het met
de veiligheid van trein- en busstations
is gesteld, hoewel van een 'verhoogde
dreiging' geen sprake is. Daarna zullen
extra maatregelen worden genomen,
die niet nader werden aangeduid, maar
die zullen aanslagen in de toekomst
niet uitsluiten. Volgens de minister van
Binnenlandse Zaken ging het vooral
om grotere waakzaamheid, zodat „de
dreiging wat meer tussen de oren van
de mensen gaat zitten".
Als het inderdaad zo is dat het spoor
wegverkeer niet te beveiligen valt, zijn
alle maatregelen zinloos. Dan moet er
vooral voor gewaakt worden dat er niet
allerlei symbolische maatregelen wor
den genomen die veel geld kosten zon
der dat ze de veiligheid vergroten. Het
is ook maar de vraag of de mensen het
terrorisme wat meer tussen hun oren
moeten stoppen Dat zou makkelijk
kunnen leiden tot die traditionele
kwaal: de mens lijdt het meest door het
lijden dat hij vreest maar dat hoogst
zelden op komt dagen. De kans dat ie
mand om het leven komt bij een terro
ristische aanslag is nog steeds verwaar
loosbaar klein.
Naar aanleiding van de aanslagen in
Madrid kwamen diverse gezagsdragers
en deskundigen weer met voorspellin
gen die klaarblijkelijk niet apocalyp
tisch genoeg kunnen zijn De aanslagen
zouden de voorbode zijn van het 'mega-
terrorisme' van de toekomst en natuur
lijk werd er weer op sonore toon be
weerd dat de Derde Wereldoorlog daad
werkelijk gaande is.
Dezelfde zwaarwichtige nonsens die
we in de weken na 11 september 2001
te horen kregen. Vergeleken met de el
lende en het aantal doden van de Eer
ste en Tweede Wereldoorlog is het terro
risme en de bestrijding daarvan niet
meer dan een marginale ergernis. Te
gen de achtergrond van de vreselijke
voorspellingen die naar aanleiding van
11 september 2001 werden gedaan, is
het aantal terroristische aanslagen se
dertdien verhoudingsgewijs klein ge
weest. De deskundigen zouden er ver
standig aan doen de betrouwbaarheid
van hun voorspellingen te vergroten,
als zij graag serieus willen worden ge
nomen.
Het grootste gevaar dat West-Europa
en de VS bedreigt, daarin hebben de
deskundigen ongetwijfeld gelijk, is dat
de terroristen de hand weten te leggen
op een nucleair wapen. In dat geval
kan een aanslag immers honderddui
zenden doden veroorzaken. Hoe groot
deze kans is, weet niemand. Opmerke
lijk is echter dat niet alle denkbare
moeite wordt gedaan om die kans tot
een minimum te beperken. De grootste
voorraden plutonium en verrijkt ura
nium, de grondstoffen waarmee een nu
cleair wapen kan worden gemaakt, be
vinden zich in Rusland.
Die voorraden worden niet altijd even
zorgvuldig beheerd. In 1991 zijn de VS
en Rusland begonnen met een gezamen
lijk programma om deze voorraden be
ter te beheren en het plutonium en ura
nium ongeschikt te maken voor ge
bruik in wapens. De VS dragen echter
veel minder bij aan dit programma dan
zij hebben beloofd en dan noodzakelijk
zou zijn.
Deze merkwaardige gang van zaken is
deel van een groter patroon Aan maat
regelen die van grote praktische waar
de kunnen zijn in de strijd tegen het ter
rorisme wordt te weinig geld uitgege
ven of zij worden zelfs volledig veron
achtzaamd, Tegelijkertijd worden er
tientallen of zelfs honderden miljarden
dollars gespendeerd aan zaken die aan
de wisseling van de wacht in
Irak een golf psychiatrische pa
tiënten zal opleveren. Sally Sa-
tel, een psychiater uit Washing
ton die ook verbonden is aan de
conservatieve denktank AEI.
denkt dat de uitkomst van de
studie naar PTSS onder Viet
nam-veteranen (30 procent) veel
te hoog is.
Patel meent dat met name troe
pen in gevechtseenheden (vol
gens haar minder dan eenzesde
van de uitgezondenen) het syn
droom kunnen oplopen. Ze zegt
dat ervoor gewaakt moet wor
den dat veteranen zichzelf een
slachtofferrol aanmeten en
wijst op de 'aantrekkelijke'
maanduitkering voor veteranen
met PTSS (2000 tot 3000 dollar
netto).
Stigma
Volgens verschillende experts
rust er onder (oud-)militairen
echter een flink stigma op psy
chische problemen. Sommigen
vinden het daarom gemakkelij
ker naar een aalmoezenier te
stappen. Luitenant Charles Hod
ges, kapelaan bij het Korps Ma
riniers: „Schaamte, onzekerheid
en een gevoel van isolatie kun
nen oorlogsstress verergeren.
De eerste stap naar een aalmoe
zenier is vaak de eerste stap
naar herstel." GPD
jroru
IASH1
tiaar i
Washin
OfflZ
fiard'!
"ederland heeft nog één zelf scheppende *ocht
«r ja
ss
misleidingscampagne op 17
maart 2002. toen Cheney over
het Iraakse regime zei: ..We we
ten dat ze chemische en biologi
sche wapens hebben."
Een woordvoerder van het Wit
te Huis wilde met in detail op
de zaak ingaan. Hij zei nog geen
kennis te hebben genomen van
de inhoud van het rapport. Wel
zei hij dat de verklaringen van
de president en zijn adviseurs al
tijd nauwkeurige afspiegelingen
zijn geweest van de beschikbare
inlichtingen. ANP/RTR
fensie-industrie, de marinebouw. Hetnier
houd van deze bedrijfstak is van groot be-
lang voor de Nederlandse economie, heeft de
ting Nederland Maritiem Land vastgesteld in
deze week gepresenteerde studie.
Het marinebouwcluster, met de Koninklijke
de Groep (KSG) in Vlissingen en Thales Nel
land (het vroegere Hollandse Signaal) in
als belangrijkste onderdelen, zit echter met
probleem. In elk geval tot 2012 heeft de Koning
ke Marine geen nieuwe fregatten nodig. De orfe.
stroom valt droog. Of het ministerie van Defgj;
moet een voorstel uit de sector volgen en besluit-- tflBO
twee extra M-fregatten af te stoten en te ven-,
gen door vier korvetten, die beter zijn
voor kustwachttaken.
De studie van Nederland Maritiem Land laat zij
dat dit plan veel voordelen heeft. Een bij uitsteki
novatieve bedrijfstak kan overeind blijven ent
eindelijk is de schatkist daar zelfs bij gebaat L nu
belangrijk deel van de koopsom vloeit via belast
gen terug. Als het Nederlandse marinebouwcL ffC(
ter omvalt, kost dat banen. En buitenlandsem
neschepen zijn fors duurder in aanschaf.
Dit verhaal klinkt aannemelijk. Alleen, Defem
heeft geen geld. Het marinebouwcluster wildikCén
dervangen door de korvetten voor te financii
De Tweede Kamer voelt daar wel voor. Later
jaar moet duidelijk worden of Defensie die mera
deelt. In het verleden heeft de rijksoverheid:
heel veel voor over gehad om een eigen marine-s
dustrie te behouden. Damen Shipyards
KSG van de staat kopen voor één gulden en krejnalt
nog eens zo'n vijfenveertig miljoen euro mee
de uitgeholde vermogenspositie te versterkend p
de verkoop van het Schelde-terrein in de Vlisa
se binnenstad incasseert het bedrijf bovenc
ruim dertig miljoen euro van de gemeente Vlisa
gen
De KSG is al met al flink in de watten gelegd. D&te
schept ook verplichtingen, vooral als het gaat
behoud van werkgelegenheid in Vlissingen.
wegsluizen van werk naar een Roemeense D 'v
men-werf. zoals is gebeurd met de bouw van to jj
hydrografische opnemingsvaartuigen voor de h
ninklijke Marine, komt dan wrang over. AlsDeiö gist
sie besluit korvetten te laten bouwen, zou hei rzet
KSG sieren de bulk van dat werk in Vlissingen] ont
laten verrichten. Kte
NEERGESTORT - Een straal
jager van de vliegbasis Soester-
berg is gistermiddag in het IJs-
selmeer gestort. De beide inzit
tenden kwamen om het leven.
De straaljager kwam ongeveer
tien kilometer ten noordoosten
van het gemaal Lovinck te Har
derwijk in het meer neer. Het
ongeluk werd pas bekend toen
de schippers van een vracht
boot het lijk van een van de
vliegers aan wal brachten.
DELTAPLAN - Het Zeeuws
provinciebestuur juicht het
Deltaplan van harte toe. maar
is wel bang dat de oester- en
mosselcultuur in Zeeland ten
IZA
de
onder zullen gaan Dat zef
commissaris van de koi 'ri
jhr. mr. A.F.C. de Casembi
in een reactie. Aan de anda 1
kant biedt het plan nieuweotf
wikkelingsmogelijkheden vw
de provincie, verwacht de cc
missaris.
STRANDING - De I
de Scheepvaart stelt een ow»,.
zoek in naar de stranding
een caisson in de Roompot, t
juli vorig jaar. De caisson vi
bedoeld om het gat in de d>
bij de Schelphoek te dicht
Het gevaarte is na de sü»
ding gescheurd en verloren^
gaan.
Hel overdragen van de verantwoordelijkheid voor de thuiszorg naar de gemeenten zal slecht uitpakken
voor de cliënten. foto Phil Nijhuis/GPD
markloorlog. Zorgaanbieders lo
pen elkaar dan voor de voeten
om te mogen 'leveren'. Is dat
wat we willen? Gaat er zo niet
heel veel verloren? Ik vrees van
wel. Wanneer houdt het gesol
met de thuiszorg eens op?
Léon Phernambucq is bestuurs
voorzitter van Zorgstroom
de veiligheid van de VS en de rest van
de wereld niets bijdragen. Het meest in
het oog springende voorbeeld is natuur
lijk de aanval op en bezetting van Irak.
Die onderneming is aan de wereld ver
kocht in het kader van de strijd tegen
het terrorisme. Saddam Hoessein zou
contacten onderhouden met terroristen
en hij zou massavernietigingswapens
hebben. Die combinatie zou een directe
bedreiging voor de VS en de rest van de
wereld vormen.
Dat die beschuldigingen op zijn minst
dubieus waren, kon de Amerikaanse re
gering weten. In feite heeft zij de zoge
naamde oorlog tegen het terrorisme wil
lens en wetens misbruikt om de mondia
le hegemonie van de VS te onderstre
pen,
De honderden miljarden dollars voor
het Iraakse avontuur hadden heel wat
beter besteed kunnen worden aan de
beveiliging van de Amerikaanse havens
en particuliere vliegvelden, waaraan
nu veel te weinig wordt besteed.
Dergelijke zaken zijn echter, evenals
een veilig beheer van de Russische voor
raden nucleair materiaal, niet spectacu
lair genoeg om de aandacht van deze
Amerikaanse regering te trekken.
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationpark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern '"pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel (0111)454647
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
(bi) acceptgirobetaling geldt ew
toeslag)
per maand: 19,45
per kwartaal: 56,60
per jaar: €217.00
Voor toezending per post geldt w
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maandvW
het einde van de betaalperiode.
PZC. t.a.v. lezersservice.
Postbus 31.4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,20
zaterdag: 1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6% Bin
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties.
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig de
Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens deFe9t®
voor het Advertentiewezen
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (klernV*-
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Internet: www.pzc.nl/advertw*
Auteursrechten voorbehouden rwj»-
Uitgovcrii Provinciale Zeeuwse Courant BV is oon onderdeel van hel Wegener-conc«* J*
i ons verstrekte gegevens hebben wi) opgenomen in oon bestand dal wordt L,
lit schrifteli|k mekWniW
Behoort tot WGGGNGR
