Toeristen slecht voor natuur
PZC
Oude Sluis serveert Oosterschelde met zorg
Eco
-toerisme groeiend
factie: 0113-315680
Sos31.«MAAGoes
Ksntie-explo'la'161
Se Midden-Zeeland: 0113-315520;
"Swïnderen: 0114-372770;
iSS'-020-4562500
woensdag 10 maart 2004
Zwemmen met
dolfijnen is erg
in trek bij eco-
toeristen.
Helaas maakt
deze 'ervaring'
de vissen
behoorlijk
neurotisch.
Foto GPD
Leeuwen in safariparken worden vaak door toeristen gehinderd bij de
jacht Foto Javier Gomez-Garcia
dat de dieren 'steeds opgewon
dener' worden als er toeristen
boten in de buurt zijn. Ze rus
ten nog maar een half procent
van de tijd als er drie of meer
boten in de buurt zijn, tegen
68 procent in de aanwezigheid
van een enkel onderzoeks-
schip.
Bij dolfijnen in de buurt van
Schotland is hetzelfde ver
schijnsel waargenomen. De Ca
nadese bioloog Gordon Hastie
zegt te vrezen dat de opwin
ding die de toeristenboten bij
de dolfijnen teweegbrengt er
voor kan zorgen dat de dieren
te moe zijn om genoeg tijd te
besteden aan elkaar en aan de
jacht.
Volgens New Scientist onder
mijnen zulke conclusies de
veronderstelling dat eco-toeris-
me een ecologisch duurzame
activiteit kan zijn. De gevolgen
kunnen trouwens ook voor
mensen gevaarlijk zijn. Elk
jaar bezoeken bijvoorbeeld
meer dan 350.000 toeristen
Fraser Island voor de kust van
Queensland, in Australië, in de
hoop een glimp op te vangen
van de talrijke dingp's (wilde
honden) op het eiland.
In april 2001 leidde die
nieuwsgierigheid tot een trage
die toen twee dingo's een ne
genjarig jongetje aanvielen en
doodden. In een poging verde
re aanvallen te verhinderen,
zagen de autoriteiten zich ge
noodzaakt 31 van de wilde
honden af te schieten.
„Er moet veel meer onderzoek
worden verricht voordat onge
repte gebieden worden open
gesteld voor toeristen", vindt
Rochelle Constantine. „Het
welzijn van de dieren moet al
tijd voorop staan. Zonder hen
kan het eco-toerisme immers
helemaal niet bestaan."
In de horeca worden opval
lend veel jubilea gevierd. Ver
scheidene Zeeuwse restau
rants herdenken het feit dat
zij een kwart eeuw geleden de
deuren openden. Maar er zijn
er ook die het eerste of twee
de lustrum niet ongemerkt
voorbij willen laten gaan.
Twee jonge mensen die tien
geleden hun eigen zaak
begonnen, zijn Tonny en Dia-
jra de Munck. Hun restaurant
De Oude Sluis in Wemeldinge
bestaat in april precies tien
jaar.
Of naam De Oude Sluis heeft
'ets nostalgisch en duidt op
maritieme invloeden. Maar
V3n oubolligheid is geen spra
ke. Integendeel, we hebben
hier te maken met een moder
ne zaak waar weliswaar oude
culinaire waarden in ere wor
den gehouden, maar op een
eigentijdse wijze wordt ge
kookt.
In De Oude Sluis vind ik terug
wat ik al jaar en dag de Oos-
terscheldekeuken noem: pro
ducten uit de streek, met na
me uit de Oosterschelde. met
zorg toebereid en zonder veel
poespas gepresenteerd. Vis,
schaal- en schelpdieren vor
men voor de patron-aan-het-
fornuis de hoofdmoot. Ze wor
den vers ingekocht op de
Zeeuwse vismijnen en door de
chef persoonlijk gefileerd en
panklaar gemaakt. In het eer
ste jaar serveerden Tonny en
Diana de Munck, beiden uit
de streek afkomstig, nog wel
eens een schnitzel en spare-
ribs, maar binnen het jaar
werd de lat al een stukje ho
ger gelegd. Nu vermeldt de
kaart voorgerechten als:
Zeeuwse garnaaltjes op een
frisse salade met cocktailsaus
12,50), carpaccio van ossen
haas, blanke eendenleverkrul-
len, geparfumeerd met een
dressing van tuinkruiden
11,75), gebraiseerde eenden
borst gevuld met ganzenlever,
geserveerd met suikerbrood
15,75), gekookte halve kreeft
naturel geserveerd met mayo
naise en cocktailsaus
15,50), gambastaarten op een
samengestelde salade met
sojadressing 12,50), een
half dozijn wilde Zeeuwse oes
ters met kruidenboter en kaas
gegratineerd 10,50) en een
half dozijn platte Zeeuwse
oesters op ijs 17,50).
Behalve runderbouillon met
fijne groenten en diverse
champignons 5,25) serveert
De Oude Sluis ook licht ge
bonden Zeeuwse vissoep met
rijkelijk garnituur 6,25) en
kreeftensoep met een scheut
je cognac en stukjes kreeft
7,75). Zoals opgemerkt is vis
hier de hoofdmoot en ook de
hoofdgerechten passen in het
culinaire kader van de Ooster-
scheldekeuken: in bruisende
boter gebakken zeetong (dag
prijs), in olijfolie gebakken
tarbotfilet met een saus van
grove mosterd 27,50), gepo
cheerde tongfilet met kreef
tensaus en garnaaltjes 24),
in bruisende boter gebakken
sliptongetjes (€18,50) en een
gepocheerde visschotel van
verschillende soorten vis met
een vissaus en Zeeuwse gar
naaltjes (voor minimaal 2 per
sonen 21,50 per persoon).
Vanzelfsprekend staan er ook
zalm 16,50) en gamba's ge
grild en met een apart geser
veerde chilisaus 22,50) op
het menu en dan is er de
kreeft, op verschillende ma
nieren klaargemaakt voor de
zeer schappelijke prijs van 7
per honderd gram.
De gasten komen vooral voor
de vis. maar er is ook vlees:
biefstuk van de haas met ver
schillende sauzen 20), her
tenbiefstuk met wildsaus en
bospaddenstoeltjes 21) en
eendenborst met saus van si
naasappel 18). stuk voor
stuk klassiekers.
Buiten de vaste kaart heeft
Tonny de Munck altijd iets 'in
de aanbieding', seizoenge
rechtjes of een bijzondere
vangst, zoals aan de hengel
gevangen zeebaars. Dit keer
zijn dat coquilles St. Jacques
en mals lamsvlees. Ik val er
meteen voor. De salade van
Zeeuwse garnaaltjes en gegril
de coquilles 13) is fantas
tisch, elk ingrediënt even
vers, met een frisse dressing
en de coquilles met dat ken
merkende vleugje zoet, zijn
mals en sappig. Simpel op een
groot bord geschikt, is het een
plaatje met zachte kleuren
wit. roze en lichtgroen.
Ook het hoofdgerecht, de ge
bakken lamsfilet met padden
stoeltjes en apart geserveerde
rauwkost en frieten 19), ty
peert de eenvoud die aan de
keuken van De Oude Sluis ten
grondslag ligt. Het lamsvlees
is mooi rosé en smelt op de
tong. Gastvrouw Diana ser
veert er een mooie witte wijn
bij.
Restaurant De Oude Sluis
Wilhelminastraat 82
4424 BD Wemeldinge
Tel. 0113-622530
Fax 0113-622527
Van 1 oktober tot 1 mei woensdag
en donderdag gesloten
Lunch van 12.00 tot 14.00 uur.
diner vanaf 17,30 uur
Zondag keuken hele dag open vanaf
12,00 uur
Creditcards: Visa, Mastercard en pin
Rolstoel: goed toegankelijk'
Kinderen aangepaste porties
Vegetarisch: in overleg
Roken, met gescheiden
ld life cruist"
Ijsberen op de Noordpool,
pinguïns op de Zuidpool,
dolfijnen in de zeeën ertussen,
mensapen in het Afrikaanse
regenwoud en dingo's in de
Australische outback hebben één
ding gemeen: ze dreigen in
toenemende mate ten prooi te
vallen aan een goedbedoelde
menselijke activiteit die
andermaal verkeerd dreigt uit te
pakken: het eco-toerisme.
Door MARTIJN HOVER
De mensen
in Cen-
traal-Afri-
ka mogen
elkaar de af
gelopen jaren dan wel driftig
naar het leven hebben ge
staan, maar op de wilde dieren
in landen als Rwanda en Ugan
da hebben de bloedige burger
oorlogen in het gebied eerder
een gunstig effect gehad. Dat
meldden biologen onlangs met
enige verbazing.
Waar zij bijvoorbeeld vreesden
dat de gorilla-populaties in het
Centraal-Afrikaanse regen
woud ernstig te lijden zouden
hebben gehad van de aanhou
dende slachtingen, bleek het
tegenovergestelde het geval.
Het ging juist uitstekend met
de grote mensapen.
Dat kan alleen maar goed
nieuws zijn voor wie wel eens
een gorilla van dichtbij heeft
gezien, want het zijn indruk
wekkende dieren die een pijn
lijke leegte in het regenwoud
zouden achterlaten als ze zou
den uitsterven. Helaas dreigt
nu echter juist het verlangen
van goedwillende dierenlief
hebbers om wilde dieren in
hun natuurlijke staat te bekij
ken, de gorilla en andere dier
soorten fataal te worden.
Dat is des te pijnlijker omdat
het zogenaamde eco-toerisme
juist wordt verkocht als een
manier om de middelen te ge
nereren waarmee het voortbe
staan van de bedreigde dier
soorten gegarandeerd kan wor
den. Biologen constateren ech
ter allerlei kwalijke gevolgen
van het binnendringen van
steeds grotere aantallen vakan
tiegangers in het leefmilieu
van populaire dieren als goril
la's en dolfijnen.
Eco-toerisme heeft veel voorde
len. Arme landen met een rijke
biodiversiteit zoals Rwanda
kunnen profiteren van het
geld dat de toeristen opleve
ren. Dat kan voor de in
woners van
die landen een impuls zijn om
hun best te doen het leefmi
lieu van de dieren in stand te
houden. „Eco-toerisme vormt
een alternatief voor het uitput
ten van natuurlijke hulpbron
nen", zegt bijvoorbeeld Geof
frey Howard van de natuurbe
schermingsorganisatie IUCN in
de Keniaanse hoofdstad Nairo
bi in het Britse weekblad New
Scientist.
De nadelige gevolgen springen
intussen niet onmiddelüjk in
het oog. Maar alle menseüjke
aandacht kan de hartslag van
de dieren beïnvloeden, hun li
chamelijke gesteldheid en het
gehalte van de stresshormonen
in hun lichaam. Dat kan uit
eindelijk bijvoorbeeld lijden
tot veranderingen in het socia
le gedrag van de dieren, waar
door hun voortbestaan op de
lange termijn in gevaar kan
komen.
Een oorzaak is gelegen in het
feit dat veel als 'ecologisch'
aangeprezen trips nauwelijks
aan controle onderhevig zijn
en de term alleen maar gebrui
ken om toeristen te trekken,
zonder dat echt aandacht
'Whale-watching' (walviskijken) trekt steeds meer toeristen.
Foto AAP/Dave Hunt
wordt besteed aan de werkelij
ke ecologische aspecten en ef
fecten ervan. Als er al richtlij
nen zijn, slaan die alleen op
voor de hand liggende zaken
Eco-toerisme is een van de stevigst groeiende bedrijfstakken in de
reisbranche. Per jaar stijgt het aantal eco-reizen wereldwijd met tien
tot dertig procent. Één op de vijf toeristen zou onderhand al een eco-
toerist zijn. Er gaan op jaarbasis miljarden euro's in om, ook al omdat
eco-vakanties vergeleken bij, pakweg, een weekje Barcelona erg duur
zijn.
Walviskijken, waarbij overigens ook andere vissen als dolfijnen en
bruinvissen worden gespot, is een van de populairste eco-touristische
trekpleisters die is uitgegroeid tot een miljardenindustrie. In 1998
trok het negen miljoen mensen verdeeld over 87 plekken op de we
reld. Twintig jaar daarvoor waren dat er nog geen half miljoen.
als een verbod om bomen om
te hakken, paden aan te leggen
of het wild aan het schrikken
te maken.
Minder voor de hand liggende
gevaren worden vaak gene
geerd. „Bijvoorbeeld het over
dragen van ziekten van mens
op dier", aldus Philip Seddon
van de Nieuw-Zeelandse Otago
universiteit. „Intussen kunnen
ook subtielere verstoringen
van het natuurlijk evenwicht
- waardoor het dagelijks leven
van de dieren wordt beïnvloed
en daarmee ook hun stressni
veau - ernstige gevolgen heb
ben. Op de lange termijn kan
dat het overleven en de voort
planting van de dieren nadelig
beïnvloeden."
Zijn landgenote Rochelle Con
stantine heeft bijvoorbeeld bij
scholen dolfijnen die zich op
houden langs de noordkust
van Nieuw-Zeeland vastgesteld
