Aristide wakkert chaos aan
Iraakse grondwet
alsnog getekend
Dutroux weer op de foto
Zimbabwe meldt
aanhouding van
groep huurlingen
Misser Chirac met
afluisteronderzoek
Kroatische generaals
geven zich vrijwillig
aan bij VN-tribunaal
villen strengere
grenscontrole
Weer arrestatie
wegens diefstal
van lijken in VS
Aanhangers verdreven president Haïti raken slaags met rebellen
Michelangelo's David
heeft zwakke enkel
Kritiek op VS-macht Afghanistan
Expositie over rechts-extremisme
Russische politieman gedood
Cel geëist voor vliegramp Milaan
3500 euro voor haar John Lennon
dinsdag 9 maart 2004
Europeanen
BRUSSEL-Bijna alle inwoners
van de Europese Unie willen
een strengere grenscontrole op
immigranten van buiten de EU.
Dat blijkt uit een enquete van
de Europese Commissie die gis
teren is bekendgemaakt.
Van de ondervraagden is 80 pro
cent voor strengere controles, 17
procent ziet daar niets in. Bu
reau Gallup hield de enquete
half december onder 7514 bur
gers van de vijftien EU-lidsta-
ten. waaronder Nederland.
De mening van de vijfhonderd
ondervraagde Nederlanders
kwam vrijwel overeen met die
m andere EU-landen: 79 pro
cent is voor en 20 procent is te
gen strengere controles. Grie
ken en Italianen toonden zich
ce grootste voorstanders (89 pro-
cent). het minst was de steun in
Zweden (65 procent).
De ondervraagden vinden ver
eer dat de regels voor asielzoe
kers hetzelfde zouden moeten
zijn in alle lidstaten. Van de on
dervraagden zei gemiddeld 85
procent voor eensluidender re
gels te zijn, in Nederland was
dat 90 procent.
De cijfers ondersteunen het
EU-beleid, zei een woordvoer
dervan de Europese Commissie.
De Europese lidstaten streven
sinds vijf jaar naar een gemeen
schappelijk Europees asielbe
leid. AiVP
LOS ANGELES - De politie
van de Universiteit van Califor
nia in Los Angeles heeft een
tweede arrestatie verricht in het
uitdijende onderzoek naar dief
stalvan gedoneerde lijken.
De autoriteiten vermoeden dat
medewerkers delen van lijken
ontvreemdden en uit eigenbe
lang verkochten.
De donorlichamen waren voor
medische scholing en onderzoek
aan de universiteit ter beschik
king gesteld. ANP
van onze redactie buitenland
PORT-AU-PRINCE - In
Port-au-Prince is de bevolking
gisteren massaal aan het plunde
ren geslagen. Honderden men
sen stalen goederen uit een in
dustrieel complex bij de luchtha
ven van de Ha'itiaanse hoofd
stad. Volgens getuigen bedreig
den de plunderaars passanten
en journalisten.
Na het gedwongen vertrek van
president Jean-Bertrand Aris
tide van vorige week, is Haïti
nog steeds het toneel van gevech
ten tussen pro-Aristide-bendes
en rebellengroepen. Ook wordt
op tal van plaatsen in het arm
ste land van heel Amerika volop
geplunderd. Een internationale
troepenmacht van 2300 Ameri
kanen, Canadezen, Fransen en
Chilenen is er nog niet in ge
slaagd de chaos te bedwingen.
Aristide, die in de Centraal-Afri-
kaanse Republiek in balling
schap verblijft, draagt ook niet
bi] tot kalmte in het land waar
uit hij zegt te zijn ontvoerd. In
een interview voor de Franse ra
diozender RTL riep hij gisteren
de Haïtianen op tot verzet tegen
'een onaanvaardbare bezetting'
door buitenlandse troepen. In
zijn ogen volgde het verzet op
'een evenzeer onaanvaardbare
politieke ontvoering'. Hij zei
zijn best te doen 'de mensen te
begeleiden die mijn kant heb
ben gekozen'.
Een week geleden werd Aristide
met een Amerikaans vliegtuig
naar de Centraal-Afrikaanse Re
publiek gebracht. Hij houdt vol
dat Amerikaanse militairen
hem hebben gedwongen zijn pre
sidentschap op te geven en dat
hij vervolgens is ontvoerd. De
Afrikaanse Unie heeft de Vere
nigde Naties gevraagd een on
derzoek in te stellen naar de om
standigheden waaronder Aris
tide zijn land heeft verlaten.
Opperrechter
Aristides functie wordt inmid
dels conform de grondwet waar
genomen door opperrechter Bo
niface Alexandre Hij is gisteren
officieel geïnstalleerd als voorlo
pig president. De grondwet
schrijft ook voor dat de waarne
mend president over 45 dagen
verkiezingen organiseert. Deze
week benoemt Alexandre een
nieuwe premier. Dat gebeurt op
voordracht van een vrijdag sa
mengestelde 'raad van wijze
mannen'. Als bondgenoot van
de verdreven president moet
ook de huidige premier Yvon
Neptune het veld ruimen.
ANP/AFP/EFE/RTR
Een Haïtiaan kijkt toe hoe Amerikaanse troepen het nationaal paleis in Port-au-Prince bewaken.
foto Marcel Mettelsiefen/EPA
BAGDAD - De 25 leden tellen-
dt Iraakse regeringsraad heeft
cisteren alsnog de inte-
■grondwet getekend. Dat
nas onverwacht snel, omdat de
gieten vrijdag nog grote bezwa
ren hadden tegen het ontwerp
to niet wilden tekenen.
Een moeilijk punt was het arti
kel dat bepaalt dat de grondwet
oei worden ingetrokken als
nanonze redactie buitenland
tweederde van de burgers in
drie provincies er in een referen
dum tegen stemt. De sjiieten
vreesden dat de drie Koerdische
provincies in het noorden van
Irak hun veto zouden gebruiken
om de grondwet af te schaffen
en daarmee de privileges die er
in zijn opgenomen voor de sjiiti-
sche meerderheid van de bevol
king. De sjiitische leider van
Irak, ayatollah Al Sistani, ging
te elfder ure en met tegenzin ak
koord met het ontwerp zoals het
door Henk Glimmerveen
PARIJS - Het onderzoek naar
hel afluisteren van Franse rech
ters in de zaak-Juppé - de
«-premier die van illegale par
tijfinanciering is beticht - be-
ïint steeds groteskere vormen
te nemen.
Onmiddellijk nadat de rechters
I hun vermoedens naar buiten
Ldden gebracht, werden drie
onderzoeken aangekondigd.
Het eerste, door het Openbaar
{Ministerie, is nog in volle gang.
Het tweede, door het parlement,
*wd na twee dagen afgeblazen
omdat de meeste politieke par-
t-)w er hun handen met aan wil
don branden. En het derde, in
opdracht van president Chirac,
kgint steeds meer op een
klucht te lijken.
De President had een drietal
vooraanstaande rechters ge
vraagd zijn onderzoek te doen
on liep daarbij voor het gemak
Kaad voor de Magistratuur
voorbij Dat is de instantie die
volgens de Franse grondwet de
president moet bijstaan bij een
oor het staatshoofd bevolen on-
erzoek Het passeren van de
leidde tot een frontale bot-
flng tussen de president en de
dierlijke macht.
De drie door Chirac aangezoch
te magistraten hebben gisteren
hun rapport bij de regering inge
diend. Volgens een summier
communiqué van premier Raf-
farin zijn zij niet in staat geble
ken aan te tonen dat de rechtere
zijn bedreigd en afgeluisterd
Het vervelende is echter dat de
rechtere zelf niet door de Chi-
rac-commissie zijn gehoord. De
rechtere weigerden voor de com
missie te verschijnen omdat zij
alleen verantwoording willen af
leggen aan het Openbaar Minis
terie en aan de Raad voor de Ma
gistratuur.
Opnieuw
Geen probleem, vond Chirac.
Hij gaf onmiddellijk opdracht
tot een nieuw onderzoek. Het
rapport van zijn drie wijze rech
ters moet nogmaals tegen het
licht worden gehouden. De in
stantie die dat moet doen is de
Raad voor de Magistratuur. Chi
rac hoopt zo te ontkomen aan de
kritiek dat hij met zijn optreden
in strijd heeft gehandeld met de
grondwet.
De president wil dat de Raad
voor de Magistratuur zijn con
clusies volgende maand presten-
teert. De bevindingen kunnen
dan tegelijk met het jaarverslag
van de Raad worden geopen
baard. Dat is wel zo efficiënt.
De rechtere in de Juppé-zaak
hebben de afgelopen weken op
geen enkel punt afstand geno
men van hun eerder geuite be
schuldigingen aan het adres van
onbekende derden. GPD
er lag, in het belang van de over
dracht van de macht door de
Amerikanen aan de Irakezen.
Die staat op het programma
voor 30 juni De interim-grond
wet blijft van kracht tot een Na
tionale Assemblée is gekozen, ui
terlijk in januari 2005. Die zal
een permanente grondwet op
stellen. waarna volledige vnje
verkiezingen kunnen worden ge
houden.
Met de tijdelijke grondwet ver
plicht Irak zich tot democratie
en pluralisme. De islam is de of
ficiële staatsgodsdienst. Tijdens
de overgangsperiode tot de ver
kiezingen mogen geen wetten
worden aangenomen die in
strijd zijn met de principes van
de islam, de democratie of de
mensenrechten. Aan het hoofd
van de staat staan een presi
dent, twee vice-presidenten en
een premier. Zij worden door
het parlement gekozen met een
tweederde meerderheid Ten
aanzien van de Koerden garan
deert handhaving van de status
quo de autonomie van de drie
Koerdische provincies.
Vrouwen
Voor het eerst zijn in Irak ook
de rechten van de vrouw vastge
legd in de grondwet, die als de li
beraalste van het Midden-Oos
ten wordt beschouwd. In Bag
dad gingen honderden vrouwen
gisteren, de internationale dag
van de vrouw, de straat op.
Ook de Amerikaanse president
Bush was enthousiast. Hij noem
de de ondertekening een histori
sche mijlpaal. Saoedi-Arabië en
Iran hebben de ondertekening
eveneens verwelkomd.
Turkije heeft daarentegen laten
weten niet blij te zijn met de
voorlopige grondwet. Minister
Cemil Cicek van Justitie zei na
mens de regering dat de grond
wet Ankara zorgen baart. „Wij
zien het als een regeling die niet
zal helpen permanente vrede in
Irak te brengen en nog lange
tijd onrust en instabiliteit zal la
ten voortbestaan", zo citeerde
het Turkse perebureau Anatolia
de minister. Ankara heeft steeds
gewaarschuwd voor stappen die
de autonomie van de Koerden in
het noorden van Irak verster
ken. De regering vreest dat het
de Koerden in het aangrenzende
deel van Turkije op ideeën
brengt ANP/DPA/AFP/RTR
Mare Dutroux (1) spreekt vanachter het veiligheidsglas tijdens de zitting van gisteren.
foto Fred Seirakowski/AP
door Pascale Thewissen
AARLEN - De controverse over
'het balkje' voor de ogen van
Mare Dutroux is voorbij. Dut
roux heeft zijn bezwaren tegen
de aanwezigheid van film- en fo
tocamera's in de rechtszaal la
ten varen.
De van kindermoord en ontvoe
ring verdachte Dutroux wilde
naar eigen zeggen even op zijn
strepen staan. „Ik ben sinds
1998 een publiek figuur. Ik heb
mij daar nooit tegen kunnen ver
zetten." Vorige week gaf rechter
Stephane Goux hem de kans.
Het proces ging gisteren de twee
de week in. Deze week hoort de
rechtbank rechter-commissaris
Jacques Langlois, die in oktober
1996 de leiding op zich nam van
het onderzoek naar de ontvoerin
gen van Julie. Melissa. An, Eef-
je, Sabine en Laetitia. Alleen de
laatste twee konden levend uit
de kooi onder Dutroux' huis in
Marcinelle worden gered.
Volgens Langlois liep Dutroux
al vlak na zijn voorwaardelijke
vrijlating in 1992 (hij zat vast
FLORENCE - Het wereldbe
roemde standbeeld David van
Michelangelo kampt met proble
men aan een enkel.
Een röntgenonderzoek moet dui
delijk maken hoe groot de scha
de aan de marmeren sculptuur
is
Het gewricht wordt door de
licht naar voren gebogen hou
ding van het bijna vijf meter ho
ge beeld zwaar belast. Er zijn al
scheurtjes geconstateerd, aldus
de directie van het museum Gal-
leria dell'Accademia in Floren
ce, waar David is opgesteld.
Het beeld ondergaat al een
schoonheidsbehandeling. Die
moet volgend jaar. vijf eeuwen
na de onthulling van het kunst
werk. zijn afgerond. ANP/DPA
voor ontvoering en verkrachting
van vijf meisjes) met plannen
rond voor een dergelijke kooi.
Het idee werd hem aan de hand
gedaan door een celgenoot. Te
gen hem liet Dutroux zich ont
vallen dat hij de meisjes voor
taan bij zich zou houden, en niet
meer langs de kant van de weg
zou droppen nadat hij hen sek
sueel had misbruikt.
Dutroux kreeg indirect hulp
van zijn huisarts. Die schreef
hem te hoge doses kalmerings
middelen voor, die Dutroux ver
volgens gebruikte om zijn slacht
offers te verdoven.
Langlois kreeg de voorbije jaren
veel kritiek. Hij zou bepaalde
mensen (waaronder medever
dachte Nihoul) willen bescher
men en Dutroux bewust afschil
deren als een geïsoleerde perver
se man. die alleen voor eigen ge
not meisjes ontvoerde. Langlois
ging voor de rechter in de tegen
aanval. Hij beweerde dat hij
nooit iets in de doofpot heeft ge
stopt, en dat er nooit druk op
hem is uitgeoefend om feiten te
verzwijgen. Langlois gelooft, in
tegenstelling tot openbaar aan
klager Michel Bourlet, niet in
een kinderpomonetwerk. GPD
KABOEL - Het optreden van het Amerikaanse leger in Af
ghanistan gaat gepaard met buitensporig geweld en er ko
men onnodig mensen om het leven. Dat stelt de mensen
rechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) in een
rapport dat gisteren werd gepubliceerd.
Volgens HRW zijn sinds eind 2001 duizenden Afghanen
en buitenlanders opgepakt die ervan werden verdacht
aanhangers te zijn van het voormalige Taliban-bewind of
van het terreurnetwerk Al Qaeda.
Een deel van hen zou tijdens verhoren zijn gefolterd, in
sommige gevallen met de dood tot gevolg. ANP/RTR.
SCHWERIN - Het Duitse Bundesamt für Verfassungs-
schutz, de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst, heeft
een tentoonstelling ingericht over de gevaren van ex
treemrechts in de bondsrepubliek. De expositie 'Braune
Falie' (bruine valstrik), die morgen de deuren opent in
Schwerin, richt zich op scholieren.
De dienst vraagt met de tentoonstelling vooral aandacht
voor de propaganda van extreemrechtse groepen in Duits
land Het BfV denkt dat er in Duitsland bijna 11.000 men
sen als gewelddadige rechts-extremisten kunnen worden
aangemerkt. ANP/DPA
MACHATSJKALA - Gemaskerde mannen hebben in de
Zuid-Russische deelrepubliek Dagestan de commandant
van een antiterreureenheid van de politie doodgeschoten.
Commandant Ilmoedin Amirbekov werd zondag rond
middernacht van dichtbij doodgeschoten in een speelhal
in Machatsjkala, de hoofdstad van de deelrepubliek.
Dagestan grenst aan Tsjetsjenië en is na die deelrepubliek
een van de gevaarlijkste gebieden in Rusland. AP
MILAAN - Aanklagers hebben gisteren voor een recht
bank in Milaan celstraffen tot acht jaar geëist tegen lucht
vaartfunctionarissen die verantwoordelijk worden gehou
den voor een vliegramp die in 2001 118 levens eiste.
Tegen voormalig directielid Sandro Gualano van het
agentschap voor verkeerscontrole ENAV en vliegveldme
dewerkers Vincenzo Fusco en Francesco Federico is acht
jaar geëist. De aanklager eiste drie jaar en tien maanden
tegen luchtverkeersleider Paolo Zacchetti. De rechter
doet op 29 maart uitspraak. ANP/RTR/DPA
GERONA - Een fan heeft bijna 3500 euro betaald voor
een haar van John Lennon. De man uit Hongkong sloeg
zijn slag op een veiling in de Noord-Spaanse stad Gerona
Het haartje is volgens de organisator van de veiling, die
het nieuws gisteren bekendmaakte, het duurste ter we
reld.
Lennon had de haar op 26 augustus 1964 in de Ameri
kaanse stad Denver uit zijn hoofd getrokken en aan een
bewonderaar gegeven. ANP/DPA
Journalisten kregen het toestel
niet te zien. Volgens Mohadi
staat het inmiddels opgesteld op
een luchtmachtbasis vlakbij het
vliegveld van de hoofdstad.
President Robert Mugabe heeft
de Verenigde Staten en
Groot-Brittannië er meer dan
eens van beschuldigd plannen te
beramen om zijn bewind omver
te Werpen. In 1999 werden drie
Amerikaanse missionarissen op
gepakt op de luchthaven van Ha
rare. Ze wilden op een vliegtuig
naar Zwitserland stappen met
meer dan twintig geweren en
pistolen in hun bagage. De drie
werden later tot acht maanden
gevangenisstraf veroordeeld op
verdenking van het beramen
van een moordaanslag op Muga
be. De dne zeiden de wapens no
dig te hebben gehad om zich tij
dens hun missiewerk in het door
oorlog verscheurde Congo te
kunnen verdedigen. AP
van onze redactie buitenland
HARARE - Zimbabwe heeft zon
dagavond op de luchthaven van
Harare beslag laten leggen op
een Amerikaans vrachtvlieg
tuig. Aan boord van het toestel
bevonden zich 64 vermoedelijke
huurlingen en een lading militai
re goederen, zo heeft de Zimbab
waanse minister van Binnen
landse Zaken Kembo Mohadi
gisteren verklaard. De Ameri
kaanse ambassade zegt van
niets te weten.
Waar het vliegtuig vandaan
kwam en waarheen het onder
weg was, was niet meteen duide
lijk. De bemanning zou een val
se verklaring hebben afgelegd
over de vracht en de inzitten
den. Mohadi zei met meer de
tails te zullen komen zodra 'de
ware identiteit van de mannen
en hun missie' zijn vastgesteld.
van onze redactie buitenland
DEN HAAG - De Kroatische re
gering heeft gisteren laten we
ten dat twee generaals huiten
dienst zich eind deze week aan
het Joegoslavië-Tribunaal in
Den Haag zullen overgeven. Het
VN-hof wil de gepensioneerde
officieren vervolgen wegens oor
logsmisdaden tegen Serviërs.
De komst van de generaals geldt
als de eerste tegemoetkoming
van de nieuwe regering aan het
VN-hof. Volgens de Kroatische
staatstelevisie is de aanklacht
een test voor de in december
aangetreden conservatieve
machthebbers, die Kroatië de
EU willen binnenloodsen.
Samenwerking met het tribu
naal is voorwaarde om kandi
daat-lid van de Europese Unie
te worden en toetx-edingsonder-
handelingen te kunnen begin
nen. De in december aangetre
den centrumrechtse regering
wil het vertrouwen van het Wes
ten winnen en snel vorderingen
maken op weg naar EU-lidmaat-
schap.
De twee generaals buiten dienst
Mladen Markac en Ivan Cermak
hadden eerder tegen lokale me
dia gezegd dat zij zich vrijwillig
in Den Haag zouden melden, als
zij zouden worden aangeklaagd.
De zaak tegen generaal Ante Go-
tovina, die is ondergedoken
sinds zijn aanklacht in juli
2001, is een van de grootste
struikelblokken gebleken voor
de EU-aspiraties van Kroatië.
Het vorige kabinet zei hem niet
te kunnen vinden.
Markac en Cermak zijn aange
klaagd wegens hun rol bij de ver
overing van de Krajina-repu-
bliek van de Kroatische Ser
viërs in 1995. Honderdduizen
den etnische Serviërs, die al ve
le generaties lang in Kroatië
leefden, werden toen verdreven
en achtergebleven bejaarde Ser
viërs vermoord. ANP/RTR
