Je moet de euro voelen
V
ch euro
JU
lil Redactie: 0113-315680
yaViW pzc nl
Enail:redactie8f®c.nl
Mbus31.«60AAG»es
EJct'Midden-zJeland: 0113-315520;
Ks-Vlaanderen: 0114-372770;
Nationaal: 020-4562500
zaterdag 6 maart 2004
en groen.
3 Een manier die niet voor iedereen is weggelegd:
met een infraroodkijker is een aantal
'echtheidskenmerken' goed zichtbaar Zoals de
afbeelding en het hologram op het rechtergedeelte
van het biljet. Bij deze methode moet bovendien aan
de achterkant van de biljetten van 5, 10 en 20 euro
een glanzende band zichtbaar blijven. Een nummer
blijft zichtbaar op de biljetten van 50, 100, 200 en
500 euro.
4. Kantelen doet bij de
I biljetten van 5. 10 en 20 euro
I op de achterkant een
I goudgele, glanzende band
I met de waarde oplichten
5. Bij de biljetten van 50,
100. 200 en 500 euro
verandert bij het heen-en-
weer bewegen de kleur van
het cijfer rechtsonderin aan
de achterkant van paars in
bruin/groen.
Met de vinger of nagel kan bij een echt biljet
op verschillende plekken een reliëf van de inkt
worden gevoeld, bijvoorbeeld bij de letters
BCE, ECB, EZB, EKT, EKP boven aan de
voorkant van een biljet.
BCE ECB EZB EKT EKP
8 Houdt het biljet tegen het licht. Bij
een echt biljet vallen de gekleurde
vlakjes linksboven aan de voorkant
van het biljet goed samen met de
vlakjes aan de achterkant, Samen
vormen de vlakjes de waarde van het
biljet. Dit is het doorzichtregister. Bij
het heen-en-weer bewegen van het
biljet moet een zilverkleurig hologram
aanwezig zijn. Afwisselend is bij de
briefjes van 5, 10 en 20 euro de
waarde te zien en bij die van 50, 100,
200 en 500
euro de
waarde
een bouw
kundige
afbeelding
7. Met behulp van een
vergrootglas is op diverse
plekken op het bankbiljet
een microtekst te lezen
Die teksten mogen, hoe
klein ze ook zijn, niet wazig
zijn of uiteenvallen in
allerlei inktpuntjes. Gebeurt
datwei. is het biljet
waarschijnlijk geprint met
een moderne inktjet-
printer. Het gaat dan om
een amateur-vervalser
Foto boven: Eurobiljetten worden tegenwoordig zo goed vervalst dat controle met
ultraviolet licht niet langer voldoet foto Olaf Kraak/ANP
foto onder: Ruben Oreel
'Zonder apparatuur kan
een bankbiljet op echtheid
worden gecontroleerd
door het tegen het licht te
houden en te letten op het
watermerk Dat moet in
het papier zijn verwerkt en
er niet op zijn gedrukt. De
cijfers in het watermerk
lichten helderder op dan
de andere delen. In
vervalsingen wordt vaak
witte inkt gebruikt om de
suggestie te wekken dat
er een watermerk
aanwezig is. Maar zo'n
vervalst watermerk valt
niet weg als het biljet uit
het licht wordt gehaald.
9. Sommige falsificaties worden er
niet door aan het licht gebracht.
Maar toch kan de uv-lamp volgens
De Nederlandse Bank een goed
hulpmiddel zijn om de echtheid
van een biljet vast te stellen Bij
het gebruik van de uv-lamp mag
het biljet niet blauw oplichten. De
in het papier verwerkte vezels
moeten licht geven in drie
verschillende kleuren: rood, blauw
IE fp ven ^uidvat in Goes induiken en een pakje wattenstaafjes afreke-
i-Jnen met een briefje van 50 euro is er niet meer bij. Maar er een schroef
je mee betalen bij Adam Doeland in Westdorpe kan weer wel.
Het groeiend aantal valse eurobiljetten houdt ondernemers bezig. Maar
echt onder de indruk zijn ze nog niet. Niemand heeft zin voor Sherlock Hol
mes te spelen en al helemaal niet om de klant voor schut te zetten.
2 lEen echt eurobiljet
neeft een veiligheids
draad die in het
papier is verwerkt
De donkere draad
1
BSPsl 8
zit middenin het biljet en is donker van kleur. In de veiligheidsdraad
staat de waarde afgedrukt tezamen met het woord 'EURO'.
10 Onder een uv-lamp moeten aan
de voorkant van het biljet de blauwe
Europese vlag en handtekening
groen oplicht. In de vlag worden de
gele sterren in uv-licht oranje. Op de
andere kant van het biljet moeten de
kaart van Europa, de brug en de
waarde van het bankbiljet in een
kleur geel oplichten. Behalve deze
publieke echtheidskenmerken, zijn er
nog een aantal die alleen bekend zijn
bij De Nederlandse Bank en
gelddrukker Johan Enschede. Die
hebben tot doel ook de meest
perfectionistische vervalsers te slim
BCE ECB EZB EKT EKP
akkers, benzinepompen, supermarkten,
JJdoe-het-zelf-zaken en cafés. Geen on-
«memer ontkomt er aan: nep-euro's. De in
woners van twaalf Europese landen betalen
fwls 1 januan 2002 met euromunten en -bil—
Wten. Gemakkelijk in de vakantie en het
internationaal zakenverkeer vaart er wel
hii
Tegelijkertijd is het gemak voor iedereen de
oorzaak van de stijgende hoeveelheid verval
singen. De Europese markt omvat 450 mil
joen consumenten. Anders dan met de gul-
Oen loont het nu wel de moeite voor crimine
le organisaties om professionele vervalsers
m te huren.
D* nep-euro's zijn dan ook nauwelijks meer
23 r"te onderscheiden. Wie het met
?3 'u'moet ^et rï°en met een stuk of tien
ficntheidskenmerken'. Van het watermerk
esl[iPtot voelbare inkt. Met wat techni-
e hulp, zou het eenvoudig moeten zijn.
aar helaas. En dat maakt het voor de da-
en heren achter de kassa's behoorlijk
«g. Zo bleek ook eind januari in Vlissin-
IÜuj n 0011 meHewerker van kledingzaak
dacht een vals biljet in handen te heb-
Later bleek het geld wel degelijk echt
ek over vals geld heerst er niet bij on-
dat |rTnerS' Pr°Horen er wel op te letten
1 lanten hen niet bedonderen. Maar wie
*ntekigenaren praat en goed luistert,
ook dat ze onzeker zijn, soms op het
onverschillige af. Op zich niet zo vreemd,
want ze willen graag hun spullen aan de
man brengen of gewoon een biertje verko
pen. Velen zeggen dat de jus ervan af gaat
als ze elk biljet letterlijk tegen het licht moe
ten houden en elke klant moeten wantrou-
Bij de invoering van de euro, beweerde de
Europese Centrale Bank dat de euro heel
moeilijk te vervalsen zou zijn. De praktijk
wees al snel anders uit. De euro was nog
geen vier maanden in omloop, toen in Zee
land het eerste valse 'vijftigje' opdook. Eén
van de eerste in Nederland. Twee Duitse toe
risten wilden hun geluk beproeven bij Delta
Warenhuis in Renesse. Personeel kon het
tweetal aanhouden en overdragen aan de po
litie. Nu, twee jaar later, is het voor het win
kelpersoneel geen doen om ieder biljet te on
derwerpen aan een grondig onderzoek.
„We kunnen niet bij alle acht kassa's de juis
te apparatuur neerzetten", zegt eigenaar
Wim Hoogerhuis. „Een apparaat dat biljet
ten grondig controleert en een piepje geeft
als ze in orde zijn, kost 1000 euro."
Een eenvoudige rekensom leert dat een in
vestering van 8000 euro vooralsnog niet op
weegt tegen het verlies van valse euro's. „Vo
rig jaar hebben we twee valse vijftigjes ge
had. Daar kwamen we pas achter toen het
te laat was. Misschien moeten we er een
keer slecht mee wegkomen. Ik weet het niet.
Maar moet ik nu in paniek raken?"
Hoogerhuis zegt er wel alert op te zijn. „We
controleren op de zichtbare kenmerken. Bij
twijfel hebben we één uv-lamp. Maar dan
moet er een goede reden zijn. Ik blijf het
vreemd vinden om een briefje tegen het
licht te houden. Dat geldt nog meer om het
onder de lamp te leggen. Het is alsof je de
klant niet vertrouwt."
Daar komt nog iets bij, zegt de ondernemer.
,,In deze tijd kennen we de meeste klanten
wel. Maar als het seizoen straks begint en er
aan de lopende band mensen binnenstro
men, ben je blij als je iedereen netjes kunt
helpen. Dan is het nauwelijks mogelijk om
alles te controleren."
Open ogen
Moeilijk is het, verzekert Jan Lust van hotel
Truida in Vlissingen. Hij is onlangs naar
een voorlichtingsbijeenkomst geweest bij
De Nederlandse Bank. ,,Hoe goed je ook op
let, je trapt er met open ogen in hoor. Je
moet het geld voelen. In de Verenigde Sta
ten is dat veel meer ingeburgerd dan hier.
Als je dat gewend bent. haal je de vervalsin
gen er snel uit."
Maar veel mensen ontberen dat gevoel, weet
de Vlissinger ..Veel ondernemers verdienen
het geld dagelijks met centen en dubbeltjes.
Die hoeven maar één of twee keer per dag
vals geld te krijgen en hun dagomzet is weg.
Via de banken hebben we natuurlijk instruc
ties gehad hoe vals geld te herkennen. We
hebben ook zo n blauw lampje. Je vertelt
het je mensen. Maar als het druk is, levert
de controle grote problemen op. Klanten
vinden het overdreven en zijn ongeduldig."
Een herkenbaar geluid, ook op Tholen. Al
lijkt het erop dat ondernemers in kleinere
kernen wat meer vertrouwen hebben in hun
klanten. Niet zo heel gek, gezien de kleinere
leefgemeenschappen. De eurobiljetten gaan
bij Spar supermarkt Van Luijk in Sint Maar
tensdijk geheid onder de blauwe lamp.
Maar wie dat wil, kan zijn deodorant er wel
betalen met een briefje van 200 euro. Petra
Poot weet hoe klanten op de controle kun
nen reageren. „Ze zijn snel gepikeerd.
'Denk je nou echt dat ik met vals geld be
taal?', is dan het eerste wat ze zeggen."
Ook de boutjes, moertjes en nippeltjes bij
Adam Doeland in het Zeeuws-Vlaamse
Westdorpe zijn met alle biljetten af te reke
nen. Niet dat ze bij de bouwmarkt hun kop
in het zand steken. „We letten er op", verze
kert Ryan Adam. „Maar ik weet niet zeker
of ik het zou zien hoor, ondanks dat we van
de bank instructies hebben gekregen Veel
klanten kennen we. Het vertrouwen in de
mensen is in een dorp wat groter."
Winkels in de grotere plaatsen zijn strenger.
De klanten zijn er nu eenmaal anoniemer.
Het Kruidvat in Goes is het kennelijk spuug
zat. Snel een pakje wattenstaafjes afreke
nen met een vers gepind briefje van 50, kan
niet meer. Voor de reden verwijst een dame
volgens interne afspraak door naar het ano
nieme hoofdkantoor in Renswoude. „Bin
nenkort kan in geen van onze winkels nog
worden betaald met briefjes van 100 euro
en meer", geeft Mariëlle van der Harst als
toelichting. „Het betalen met valse biljetten
komt te vaak voor. Hoe vaak? Dat weet ik
niet Van de situatie in Goes ben ik niet op
de hoogte."
Veel winkels in de steden hanteren de grens
van 100 euro en laten dat met stickei's en
borden weten.
In de horeca raken ze niet zenuwachtig van
alle aandacht voor de nep-euro's. „We moe
ten het doen op het gezicht en het gevoel",
stelt Sjoerd Willebrands Bakker van Heart
break Café in Goes nuchter vast. „En snel.
Want klanten raken ongeduldig als ze hun
biertje niet krijgen."
Terras
Het gebruik van lampen is voor terrasbo-
dienden nauwelijks haalbare kaart. Bij ho
tel de Zeeuwse Stromen in Renesse gaan de
biljetten via één centrale kassa. „75 procent
van de betalingen gaat elektronisch", zegt
Leo van Vliet. „Voor ons speelt het pro
bleem dus wat minder. Maar de biljetten
van 100 en 200 euro die we krijgen, controle
ren we uiteraard wel."
Of er veel valse biljetten over de toonbank
gaan, willen ondernemers niet graag kwijt.
Politiewoordvoerder J. van Mourick zegt
dat het aantal aangiften van valse euro's nu
op hetzelfde niveau ligt als in de tijd van de
gulden. Wel is er de laatste maanden een toe
name van incidenten te zien „Maar dat kan
liggen aan de verhoogde aandacht die er nu
voor is."
Om dus een reëel beeld te krijgen, moeten
de deskundigen van de politie nog nauwkeu
riger naar de cijfers kijken. Feit is dat in de
tijd van de gulden, er jaarlijks in Zeeland
150 aangiften binnenkwamen. Vlak na de
invoering van de euro zakte dat in tot 100.
Nu ligt het weer op 150.
MKB Zeeland, de organisatie voor het mid
den- en kleinbedrijf, bereikt in elk geval
geen verontrustende berichten. Secretaris
W. van der Linde heeft de indruk dat het al
lemaal nog wel meevalt. Al pleit hij bij De
Nederlandse Bank wel voor een soort keur
merk van controleapparatuur, zodat onder
nemers zeker weten dat een apparaat de val
se biljetten eruit vist. „Dat ondernemers be
ter moeten letten op echtheidskenmerken is
bureaupraat. Soms is het niet te zien. Zelfs
niet met behulp van apparatuur. Er moet
dus één apparaat komen, gecertificeerd
door de Nederlandse Bank, waarmee onder
nemers met grote mate van zekerheid kun
nen vaststellen of een biljet echt is of niet."
Jeffrey Kutterink
