WAO-discussie nadert climax
Oude binnenstad bepaalt
uitstraling van gehele stad
PZC
PZC
N57
Kabinet onderzoekt hoe aantal arbeidsongeschikten kan worden ingedamd
I
te gast
5 maart 1954
vrijdag 5 maart 2004
De discussie over hoe een nieuw
WAO-stelsel er precies uit komt
te zien, nadert haar climax. Het
kabinet neemt naar verwach
ting vandaag een besluit over de
laatste witte vlekken die nog
moeten worden ingevuld Er
staat veel op het spel. Tweede
Kamer en vakbeweging zitten
als een bok op de haverkist om
te controleren of het kabinet wel
doet wat zij willen.
door Sylvia Marmelstein
en Hans van Soest
Al decennia lang bakkeleien
politiek en vakbeweging
over de WAO. Beiden vinden
dat er iets aan de regeling voor
arbeidsongeschikten moet ver
anderen, want Nederland heeft
veel te veel WAO'ers, momen
teel zo'n 786.000. Het kabinet
beslist waarschijnlijk vandaag
op welke manier de groei van
de arbeidsongeschikten moet
worden ingedamd.
Een deel van de plannen is al be
kend. Zo krijgen alleen nog
mensen die echt niet meer kun
nen werken een WAO-uitke-
ring. De rest moet aan het werk
blijven, al dan niet met een aan
vullende uitkering, Net als nu
wordt straks via een medische
keuring vastgesteld of iemand
ziek genoeg is voor de WAO.
Maar omdat er minder mensen
door die keuring mogen komen,
moet hij dus veel strenger wor
den. Hoe streng dat zal zijn,
wordt morgen bepaald.
Hier ligt een groot meningsver
schil tussen vakbeweging en ka
binet. De Sociaal-Economische
Raad (SER, het adviescollege
van werkgevers en vakbewe
ging) heeft een WAO-stelsel be
dacht waarbij maximaal 25.000
mensen per jaar worden afge
keurd voor werk. Dat zijn er
nog steeds te veel, vindt De
Geus. Hij wil een stelsel waarin
jaarlijks nog maar 11.000 tot
20.500 mensen in de WAO kun
nen instromen. Het systeem dat
De Geus wil is dus strenger dan
dat van de SER. Bovendien wil
de minister dat - vooruitlopend
op het nieuwe stelsel, dat in
2006 wordt ingevoerd - vanaf 1
juli aanstaande alle huidige
WAO'ers alvast volgens de nieu
we strenge regels worden her
keurd. De vakbeweging vindt
dat de strenge keuringen alleen
moeten gelden voor mensen die
straks nieuw in de WAO belan
den.
Het verschil van mening tussen
De Geus en de SER over de
strengheid van de keuringen is
technisch van aard, maar heeft
grote consequenties voor het
aantal mensen dat straks nog in
aanmerking komt voor de
WAO. Zo wil De Geus dat niet
meer wordt gekeken naar ie
mands laatst verdiende loon,
maar naar het wettelijk vastge
steld WAO-dagloon. Ook wil hij
dat mensen die slecht Neder
lands spreken niet langer an
ders worden behandeld. Nu wor
den deze mensen in veel geval
len volledig afgekeurd, omdat
het voor hen lastiger is een
baan te vinden.
Deeltijders
Eigenlijk zijn De Geus en de
SER het maar over één punt
wel eens: dat deeltijders stren
ger mogen worden aangepakt.
Als zij ziek worden, moet wor
den gekeken of zij in een aange
paste voltijdbaan wellicht wel
hun oude salaris bij elkaar kun
nen verdienen, Het kabinet
staat voor een lastige beslissing.
De vakbeweging dreigt met
looneisen en het opblazen van
het poldermodel als de politiek
het SER-advies niet letterlijk
overneemt. „Als het kabinet
zich niet aan onze afspraken
houdt, dan breekt het meer af
dan de WAO alleen. Dat bete
kent dan het einde van de over
legeconomie zoals wij die de
laatste jaren hebben gekend",
aldus FNV-voorzitter De Waal.
Maar De Geus wordt gesteund
door het hele kabinet. „We zul
len het advies goed bekijken,
maar uiteindelijk wordt de wet
geving niet door de SER ge
maakt", dreigde vice-premier
Zalm vorige week nog. „Het zal
een hele klus worden. Het kabi
net moet ervan overtuigd wor
den dat de SER-plannen wel
voldoende effectief zijn."
Hoewel het kabinet wil vasthou
den aan De Geus' oorspronkelij
ke plannen, wordt er achter de
schermen grote druk op de mi
nisters uitgeoefend om toch wa
ter bij de wijn te doen. Zo vindt
De Geus' eigen partij het CDA
dat de minister 'een unaniem
SER-advies over zo'n belang
rijk onderwerp niet naast zich
neer kan leggen', zoals Kamer
lid Verburg het onlangs ver
woordde. Behalve over de
strengheid van de keuringen
moet het kabinet morgen ook
een besluit nemen over wie
straks het nieuwe WAO-stelsel
gaat uitvoeren. Een Kamermeer
derheid wil dat een deel van het
stelsel straks door private verze
keringsmaatschappijen wordt
geregeld en niet door de offi
ciële uitkeringsinstantie UWV.
Het gaat om de regeling Werk
hervatting Gedeeltelijk Arbeids-
geschikten, Dat is de uitkering
die werknemers die niet ziek ge
noeg zijn voor de WAO kunnen
krijgen als ze aan de slag blij
Minister De Geus van Sociale Zaken wil een stelsel waarin jaarlijks nog hooguit 20.500 mensen in de WAO terecht kunnen komen.
foto Harmen de Jong/GPD
ven tegen een lager loon. De
Geus is sceptisch over dit sys
teem. Hij is bang dat werkge
vers en werknemers als op
drachtgevers van private verze
keraars weer te veel in de melk
te brokkelen krijgen bij de bepa
ling wie voor hoeveel procent
wordt afgekeurd. En dat was
juist de reden waarom het aan
tal WAO'ers in de jaren tachtig
steeg. GPD
Ontwerpers van wegen hebben de ni
ver vooruit te denken. En terecht. Nieu«
wegen als de N57 op Walcheren en deN{
in West-Zeeuws-Vlaanderen worden niet a
legd voor een paar jaar, maar moeten tientallen jj
ren mee. Anders wordt er geld weggegooid end?
kan nooit de bedoeling zijn.
Wegen die nu worden gebouwd, moeten een v
keersstroom kunnen hebben die pas over twintig,
dertig jaar te verwachten is. De A58 door Mid
den-Zeeland was anders vanaf midden jaren zi
tig nooit zo uitgevoerd als is gebeurd. Ondanks hr
sterk gegroeide autoverkeer is de A58 nog stee#
van deze tijd, ook al is er bij de aanleg absolua
geen rekening gehouden met oude structuren. Dj
'nieuwe' Rijksweg is als een streep door het Zeeuw-'
se landschap getrokken.
Hetzelfde staat op Walcheren te gebeuren, als#
N57 onverkort wordt aangelegd naar het ontwei)
dat alweer bijna tien jaar geleden is vastgesteld
Vooral in de gemeente Veere is daarover de laatst*,
tijd veel onrust ontstaan. Een veelkleurig gezel
schap van omwonenden, ondernemers en liefheb
bers van het Walcherse landschap is in opstand ge
komen. Het nut en de noodzaak van de nieuw
N57 moeten eerst nog maar eens aangetoond wo:
den, oordelen zij.
Tegen een vernieuwing van de huidige, zeker tus
sen Serooskerke en Vrouwenpolder nogal bochtig:
Rijksweg richt het verzet zich niet. De tegenstan
ders zijn realistisch genoeg om te onderkennen dj'
een aantal knelpunten moet worden opgelost,
Middelburgse binnenstad moet worden ontlar
door de aanleg van een aquaduct in het Kanaa
door Walcheren, een belangrijk onderdeel van#
nieuwe N57. En ook de verkeerssituatie ronc
Serooskerke vraagt om een oplossing.
De kwestie is of het noodzakelijk is de doorgaan#
weg tussen Middelburg en de Veersedam uit te voe
ren alsof zij één van de drukste verkeersaders vai
Zeeland is of moet worden, als een weg die ee
deel van Walcheren straks in tweeën deelt. He!
provinciebestuur en Rijkswaterstaat hebben tot
nu toe niet laten zien dat zij daarvoor veel oog heb
ben.
Ze kunnen dat beter maar wel doen. Niet omdai
de Raad van State hen anders kan terugfluiteL
maar omdat zij de bezwaren die leven, serieus moe
ten nemen.
door Gerrit Schoenmakers
Als u het nog niet wist dan
wordt het u wel met an-
gelsaksisch geweld ingeprent:
het dagelijkse leven bestaat uit
sleur. De samenleving resulteert
in een verveel-instituut, waar
uit u moet worden verlost door
belevenissen.
De 'fun-industry' levert-de 'ex
periences'' die uw 'leisure-time'
moeten veraangenamen érl de
kas van de ondernemer moeten
spekken. Want naarmate de con
sument meer dood valt op een
dubbeltje voor de dagelijkse be
hoeften, dus eigenlijk voor de
'boring-time', zegt de pret-eeo-
nomie, dat de consument bereid
is royaal uit te geven voor de
'fun-zijde' van het leven.
De toeristenindustrie stort zich
in dit gat in de markt en gemeen
tebesturen volgen serviel en noe
men het dan 'city-marketing'.
In het stationsgebied van Goes
moet zo nodig een 80 meter
hoog torengebouw straks uit
stralen dat-hét-in-Goes-ge-
beurt. Er zijn nauwelijks steden
in ons land te vinden die niet
van zichzelf vinden, dat ze be
schikken over een historisch in
teressante binnenstad, die het
waard is jaarlijks door vele toe
risten te worden bezocht. Hier
bruist het leven en verdrijft ver
leiding de verveling.
Maar dat deze vrijetijdsconsu-
menten begerig van de ene naar
de andere historische binnen
stad 'zappen' is een veronderstel
ling, die op een fabel berust.
Cultuurhistorisch genot ontgaat
geheel aan de grote bulk, die
dus zijn 'leisure-time' besteed
wil zien aan pret en daaraan ver
wante belevenissen. Dit type toe
rist heeft alles al gauw gezien en
verkondigt stellig, dat er verder
weinig valt te beleven.
De toeristische bezoeker is voor
al een ontrouwe klant met een
wispelturige interesse. Een veel
eisende eendagsvlinder, die ver
langt dat overal geurende bloe
men voor hem klaar staan.
Als het over verleiding gaat,
dan lijkt de gewenste permanen
tie van de vraag alleen te organi
seren in de seksindustrie.
De historische binnensteden in
heel de wereld worden al tiental
len jaren geteisterd door functie-
verval. Allereerst zichtbaar
door verwaarlozing en later ver
krotting van de historische be
bouwing. Verkeer aantrekkende
functies vertrokken naar terrei
nen aan de stadsrand, daarbij
geholpen door schaalvergrotin
gen. Daar zijn deze functies te
rug te vinden als kantoorpar
ken, bouwmarkten, tuincentra,
De binnenstad van Goes. Volgens Gerrit Schoenmakers moet de historische binnenstad veel meer worden gekoesterd, foto Willem Mieras
meubelboulevards, garagestra
ten of auto-showrooms, In het
plan Mortiere bij Middelburg
sluit daar desgewenst een Leis
ure Park op aan met hoog funge-
halte inclusief Museum Johan
Cruyff. De neiging bestaat de
stad te 'Disneyficeren' en te ver
pretparken, bijvoorbeeld door
een grappige fontein. Voor het
oude stadhuis van Middelburg,
het icoon dat de stad wereldbe
kendheid geeft, is het lachen ge
blazen.
Ook de milieuwetgeving leverde
een forse uitstroom op naar de
periferie van de stad. Luchtver
vuiling en geluidshinder verdre
ven bedrijven uit de binnenste
delijke woonomgeving. Verbo
den zelfs werd de geuruitstoot
van vers gebakken broden of am
bachtelijke gerookte worst. De
vraag is: wat hebben we nog te
zoeken in de aloude historische
binnenstad? Eigenlijk niet zo
veel, is het antwoord van duizen
den burgers. En zij vestigen zich
al tientallen jaren niet in de bin
nenstad, maar in nieuwbouwwij
ken daarbuiten met een winkel
centrum in de buurt voor de da
gelijkse boodschap.
Segregatie
Aldus is de binnenstad ten prooi
aan uitponding en segregatie
van steeds meer functies. Nog
maar enkele jaren geleden
kwam het stadsherstel op gang
van de historische binnenstad.
Daarmee keerde ten dele de
woonfunctie terug, die dreigde
geheel te verdwijnen. Men werd
zich ook bewust, dat oude bin
nensteden een identiteitvormen-
de schatkamer zijn van architec
tonische en stedenbouwkundige
kwaliteit. Hier ligt het collectie
ve geheugen van de stad opgesla
gen in gebouwen. De bezoeker
kan hier zijn ervaringen verrui
men en de cultuurhistoricus kan
zijn inzichten verdiepen. De ho
reca van patatkraam tot en met
sterrenrestaurant kan er ruim
hartig zijn gastheerfunctie uit
baten. Zeker ook tot gerief van
de eigen stedelijke bevolking.
Zo wordt een nieuwe legitimi
teit gecreëerd voor het behoud
van de historische binnenstad.
Maar dat niet alleen. Wat het re
genwoud is voor de mondiale
ecologie, dat is het historisch-ar-
chitectonisch en stedenbouw
kundig bezit voor de eigentijdse
architectuur en stedenbouw.
Een onvervangbare bron waar
telkens aan moet worden gerefe
reerd bij nieuwe technieken en
bouwopgaven.
Momenteel is er meer geld dan
ooit om te bouwen, er zijn meer
materialen dan ooit en technie
ken om ze toe te passen. Het
heeft nog niet overweldigend
vaak geleid tot de herbergzaam
heid van de oude binnenstad.
Pogingen daartoe worden ge
daan in stationsgebieden, die
knooppunten moeten zijn voor
allerlei mobiliteit en ook gele
genheid moeten bieden tot ont
moetingen. Dit menselijk verlan
gen wordt echter door het bege
leidend bouwkundig geweld effi
ciënt de kop ingedrukt.
Leiden, Amersfoort, Groningen
kunnen als voorbeeld dienen.
De drukte die er bestaat is onge
zellig en vooral gehaast. Lo
gisch want het gaat hier niet om
'leisure-time', maar om 'busi
ness'. Hier wordt tijd omgezet
in geld. Van de ooit vele functies
die in de binnensteden waren ge
vestigd zijn er dus niet zoveel
overgebleven. De winkelfunc
ties van de zelfstandige detailist
tot en met de ketens van het
grootwinkelbedrijf laten zich lei
den door de behoefte aan
'fun-shopping'. Vooral veel lifes-
tyle-achtige neringen "van an
tiek tot en met design, kleding
en schoenenzaken daaronder
meegeteld, proberen de bezoe
ker tot aankoop te verleiden.
Aangeschurkt wordt tegen ster
ke stedelijke functies als musea
en theaters, waarvan de exploi
tatie (altijd bodemloos) gegaran
deerd wordt door de overheid.
Pas laat is ingezien, dat het be
houd van het centrale histori
sche stadsdeel onmisbaar is
voor het functioneren van de
stad als geheel. Het centrum ligt
op ieders weg, maar in een
nieuwbouwwijk valt niets te zoe
ken als je er niet woont.
Een goed stedebouwkundig be
leid probeert zoveel mogelijk
functieverlies uit de binnenstad
te verhinderen, en zoveel moge
lijk bestaande functies te ver
sterken. Het zorgt voor een diffe
rentiatie in bevolkingsopbouw,
zowel wat leeftijd als inkomen
betreft.
Fatale vergissing
De situering van het nieuwe
Middelburgse stadhuis aan een
uiterste rand van de stad is zo
beschouwd een fatale vergis
sing, die hopelijk niet wordt ge
volgd door het in de Abdij geves
tigde provinciaal bestuur.
Het hoofddoel moet zijn dat de
inwoners van de stad lof zingen
over het woon- en leefgenot. De
bezoekers komen dan vanzelf en
het bespaart de uitgaven aan on
derzoekbureaus, die met cosme
tische kletspraat aansporen tot
weer een nieuw logo (logoise-
ring) of de instelling van een pro
motieteam, dat zoals rapporten
aanbevelen geüniformeerd de
straat op gaat.
Probeer bezoekers te verleiden
met echte kwaliteit en duurza
me verbijzondering. Niet met
een vorm van verleidelijkheid,
die het resultaat is van enige ma
len te strak aangetrokken
face-lifts.
Gerril Schoenmakers is oud-wet
houder van Middelburg, oud-Ka
merlid en nu voorzitter van de Wel
stands- en Monumenten Commis
sie Schiedam
WEGVERBETERING - Het co
mité wegverbetering voert ac
tie voor de verbetering van de
provinciale weg Temeu-
zen-Axel en de rijkswegen
Axel-Sluiskil en Axel-Hulst.
Het verkeer op deze smalle we
gen is bijzonder intensief,
Verkeersongevallen zijn he
laas niet zeldzaam op deze we
gen.
Men. dringt aan op het door
trekken van het fietspad op de
weg Terneuzen-Axel.
RONDWEG - Het laatste deel
van de rondweg om Tholen
wordt aangelegd. Zeven wonin
gen worden hiervoor gesloopt.
MONUMENT - Koningin Julia- j
na gaat het monument - ter'
herinnering aan de terugkeer
van haar moeder Wilhelmina
naar Nederland op 12 maart
1944 - in Eede onthullen. Julia
na komt per trein naar Vlissin-
gen en steekt per veerboot de
Westerschelde over. Na de ont
hulling maakt de koningin een
tocht door Zeeuws-Vlaande-
TERUGGEKEERD - De vie:
Nederlanders die vorige week
in de omgeving van Mak
door een bende werden ont
voerd, zijn behouden terugge
keerd.
Hoofdredactie:
A L Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A, L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationpark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454647
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag)
per maand: 19,45
per kwartaal: 56,60
per jaar. €217.00
Voor toezending per post geldt een
toeslag
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,20
zaterdag: 1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig de
Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de Regelen
voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113) 315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjM):
Tel (0113)315550
Fax, (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel, (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Is een onderdeel van het Wegoner-concern.
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen In een bestand dot wordt gebruikt v00"\
(abonnementen)admimstratie en om u te (laten) informeren over voor u relevonte diensten ("P
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig 9ese'*!'^
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij:
zerssorvice. Postbus 31. 4460 AA Goes,
Behoort tot WGGGNGR
ré'ÉmLv '"9
