Groepswonen in trek bij ouderen
PZC
Heer Bommel en de Slijtmijt
Casper Hobbes
Samenlevingsprojecten voorkomen leegloop van kleine kernen
Pesten
puzzel
T
t
L
l
l
R
P
O
A
K
.V
D
T
N
A
E
I
-0T
recept
Kalfsschitzels met paksoi, appel en ananas
vrijdag 27 februari 2004
Steeds meer ouderen kiezen
voor wonen met een groep leef
tijdgenoten. Overal in het land
betrekken ze kleine appartemen
tencomplexen. Gemeenten moe
ten er aan wennen, maar groeps
wonen kan helpen de leegloop
van kleine kernen tegen te gaan
doorThea van Beek
De koffie gaat rond in de ge
meenschappelijke ruimte
van de woongroep Koningsdael
in Soest. De woongroep bestaat
uit 23 appartementen met 32 be
woners. De jongste is 62, de
oudste 82 jaar.
„Ik heb voor een woongroep ge
kozen wegens de gezelligheid
en veiligheid", vertelt bewoon
ster Leida Borgers.
Om te voorzien in de aanstor
mende behoefte aan woonruim
te voor ouderen, moeten tot
2015 bijna 400.000 woningen
worden gebouwd of aangepast.
Meestal gaat het om seniorenwo
ningen. Maar steeds vaker kie
zen senioren ervoor in hechter
verband samen ouder te wor
den. Veel ouderen zijn eenzaam.
In een woongroep krijgen en ge
ven ze elkaar aandacht.
Een woongroep beginnen
vraagt doorzettingsvermogen
De voorbereidingen vergen vijf
tot tien jaar. „Je moet een vech
ter en volharder zijn. Maar het
resultaat is altijd positief", zegt
voorzitter H. Koetsier van de
Landelijke Vereniging Groeps
wonen van Ouderen (LVGO).
Zelf woont hij met zijn echtge
note vier jaar in de woongroep
Wel-licht in Heemstede. De elf
zelfstandige wooneenheden
rond een gemeenschappelijke
tuin tellen vijftien bewoners,
die deels zijn gekocht of ge
huurd. Daaraan vooraf gingen
tien jaar van voorbereidingen,
zoeken van bouwgrond en bou
wen. „De gemeente stond aan
vankelijk niet positief tegen
over ons initiatief. Ze dachten
dat we een commune waren,
dus moesten we maar een villa
of klooster kopen. Uiteindelijk
bleek een woningcorporatie be
reid mee te werken."
Sinds het ontstaan van de
LVGO, zijn inmiddels ruim
tweehonderd woongroepen
voor ouderen op poten gezet,
met naar schatting achtduizend
bewoners. Zo'n tweeduizend
mensen staan op de wachtlijs
ten. Zo'n 140 groepen zijn bezig
een project te realiseren. Ze heb
ben allemaal gemeen dat bewo
ners samen dingen doen of sa
men eten. Maar ook de privacy
van een eigen woning staat
hoog in het vaandel. Woongroe
pen voor ouderen zijn er in alle
soorten en maten. Soms is het
een vriendenclub die bij elkaar
wil wonen, soms zijn het fami
lieleden. In Den Haag is er een
initiatief van oudere homosek
suelen om samen te wonen. In
Geldrop was veiligheid de re
den. Daar besloot de helft van
Tien ouderen van de woongroep Koningsdael in Soest.
Cees Zorn/GPD
de bewoners van een apparte
mentencomplex een woongroep
te vormen, nadat een medebewo
ner vijf dagen lang dood lag in
zijn woning
Boerderijen
Een nieuwe ontwikkeling is
groepswonen voor ouderen in
leegstaande boerderijen Van de
80.000 actieve boerderijen die
Nederland nu nog telt, zullen
over vijf jaar nog slechts 26.000
over zijn, is de verwachting. Per
dag stoppen gemiddeld elf boe
ren met hun agrarische activitei
ten.
„Vaak zijn dat leuke objecten
voor rijke stedelingen die er een
mooi landhuis van maken. Die
hebben vaak weinig relatie met
hun woonomgeving", zegt Wim
Kromwijk van de Stichting Wo
nen van Senioren op Boerderij
en (WSB). „Je kunt die boerde
rijen ook ombouwen tot een
stuk of zes huur- of koopappar
tementen voor senioren. Het
mes snijdt dan aan twee kan
ten. Je hebt volwaardige senio
renwoningen en boerderijen
krijgen een nieuwe maatschap
pelijke functie. Bovendien be
scherm je het cultuurhisto
rische landschap." GPD
'I'm the school bully
The classroom cheat
The nastiest playfriend
You ever could meet' (The Who)
De verwrongen geest van de pestkop is een
der gruwelijkste martelwerktuigen uit de
geschiedenis van de beschaving. Een verzame
ling contactstoornissen die de gedaante van een
mens aanneemt en zo zijn slachtoffers verleidt
tot vertrouwen, toenadering en tenslotte een ge
faseerde gevangenschap van pijn.
Pijn schept een band sterker dan liefde. Pijn
wordt vaak aangezien voor liefde. Pijn kan ver
slavend worden voor de masochist die de liefde
niet heeft leren kennen. Pijn schreeuwt om ver
doving, aandacht, herstel. Liefde schreeuwt als
het te laat is. Pijn is liefde die te laat komt.
Nu mijn dochter haar defensieve kleding heeft
Meindert Inderwisch
afgeworpen, haar brilletje niet langer draagt en
haar lange blonde haren uit het juk van de paar
denstaart heeft bevrijd, verhevigt ze de afgunst
van een klasgenote. Het betreffende meisje
schreeuwt zo hard om aandacht dat het de ande
re kinderen in de oren suist. Haar theatrale drift
hypnotiseert of stoot af. Een aantal dienaressen
laat zich slaafs het labyrint van achterklap bin
nenleiden waar, in kleine heksenketels, het gif
van de verstoting wordt gebrouwen. Misschien
ontbreekt het deze volgelingen evenzeer aan aan
dacht en vinden ze in het krijsende toverkolletje
een stem voor hun vraag om genegenheid. Wel
licht zijn ze slechts bang en verraden ze alles
wat weerloos is in henzelf en de anderen om hun
angst niet te voelen
Vragen om aandacht stamt voort uit de meest le
gitieme behoefte die ik kan bedenken. Terreur
uitoefenen om aandacht te krijgen ontstaat van
uit dezelfde nood. Toch is een huilende baby
minder bedreigend dan Joseph Stalin was.
Waar wordt de grens gelegd? In de geschiedenis?
Door het volk dat in opstand komt? De cultuur?
Door de opvoeder: een ouder of de geallieerden?
In ieder geval niet door het verzonnen fenomeen
gerechtigheid.
Mijn kind heeft veel moeten lijden. Nu het haar
beter gaat, wordt ze onderbroken, afgeremd, op
de huid gezeten.
Een rivale volstaat om een net van infantiele ter
reur te spannen rondom het ontluiken van mijn
elfjarige bloesem. We praten daarover onder de
sterrenhemel, die als het licht dooft zal gaan
flonkeren. Ik houd haar kleine hand in de mijne
bij het schijnsel van het kabouterlampje. Alles
in dit kamertje ademt bescherming uit. De bloe
men die ik iedere week voor haar koop op de
markt, de school dolfijntjes in hun tinkelende
stilstand, de zonnen en manen in de gordijnen
en het dekbed, de tinten van de wanden, het pla
fond, de deur. Winnie, Teigetje, Iejoor, Uil. Een
bed vol pluisbeesten.
„Ze maakt me nooit kwaad genoeg", zegt Zoë
terwijl ze me aankijkt vanuit haar glinsterende
ooghoeken, mijn gezicht afspeurend naar goed
keuring. Het kleine meisje en de grote man.
„Als ik maar kwaad genoeg was, zou ik iets kun
nen doen. Maar het gaat altijd zo geniepig. Wan
neer iedereen weg is, voel ik pas hoeveel last ik
ervan heb."
„We moeten de strijd aangaan", zeg ik. „Help je
mee?" Ze knikt, lelieblank.
grapjas
Aziatisch
land
heïde-
meertje
veel
meer
dan één
gril
afvaar
digen
inwendig
orgaan
beurs
4
Y
1
Y
hout
soort
thans
idee
knaag
dier
5
zacht
keelgeluid
Ierland
(op auto's)
gewag-.
7
hard
geluid
klem café
brand
gang
ik (Lat.)
Y
barens-
pijn
admini
stratie
kosten
afkeer
voelen
z
Japans
bordspel
Y
edel-
groot-
achtbaar
6
straf
werktuig
3
dikke brij
In dit diagram is een woord van 12 letters verstopt
Het is te vinden door, beginnend bij het vakje met
de stip. telkens een vakje naar links, rechts, onder,
boven of diagonaal te verspringen. Elke letter wordt
één keer gebruikt. Hoe luidt het zoekwoord?
Horizontaal:
4. Dit drink je uit de kraan en
niet uit de fles (7); 5. Een hele
boel rommel maar er is nog
hoop voor mensen die lijnen
(9); 8. Val er maar niet uit als
acteur (3), 9. Zij wordt ouder
en ouder (4); 10. Gaar worden
door verstikking (6).
Verticaal:
1Schoon zonder weefsel (7);
2. Lastenverlichting? (9); 3.
Rijdt en glijdt (4); 6. Zonder
grote augurken niet explosief
(6); 7. Heeft een bank slag van
de begroting? (6).
Oplossingen van gisteren:
Kruiswoordraadsel:
Horizontaal: 1 Oppas; 5. ere; 6. til; 8 agami, 11 ein, 13. boe; 15. en; 16. pro; 18.
pk; 19. ne; 20. rn; 21. ma; 23. rak; 25. ni; 26. asa; 28. dok; 29. lento; 32. rol; 33. sou;
34. Midas.
Verticaal: 1. Oran; 2. peg; 3. atm; 4. slib; 7. weerman; 9. Ahr; 10, geknikt; 12. in; 14.
op; 16. per; 17. ork; 22. as; 24. Am; 25. no; 27. alom; 28. doos; 30. Eli; 31. tsa.
Crypto-overlapper:
Horizontaal: 5. Weidracht; 6. modelvers; 7. brosblond; 8. toonzijdig
Verticaal: 1. Beroerdom, 2. adressing; 3. gasveldijs; 4. charonmin jpg
Toonder Studio's
Ze waren nu op een vlakte vol boomstompen aangekomen,
en Kwetal sprak somber: „Dit zijn de Duizend Grote Gre
nen. En daar zit Pee." „Dat zie ik", zei heer Ollie. „Maar
grenen zie ik niet. Dat zijn toch bomen?" „Ze zijn weg", leg
de Kwetal uit. „Gisteren waren ze er nog, maar nu rijden de
laatste daar de heuvel af. Daarom zit Pee daar. Hij is erg
druilig." Heer Bommel liet zijn blikken over het troosteloze
landschap glijden en plotseling ging hem een licht op. „Nu
begrijp ik het", mompelde hij, terwijl hij ontdaan een hand
aan het voorhoofd bracht. „AWS is overgeschakeld op
hout! Dat is het!" „Wat is het?", vroeg het mannetje be
nauwd. „Wat gebeurt er wanneer awejes overschakelt op
hout?" „Dan wordt het bos omgezaagd!", riep heer Ollie
uit. „Maar het is jullie eigen schuld! Omdat jullie de slijt-
oké, nat jij oké, nat jij
nil, meneer wil, meneer
peiwit ante pe irritante
menselijke menselijke
eim0 1 ecm0
"ten6ev0l6evany
pe ex06enitett
v an pe reële
nerkuoosheips-
ver&0epin&
impliceert pe huh? ho
neeknaartsepruk\ wacht
or pe reële netto- even'
loonvoet een h0cere
vervancincsratio."
Hans Belterman
Dit gerecht komt oorspronkelijk uit Ja
pan en is nu populair in Santa Barba
ra, California.
Voor 2 hoofdgerechten
2 kalfsschnitzels, elk ca. 100 gram,
ca. 3 eetl. (zonnebloem)olie, zout, wit
te peper uit de molen, 1/2 struikje
pak-soi, 1 middelgrote ui, 1 grote fris-
zure appel, zoals Granny Smith, 4 ge-
confijte gemberbolletjes uit een pot
je, 1/2 rode Spaanse peper, 2 ananas-
ringen uit blik, 2 1/2 eetl. Japanse so
jasaus (Kikkoman), 1 eetl. limoen- of
citroensap, 3 eetl. gembersiroop, 1
theel. rasp van sinaasappelschil.
Maak de schnitzels droog. Bestrijk het
vlees aan weerszijden met een kwastje
met sojasaus. Laat de schnitzels tenmin
ste 10 minuten liggen Snijd intussen de
pak-soi in stukken van 3 cm. Pel de ui en
snijd hem in 12 smalle parten. Schil de ap
pel en snijd hem eveneens in 12 smalle
parten. Neem de klokhuisdelen er uit
weg Snijd de gemberbolletjes in uiterst
smalle reepjes (draadjes). Snijd het
vruchtvlees van de Spaanse peper even
eens in draadjes Snijd de ananasringen
in vieren. Maak het vlees opnieuw droog
en wrijf het in met wat zout en peper. Be
strijk het vlees met olie. Bestrijk ook de
grillpan of -plaat met olie, Verhit de pan
Zo zacht als deze februarimaand Door: Grieta Spannenburg
begon, zo winters is haar afsluiting.
Al dagen achtereen volhardt de maximumtemperatuur rond
4 5 graden en met kwikstanden om en nabij 3 graden betreden
we de nieuwe maand. Wel ziet het ernaar uit dat er beginmaan
wat mildere lucht binnensijpelt en het graadje nachtelijke vorst
verdwijnt. Vandaag is het nog allesbehalve mild. Er waait een
gure westelijke bries en nog steeds drijven er af en toe winterse
buien binnen, met kans op sneeuw, hagel en zeer lokaal ook
onweer. Her en der kan er, met name vanochtend vroeg, weder
om een sneeuwlaagje ontstaan Gisterochtend konden vooral m
het oosten van Zeeuws-Vlaanderen stevige sneeuwballen
gegooid worden en fraaie sneeuwcreaties zagen het levenslicht
Daar lag rond de klok van 9 uur dan ook zo'n 4 a 5 centimeter. Of
een dergelijk sneeuwtapijt een dezer dagen nog geëvenaard
wordt is de vraag. Verder zijn er naast wolkenvelden vandaag
ook weer perioden met zon en
dat kan in de luwte een pret
tig gezichtswarmertje zijn.
Morgen en zondag kunnen
nog steeds winterse buien
vanaf zee binnentrekken. Wel
lijkt de atmosfeer in de loop
van het weekeinde wat min
der onstabiel te worden,
waardoor de droge perioden
geleidelijk veruit in de meer
derheid komen. De wind
wordt ondertussen noordoos
telijk en vooral de eerste dag
van maart ziet er vooralsnog
behoorlijk zonnig uit. De tem
peratuur staat in de lift, zij het
een trage, en dus zit een seri
euze opwarming er voorlopig
nog niet in.
Winterbuien
VRUOAG V KM
Vooruitzichten
weer
zaterdag
zondag
maandag
dinsdag
max.
3°
3°
5°
6°
min.
0°
-1°
-1°
2°
wind
W 4
NO 3
NO 5
NW 4
Zon
vandaag
op 7.34
onder 18.18
Maan
vandaag
op 10.00
onder 1.38
Nautisch bericht
Het zicht is goed, tijdens een bui matig tot slecht. Kleine kans op
onweer en het water is 5 graden. Matige westenwind, 4 Beaufort
Waterstanden
mijt hebben gebruikt, is het cement waardeloos geworden,
als je begrijpt wat ik bedoel!" „De cementbouw is gestopt",
sprak de heer Steenbreek, die die morgen om kwart voor
tien in de werkkamer van burgemeester Dickerdack stond
om verslag uit te brengen over de nieuwbouw. Daar zat de
magistraat natuurlijk wel even van te kijken. „Wat bete
kent dat?", riep hij uit, terwijl hij uit zijn zetel rees. „Is het
nog niet genoeg, dat de mooie nieuwe Rommeldamse Bank
bezig is tot puinpoeier te vervallen?" „Dat is juist de re
den", verklaarde de secretaris. „Vlotte soepele slijtage ver
hoogt de welvaart. Maar deze is dolgedraaid door de mani
pulaties van een zekere Bommel. En daarom schakelen we
nu over op hout. Stevig eikenhout voor de gevel en grenen
voor de afwerking binnenshuis."
vrijdag
Hoog
water
Laag water
27 februari
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
6.21
196
18.48
167
0.06
165
12.36
175
Terneuzen
6.46
219
19.08
190
0.36
173
13.00
183
Cadzand
5.56
188
18.19
159
12.16
166
-
Roompot Buiten
6.30
149
18.56
124
0.10
122
12.34
135
Roompot Binnen
7.20
126
19.45
106
1.03
112
13.46
126
Zierikzee
7.45
147
20.05
126
1.20
129
13.55
144
Krammersl. West
7.46
159
20.10
139
1.26
133
13.56
146
Hansweert
7.16
229
19.35
204
0.55
189
13.25
201
Staven isse/Yers.
7 46
152
20.11
132
1.26
131
13.56
141
zaterdag
Hoog
water
Laag water
cm
28 februari EK
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
7.05
167
19.29
139
0.46
152
13.15
152
161
Terneuzen
7.25
190
19.56
162
1.05
161
13.40
Cadzand
6.42
159
19.10
131
0.14
142
12.56
142
Roompot Buiten
7.20
129
19.45
104
0.44
115
13 24
120
Roompot Binnen
7.59
114
20.25
95
1.50
112
14.25
116
Zierikzee
8.22
132
20.45
110
2.00
125
14.35
13)
Krammersl. West
8.30
144
20.56
124
2.06
130
1424
133
Hansweert
7.56
202
20.22
177
1.29
176
1359
179
Stavenisse/Yers.
8.26
137
20.45
117
1.54
128
14.36
132
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgetxed
door Bill Watterson
toite sneeuw
matige sneeuw
lichte regen
77 V
matige regen
zware regen
attf
of plaat en rooster de schnitzels er in 7 - 8
minuten aan weerszijden net gaar.
Bestrooi het vlees met wat zout en peper.
Verpak het vlees in aluminiumfolie en
laat het tenminste 10 minuten rusten.
Bestrijk de ui- en appelparten, stukken
paksoi en ananas met een kwastje met
olie. Rooster ze aan weerszijden niet veel
langer dan 3 minuten. Breng intussen in
een pannetje 2 eetlepels sojasaus, 2 eetle
pels olie, limoen- of citroensap en gem
bersiroop aan de kook. Voeg er een beet
je zout aan toe en roer gemberreepjes,
Spaanse peperreepjes en sinaasappel
rasp er door. Houd alles enkele minuten
tegen de kook aan.
Koude weersomstandigheden overheersen in Europa- Vrij
overal zijn de temperaturen aan de lage kant voor de ''l^ü
het jaar Alleen het zuiden van Italië, Griekenland enTV^winty
laten al temperaturen zien die meer bij de lente dan oijoe
passen. Aan de Griekse en de Turkse stranden kan het kw
voorbeeld al tot ruim boven 20 graden oplopen. Zui>,j»
den voeren er warme lucht aan die vanuit de Sahara a,K vJ.
is. De nabijheid van een lagedrukgebied is er wel de 00
dat er af en toe een bui kan vallen Buien vallen ook nog
in Spanje en Portugal, maar ze worden wel minder tairij
zwaar dan de afgelopen dagen In Noordwest-Europa va
enkele winterse buien.
Europa: Koud
