Cursus over welzijn van de koe
PZC
Heer Bommel en de Slijtmijt
Casper Hobbes
Carnavalsvierders Etten-Leur maken langste das ooit
Boer kan veel voordeel opdoen door meer signalen op te vangen
puzzel
recept
Shepherd's Pie
stÉV 3
«4
weer
dinsdag 24 februari 2004
De stichting Mami in Et
ten-Leur kan haar achttien
de vermelding in het Guinness
Book of Records tegemoet zien.
Gistermiddag maakten zo'n
2300 carnavalsvierders een das
van 2269 meter door hun eigen
dassen aan elkaar vast te kno
pen.
Zeker vijfduizend bezoekers
volgden het spektakel en moe
digden de deelnemers aan.
Omdat 'de langste das' nog geen
geregistreerd record heeft,
krijgt de Etten-Leurse activi
teit in ieder geval de felbegeer
de vermelding, aldus een woord
voerster van Mami. De stichting
werd achttien jaar geleden opge
richt om tijdens carnaval de
maandagmiddag meer sfeer te
geven. De stichting wilde be
werkstelligen dat meer mensen
in Etten-Leur zouden blijven in
plaats van de grote optocht in
Breda te bezoeken.
Het evenement was al gauw een
van de bekendste in het Stijl-
orenrijk, zoals Etten-Leur tij
dens carnaval heet.
Het eerste record ging om de
langste polonaise. Verder zijn
er onder meer records gevestigd
met bliklopen en de langste was
lijn. ANP
'Kruip in de huid van de koe!'
Mei die opdracht stuurt dieren
arts Joep Driessen deze ochtend
een vijftiental boeren de stal
van hun collega Bennie Volker
in Haaksbergen in. Driessens
boodschap: elke koe geeft signa
len over haar welbevinden. Sig
nalen waarmee de boer z'n voor
deel kan doen. 'Want elke beper
king heeft z'n prijs'. Over ozo's
en treuzelgedrag.
door Jos Oude Nijhuis
Een van de kijkers wijst op
een ontsierende bult op de
kop van een van de zwartbon
ten. Net onder haar ogen. Een
typische 'ozo' zegt Joep Dries
sen. Een Ongerede Zaak, die Op
valt en die ten koste gaat van
het welzijn van de koe en daar
door uiteindelijk ook van de
melkproductie en dus het inko
men van de boer.
„Hoe zou dat komen en wat zou
eraan te doen zijn?", luiden de
vragen die Driessen z'n gehoor
voorhoudt. Vijftien paar ogen
speuren de stalomgeving af.
Sommigen ontdekken een uitste
kende vierkante knop bij de koe
borstel aan een van de wanden.
„Heel goed mogelijk dat de koe
zich daaraan gestoten heeft
Misschien is dat ding Le verwij
deren", zo adviseert Driessen
gastheer Volker.
De vijftien deelnemers aan de
sessie van de cursus Koesigna
len, die de Twents Achterhoek-
se veevoercoöperatie ABCTA in
- samenwerking met het veteri
nair organisatie - en adviesbu
reau Vetvice heeft opgezet, luis
teren geconcentreerd. „Waar let
je als melkveehouder op, wqn-
neer je 's ochtends je stal bin
nengaat?", luidt de waag die
Driessen op de keukentafel legt.
De een kijkt of er koeien zijn
die in hun boxen blijven liggen,
de ander is vooral gericht op
tochtigheid onder z'n dieren.
En weer een ander laat weten
dat hij. als hij zijn stal binnen
gaat, in de eerste plaats kijkt of
zijn vrouw er ook al rond
loopt.
Driessen geeft de boeren de
boodschap mee dat ze in hun
stal vooral goed moeten kijken,
horen en ruiken. Want daarmee
zijn veel 'koesignalen' op te van
gen. Een boodschap voor vijf
tien mannen, die met koeien
zijn opgegroeid, er dagelijks
mee werken, dus eigenlijk al al
les van hun dieren zouden moe
ten weten. „Drie van de tien
boeren hebben ook alles in hun
stal in de gaten. Zeven van de
tien boeren missen veel signa
len", is de ervaring van Dries
sen.
Bedrijfsblindheid
Guus Roelink uit Denekamp,
een van de cursisten, weet hoe
dat komt. 'Bedrijfsblindheid!'
Hij en andere deelnemers wij
zen erop dat een boer eigenlijk
alleen maar z'n eigen koeien
ziet en bijna nooit bij een colle
ga in de keuken kijkt. Roelink
en de zijnen noemen de cursus
Koesignalen, waaraan een dik
ke tweehonderd boeren uit
Twente en de Achterhoek mee
doen, een goede manier om die
bedrijfsblindheid te doorbre
ken. „Je zet weer eens even de
puntjes op de i."
In de stal bij boer Volker wor
den ogen, oren en neus goed de
kost gegeven. De een ziet een
box de koe zal uitnodigen om
meer uren per dag op zijn rust-
bedje door te brengen „En dat
komt met alleen de melkproduc
tie ten goede, het zorgt vaak
ook voor minder klauwproble
men, want een dier staat min
der lang door op de harde beton
nen roostervloeren." En soms
blijkt ruimte niet eens zo moei
lijk te scheppen, stelt Driessen.
Zo slopen steeds meer boeren
een buitenmuur van hun stal,
waardoor in een deel van de lig-
boxen meer bewegingsruimte
ontstaat.
Een jonge cursist heeft daar al
ervaring mee opgedaan. Hij is
enthousiast over het resultaat.
Niet onlogisch, blijkt als hij
zich nader verklaart. „Na de
sloop is bij ons de jaarlijkse
melkproductie met duizend li
ter per koe toegenomen." GPD
Een boerin melkt nog op de oude manier haar koeien. Zeven van de tien boeren missen veel 'koesignalen', is de ervaring van dierenarts en
cursusleider Joep Driessen. foto William Hoogteyling/ANP
koeien in de loop der jaren gro
ter zijn gefokt. Groter maken
kost geld.
Ligbox
„Als we nu vijf cent per liter
melk meer zouden beuren, dan
zou een boer dit soort investe
ringen makkelijker kunnen
doen", meent een van de deelne
mers. Maar Driessen pareert,
wijst erop dat een gerieflijke lig-
paar dieren met kale, onthaarde
hakken, de ander herkent hier
en daar wat treuzelgedrag van
runderen in de ligboxen: gaat
het dier nu wel of niet liggen?
Beide koesignalen zouden, zo
luidt de conclusie die al pra
tend met cursusleider Driessen
tot stand komt, kunnen duiden
op te krappe boxen. Die zijn
zo'n twintig jaar oud, hebben
de maten van toen, terwijl de
Op elke verticale regel dient een
woord van vier een van vijf en een
van zes letters te worden inge
vuld. Het woord van vijf letters
bestaat uit de letters van het voor
gaande woord plus 1, het woord
van zes letters bestaat uit de vijf
letters van het voorgaande woord
plus 1. Als de hele puzzel juist is
ingevuld, vormen de letters op de
vet omlijnde regel een woord.
1. Knol, verstoteling, kolom,
2. dokter, bosgod, aanhouding;
3. opschik, mannelijk dier, droevig;
4. wandpilaster, familielid, oplet
tend;
5. nakomeling, platte steen, plan;
6. hemellichaam, flink, kerkbewaar-
der; v
7. groot mens, entstof, beknopt
overzicht;
8. zoom, dichter, niet hetzelfde,
9. deel van een bijenkorf, oogziek
te, insect;
10. zwart afzetsel, schaakstuk,
leidsman.
1 2 3 4 5 6 7
9 10
Horizontaal:
1. Neem 's een viooltje wegl
(5); 3. In naam zijn het geen
Engelse mannen (5); 4.
Zuivelproduct in een vreemde
kamer (4); 7. Staat inderdaad
voor een godheid (5); 10.
Bestand tegen een knappe
vrouw? (9); 11. Vaatwerk om
een klarinet in te doen (8).
Verticaal:
1. Beschreven tonnen (7); 2.
Katachtig gedicht (5), 5. Het
verkwisten van kosmetische
producten (6); 6. Zulke indruk
ken zijn verplicht (6); 8. Het
slachtoffer van een reclame
schaap (5); 9. Besef dat het
verdraaid niet om een rondje
gaat (5).
HOUT ZAGEN
Een aantal stukken hout wordt in drieën gezaagd, en al deze stukken worden nog
eens in drie delen gezaagd, met als resultaat dat er dan 120 stukken hout meer
zijn dan oorspronkelijk. Hoeveel stukken hout waren er dan oorspronkelijk?
Oplossingen van gisteren:
Horizontaal: 1. Ki(s)t; 5. fe(i)l; 7. negatie(f); 8. sk(a)i; 9. (b)erg; 11. Ie(g)ger; 14. fa(t);
16. si(m); 17 (b)aar; 18. t(r}ap; 19. (d)ik; 20 (k)af; 22. st(a)art; 25 pan(d); 27. (I)aan.
29. con(s)tant; 30. v(o)et; 31. dee(g).
Verticaal: 2. (P)ink; 3. (s)teil; 4. tang(o); 5. fi(b)er; 6. (m)eer; 8. s(t)of; 10. gei(t); 12.
eerst(e); 13. (I)etter; 15. (v)aak; 16. spa(n); 19. (d)iep; 21. fa(u)n; 22. sno(e)t; 23
(t)ante; 24. (s)tand; 26. (r)ace; 28. (s)ate.
Cryptogram:
Horizontaal: 1. Bingo; 3. zoons; 4. zwak; 7. ramen; 10. diamanten; 11. dicteren.
Verticaal: 1. Bezorgd; 2. genie; 5. winter; 6. kunnen, 8. Miami; 9. naakt.
Charade: meer-ja-ren-plan.
Toonder Studio's
Heer Ollie zat uitgezakt in zijn stoel en staarde met een goe
dige glimlach naar de resten van de maaltijd, terwijl hij
zijn glas losjes in de hand hield. „Diej AYVS", prevelde hij
voor zich heen. „Diej AWS weet er wat van. Diej weet wat
iejmand van sjtand toejkomt! Zujk eten treft men maar sjel-
den! Ach, het isj toch prettig om tojt de Bovensjte Tiejn te
horen!" Hij nam een trekje van zijn sigaar en liet zijn blik
vertederd op de taart rusten. Nu werd de mooie sfeer in de
eetkamer echter verbroken door het geluid van zware voet
stappen, die vastberaden naderden. Hij keek verrast op, en
toen hij zijn ogen had scherpgesteld, werd hij zijn gastheer
gewaar, die in gezelschap van twee potige knechten het ver
trek betrad. „Afruimen zeker", sprak heer Bommel knik
kend. „Een glaasje port bij de haard. Dat zal sjmaken."
Hij richtte zich met enige moeite op en tikte de as van zijn
sigaar zorgvuldig naast het asbakje. Voordat hij hier nog ge
heel mee klaar was, hadden de bedienden hem echter reeds
in de kraag gevat om hem met krachtige hand naar de deur
te geleiden. „Ik kan wel lopen, hoor", zei heer Ollie vriende
lijk. „Sjtel je vooj! Is nietsj mejt me aan de hand!"
„Maar met mij wel!", schreeuwde de heer Steinhacker in de
deuropening. „Jouw spel is uitgespeeld! Ik heb je door!
Weg met je, ik heb je niet meer nodig! Die eikehoutzaak
gaat niet door!"
NOU, AL5 JE IETS TE6EN MÉ
ZE6T.KUNJEPEKAART
0MH006 H0UPEN WAAROP IN
BEARIJPEU JKE TAAL 9TAAT WAT
JE NU PREÜE9 WILT 7JLUJEN
BIJV00RBEELP, AL9 JE 7££>T
'HET Y9 NU BEPTIJP", KUN JE
PEZE KAAKT ERBIJ HOUPEN. 'JE
HEBT N06 TIEN MINUTEN
V00RPAT K EÜTT B009 WOW
PAN WEET IK TENMIN9TE WAAR IK
JA^mntoeben
door Bill Watterson
IKHEBZELP9
KAARTJE9
VOOR ZULKE
0UPERAMTI6E
UITPRUKKIN6EN
AL9 "VOORZICHTIG,
V00RPAT JEER
IEMANPEEN006
MEEUÏT9TEEKT.
De shepherd's pie is de meest klassieke
van alle hartige pasteien die er in het
Verenigd Koninkrijk op tafel komen. Het
oorspronkelijke recept van de pie gaat te
rug tot diep in de Middeleeuwen. Destijds
zag de Shepherd's pie er geheel anders
uit Aardappelen waren toen nog onbe
kend en voor het bedekken van de vulling
gebruikt men waarschijnlijk een zuurde
semdeeg.
Nodig voor 4 personen:
3 eetl. (zonnebloem)olie; 2 grof ge
snipperde grote uien; 4 ragfijn gehak
te teentjes knoflook; 2 grote rode en
1 grote groene in reepjes gesneden
paprika; 250 - 300 gram runderge
hakt; 1 theel. scherp paprikapoeder,-
2 dl (rund)vleesfond, uit potje; zout;
zwarte peper uit de molen; nootmus
kaat; 1 kg gekookte aardappelen; ca.
4 eetl. melk; 1 losgeroerd ei; ca. 25
gram boter; 50 gram grof geraspte be
legen Goudse kaas
Verhit de olie in een wok. Fruit de uien zo
lang tot ze glazig zijn. Schep de knoflook
en de paprika's erdoor en voeg na 1 mi
nuut het met een vork losgehaalde ge
hakt toe. Strooi er paprikapoeder over.
Laat alles, onder voortdurend roeren en
omscheppen, zolang zachtjes bakken tot
het gehakt de oorspronkelijke kleur heeft
verloren. Voeg de fond toe en wacht tot
alles opnieuw aan de kook is gekomen.
Laat alles 10 minuten zachtjes sudderen.
Hans Belterman
Voeg naar smaak zout en peper toe. Maak
van de gekookte aardappelen, met melk,
boter en losgeroerd ei, een luchtige pu
ree. Breng de puree op smaak met wat
zout, peper en eventueel een vleugje
nootmuskaat. Doe het gehaktmengsel
over in een beboterde ovenvaste schaal.
Schep de aardappelpuree erop spreid het
zo gelijkmatig mogelijk over de vulling
uit.
Zet de schaal op het rooster dat iets on
der het midden in de tot 180"C. voorver
warmde oven is geplaatst. Bestrooi het
gerecht na 30 minuten met de geraspte
kaas. Zodra (na ca. 7 minuten) de kaas is
gesmolten en ook al wat kleur begint te
krijgen kan de schaal uit de oven worden
genomen.
dinsdag
Hoog
water
Laag water
24 februari
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
N
Vlissingen
4.29
741
16.50
231
11.00
222
22.59 1
ur<
Terneuzen
4.46
265
17.11
255
11.26
231
23.28
aflf
Cadzand
4.02
233
16.25
224
10.36
216
22.38 1
p
Roompot Buiten
4.27
177
16.48
171
10.45
163
22.44
et
Roompot Binnen
5.56
142
18.26
134
12.14
147
1B<
Zierikzee
6.15
166
18.35
160
12.25
166
iB
<rammersl, West
6.32
176
18.51
172
12.16
169
B U
Hansweert
5.26
272
17.46
267
11.52
248
23.53
Staven isse/Yers.
6.16
171
18.38
166
12.15
166
-
ure
woensdag
Hoog
water
Laag water
25 februari
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur l
Vlissingen
5.06
232
17.30
213
11.36
208
2336
li
Terneuzen
5.26
257
17.49
236
11.58
217
Cadzand
4.38
225
17.01
206
11.06
202
23.1C
Roompot Buiten
5.06
172
17.35
157
11.25
156
23.24
Roompot Binnen
6.14
138
18.45
124
0.04
106
12.36
Zierikzee
6.40
164
19.05
150
0.15
125
12.55
fei
<rammersl. West
6.34
172
19.10
160
0.15
128
12.46
Hansweert
5.57
265
18.21
250
12.23
235
to
Stavenisse/Yers.
6.40
169
19.06
154
0.20
126
12.45
be
ta
I- Lagedrukgebied
üch
e sneeuw
SDI
H Hogediukgebied
zonnig
mabge sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
1 uit
«r
h:~< rj
De februarimaand lijkt deze week Door: Reinout van den Bi
koud te eindigen. Het is de komende
dagen guur weer in Zeeland, regelmatig vallen winterse buien»
vrijwel iedere nacht komt de temperatuur dichtbij nul Overdag
stijgt het kwik gemiddeld tot een graad of 4. Bepalend voorhs
weer is een hogedrukgebied dat ver weg op de oceaan ten zuid-
westen van IJsland ligt Samen met lagedrukgebieden boven
Scandinavië houdt het hoog in de atmosfeer een noordelijkestro
ming in stand waarmee koude lucht naar het westen van Europa
wordt geblazen. Boven de Noordzee ontstaan hierin kleine stori> '•'11
gen die het weer aan het aardoppervlak in hun greep hebben.
En het zijn die storingen die van tijd tot tijd winterse buien verc
zaken. Vandaag is een overgangsdag. Na een vrij koude nachti
opklaringen komt het Zeeuwse weer vandaag geleidelijk inde
greep van een lagedrukgebied, dat vanaf de Noordzee Scancn:,
binnentrekt. De bijbehorende neerslagzone bereikt vanochtend!
het noorden van Nederland en
dringt vanmiddag ook tot onze
regio door. Omdat de neerslag
geruime tijd aanhoudt, kan
er best tussen 5 en 10 mm
omlaag komen. Daarbij steekt
er een stevige zuidwestelijke
wind op die het voor het
gevoel waterkoud maakt.
De temperaturen komen
op een niveau van ongeveer
6 graden uit. Zodra de regen
vanavond naar het zuiden
wegtrekt, dringt opnieuw
koude lucht tot onze omgeving
voor. Daarin klaart het eerst
op, maar later neemt ook de
kans op een winterse bui toe.
En morgen en de dagen daar
na blijven die winterse buien
het weer beheersen.
Vooruitzichten
Later regen -
weer
woensdag
donderdag
vrijdag
%/f
zaterdag
V
max.
3°
3°
4°
5°
min.
2°
0°
-1°
0°
wind
NW 4
W 4
Z 4
NW 4
rr
Maan
Nautisch bericht
Tot krachtig en mogelijk even hard toenemende zuidwestem
windkracht 6 tot 7 Beaufort. Het zicht in regen wordt matig,
Waterstanden
9 f
Zeeland: Koude week
Europa: Koude pistes
VERWACHTING VOOR DINSDAGMIDDAG 2*
Terwijl de temperaturen in Griekenland en Turkije deze wei
richting zomerse waarden koersen, is het elders behoorlijk»*
ters of onbestendig. Zo valt in Spanje opnieuw veel regent
deze regen continueert zich ook morgen De maxima liggend
de Spaanse hoogvlakte rond 10 graden. Beduidend koudens
het in het oosten van Europa. In Polen, Tsjechië en Slowed
komt de temperatuur met of nauwelijks boven het vriespunt
valt lokaal een sneeuwbuitje In de Alpen is de hevige sneet^
val voorlopig voorbij en breekt de zon door. Daar is en b!i|&"
de rest van de week koud; in de dalen liggen de maxima"»
het vriespunt, op de pistes ervaren de skiërs -10 graden.
