PZC
Kirren over
kraaiheide
O
1000 Kids voor Niks
E
99
89
199
499
All-lnclusive Lesbos
Skigebied van de week
<489-
www.sJiytours.nl
020-5733222
076-5236666
CYPRUS
KAAPVERDIË
TURKIJE
ISRAEL
EGYPTE
GAMBIA
BRAZILIË
LEER DUIKEN
„(„tic 0113-315680
jAuvv.pzc.nl
S«llCti8®PK.nl
L^kjs3,,3460 AA Goes
idvertenti e-ex pl o 11 a 11 e
u;HHon-7ppl
Noord-en
Midden-Zeeland. 0113-315520
7««iws-Vlaanderen: 0114-372770
Enaal: 0204562500
14 februari 2004
Een zandverstuiving, een
grazende schaapskudde op de
hei en uitgestrekte bossen.
Het Drents-Friese Wold biedt
het allemaal. De wandelaar
die zich een beetje in de
historie
verdiept,
ziet nog
veel meer.
'Je moet he
landschap
lezen'.
ALICE PIEKKENPOL
Het is bijna niet meer
voor te stellen: sta je
in het Drentse Die
ver, kijkje tot verin
«land. Met daartussen een
ik vlakte, door de streekbewo-
tnals "de woeste gronden' aan
duid Waar de gierende noor-
ntorm wolken zand voor
di uitjaagt, en zich 's winters
'de natte gronden een meer
mt waarop wordt geschaatst.
$maar ruim honderd jaar ge-
den was dit realiteit. Nu om-
l! het nationaal park
Rits-Friese Wold een aaneen-
'loten aangeplant bos, dat na
Veluwe het grootste van Ne-
dind is. Albert Kerssies kent
■bos op zijn duimpje. Hij is er
riddels vier jaar beheerder
M Natuurmonumenten, en
"te daarvoor onder meer op
Veluwe. 'Maar ik durf te stel-
idatdit park beslist tot de top-
n in ons land behoort. Niet
niets krijgen we jaarlijks
miljoen bezoekers, vooral
*t westen en noorden van
t land. Het is de variatie die
mensen zo aanspreekt: zand-
"rimngen, heidevelden, bos-
beekdalen, vennetjes en es-
Weg met Djoser
Aclieye groejisrondreizeu
Uitijits-Amerifci Aziè Miöde«-Oosleit
Reizen
Consumententïp
In de tent aantekeningen
maken en jezelf bijlichten
gaat in een keer met de
NiteScribe.
Te koop voor €9,95,
inclusief batterijen.
Risicobestemmingen
Reizigers twijfelen door de
uitbraak van vogelgriep om naar "M
Azië te gaan. Uit recent onderzoek
blijkt dat er veel dwingende
redenen zijn om toch maar niet
Week wandelen
Het Nationaal Park Drents-Friese Wold I
is 6100 hectare groot en kent het op een na
grootste bosgebied van Nederland. Het beheer
is in handen van Staatsbosbeheer, het Drentse
Landschap, de Maatschappij van Weldadigheid
en Natuurmonumenten. Het bestaat uit verschil
lende gedeelten, waaronder de Berkenheuvel
(bos), het Aekinger Zand (zandverstuiving) en
DoldersummerveldA/Vapserveld (heide) In het
Aekinger Zand en Doldersummerveld staan uit
kijktorens om vogels te observeren.
Het Drents-Friese Wold is populair bij zowel
dagrecreanten als mensen die er een week of
lang weekeinde doorbrengen. Het is mogelijk
een week lang elke dag een excursie in het
park te maken zonder daarbij in herhaling te
vallen. Rondom het nationaal park zijn veel ver
blijfsmogelijkheden, waaronder grote en kleine
campings, hotels, pensions, bed breakfasts
en vakantiebungalows. Het accent ligt op Die
ver, Dwingeloo en Appelscha
De meeste bezoekers komen voor de
rust en ruimte, en verkennen per fiets
of te voet de tientallen uitgezette rou
tes. Een kleinere groep prefereert acti
viteiten zoals paardrijden, huifkartochten en
mountainbiken. Het 260 kilometer LAW Dren-
thepad doorkruist het gebied. Met name vanuit
het bezoekerscentrum Terwisscha aan de
noordkant van het nationale park worden veel
excursies aangeboden.
Meer informatie:
Nationaal ParkAAA/ Diever, Bosweg 2, tel.
0521 -59 17 48, www.wvwesterveld.nl
Bezoekerscentrum Drents-Friese Wold, Post Ter
wisscha 6, Appelscha, tel. 0516-46 40 20,
www.drentsfriesewold.info
ct
naar die fraaie vakantiebe
stemming te gaan. Zoals de slechte j
hygiëne in India bijvoorbeeld of
de criminaliteit in Zuid-Afrika.
Stem mee in de Vakantievraag van
de Week.
Wat is voor u bepalend om een
andere bestemming te kiezen?
Ga naar de website van deze krant
en klik op de rubriek Reizen.
-J Natuurontwik
kelingsgebied
Grasland en akker
sen. En dan natuurlijk de 'nabij
heid van toeristische plaatsen
als Diever en Dwingeloo.'
Geel stuifzand
Voordat we op pad gaan, ont
vouwt Kerssies een kaart van
1790 waarop het brinkdorp Die-
verde al staat aangegeven. Met
daarboven alleen maar zand,
hei en hoogveen, zover het oog
reikt. Nu begint bij Diever het
bos. We stappen de kou in, de
eerste sneeuwvlokken dwarre
len naar beneden. Albert Kers
sies stopt bij een paaltje dat een
van de wandelingen markeert,
en begint aan de voet ervan te
graven. Al na enkele centime
ters verschijnt het gele stuif
zand, 'en dat vind je hier dus
echt overal.' Het verklaart te
vens het heuvelachtige terrein:
zandkopjes, soms ruim tien me
ter hoog, voorzien van een dun
ne laag humus, waarop bomen
en planten groeien. Grove den
nen vooral. 'Dat zijn echte pio
niers, vrijwel de enige booms
oort die het op voedselarme
grond uithoudt. Onder de grond
zit vaak een wortelstelsel dat
net zo groot is als wat je boven
de grond ziet. Bijzonder, toch?'
Kerssies wijst op een zuil met in
trigerende teksten als 'Daar rijz
<Djtf>.ser>
uit stuivend zand en ledig aard
een lachend paradijs'. In 1890
kocht de familie Van Daalen het
landgoed Berkenheuvel en ver
anderde dat in bos. Eerst om het
stuifzand vast te houden, later
ook vanwege de houtindustrie.
Vooral in de jaren twintig en
dertig, tijdens de werkverschaf
fing, werden grote bospercelen
aangeplant. In diezelfde periode
kwam het toerisme reeds op
gang. 'Tussen pakweg 1000 en
1900 zag het er hier hetzelfde
uit, daarna veranderden de men
sen het landschap ingrijpend.
Sinds 1970 proberen we lang
zaamaan het oorspronkelijke
karakter weer te herstellen.'
Berken heuvel, bereikbaar van
uit Diever, vormt nu het zuide
lijk deel van het Drents-Friese
Wold. Net als de Veluwe, ook
grotendeels aangeplant, zijn er
veel dennen, sparren en larik-
sen te vinden. 'En nu móet je
even mee, een stukje het bos in.
Kijk hier eens, kraaiheide.' wijst
een enthousiaste Kerssies een
op tijm lijkende plant aan. 'Die
is heel bijzonder, ze komt eigen
lijk alleen voor in Scandinavië.
Dit gebied kent de laagste win-
tertemperaturen in ons land.
Wij zijn de zuidelijke begren
zing voor kraaiheide. beneden
de grote rivieren komt ze beslist
niet voor.'
Boommarters
Nog meer in het oog springend
zijn de grote drollen ernaast
'Van Schotse hooglanders, daar
van lopen er hier vijftien rond.
Soms zie je er geen, soms kom
je ze bijna allemaal tegen.' Er is
meer leven in het bos. Reeën,
maar ook dassen en de tamelijk
zeldzame boommarters hebben
er hun thuis. 'Vorig jaar hadden
we voor het eerst een broedend
paar raven, hopelijk büjven die
hier. Dat betekent dat het ge
bied zich goed ontwikkelt.'
We gaan nog dieper het bos in,
op zoek naar het onderduikers-
hol. Vanaf 1943 hield een groep
verzetsstrijders zich verscholen
in het bos. De in een zandkopje
gegraven hut bood ook onder
dak aan neergehaalde geallieer
de piloten. In 1944 werd de
groep verraden en deden de
Duitsers een inval. Van de opge
pakte elf personen overleefde
slechts één de concentratiekam
pen. De hut is hersteld maar zo
authentiek mogelijk gelaten,
dus stikdonker als je er binnen
stapt. Pas na enkele minuten
wennen de ogen een beetje aan
de duisternis.
Liever snel weer naar buiten, de
frisse lucht in. De sneeuw heeft
het bos inmiddels omgetoverd
in een levende kerstkaart.
'Pieet-pieet' klinkt het vanuit
een hoge boom. 'De bonte
specht,' zegt Kerssies. Even la
ter, als we de bosrand bereiken,
wijst hij een laagvliegende bui
zerd aan. 'Dat is het voordeel
van de winter en het vroege
voorjaar, je ziet de vogels beter.'
We staan met de rug naar het
bos. Voor ons ontvouwt zich
een palet van weilanden en ak
kers. met aan de horizon de con
touren van Diever. 1700 of
2004, het verschil is niet te zien.
We lopen langs weilanden om
zoomd door beken. 'Nee, geen
beken, maar stroeten. Deze hier
zijn gegraven om overtollig wa
ter af te voeren. Er zijn nogal
wat natte gebieden hier, dat zie
je ook aan de pijpenstrootjes die
her en der groeien.'
Volgens Kerssies is het
Drents-Friese Wold een oud ge
raamte waaraan de mens een
nieuwe invulling heeft gegeven.
'Het is heel boeiend als je het
landschap leert lezen, als je be
seft hoe zo'n gebied in nog geen
honderd jaar compleet is veran
derd, na duizend jaar lang het
zelfde te zijn geweest. Ik hoop
dat de mensen dat ook zien als
ze hier komen recreëren.'
Dit Is deel 1 in een serie over Natio
nale Parken.
In de knel
Vorige week vroegen wij u wat u zou
overhalen om te boeken bij een
bepaalde luchtvaartmaatschappij.
De Uitslag:
Veel beenruimte 41%
Een gratis hotelkamer bij lange
tussenstops 16%
Vergoedingsbon bij vertraging
11%
<doe aanwezigheid van een
rookruimte
■^Gratis eten en drinken 10%
Juliette Oolders van de Consumenten
bond: 'Informeer je nu bij het boeken naar
de hoeveelheid beenruimte, dan krijg je de
gemiddelde cijfers van het vliegtuig. Daar heb
je niet veel aan want dan weet je nog niet
specifiek wat dat op die vlucht voor jou
betekent. Wij pleiten voor extra duidelijkheid.
Denk aan een indeling zoals die gebruikelijk
is in de touringcarsector. Zo kan je zelf kiezen
voor bijvoorbeeld basis of comfort. Veel
mensen willen best extra betalen voor meer
beenruimte. Want met opgevouwen benen
kom je gebroken aan en bovendien kan het
slecht zijn voor de gezondheid. Helaas hebben
we nog geen reactie gekregen van de lucht
vaartsector, maar we blijven het aankaarten.'
Meer informatie over beenruimte vindt u op
de website van de krant onder de rubriek
'Reizen' bij 'Vakantievraag'
Les Contamines is vooral geliefd bij gevorder
den vanwege de vele zwarte afdalingen vanaf
de rotsige toppen. De skiëV beschikt over maar
liefst 120 km. sneeuwzekere pistes. Toerskiërs
kunnen fraaie tochten naar Italië en de vallei
van Tarentaise maken. Ski-info: 10 km blauwe
piste, 30 rood, 80 zwart. Er zijn 13 sleepliften,
7 stoeltjesliften, 4 cabinebanen en een gratis
skibus. Skipas volwassenen (6 dagen): 135.
Bron Snowplaza SKI ATLAS
Uitgebreide info over dit gebied, andere pistes en
de actuele sneeuwhoogtes? Kijk dan op de websi
te van deze krant en klik op de rubriek Reizen.
GoBest geeft 1000 Kids een gratis vakantie naar Griekenland!
Boek nü uw vakantie en profiteer van deze fantastische aanbieding.
***Alcaeos Beach Club
Hier vindt u service, rust, romantiek, magistraal uitzicht en privé-
strand. Familiekamers, zwembaden, restaurants en een heerlijke
KidsWorldClub met o.a. piratenschip en speeltuinen.
8 dagen
l-Inclusive
^^International Tours
Sfc
AL VANAF
AL VANAF
AL VANAF
Flight Only
AL VANAF
AL VANa<.F
AL VANAF
AL VANAF
in de Rode Zee
AL VANAF
Gemiddelde temperaturen februarimaart
www.skytours.ri I
