Supers vol smaakmakers
PZC
ril
Strudel, niet 'aus Tirol'
Eigen site
woensdag 11 februari 2004
Vieze nagels
Als je dit goedje op je nagels hebt gesmeerd, bijtje eraJ
randeerd nooit meer op. 'Nailwatch' heet het spul en hei'
schijnt dé remedie te zijn voor hardnekkige kluivers, He
goedje zit in een potje met een sponsje erin. Je doopi^
voor een je vingers erin en de vloeistof dringt meteen ir'
nagels door. Afwassen is onmogelijk. Nailwatch smaakt
vies, maar verzorgt de nagels. Na drie weken gebruik be
looft het merk een stel prachtig verzorgde, gezonde na<#
In hetzelfde concept is ook een nagellakremover verknV
baar.
Nailwatch kost 4,49 en de Pretty Quick nagellakrenta»
is te koop voor 3,89.
Aanvalluh!
'Game Spirit' is de naam van de nieuwe mannengeurlijn ll
van Adidas. Het merk heeft met het oog op het EK voetk
getracht de opwinding en de spanning van de voetbals b
reld te vangen in een geur. In de interpretatie van Adid*
betekent dat een mix
van mint, meloen,
kamperfoelie en een
scheutje muskus
voor een onmisken
bare mannelijke uit
straling.
Fervente voetbalfans
kunnen zich hele
maal wentelen in de
geur want er komt een Eau de Toilette 10,50), een Afer.
have Lotion 7,49), een Shower Gel 3,49) en een Anti
transpirant Spray 2,99). Het is alleen nog even wachtet
want Game Spirit ligt pas eind mei in de winkels.
Eeuwig fotopapier
Het is een waarheid als een koe. Een foto is zo goed als
papier waarop deze is afgedrukt. Dat beseffen ze óokbij
Kodak. Daarom hebben ze nieuw papier ontwikkeld met
zogeheten Colorlast-technologie. Als het papier wordt ge
bruikt in combinatie met de nieuwste inktsoorten, berei
ken foto's zonder speciale bescherming een levensduur
van meer dan een eeuw. Kodak heeft rekening gehouden
met factoren als warmte, luchtvochtigheid en ozon. „Met
sen drukken thuis grote aantallen foto's af en gaan ene
uit dat die nog generaties meegaan. Wij maken die ver
wachting waar", zegt een topman van Kodak. De lange le
vensduur zit hem in vijf extra lagen coating.
Half bakkie
Nieuws voor iedereen die houdt van de volle smaak van
koffie, maar kiest voor minder cafeïne. Zo introduceert
Douwe Egberts de nieuwe, gele pakken 'Half Cafeïne' Dit
moeten passen in het leven van actieve mensen die letten
op wat ze eten en drinken. Wel de kick van cafeïne, ma»
minder krachtig. Hetzelfde volle aroma kost 1,79.
Kuifje om je pols
Swatch brengt met twee speciale horloges een ode aani
avonturen van Kuifje. Aanleiding is diens 75ste verjaardag
Op het eerste klokkie, dat €42.50
kost, staat de tronie van de strip
held, waarbij zijn kuif een beerjè
boven de hemelsblauwe wijzer
plaat uitsteekt. Op een rood met
zwarte kunststof band valt. geife
treerd door een zwarte ster, 'La
aventures de Tintin' lezen. Hetar.dr
re horloge is een half stripverhaal
dat verschijnt in een beperkte op
wjjmg lage van 9.999 stuks en voor
WÊÊÊ 57,50 de deur uit gaat. Originele
schetsen van tekenaar Hergézijn
erin verwerkt. Precies die strips
zijn gekozen die het karakters
Kuifje echt vastleggen.
Door ANGELIQUE SPANINKS
Rond 2000 zat de markt voor
gedroogde kruiden in een im
passe. Consumenten en pro
ducten ontwikkelden zich nau
welijks, de vraag liep terug.
Het aanbod aan veelal bij de
traditionele Hollandse pot pas
sende smaakmakers sloot niet
langer aan bij de vraag van de
meer avontuurlijke thuischefs,
maar evenmin bij de naar ge
mak zoekende snelle hapkoks.
Tijd dus voor vernieuwing
vond Silvo, marktleider op het
gebied van gedroogde kruiden.
Grondig consumentenonder
zoek leidde ertoe dat niet al
leen de verpakking drastisch
veranderde - van onpraktische
oranje navulzakjes in handige
plastic spiceboxjes - maar ook
het assortiment flink werd uit
gebreid. Adri Rietveld, product
ontwikkelaar bij Silvo. schudt
met gemak enkele 'nieuwe'
kruiden die sindsdien geïntro
duceerd zijn uit haar mouw: se
samzaad, piment, kruizemunt
en kurkuma.
Maar het meest opmerkelijk
zijn de verschuivingen in de
top tien van meest verkochte
enkelvoudige kruiden. „Stond
gemalen zwarte peper tien jaar
geleden nog op een, nu zijn dat
de hele laurierbladeren", weet
Rietveld. „En terwijl nootmus
kaat tien jaar geleden nog op
twee stond, omdat het zo lek
ker was op de bloemkool, is dit
nu helemaal uit de top tien ver
dwenen. Daarvoor in de plaats
is knoflookpoeder van plaats
tien opgeklommen naar twee.
Dit als gevolg van de steeds
wijdverbreider kruidige kook-
gewoonten van allochtonen,
maar ook dankzij trendy kook
boeken waarin al gauw een op
de vijf recepten met knoflook
wordt gemaakt."
Tien jaar geleden stonden ver
der ook laurier (3), paprikapoe
der (4), selderieblad (8) en pe-
terselieblad (9) in de top tien.
Een lijstje dat volgens Rietveld
nog volop aansloot bij de tradi
tionele keuken met soepen,
sauzen, een lap vlees en ge
kookte groenten. „Kopers wa
ren toen vooral de vijftig plus
sers. Dat is nu niet anders.
Maar nu scoort alleen laurier
nog hoog. Daarbij moet wor
den aangemerkt dat dat vooral
te danken is aan overmatige
verkoop in Zuid-Nederland.
Daar wordt blijkbaar nog volop
op traditionele wijze soep,
stoofvlees en hachee gemaakt
waarin per pan nog meerdere
laurierbladeren verdwijnen",
aldus Rietveld.
De top tien van meestverkoch-
te kruiden anno 2004 laat een
heel ander beeld zien. Na kop
lopers laurier en knoflookpoe
der volgen oregano (3), kaneel
stokjes (4), kerrie (5), zwarte
peperkorrels (6), gemalen ka
neel (7), basilicum (8), gemalen
witte peper (9) en tijm (10).
„Daar zitten toch wat exoti
scher smaken tussen", aldus
Rietveld, „die aansluiten bij de
meer internationale tendensen
in het thuiskoken. Maar er is
ook sprake van gemak: een
diepvriespizza die je opkrikt
door er wat gedroogde oregano
over te strooien."
Overigens zijn het niet zozeer
de enkelvoudige kruiden maar
de ruim vijftig mixen waarmee
Silvo de laatste jaren vooral
winst boekt. Omvat de hele
markt voor (droge) smaakma
kers een slordige 62 miljoen;
32,4 miljoen daarvan gaat op
aan mixen. Daaronder vallen
Kruiden en specerijen behoren al sinds de
oudheid tot de meest lucratieve
handelsproducten. Zakken vol peper,
nootmuskaat en gember werden eerst over
de aloude handelsroutes, later in
scheepsladingen of via het luchtruim
vervoerd. Inmiddels worden veel exotische
kruiden echter ook volop in onze contreien
geteeld. Vandaar dat ze niet alleen meer in
speciaalzaken en toko's verkrijgbaar zijn,
maar ook de supermarkt veroveren.
natuurlijk de aloude gehakt- en
kipkruiden, maar ook stamp
en stoofjpotmixen, chili- en ke-
babkruiden en sinds kort ook
diverse luxere mengsels in
kant en klare kruidenmolens
zoals knoflookpeper, citroen
peper, kruidenzout, selderij
Kruiden om typisch Indiase Garam Masala van te maken: kaneelstokjes,
zwarte peperkorrels groene kardemom (rechtsboven), kruidnagels en foe
lieblaadjes (linksonder).
zout en vier seizoenenpeper
(een mix van witte, zwarte en
groene peperkorrels met rode
peperbessen).
Toch zijn het niet zozeer de ge
droogde kruiden die boomen.
Vooral de verse smaakmakers
slaan de laatste jaren enorm
aan. Dat dat zo is, bewijst het
groene koelvak van de super
markt. Hingen begin jaren
negentig volgens Els van
Dijk, woordvoerster van Al-
bert Heijn, slechts verse
selderij en peterselie in
het schap, inmiddels zijn
daar twintig andere ver
se kruiden en spece
rijen bijgekomen,
waaronder verse se
reh (citroengras) en
gember. Al die krui
den worden voorna
melijk in Nederland geteeld,
veelal in kassen. Alleen in de
winter haalt AH ze van ver, uit
Kenia, Israël of Spanje.
„Peterselie is nog altijd een van
de toppers. Basilicum en dille,
koriander en bieslook, maar
ook de italiaanse kruidenmix
met onder meer oregano en ro
zemarijn. lopen hard. En de
markt blijft maar groeien, jaar
lijks met zo'n tien procent", al
dus Van Dijk.
Een beeld dat bevestigd wordt
door The Greenery, Neerlands
grootste versbedrijf dat diverse
andere supermarkten en groot
handels bevoorraadt. „Vandaar
dat wij een jaar geleden ook
begonnen zijn met een uitge
breide kruidenlijn van bijna
twintig kruiden, van citroen
melisse en rucola tot zuring."
Helaas willen beide grootgrut
ters geen inzicht geven in de
omzet van hun kruidenaan
bod.
Overigens is Rietveld van Silvo
niet bang dat dit groeiend aan
bod aan verse kruiden op ter
mijn de markt voor gedroogde
kruiden zal doen krimpen. „In
tegendeel. Verse en gedroogde
kruiden vullen elkaar juist
goed aan. Dat zie je ook in de
meer exotische keukens en in
de culinaire bladen. Bovendien
is het niet zo dat vers altijd be
ter smaakt. Daar staat tegen
over dat verse kruiden mooier
gameren. Een verse spriet bies
look op witlof, daar kan geen
gedroogd blad tegenop."
Van postelein en cichorei tot mierikswortel en bijvoet. En
van maanzaad en vanille tot karwij en pepers. Maar liefst
120 verschillende 'Kruiden specerijen' worden in het on
langs bij Van Dishoeck verschenen gelijknamige boek van
de Engelse culischrijfster Jill Norman niet alleen uit
voerig beschreven maar ook fraai in beeld
gebracht.
Vruchten en blaadjes,
bloemen en gedroogde za
den, takjes en hele planten
passeren de revue Van ieder
afzonderlijk beschrijft Nor
man niet alleen de smaak
maar ook hoe ze culinair ge
bruikt kunnen worden, waar ze
verkrijgbaar zijn en hoe ze be
waard moeten worden. Zelfs
hoe ze thuis te telen. Voeg daar
bij bijna vijftig pagina's vol recep
ten voor kruidenmengsels en sau
zen, marinades en soepen maar
ook kruidige vis, vlees en groenten-
gerechten en je hebt een boek dat
geen avontuurlijke thuiskok mag
Kruiden specerijen door Jill Norman kost €29,99.
Oudsje heeft een eigeh website-
En Middelste heeft eetveigen websi
te-
En welja, Jongste heeft er ook een...
Het begon met een vriendinnetje van
Oudste. Die had de primeur. 'Kost
niets en keimakkelijk te maken',
meldde ze. En ja, toen moest Oudste
natuurlijk ook een eigen plekje op het
web. 'Mag het mam? Pliessss'. Ach ja,
als het niets kost en als het ook nog
eens gemakkelijk te maken is: waar
om niet? 'Als ik maar niet met onge
wenste reclames word opgescheept.
Dan stoppen we er onmiddellijk mee.'
Maar nee, dat zou niet gebeuren en al
dus maakte Oudste een eigen website,
zoals meer dan honderdduizend ande
re kinderen dat eerder deden. Via
kindertent.nl gaat dat inderdaad heel
eenvoudig: met een eigen fotootje er
bij, plaatjes uit bekende televisie
series, leuk achtergrondmuziekje, een
teller die het aantal bezoekjes bij
houdt, spelletjes, een gastenboekje
enz, enz. Toen de site van Oudste
klaar was, maakte ze er ook maar
meteen een voor beide zussen.
En zo gaat mijn kroost met de tijd
mee.
Zelf vergaat mij dat niet altijd even
snel. Met Internet was ik er rap bij.
Voor mij dé uitvinding van de vorige
eeuw. Ik mail (dat vooral), ik boek rei
zen via het web, bekijk hotels van bin
nen. vergelijk prijzen, bestel boeken,
ach mijn lofzang zou deze hele pagina
kunnen beslaan.
Maar alle andere moderne communi
catiemiddelen... Een antwoordappa
raat voor de telefoon? Nooit een ge
had. Nooit een gewild ook. Nee, zelfs
geen voicemail. Als een telefoontje
dringend is, wordt er wel teruggebeld.
Een gsm? Gebruik ik alleen om zelf
mee te bellen. Ideaal, als je 's avonds
alleen op pad moet en met pech on
derweg komt te staan. Verder zet ik
Door Susanne Groeneveld
redacteur ep moeder can dne dochters
het ding alleen maar aan als ik een be
langrijk gesprek verwacht. Simpel
weg, omdat ik niet altijd bereikbaar
wil zijn en het ronduit storend vind
als zo'n pieperd bij de slager, bij de
bakker of op een andere plek - meest
gênant vond ik de mobieltjes die af
gingen tijdens een begrafenis - begint
te tuten.
SMS? Nog nooit gebruik van gemaakt.
Ook nog nooit gemist.
MSN? Ik ken het fenomeen, maar
daar is alles mee gezegd. Sterker:
Oudste weet er ineer van dan ik. Ze
wil eigenlijk ook wel een MSN-num-
mer, meldde ze nadat haar website
eén feit was. Want dan kon ze lekker
via de computer kletsen met haar
vriendinnen.
In afwachting van mijn toestemming
doet ze dat nu via de e-mail ('nu snap
ik pas dat jij dat zo leuk vindt mam').
E-mailtje naar vriendin. E-mailtje te
rug. Soms met één enkele zin. Be
richt: 'Ik heb een leuke site ontdekt.'
Antwoord: 'O ja, welke?' De hele post-
bak zit ineens vol. 'Ja mam, met MSN
heb je daar geen last van.'
Maar ik weet het zo net nog niet. Ei
gen website, eigen e-mailadres. Nu
ook nog MSN? Ze is pas acht. Er is nog
meer in het leven dan toetsen en
beeldschermen. Het gechat houd ik
nog üever even buiten de deur. Maar
u snapt het al: ik ben ontzettend
ouderwets. 'Je hebt niet eens een ei
gen site mam. Zal ik er eentje voor je
maken....?*
Voor 4 personen:
8 plakjes filodeeg (diepvries)
500 gram jonge spinazie (diepvries)
1 ui
1 teen knoflook
200 gram feta
75 gram pijnboompitten
75 gram walnoten
50 gram paneermeel
150 gram dadels
100 gram krenten en rozijnen
1/2 eetlepel citroenrasp
100 gram boter
1 eidooier
peper en zout
1 schone theedoek
Laat filodeeg ontdooien (let op. duurt twee uur).
Verwarm oven voor op 200 graden. Ontdooi spina
zie (magnetron) en laat goed uitlekken ,n een zeef.
Wel krenten en rozijnen, ontpit dadels en sm/d in
kleine stukjes. Breek feta in brokjes. Roos,erf
hoornpitten bruin in droge koekenpan, laat afkoe
len. Snipper ui, bak glazig in olie. pers knoflook er
bij laat afkoelen. Vermeng met spinazie, zuidvruch
ten, feta en pitten. Breng op smaak met peper, zout
en citroenrasp.
Hak walnoten, vermeng met paneermeel en bak
even in koekenpan met wat boter, bewaar. Laat bo
ter vloeibaar worden.
Leg vochtige, schone theedoek op aanrecht. Vorm
daarop een vierkant van 4 frlodeegplak/es plak ze
aan elkaar met wat water. Bestrijk met boter en leg
er een tweede laag op. Bestrijk weer met boter en
bestrooi met paneer-walnootmengsel. Vorm een
worstvan spinaziemengsel vijf centimeter van d
dichtstbijzijnde rand van de tilodeeglap. Tilde thee
doek op (zie foto) en rol zo het deeg om spinazie
vulling. Vouw zijkanten naar binnen en leg rol dia
gonaal op ingevet bakblik, met naad naar beneden.
Bestrijk met eigeel en bak in ca. 40 minuten moo,
lekker met een salade van krulsla, sinaasappel,
munt en zwarte olijven.
O help, ze komen
weer terug, de winter
sporters met hun ster
ke verhalen over Tief-
schnee, zwarte pistes,
après-ski bacchanalen
en die heerlijke Tiroler
'Apfelstrudel met Va
nillesaus'. Ik mag dan
misschien geen ver
stand hebben van de
lange latten, ik weet
wel dat de strudel niét
uit Tirol komt. Doet er
niet toe, hij is lekker
en daar gaat het om.
Elke zichzelf respecte
rende Oostenrijkse ski
hut mag dan strudel
serveren, dit knapperi
ge staaltje van bak-
kunst komt van oor
sprong uit Oost-Tur-
kije en Iran, het voor
malige Perzische rijk. Daar beheersen ze al eeu
wen de techniek van het verpakken van vulling in
een korst van superdunne, krokante deegblaad
jes. Zo is ook de Turkse baklava familie van de Ti
roler strudel. In de vijftiende en zestiende eeuw
reikte het Turkse of Ottomaanse rijk tot aan We
nen. De Oostenrijkse hoofdstad is tot twee keer
toe belegerd geweest, maar de Turken hebben
hem nooit kunnen veroveren. Wel hebben ze een
enorme stempel op de geschiedenis en dus ook de
eetcultuur van buurland Hongarije gedrukt. Pas
toen Oostenrijk en Hongarije later, onder het
Habsburgse huis, één groot rijk vormden, bereik
te de strudel ook de Tiroler alpenkeuken.
Strudel betekent draaikolk; een draaikolk van
deeg met in het hart een kern van appel. Het mag
ook een kersen-, chocolade- of kwarkvulling zijn.
In hartige varianten zijn ze ook bekend, met ge
hakt, paprika, met kaas, er lean van alles in. Zo be
dacht een bevriende creatieve kok ooit een rode
kool strudel voor bij zijn wildgebraad
Rol de strudelvulling met behulp van een theedoek in de deeglap. Foto Karei de Vos
Het bereiden van strudeldeeg is een moeilijk kar
weitje, dat alleen was weggelegd voor professio
nals. Met bebloemde handen moet het worden
uitgetrokken, tot een enorme lap die zo dun is d;
je er de krant doorheen kunt lezen. Maar geluk
kig is tegenwoordig in elke supermarkt filodeeg
te koop, waardoor het bakken van zo'n heerlijke
strudel nu ook binnen het bereik van elke goed
willende thuiskok ligt. De dunne velletjes zijn.
per vijf of tien verpakt, in de diepvries te vinden.
Je plakt ze letterlijk met een natte vinger aan el
kaar. Dan bestrijk je de lap met boter en legt er
nog een laagje bovenop. De vulling komt in de
vorm van een worst vlakbij de rand te liggen-
waarna hij met behulp van een doek in de deeg
lap wordt gewikkeld Klinkt moeilijker dan hens
Geloof me, als je filodeeg eenmaal hebt ontdekt
gaat er een wereld van nieuwe culinaire mogelijk
heden open. Ik geef het recept van een Perzische
strudel, met spinazie, geitenkaas, dadels en n
ten. Een heerlijk vegetarisch hoofdgerecht.
