Dna geeft doorslag in moordzaak
PZC
I
Belgische econoom pleit voor
stopzetten landbouwsubsidies
PZC
Japan lovend over
Nederlanders in Irak
Haïtianen verguizen f
president Aristide
Ondanks veroordeling blijven veel vragen onbeantwoord
10 februari 1954
dinsdag 10 februari 2004
van onze redactie binnenland
Een minutieus onderzoek van
een blouse heeft het ge
rechtshof in Den Bosch tot het
oordeel gebracht dat de fis
caal-jurist Ernst Louwes (49)
de moordenaar moet zijn ge
weest van de zestigjarige wedu
we Jacqueline Wittenberg. Zij
droeg de witte blouse op de
avond van 23 september 1999,
toen Louwes haar na half negen
bezocht en dodelijk toesloeg.
De veroordeling van Louwes tot
twaalf jaar gevangenisstraf we
gens moord, was het dramati
sche sluitstuk van het herzie
ningsproces in de veelbespro
ken Deventer moordzaak.
Advocaat G.J, Knoops noemt
het uniek dat iemand in een her
zieningsproces wordt veroor
deeld op basis van nieuw be
wijs. Het bewijs dat het hof in
Arnhem gebruikte, is goeddeels
komen te vervallen. Zo is het
mes, dat door politie en justitie
als het moordwapen werd be
schouwd, niet langer een bewijs
stuk. Het mes werd twee dagen
na de moord ergens in Deventer
gevonden. Een politiehond ont
dekte de lichaamsgeur van Lou
wes erop. Volgens advocaat-ge
neraal Brughuis had deze proef
nóóit gehouden mogen worden,
onder meer omdat het mes lang
in de regen heeft gelegen.
Succes
Het arrest van het hof mag ove
rigens een succes voor advo
caat-generaal J. Brughuis en
het Openbaar Ministerie (OM)
worden genoemd, Het stuk
volgt tot op grote hoogte de vi
sie van de advocaat-generaal
op de zaak. In haar requisitoir
zei Brughuis lang grote twijfel
omtrent de schuld van Louwes
gehad te hebben. Deze twijfel
verdween naarmate de resulta
ten van de nieuwe onderzoeken
binnendruppelden.
Alleen voor wat betreft het mo
tief volgt het hof de redenering
van Brughuis niet. De aanklaag
ster meende dat Louwes uit was
op het miljoenenfortuin van de
weduwe. Volgens het hof is dat
niet vast komen te staan.
Louwes heeft van meet af aan
ontkend de hand te hebben ge
had in de gewelddadige dood
van Wittenberg en vecht al ja
ren om zijn onschuld aan te to
nen. In eerste instantie lukte
hem dat: de rechtbank in Zwol
le sprak hem wegens gebrek
aan bewijs vrij. Het OM teken
de daartegen hoger beroep aan
en kon bij het gerechtshof in
Arnhem alsnog een veroorde
ling bewerkstelligen. Louwes
wendde zich daarop tot de Ho
ge Raad, die na een lange proce
dure vorig jaar zomer het hof in
Den Bosch opdroeg het proces
tegen Louwes opnieuw te doen.
Destijds leek het erop dat er zo
veel fouten waren gemaakt tij
dens het politieonderzoek dat
Louwes weldra definitief zou
worden vrijgepleit en gerehabi
liteerd. Hoe anders pakte dat
uit. Het OM, in Den Bosch verte
genwoordigd door de vastbera
den advocaat-generaal J. Brug
huis, initieerde een reeks nieu
we onderzoeken. Centraal daar
in was een hernieuwd en aan
zienlijk uitgebreid onderzoek
van de blouse van het slachtof
fer, Dit kledingstuk was in eer
ste instantie slechts beperkt on
derzocht, waarbij geen voor
Louwes belastende sporen aan
het licht waren gekomen.
Deskundigen van het Neder
lands Forensisch Instituut
(NFI) troffen vorig jaar enkele
dna-sporen, die waren terug te
voeren op verdachte Louwes.
Het ging om zogeheten aanra
kingssporen, veroorzaakt door
lichamelijk contact waarbij
huidcellen achterblijven.
Hierdoor geprikkeld beval het
hof een nadere dna-inspectie
van de blouse en dat onderzoek
pakte voor de beklaagde fataal
uit. De blouse bleek tal van
dna-sporen van Louwes te be
vatten, waaronder een bloed-
spat op de kraag. En niet van
enig ander mannelijk persoon,
door Peter van Nuijsenburq
Ambassadeur Egbert Jacob
toont trots de fanmail die
Nederlanders in Irak krijgen.
„We krijgen e-mails, brieven en
briefkaarten van mensen die
ons bedanken voor de steun die
de Nederlandse militairen aan
hun Japanse collega's in Irak ge
ven. Dit is de mooiste."
Jacobs pakt een roze getinte
prentbriefkaart van een in
avondnevelen gehulde zop van
zijn bureau-. De tekst bestaat'uit
vier woorden, waarvan de ö'a'n-
wezigheid van het tweede
woord niet geheel duidelijk is,
maar dat doet niets af aan de
welwillende strekking: 'God
(alien) Bless You'.
„De betrekkingen zijn altijd al
uitstekend, maar Nederland
staat er nu wel heel goed op. We
hebben veel goodwill in de pers.
En die waardering wordt ook
uitgesproken door hoge ambte
naren en politici", aldus Jacobs.
Deze plotselinge belangstelling
voor Nederland is een afgeleide
van vermoedelijk een van de be
langrijkste ontwikkelingen in
het naoorlogse Japan. Voor het
eerst sinds de catastrofale neder
laag in WO II, heeft de regering
besloten troepen te sturen naar
een regio, Irak, die zonder over
drijving een oorlogsgebied kan
worden genoemd. Die troepen
zullen in Samawah, waar ook
het Nederlandse detachement is
gelegerd, humanitaire werk
zaamheden verrichten: scholen
bouwen en wegen aanleggen
Ondanks deze nobele missie is
dat besluit zeer omstreden. Het
zou in strijd zijn met de grond
wet, die oorlogshandelingen, uit
gezonderd die ter zelfverdedi
ging, verbiedt. De uitzending
botst bovendien met de gevoe
lens van tientallen miljoenen Ja
panners. Pacifisme is na de capi
tulatie in 1945 een nationale ka
raktertrek geworden.
Waterscheiding
„Maar," meent Jacobs, „Japan
kruipt militair uit zijn schulp.
Het. debat over de grondwet
komt nu op stoom. Dat betekent
niet dat de grondwet snel gewij
zigd zal worden. Dat is een moei
zame, omslachtige procedure en
zal nog jaren duren, maar er is
nu wel degelijk sprake van een
waterscheiding." Nederland
heeft op dat historische kruis
punt niet alleen als een gefasci
neerde toeschouwer langs de
kant van de weg gestaan, maar
een, zij het bescheiden, rol in de
besluitvorming gespeeld.
Jacobs: „De kleinste regerings
partij, New Komeito, is een
boeddhistische, pacifistische
partij en had grote reserves over
het besluit. De leider van New
Komeito, Kanzaki, is in decem
ber naar Samawah gegaan om
zich te oriënteren. Hij wilde
zich er van vergewissen dat de
situatie rond Samawah veilig
was. Hij is ontvangen door de
Nederlandse commandant,
heeft rondgevlogen in diens heli
kopter en is door hem van infor
matie voorzien. Hij was daar
zeer van onder de indruk. Hij is
na terugkeer naar de ambassade
gekomen en heeft via mij de Ne
derlandse regering bedankt
voor de ontvangst in Samawah.
Maar belangrijker is uiteraard
dat hij een positief verslag heeft
uitgebracht aan zijn partij en
premier Koizumi. Daarmee
heeft hij het groene licht gege
ven voor het zenden van de troe
pen." Ook de ontvangst van mi
nister van Defensie Ishiba door
zijn collega Kamp tijdens zijn re
cente bezoek aan ons land, heeft
volgens Jacobs bijgedragen aan
lovende woorden die Nederland
krijgt. „Dat minister Kamp Ishi
ba een dag lang heeft begeleid,
werd zeer op prijs gesteld. Ik
werd daarna door Ishiba uitge
nodigd voor een diner en hij
heeft toen uitvoerig de loftrom
pet gestoken over het bezoek en
de ontvangst door Kamp."
Kentering
De ambassadeur is ervan over
tuigd, dat nu 'de weg is vrijge
maakt voor verdere vredesopera
ties door Japan'. „Tenminste,
als er niets ernstigs misgaat, bij
voorbeeld dat Japanse soldaten
omkomen. Sommige analisten
denken dat ze dan gelijk hun bie
zen zullen pakken. Ik vraag me
dat af. Het lijkt erop dat er een
zekere kentering gaande is. Er
was afgelopen week een peiling
waaruit bleek dat het aantal
voorstanders van het besluit gro
ter was dan het aantal tegen
stander." Het huidige Oranjege
voel in Japan kan echter snel
omslaan. „De euforie kan snel
voorbij zijn, bijvoorbeeld als
een Japanse soldaat sneuvelt,
omdat de Nederlanders hem
niet konden beschermen. Maar
vooralsnog liggen we hier heel
goed." GPD
tekent het hof aan in het veroor
delende arrest.
Louwes zelf heeft verklaard dat
hij de weduwe mogelijk heeft
aangeraakt op momenten dat
zij emotioneel is geweest. Enige
concrete herinnering daarvan
heeft hij echter niet. Bovendien
is er, aldus het NFI, enige
kracht voor nodig om dergelijke
sporen achter te laten en bevin
den zij zich op plaatsen waar,
blijkens het bij de weduwe ge
constateerde letsel (vijf steek
wonden en wurgsporen in de
hals), geweld is uitgeoefend.
Voor het hof werd daarmee de
conclusie dat de sporen zijn ver
oorzaakt door en tijdens het
door Louwes toegepaste geweld
onontkoombaar.
Telefoongesprek
Eveneens cruciaal in het herzie
ningsproces was het zestien se
conden durende telefoonge
sprek dat Louwes met zijn gsm
heeft gevoerd met het slachtof
fer op de avond van de moord.
Louwes heeft altijd beweerd
dat hij zich op dat moment in
zijn auto bevond op de A28, ter
hoogte van 't Harde op de Velu-
we, op weg naar huis.
Het hof bestrijdt die lezing. Lou
wes bevond zich ten tijde van
dat gesprek in Deventer. Dat
blijkt uit het feit dat zijn tele
foon is bediend door een basis
De Europese Commissie presen
teert vandaag de meerjarenbe
groting voor 2007-2013. Brussel
wil de uitgaven flink opvoeren
en dat betekent meer contribu
tie van de lidstaten. Zes lidsta
ten, waaronder Nederland, wil
len juist minder gaan betalen.
De Belgische econoom André Sa-
pir wil een andere discussie.
door Hans Gertsen
De Belgische econoom André
Sapir (53) draait in zijn
werkkamer geroutineerd zijn
verhaal af. „Groei, groei en nog
eens groei. Daar gaat het de ko
mende jaren om in Europa. Als
we er met zijn allen niet in sla
gen om de economische groei in
Europa fors te laten stijgen, krij
gen we een enorm probleem."
Als beleidsmedewerker van de
Europese Commissie publiceer
de Sapir afgelopen zomer samen
met een aantal andere 'wijzen'
een rapport dat concludeerde
dat de ongeveer honderd mil
jard euro die 'Brussel' jaarlijks
te besteden heeft, totaal anders
uitgegeven zou moeten worden.
Volgens Sapir bereikt de EU
niets met het blijvend subsidië
ren van de Europese landbouw
(ruim veertig procent van het
huidige EU-budget) en armere
regio's (ruim een derde van het
budget). In plaats daarvan zou
de EU de grote bulk van het
geld moeten besteden aan onder
wijs, onderzoek en investerin
gen in infrastructuur.
Het rapport ('Een agenda voor
een groeiend Europa') sloeg in
als een bom. De Franse Euro
commissaris Michel Barnier (Re
gionaal Beleid), normaal de rust
zelve, ontstak in een ongekende
woede toen de conclusies van
het rapport uitlekten. „Die con
clusies zijn waanzinnig en ir
reëel", schreeuwde een emotio
nele Barnier.
Binnen de Europese Commissie
speelt het omstreden rapport
naar verluidt geen grote rol bij
de discussie over de meerjaren
begroting voor de EU die ko
mend jaar moet worden vastge
steld. Maar volgens Sapir heeft
zijn rapport desalniettemin veel
invloed op het denken over welk
soort beleid de EU de komende
jaren moet gaan voeren. „Ik
spreek wekelijks met allerlei
deskundigen over mijn ideeën.
Belgisch econoom André Sapir: „Stop de landbouwsubsidies, investeer in onderwijs en wegen.'
Ook met veel ministers van de
verschillende lidstaten. Veel
mensen die ons rapport niet on
derschrijven, zijn het wel met
ons eens over de achterliggende
ideeën en analyses." De belang
rijkste gedachte achter het rap
port is dat de EU zich de komen
de jaren maar één echte priori
teit moet stellen; het aanjagen
van de economische groei in de
binnenkort 25 lidstaten. En al
les moet in dienst worden ge
steld van die prioriteit.
Simpel
„Het verhaal is eigenlijk sim
pel", zegt Sapir. „Europa heeft
zich ten doel gesteld in 2010 de
meest concurrerende en innova
tieve economie ter wereld te
zijn. Maar het is nu al duidelijk
dat we dat niet gaan halen als
we het beleid niet heel snel dras
tisch wijzigen. De economische
groei in de EU bedroeg de afge
lopen zeven jaar(1995-2002)ge
middeld 2,2 procent. De Ameri
kaanse groei was in dezelfde pe
riode 3,2 procent en in grote de
len van Azië zelfs ruim zes pro
cent. Als we niets doen, wordt
de kloof met de VS en Azië al
leen maar groter."
En dat kan Europa zich volgens
Sapir niet veroorloven, „We stre
ven er niet voor niets naar om in
2010 de meest concurrerende
economie ter wereld te zijn. Dat
is niet omdat we de beste leer
ling van de klas willen zijn. We
zijn in Europa trots op onze goe
de sociale voorzieningen. Maar
als we die overeind willen hou
den ondanks de enorme vergrij
zing, zullen we iets moeten
doen. Zonder extra groei komt
de solidariteit tussen de genera
ties in gevaar en ook de solidari
teit tussen armere en rijkere lan
den binnen de EU."
Extra groei bereik je niet door
veel geld te blijven geven aan de
Europese boeren en aan armere
station in Deventer. Vele des
kundigen hebben zich over deze
kwestie het hoofd gebroken. Bij
zondere atmosferische omstan
digheden zouden de verbinding
tussen Louwes' gsm en het De
venter basisstation kunnen heb
ben bewerkstelligd. De kans
dat dit niet het geval is, en dus
een leugen van Louwes, is ech
ter vele malen groter Louwes
heeft met het telefoontje zijn
komst aangekondigd. ANP
door Hans Heijt
Een oorlog tegen een groot
Napoleontisch leger
bracht Haïti in 1804 als eer
ste Caribische natie de onaf
hankelijkheid. Daarna kende
het land weinig voorspoed.
Het arme Haïti gaat al decen
nialang gebukt onder poli
tiek geweld. President
Jean-Bertrand Aristide gold
aanvankelijk als de redder
van het land. Inmiddels zijn
veel Haïtianen tot het oor
deel gekomen dat hij geen
haar beter is dan zijn dictato
riale voorgangers en daarom
moet opstappen.
„Onze voormalige ascetische
priester is nu rijker, dikker
en zelfs getrouwd", zeggen te
genstanders van de vijftigjari
ge Aristide. „Maar wat kun
je ook anders verwachten
van een president van Haïti."
Dat Haïtianen zo sceptisch
zijn is gezien de staatkundige
historie niet verwonderlijk.
Haïti heeft geen democrati
sche traditie. Amerikaanse
militairen hielden de Caribis
che republiek tussen 1915 en
1934 bezet. In 1957 brak de
dictatuur van Francois 'Papa
Doe' Duvalier aan. Na zijn
dood kwam zijn zoon
Jean-Claude 'Baby Doe' aan
de macht, maar die moest
eind jaren tachtig het land
uitvluchten, waarna een de
mocratisch tijdperk aanbrak.
In 1990 werden presidentsver
kiezingen gehouden. Aristide
won die overtuigend, maar in
december 1991 moest hij na
een coup naar het buitenland
vluchten. In 1994 keerde hij
na een Amerikaanse interven
tie terug als president. Bij de
verkiezingen van 1995 maak
te hij plaats voor een stro
man, omdat een tweede op
eenvolgende termijn wette
lijk niet was toegestaan. In
2000 stelde Aristide zich op
nieuw kandidaat. Hij behaal
de daarin een makkelijke ze
ge, mede omdat de opposite I
de stembusgang uit vr^
voor fraude boycotte.
Bij de officiële viering vat
tweehonderd jaar onafhanke
lijkheid begin januari
hoofdstad Port-au-Prinë
noemde de president Hani
nog 'het epicentrum van dt
vrijheid voor alle zwarten'
Zijn tegenstanders menen
echter dat de vrijheid onder
Aristide ver te zoeken is.
gens waarnemers gebruikt
hij gewapende straatbende
tegen de oppositie.
Ook zijn belofte om de armoe-
de aan te pakken maakte
Aristide niet waar. Volgens
het Wereldvoedselprograit-
ma van de Verenigde Natie le
leeft 80 procent van de bijna
acht miljoen Haïtianen onder
de armoedegrens. Zij moeten
rondkomen met minder
150 dollar per jaar. Van de
kinderen is 47 procent onder
voed. De economische ver
wachtingen zijn somber. Bui-
tenlandse ondernemers wil-
len niet investeren in
chaotische Haïti.
Het verzet tegen Aristide
komt van verscheidene bevol
kingsgroepen. Studenten be
togen regelmatig om diens al
treden te eisen. Ook het sta
kingswapen is ingezet,
januari bleven de meeste
ken en scholen dicht. Ook
voor grote ondernemers is de
maat vol. Zes vooraanstaan
de industriëlen riepen eind ja
nuari op tot burgerlijke onge
hoorzaamheid. In het noord
westen stuit de president op
gewelddadig verzet. Een re
bellengroep veroverde einc
vorige week de stad Gonaïves
en zou in de havenstad Said
Marc aan het plunderen zijn
geslagen.
In een interview met de Ame
rikaanse nieuwszender CNN
toonde Aristide zich vc
week onverzettelijk. „Ik
aan tot 7 februari 2006 en
ben er zeker van dat Haïti uit
de huidige crisis komt,
SCHADE - De ijsgang heeft de
oestercultuur in Yerseke veel
schade toegebracht. Zware ijs
bergen ploegden over de perce
len en kneusden de jonge oes
ters. Op de dakpannen met oes-
terbroed liggen zware blokken
ijs van wel drie meter hoog. Ze
ker de helft moet als verloren
worden beschouwd. Op de slik
ken waar vele oesterputten
zijn, is de schade nog veel gro
ter.
HOUTHAKKERS - In het At
lasgebergte in Marokko zijn
650 houthakkers ingesneeuwd.
Amerikaanse en Franse red
dingstroepen proberen de man
nen te bereiken. Acht houthak-
kers hebben de kou en
niet overleefd.
BLOEMETJE
George van Gils is een vanè
43 Nederlanders die op Valen
tijnsdag een een bloemenhulde
krijgen. Van Gils is als vracht
wagenchauffeur na de rampis
1953 enkele dagen in touw ge
weest om Urker vissers ra-
huis naar hun schepen in hu
rampgebied te brengen, Hier
mee leverde hij een belangrij
ke bijdrage aan het redding
werk. De bloemen worden iK
gereikt door de vereniging ft
Nederlandse Bloemisterij.
foto GPD
regio's binnen de lidstaten,
meent Sapir. „We moeten ons
geld investeren in sectoren waar
toekomst in zit zoals in onder
zoek en ontwikkeling, onder
wijs en infrastructuur en in de
nieuwe lidstaten. Anders missen
we de boot."
Sapir begrijpt dat het idee om
het Europese geld vanaf 2007 ra
dicaal anders te gaan besteden
politiek niet haalbaar is. „We
hadden een vrije opdracht. We
zijn niet uitgegaan van de po
litieke realiteit. Wij zijn puur
uitgegaan van de vraag hoe de
EU haar relatief beperkte mid
delen optimaal zou kunnen in
zetten gegeven de eigen prioritei
ten. Ik weet natuurlijk ook wel
dat de landbouwuitgaven al tot
2013 in grote mate vastliggen.
Maar ik voorspel wel dat er van
af nu een ombuiging van de be
stedingen in onze denkrichting
komt. Maar of het genoeg is?"
GPD
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationpark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax- (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail; redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111 )454647
Fax:(0111)454657
E-mail' redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag)
per maand: 19,45
per kwartaal: 56,60
per jaar: €217.00
Voor toezending per post geldt eer
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maandvW
het einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,20
zaterdag: 1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6%BTVi
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig de
Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de Rege'f*
voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113) 315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax; (0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintje»
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties;
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax: (0114)372771
Internet: www.pzc.nl/advertere"
n voorbehouden
Uitgeven! Provinciale Zeeuwse Courant BV Is een onderdeel
aan ons verstrekte gegevens hebben wl| opgenomen in een I
(abonnementen)ndministrotie en om u te (laten) informeren c
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig 9"^
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden b'l Kl-
:e, Postbus 314460 AA Goes.
Wegener-concern. D» j
dal wordt gebruikt voort»
dienst»"»"" I
Behoort tot -i- WGGGNGR
