Elke besnijdenis minder is winst
PZC
Britse politici wachten met
spanning op oordeel Hutton
PZC
Europa leidt tot
versobering van
Arbeidstijdenwet
Weer WCT
Vrouwonvriendelijke Afrikaanse traditie blijkt moeilijk uit te roeien
i
28 januari 1954
woensdag 28 januari 2004
Meisjesbesnijdenis is verboden in Nederland. Maar tijdens een va
kantie in het land van herkomst gebeurt hel onder dwang van de
traditie vaak toch. De Somalische Dahabo Kasim werd als 7-jarig
tneisje besneden en geeft nu voorlichting vanuil haar woonplaats
Den Haag. „Elke moeder die ik kan weerhouden om haar dochter te
verminken, is winst.
door Floor de Booys
Onder haar elegante lange
rok gaat een slagveld
schuil. Als zevenjarig meisje
werd Dahabo Kasim besneden.
Ze onderging de ernstigste
vorm - de 'faraonische' besnijde
nis - waarbij de clitoris en klei
ne schaamlippen geheel werden
verwijderd en de grote schaam
lippen gedeeltelijk zijn wegge
sneden en de overblijfsels aan
elkaar genaaid, waarbij alleen
een kleine opening voor urine
en menstruatiebloed blijft.
Nog elke dag heeft de inmiddels
44-jarige in Den Haag wonende
Somalische pijn. „Naar het toi
let gaan is pijnlijk, seks is een
ramp en de bevallingen van
mijn zeven kinderen waren stuk
voor stuk een hel. Elke keer
werd mijn vagina opengeknipt
en daarna weer dichtgenaaid.
Je wil niet weten hoe het er bij
mij van onderen uitziet."
Maar dat is niet het enige. Dooi
de pijn heeft Dahabo een ver
keerde houding gekregen en
heeft ze ook chronisch last van
haar rug en bovenbenen. „Ik
loop moeilijk en kan niet wer
ken. Ik ben voor de rest van
mijn leven verminkt."
Nog altijd is ze boos op haar
moeder die haar dit in naam
van de traditie heeft aange
daan. „Maar ja, mijn moeder is
dood. Dus het heeft weinig zin
om boos te blijven." En daarom
stopt ze al haar energie nu in
het voorlichten van Somalische
vrouwen, meisjes én mannen
over de rampzalige gevolgen
van besnijdenis. Zij doet dat
vanuit de Stichting Bewonersor
ganisatie van Somaliërs in de
Haagse Schilderswijk. „Elke
moeder die ik ervan weet te
overtuigen dat ze haar dochter
tijdens een vakantie in Somalië
of een ander land niet moet la
ten besnijden, beschouw ik als
een overwinning."
Twintig a dertig jaar geleden
kwam meisjesbesnijdenis niet
in Nederland voor. Met de
komst van migranten uit Afri
kaanse landen is dat veranderd.
Het is een onderwerp dat in Ne
derland op veel weerstand stuit.
„Het staat haaks op onze vrijge
vochten samenleving waarin
vrouwen met de komst van de
pil en abortus baas zijn in eigen
buik en op seksueel gebied de
zelfde rechten hebben als man
nen", vertelt Wies Obdeijn. De
Haagse seksuologe vindt ook
dat deze vrouwonvriendelijke
Afrikaanse traditie met wortel
en tak moet worden uitgeroeid.
Evenals het volgens Obdeijn
even schadelijke besnijden van
jongens. Maar ze vraagt zich af
of strengere wetten helpen. „Ik
ben bang dat je dan de controle
helemaal kwijtraakt, omdat
ouders uitwijken naar landen
waar het niet strafbaar is.
Privacy
Het Somalische WD-Kamerlid
Hirshi Ali wil ouders die dat
doen de pas afsnijden door alle
Afrikaanse meisjes in de risico
leeftijd jaarlijks door de
GG&GD te laten screenen. Vol
gens Anke van der Kwaak, me
disch antropologe aan de Vrije
Universiteit van Amsterdam,
heeft dat plan weinig kans van
slagen. „En niet alleen vanwege
de enorme kosten van zo'n jaar
lijkse controle, maar ook vanwe
ge de overtreding van de priva
cy. Je kunt toch onmogelijk on
der al die rokjes gaan kijken.
De onderzoekers van een in op
dracht van Sociale Zaken ge
schreven rapport bevelen wél
aan om ouders die hun dochter
in het buitenland laten besnij
den strafbaar te stellen. Minis
ter De Geus (CDA) laat de Ka
mer binnenkort weten wat hij
met die aanbeveling doet.
Maar al komt die wet erdoor,
Van der Kwaak realiseert zich
dat het vooral een symbolische
functie zal hebben. „Je kunt
van meisjes niet verwachten dat
ze hun moeder of oma aange
ven. Want vaak zijn het vrou
wen uit de directe familie die de
besnijdenis uitvoeren."
Dahabo Kasim zou zich door
zo'n wet enorm gesteund voelen
tijdens haar voorlichtingswerk,
Maar nog blijer zou ze zijn met
meer geld voor het trainen van
meer voorlichters én goed infor
matiemateriaal. „Ik doe dit
werk nu met twee andere vrou
wen. Dat is te weinig, maar on
ze bewonersorganisatie heeft
geen geld voor meer. En dat is
jammer, want vrouwen die be
sneden zijn kosten de Neder
landse overheid veel meer geld.
Kijk maar naar mij: ik moet
vaak naar de dokter en heb een
uitkering omdat ik door de pijn
niet kan werken".
Haar eigen dochter hoeft niet
door die hel te gaan. Helemaal
breken met de traditie kon Da
habo ondanks haar eigen erva
ring toch niet, maar de schade
bleef beperkt tot een klein snee
tje in de clitoris. „De bevallin
gen van mijn dochter verliepen
perfect en ook van seks kan zij
genieten", zegt Dahabo.
Maar zij is een uitzondering. Ge
vangen in traditie blijven de
meeste moeders hun dochters
dezelfde horror aandoen. De
Haagse verloskundige Irene Ver
hoeven helpt ongeveer tien be
sneden vrouwen per jaar. „Ik
vind het altijd extra pijnlijk als
er na zo'n afschuwelijke beval
ling een meisje wordt geboren.
Ik probeer op die vrouwen in te
praten, maar weet bijna zeker
dat het niets uithaalt." GPD
Op 6 februari is de internationale
dag tegen vrouwenbesnijdenis. In
fo: w ww. defence forchildreninter-
national.nl
Twee Keniase meisjes wonen in Myamira, ten westen van Nairobi, een voorlichtingsbijeenkomst bij
over de gevaren van vrouwenbesnijdenis. Op de voorgrond een oud mes, dat traditioneel gebruikt
wordt voor het verwijderen van de clitoris. foto Simon Maina/EPA
Gedeputeerde Staten willen uiterlijk in okto
ber duidelijkheid over een herkansing
de Westerschelde Container Terminal. Na
de pijnlijke vernietiging door de Raad van State
van de Zeeuwse besluitvorming over de terminal,
verwachten GS nu beter beslagen ten ijs te kun
nen komen. Vooral door de kaders te verkennen
die natuur en milieu stellen, en door aan te tonen
dat daarbinnen de aanleg acceptabel is. Onder
meer aan deze afweging ontbrak het bij de eerste
poging. Toen was de redenering simpelweg: h
een grote kans, die moeten we grijpen.
Gezien het enthousiasme van die eerste ronde,
het weinig geloofwaardig overkomen als GS nu als
nog het bijltje erbij neer zouden gooien. Tenzij de
inzichten sindsdien sterk zouden zijn veranderd.
Daarvan is echter weinig te merken.
Voor de overlast in het achterland lijkt inmiddels
voldoende aandacht. Goes, de grote dwarsligger^
de eerste ronde, is er nu kennelijk gerust op dat de
WCT óf niet wordt aangelegd, óf dat de achterland
verbindingen ruim voldoende worden omzwach!
teld. Want men voorziet een forse woontoren pa
aan het spoor, waarover mogelijk straks de
kisten denderen.
Als het om de natuur gaat, wordt het al moeilijker.
De interpretatieverschillen van de Europese vo
gel- en Habitatrichtlijnen zullen niet voor oktobei
opgelost zijn. Je zou zeggen dat de Westerscheldi
er beter van wordt als grote schepen minder ver de
rivier op hoeven te varen, maar hierover zijn de
deskundigen het niet eens.
Wellicht nog lastiger wordt het handhaven van het
belangrijkste argument vóór de aanleg: de werkge
legenheid. GS lijken overtuigd van de onmisbaar
heid van de WCT. Recente berichten over perso
neelskrapte in de havens zijn echter verontrus
tend. Voor veel logistieke functies moeten waar
schijnlijk mensen worden geworven of speciaalop^
geleid, mogelijk zelfs van buiten Zeeland worden
'teruggehaald'. Is een WCT die zo slecht aansluit
bij het aanbod op de Zeeuwse arbeidsmarkt enmfc
gelijk alleen nieuwe mensen hierheen lokt, ech
noodzakelijk? Als die vraag niet met een uiters
overtuigend 'ja' kan worden beantwoord, lijkt
eventuele herkansing op voorhand vruchtelooi
Dan is er - wat de Raad van State ook moge
den - gewoon te weinig grond voor de concessies
die Zeeuwen qua woonomgeving en natuurwaar
den zouden moeten doen.
door Sylvia Marmelstein
Een verenigd Europa zou
voor Nederlandse arbeids
voorwaarden nooit of te nim
mer negatieve gevolgen hebben.
Dat hebben politici altijd be
loofd. Nu dreigt voor de eerste
keer een verslechtering: Het ka
binet versobert de wetvdie on
der meer de werktijden, over
werk en pauzes regelt omdat de
regels die 'Europa' voorschrijft
minder streng zijn.
In Nederland is bijna alles wat
met arbeid en werk te maken
heeft netjes geregeld. In wetten
zijn de minimale eisen vastge
legd: onder meer wat werkne
mers minimaal moeten verdie
nen en hoeveel vrije dagen een
werknemer minstens moet krij
gen. De minimale wettelijke re
gelingen worden door vakbon
den en werkgevers in cao's nog
wat opgesierd. De lonen daarin
zijn hoger en er zijn extra ar
beidsvoorwaarden afgesproken.
In veel landen is dat anders.
Daar hebben werknemers min
der rechten en vakbonden heb
ben er een minder stevige posi
tie. Over bijvoorbeeld overwerk
moeten ze zelf onderhandelen
met de baas. Maar zeker in tij
den dat het economisch minder
gaat, hebben die werknemers
een slechte onderhandelingspo
sitie.
Huiverig
Vooral daarom was de Neder
landse vakbeweging huiverig
voor een verenigd Europa.
Want dat betekende dat in al
die lidstaten regels en wetten
zouden moeten komen die meer
op elkaar zouden moeten lijken.
En als landen met slechtere re
gels als uitgangspositie geno
men zouden worden, betekende
dat voor de Nederlandse werk
nemers niet veel goeds. „Geen
sociale dumping", eisten de
toenmalige vakbondsleiders Ste
kelenburg (FNV) en Westerla-
ken (CNV).
Politici verzekerden de vakbon
den echter dat de arbeidsom
standigheden van Nederlanders
er niet onder zouden lijden.
Mocht Europa met regels ko
men die kariger zouden zijn
dan onze bestaande regels, dan
zou de politiek kiezen voor de
regels die voor werknemers hier
het beste zouden uitpakken.
Tot nu toe is dat steeds ge
beurd, al zorgde een Europese
richtlijn over oplosmiddelen vo
rig jaar nog voor grote onrust.
Nederland heeft zeer strenge re
gels voor de hoeveelheid oplos
middelen die in verf mag zitten,
om schilders te beschermen te
gen de ziekte OPS. In de meeste
landen bestonden geen regels.
Brussel stelde daarom een maxi
mumgrens aan oplosmiddelen.
Maar die grens was vijf keer ho
ger dan in de Nederlandse wel
was vastgelegd. Na een hevige
lobby in Brussel hebben de vak
bonden voor elkaar gekregen
dat de eigen strengere regels
hier mogen blijven gelden.
Met de Arbeidstijdenwet loopt
het slechter af. Werknemers die
voor hun werk moeten over
nachten op hun werkplek, dat
is volgens Europese regels ge
woon werk. Volgens de Neder
landse wet echter niet. En daar
om moet de Arbeidstijdenwet
die slaapdiensten regelt worden
aangepast. Dat lijkt gunstig
voor deze werknemers, maar mi
nister De Geus grijpt die kans
meteen aan om de hele Arbeids
tijdenwet op de schop te nemen.
Dus ook de onderdelen die gaan
over pauzes en overwerk. De
Geus wil die versoberen tot de
Europese minimumrichtlijnen
zijn bereikt.
Bedrijven moeten voortaan on
derhandelen met ondernemings
raden en vakbeweging over de
ze onderwerpen. De Geus gaat
ervan uit dat het niet per se tot
een verkwanseling van de be
staande rechten van werkne
mers hoeft te leiden. Want ei
gen betere afspraken dan de EU
voorschrijft mogen ook.
De vakbeweging vreest wél
voor versobering van rechten
van werknemers. Maar er dreigt
ook een ander gevaar, blijkt uit
een brief die FNV, CNV en
MHP gisteravond aan het kabi
net hebben verstuurd. „Bedrij
ven gaan met elkaar concurre
ren op arbeidsvoorwaarden."
Immers, werkgevers die betere
afspraken maken zijn veelal
duurder uit. En in een slechtere
economische situatie kunnen
werkgevers dus makkelijk geld
verdienen door de arbeidsvoor
waarden te versoberen. GPD
door Liesbeth Buitink
Tot het laatste moment
heeft de Britse onderzoeks
rechter Lord Hutton gesleu
teld aan zijn rapport over het
Kelly-onderzoek, dat vandaag
verschijnt. Pas een etmaal
voor publicatie krijgen de be
trokkenen te horen wat Hut-
tons oordeel is over de omstan
digheden rond de vermoedelij
ke zelfmoord van de Britse wa
pendeskundige David Kelly.
Regering, oppositie, Lagerhuis
en pers bereiden hun verdedi
ging voor of slijpen juist de
messen.
De BBC beweerde vorig jaar
in een reportage dat de Britse
regering de dreiging van Irak
bewust had aangedikt om een
oorlog tegen het regime van
Saddam Hoessein te rechtvaar
digen. Het ministerie van De
fensie liet daarop uitlekken
dat Kelly de anonieme bron
voor het verhaal was. De parle
mentaire Inlichtingen en Vei
ligheidscommissie (ISC) stelde
een onderzoek in naar de aan
tijgingen en onderwierp Kelly
aan een messcherp verhoor.
Enkele dagen later werd de
ambtenaar met een doorgesne
den pols in de bossen van Ox
fordshire gevonden.
Hutton kreeg de opdracht op
heldering te bieden over alle
omstandigheden rond de dood
van de wapenexpert. Hij moet
duidelijk maken of de ambte
naar bewust is geslachtofferd
in een politiek spel. Ook de be
wering dat de dreiging van
Irak is aangedikt, houdt Hut
ton opnieuw tegen het licht.
De rol van de BBC krijgt even
eens aandacht.
De ISC constateerde in septem
ber dat de regering het rap
port niet aandikte, maar wel
belangrijke informatie weg
liet. Tijdens Huttons onder
zoek is echter gebleken dat er
wel degelijk zinsneden in het
Irak-rapport zijn aangepast.
Moedwillig
Direct na de dood van Kelly
ontkende premier Blair ten
stelligste dat hij toestemming
had gegeven om diens naam
naar de pers te laten uitlek
ken. Tijdens de verhoren gaf
av
'NS
j|
i
-
Blairs oud- media-adviseur Alastair Campbell arriveert in Whitehall, Londen. Gisteravond lichtte
de commissie-Hutton regeringsleden en andere betrokkenen al in over het rapport over de gebeurte
nissen rondom de dood van wapenexpert David Kelly, dat vandaag verschijnt.
foto Matt Writtle/EPA
de premier wel toe dat hij op
dracht had gegeven Kelly's
naam te bevestigen als een
journalist die zou voorleggen.
Hutton moet beoordelen of die
strategie minder schadelijk
voor de microbioloog was dan
het moedwillig lekken van zijn
naam.
De Britse regering hoopt waar
schijnlijk dat de schuld vooral
bij de journalistieke werkwij
ze van de BBC wordt gelegd.
In dat geval verslapt de publie
ke aandacht voor de zaak snel
en hoeft de regering geen hoog
geplaatste personen als zonde
bok aan te wijzen, zo verwacht
zij.
De oppositionele Conservatie
ve Partij heeft de oorlog tegen
Irak steeds volmondig ge
steund. Wanneer de Tories de
positie van Blair willen laten
wankelen, moet de partij het
vooral hebben van de manier-
waarop Kelly's naam naar bui
ten is gebracht. Partijleider Mi
chael Howard zal er waar
schijnlijk voor terugdeinzen
de premier verantwoordelijk
te stellen voor de dood van Kel
ly. Als hij Blair aan de schand
paal kan nagelen als leuge
naar, bereikt hij wellicht zijn
doel en moet de premier het
veld ruimen.
Pijnlijk
Wat de conclusie van Lord
Hutton ook zal zijn, het onder
zoek heeft in ieder geval op
pijnlijke wijze duidelijk ge
maakt hoe de Britse regering
werkt. Duizenden e-mails,
weergaven van telefoonge
sprekken, vergaderverslagen
en notities van gesprekken op
borrels hebben een gênante
blik in de keuken gegeven.
Daaruit bleek dat Blairs be
wind sterk leunde op de zoge
heten spin doctors, media-ad
viseurs die tot in elk detail
voorbereiden wat de premier
doet en zegt met de bedoeling
hem zo voordelig mogelijk
voor het voetlicht te brengen.
Blairs media-adviseur Ala
stair Campbell stapte afgelo
pen najaar al op, officieel om
privé-redenen, maar waar
schijnlijk om Blair niet verder
te beschadigen. De Britse pers
gaat ervan uit dat minister
van Defensie Geoff Hoon, Kel
ly's voormalige werkgever,
eveneens het veld zal moeten
ruimen. Of Blair de affai
re-Kelly overleeft, blijkt de ko
mende weken.
Volgens de zondagskranten
The Sunday Telegraph en The
Observer levert Hutton in zijn
rapport wel kritiek op de wij
ze waarop de regering heeft ge
werkt, maar blijft een keihar
de veroordeling van Blair als
persoon achterwege. De kran
ten baseren zich op kringen
rond de premier. ANP
IJS - De krachtige oostenwind
heeft de temparatuur in vrij
wel het gehele land tot meer
dan tien graden onder nul
doen dalen. Het IJsselmeer is
imiddels geheel met ijs bedekt.
Er drijven ijsbergen van drie
meter hoog.
SMOKKELAARS - De douane
heeft in Groede een gepantser
de bestelwagen met daarin
1250 kilo boter in beslag geno
men. Na twaalf uur posten - in
de bittere kou - bij een garage
sloegen de douaniers hun slag.
Toen de garagedeuren zich
openden en een Cadillac naar
buiten reed, sprongen ze op de
treeplank en - sleurden ze-dej
chauffeur achter het stuur van
daan. De stuurloze auto bolste
tegen een huis. Na een korte?
worsteling wisten de chauf
feur en zijn bijrijder te ontko
men.
MOORD - Een vijftienjarige
jongen uit de Amerikaanse
staat Missouri heeft bekend
zijn ouders en zijn grootmoe
der met een geweer te hebben
doodgeschoten. Als reden g<
de jongen op dat hij berisj
was omdat hij te laat was
thuisgekomen. Na het
van de moorden was hij naai
een worstelwedstrijd gegaan.;
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationpark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail; redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111 (454647
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden:
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag)
per maand: 19,45
per kwartaal: 56,60
per jaar; €217.00
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maandvoc<
het einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,20
zaterdag: €1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig de
Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de Regelen
voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax, (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjesl
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord-en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener concern
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voo"2t
(abonnementenadministratie en om u te Haten) informeren over voor u relevante dionsienecP"
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig 9***:
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stolt don kunt u dit schriftelijk molden bij: rfl-
:o. Postbus 314460 AA Goes.
Behoort tot oiEgener
