Verslaafd aan de dokter
'De lantarenpalen
staan
stil'
Even afrekenen
rd*/«ikii»i:idi>i
21
woensdag 28 januari 2004
Door JOYCE DE BRUIJN
De kranten staan er
de laatste tien
jaar bol van: AD
HD, dyslexie en
aan autisme ver
wante stoornissen. Allemaal
veroorzaakt door onbegrepen
haperingen in de hersenen. Kin
deren kunnen daardoor niet
meekomen op school en belan
den nogal eens in het speciaal
onderwijs. Soms terecht. Maar
vaak ook niet. zegt BSM-thera-
peute Inge Vreugdenhil. Zij past
bij kinderen én volwassenen de
nog relatief onbekende Brain
Stimulating Method toe, in de
jaren zeventig ontwikkeld door
mevrouw J.J.E. de Jong-Koudst-
aal.
Volgens de grondlegger van de
Brain Stimulating Method-the-
rapie hebben kinderen met dys
lexie, ADHD en aan autisme
verwante stoornissen moeite
met het verwerken van de bin
nenkomende informatie. Of die
prikkels nou via het gehoor bin
nenkomen, of via de ogen. „Er
zijn kinderen die wat ze horen,
veel langzamer verwerken dan
gemiddeld. Je kunt dat vergelij
ken met een langspeelplaat die
op een te langzaam toerental
wordt afgedraaid. De eerste
twee, drie woorden verwerken
ze goed, maar wat daarna alle
maal aan woorden volgt, is voor
hen een mengelmoes van ge
luid waaruit ze geen wijs kun
nen", vertelt BSM-therapeute In
ge Vreugdenhil.
Dat is natuurlijk uitermate irri
tant, zeker als je een leergierig
kind bent. „Zo'n kind wil je bij
benen. Dat gaat dus heel druk
doen omdat het denkt dat het
zo hoort. In zijn beleving hoort
het ons immers ook zo snel pra
ten?"
Dat geldt ook voor impulsen die
via de ogen binnen komen. Ou
ders merken dat er iets aan het
kind schort als het bijvoorbeeld
opvallend vaak struikelt. „Stel
er ligt een tegel scheef. Voordat
die informatie is verwerkt door
de hersenen en het kind zijn
been optilt om er niet over te
struikelen, ligt het al voorover.
Je kunt je voorstellen dat die
kinderen niet goed een boek
kunnen lezen."
Afhaken
Resultaat is dat deze kinderen
afhaken bij het opnemen van
informatie, naar buiten gaan
staren, niet lijken te luisteren of
geen interesse lijken te tonen.
„Remedial teachers die tegen
woordig op scholen werken en
die kinderen met leerproble
men begeleiden, kijken naar de
grootte van de achterstand en
houden zich bezig met aanpas
singen in het onderwijs. Niet
met een mogelijke behande
ling", zegt Vreugdenhil. „Ik
neem hen dat niet kwalijk,
maar het is wel jammer. Want
bij veel kinderen kun je resul
taat boeken. Ik zeg niet dat ik
het bij iedereen helemaal kan
verhelpen, maar er zijn abso
luut verbeteringen merkbaar."
Vreugdenhil lepelt de succesver
halen met gemak op. „Ik had
een keer een kind dat tijdens de
behandeling tegen zijn moeder
zei: krijg nou wat mam, de lan
taarnpalen staan stil! Hij had ge
durende zijn hele leven alles
zien bewegen. Wist hij veel dat
dat helemaal niet hoorde. En
onlangs nog had ik een meisje
dat naar het speciaal onderwijs
moest, want de school wist
niets met haar te beginnen. Ik
heb de directeur gebeld met het
verzoek nog even af te wachten.
Nu, een half jaar later, hebben
ze besloten dat ze op school
mag blijven. Kijk, het speciaal
onderwijs is prima. Maar niet
als je er eigenlijk niet thuis
hoort."
De afwijkingen waarmee Vreug
denhil te maken krijgt, hebben
tal van oorzaken. „Het kan een
verkeerde balans in de hersens
tofwisseling zijn. Er kan een
halswervel scheef staan waar
door een oog- of oorzenuw
wordt gehinderd. Vaak is die
scheefstand zo subtiel dat een
gewone arts daaraan niets doet.
Want een operatie of een gip
sen corset zijn te zware midde
len voor zo'n geringe scheef
stand. Het kan ook zijn dat een
kind een zwak functionerende
alvleesklier of schildklier heeft.
Het kind is dan gauw moe,
slaapt slecht of juist overdreven
Door ALBERT DE BEER
Wedden dat bij u al weken geleden
een brief op de deurmat is geploft,
die begint met: 'In verband met de
gestegen kosten... BLA BLA BLA... he
laas de noodzaak... BLA BLA BLA...
gedwongen de tarieven aan te pas
sen'? Nooit, maar dan ook nooit zul
je lezen: wij zien ons genoodzaakt de
tarieven te verlagen. Goed, dat is dan
duidelijk, je gaat meer betalen. Maar
steeds vaker komt het voor dat een
hogere prijs wordt voorgesteld als
een vooruitgang, waarvoor je de leve
rancier op de knieën dient te dan
ken.
UPC schrijft te streven naar 'harmo
nisatie' van de abonnementsgelden
voor kabeltelevisie, waardoor 'hel
derheid' wordt gecreëerd of 'meer ef
ficiency geboden kan worden' en
gooit vervolgens vlot tientallen pro
centen bovenop de prijs.
De prijzenoorlog in de supermark
ten brengt de prijzen terug tot het
niveau van vorig jaar en de kruide
nier doet dan net of de klant daar
mee weer koning is. En dan heb ik
het maar niet over de prijzen van de
horeca. Nog maar net twee jaar terug
stonden daar dezelfde bedragen als
nu, alleen waren het toen guldens.
De NS sluit loketten op stations, ver
wijdert de conducteur van de trein,
brengt de dienstregeling met vele
treinen terug, verhoogt de prijs van
het kaartje en durft dit geheel dan te
j presenteren als een verbetering van
de service en verhoging van de kwa
liteit.
Het allemaal al eens een keer meege
maakt hebben - onlosmakelijk met
ouder worden verbonden - is meestal
een nadeel, maar soms een voordeel.
Zo leer je bijvoorbeeld reclametrucs
langzamerhand wel doorzien. Goeb-
bels zei het al: 'Als je liegt moet je
het goed doen'. Als het Duitse leger
weer een grote nederlaag had gele
den, waarbij 50.000 soldaten krijgs
gevangen waren genomen, werd
door de propaganda glashard uitge
bazuind dat er weer een schitterende
overwinning was behaald waarbij
50.000 Russen gevangen waren geno
men. Het volk dacht dan: nou zo
veel? Dat zullen ze wel liegen, maar
we hebben toch maar gewonnen.
Dus u weet het nu, als een levens-
middelen-, schoonmaakmiddelen- of
wasmiddelenfabrikant aankomt met
'Nu geheel vernieuwd' of 'Nu nog
voordeliger', weet u zeker dat u ge
flest wordt. In de nieuwe, flitsende
en vooral grotere verpakking, fles of
flacon zit gewoon minder van gerin
gere kwaliteit tegen een hogere prijs.
Worden we omringd door oplichters,
graaiers en zakkenvullers? Welnee,
zeggen de economen: 'het is de eco
nomie. sufferd'. Oh! Nou snap ik
waarom het zo slecht gaat. Als 'het
volk' klaagt dat alles toch wel erg
duur is geworden, verklaren op de
televisie deskundigen in breedspra-
kerige betogen met een hoog dr. Cla-
vangehalte, dat dat alleen een kwes
tie van gevoel is. Het is net zoiets als
met de uitvinding van de 'gevoels
temperatuur'. Je vernikkelt van de
kou en de weerkunstenaars zeggen:
'welnee, objectief is het een lekker
tempera tuurtje'.
'Afrekenen, mijnheer?'
'Alstublieft.'
'Ik vrees dat dat niet genoeg is, mijn
heer!'
'Nee, nee, dat ziet u verkeerd. Dat
zegt alleen uw gevoel, dat is het ge
voelsbedrog. Objectief gezien betaal
ik genoeg. Meer dan genoeg.'
Kinderen met dyslexie, ADHD en aan autisme verwante
stoornissen hebben moeite met het verwerken van de
informatie die ze via hun ogen of oren binnenkrijgen.
Daardoor belanden ze vaak in het speciaal onderwijs.
Maar dat hoeft niet. Brain Stimulating Method (BSM)-
therapie kan deze kinderen helpen toch mee te komen
op school.
Inge Vreugdenhil aan het werk met een kind volgens de Brain Stimulating Methode.
Foto GPD/Jaap Rozema
veel." Omdat voor iedere oor
zaak een andere lichamelijke
oefening wordt voorgeschreven,
is het belangrijk dat Vreugden
hil die oorzaak achterhaalt.
„Met een eerste consult ben ik
al gauw tweeënhalf uur bezig.
Ik werk dan een lange lijst vra
gen af met de ouders. Over hun
voeding, de zwangerschap, de
bevalling, stress, noem maar
op. Het kind gaat hier dan lek
ker spelen. Vanuit mijn ooghoe
ken observeer ik het. Hoe speelt
het kind, hoe tekent het, kan
het zich concentreren op zijn
spel, hoe beweegt het zich. Dat
gaat ongemerkt, zodat het kind
zich lekker kan ontspannen. Be
langrijk, want vaak hebben ze
al een hele weg afgelegd en
staan ze met te springen om
weer een bezoek aan een thera
peut te brengen."
Ook worden bij het eerste be
zoek de oren en ogen van het
kind getest. Na 2,5 uur heeft
Vreugdenhil meestal wel voor
ogen waar de schoen wringt.
„Vervolgens is het een kwestie
van zes dagen per week licha
melijke oefeningen doen, waar
bij de hersenen worden gesti
muleerd. Meestal nemen die
een kwartiertje per dag in be
slag. Om de drie weken heb ik
telefonisch of per e-mail contact
met de ouders. Ook als er iets
aan de hand is. kunnen ze mij
onmiddellijk bellen."
Na drie maanden is er een 'te-
rugkomdag' en worden de re
sultaten gemeten. Gemiddeld
blijven de kinderen ongeveer
een jaar bezig met de therapie.
Mensen vragen Inge Vreugden
hil wel eens: is dit een therapie
waarin je moet 'geloven'? „Ik
zeg dan altijd: in principe werkt
het bij iedereen, maar het is wel
beter als je gemotiveerd bent.
Ben je dat niet, dan is het veel
moeilijker om zes dagen in de
week die oefeningen vol te hou
den."
Een consult, het opstellen van een be
handelplan en drie maanden begelei
ding kost 160 euro. Meer informatie
is te krijgen op www. bsmdejongme-
thode.nl of bij Inge Vreugdenhil:
010-5915922 of verhoogt#
kabelfoon.nl
Zittende peuters
Het idee dat kinderen wel 'vanzelf genoeg beweging krijgen,
klopt niet. Drie- tot vijfjarigen brengen ongeveer tachtig pro
cent van hun tijd zittend door. Ze besteden slechts 20 tot 25
minuten per dag aan intensieve lichamelijke activiteit. Dat
concludeert J. Reilly (universiteit Glasgow) in het medisch tijd
schrift The Lancet. Dit gebrek aan beweging, waardoor al op
deze leeftijd de inname van energie meestal hoger is dan het
verbruik, verklaart waarom steeds meer kinderen op jonge
leeftijd te dik zijn.
Mobieltjes
De elektromag
netische straling
van mobiele tele
foons levert geen
gevaar op voor de
gezondheid. Alle
studies die de af
gelopen tijd wel
gezondheidsscha
de rapporteer
den. doorgaans
bij proefdieren,
kunnen de toets
der wetenschap
pelijke kritiek
niet doorstaan. Of
ze blijken na herhaling niet dezelfde resultaten
op te leveren. Dit stelt de Commissie Elektromagnetische Vel
den van de Gezondheidsraad in haar jaarbericht.
Slijm
De aanmaak van slijm in de longen kan, in dierproeven, wor
den geremd met behulp van een kunstmatig eiwit. Dat meldt
M. Singer (Institut Pasteur, Parijs) in het wetenschappelijk tijd
schrift Nature Medicine. Dit eiwit blokkeert de werking van
het eiwit MARCKS, dat van nature de aanmaak van slijm in de
longen stimuleert. Deze vinding is van belang voor de behan
deling van aandoeningen waarbij in de longen een overmaat
aan slijm wordt gemaakt, zoals astma, bronchitis en cystische
fibrose.
Kou
Dat de mens in de evolutie in steeds koudere streken wist te
overleven, is te danken aan genetische veranderingen in de
mitochondriën, de energiefabriekjes van de lichaamscellen.
Door die genetische veranderingen komt bij bewoners van
koudere streken tijdens de verbranding van eenzelfde hoe
veelheid voedsel meer warmte vrij dan bij bewoners van war
me streken. Dit constateert E. Ruiz-Pesini (University of Cali
fornia, Irvine) in het wetenschappelijk tijdschrift Science na
vergelijking van het genetische materiaal van mensen uit di
verse streken.
Vitamine D
De (op zich vrij kleine) kans de ziekte multiple sclerose te krij
gen, vermindert door dagelijks 400 eenheden vitamine D via
voedingssupplementen in te nemen. Dat stelt K. Munger (Har
vard School of Medicine. Boston) in het vakblad Neurologie op
basis van twee grote bevolkingsonderzoeken. Daaraan namen
in totaal bijna 200.000 personen deel. Dit onderzoek bevestigt
de eerder in proefdieren gevonden beschermende werking
van vitamine D tegen MS.
Door BERBER ROUWÉ
„Het kindje had ademhalings
moeilijkheden, zo ernstig dat
het gereanimeerd moest wor
den", vertelt Rian Teeuw, kin
derarts in het Academisch Me
disch Centrum (AMC). „We
konden niet ontdekken wat
het kind mankeerde. Tot we de
moeder op heterdaad betrap
ten op het verstikken van haar
kind."
Een gruwelijk voorbeeld van
het Münchhausen by proxy-
syndroom (MBPS), een vorm
van kindermishandeling die
zijn naam dankt aan de baron
van Münchhausen, een fantast
die bekend stond om zijn ster
ke verhalen. Mensen met het
Münchhausen-syndroom doen
alsof ze ernstig ziek zijn. In de
by proxy-variant van het syn
droom fingeren daders sympto
men van ziektes bij een kind of
brengen hun slachtoffer daad
werkelijk schade toe door het
bijvoorbeeld te vergiftigen. Het
doel is niet de mishandeling op
zich, maar het krijgen van aan
dacht van de dokter. Teeuw:
„De dader, in driekwart van de
gevallen de moeder, is letter
lijk verslaafd aan medische
aandacht. Het kind ziet ze als
een gevoelloos object, niet
meer dan een vehikel om het
contact met de dokter te onder
houden."
In het AMC leren artsen hoe ze
deze vorm van kindermishan
deling kunnen ontmaskeren.
Teeuw is aanspreekpunt voor
vermoedens van kindermishan
deling. Volgens haar worden er
in het AMC, net als in andere
academische ziekenhuizen,
Moeders met het Münchhausen by proxy-syndroom lijken heel liefdevol met hun kind om te gaan.
Foto Kees Martens
jaarlijks vier tot vijf slachtof
fers van MBPS herkend. „Maar
er blijven ook veel slachtoffers
onopgemerkt omdat het syn
droom zo moeilijk te ontdek
ken is."
Het blijkt dat driekwart van de
misleidende handelingen in
het ziekenhuis zelf gebeurt.
Daders warmen de thermome
ter op zodat het lijkt alsof het
kind constant koorts heeft of
voegen (menstruatie)bloed toe
aan plas, poep of braaksel van
het kind. MBPS-inoeders heb
ben vaak een (para)medische
achtergrond en zijn daardoor
creatief in het verzinnen en
veroorzaken van steeds nieuwe
klachten die onbehandelbaar
lijken te zijn. „De moeders ko
men daarmee weg", zegt
Teeuw, „omdat ze op het eerste
gezicht heel plezierige, goede
ouders lijken te zijn, die liefde
vol omgaan met het kind. Maar
ze bedriegen en manipuleren
de arts. Ze werken zonder mok
ken mee aan elk onderzoek en
zijn altijd beschikbaar. Dat is
verdacht."
Een arts kan zijn vermoedens
melden bij het Advies- en Meld
punt Kindermishandeling
(AMK). Hij moet zo'n melding
echter bespreken met de ou
ders in verband met zijn be
roepsgeheim. Helaas geeft juist
dat overleg met ouders veel
problemen. Om de vertrou
wensband met de ouders te on
derhouden moet je omzichtig
te werk gaan bij het zoeken
naar bewijsmateriaal. Teeuw:
„Je kunt ouders vertellen dat je
de urine van hun kind na wilt
kijken omdat je niet begrijpt
wat er aan de hand is. Je ver
zwijgt dat je op zoek bent naar
sporen van laxeermiddel."
Het beste is moeder en kind tij
delijk te scheiden. Als de klach
ten dan verdwijnen, is er ge
noeg reden om het kind per
manent bij de moeder weg te
halen. MBPS-moeders zijn ech
ter moeilijk bij hun kinderen
vandaan te houden. Het laatste
redmiddel is dan het ophangen
van een verborgen camera.
Teeuw: „Ook als een kind on
der voogdij wordt gesteld, gaat
de mishandeling vaak door.
Haal je het mishandelde kind
bij de moeder weg. dan gaat ze
door met een broertje of zus
je."
Zes procent van de MBPS-
slachtoffers sterft door de mis
handeling en ruim zeven pro
cent houdt er een ernstige li
chamelijke handicap aan over,
zoals hersenbeschadiging,
blindheid of een chronisch ont
regelde spijsvertering. Toch
zijn dokters bang het beroeps
geheim te schenden. Ten on
rechte, want sinds juni 2003
hebben ze meldrecht. Dat
houdt in dat een arts voor een
melding van kindermishande
ling alleen, zo mogelijk, toe
stemming aan de ouders moet
vragen en dat hij de toeslem
ming niet daadwerkelijk hoeft
te krijgen. De schending van
het beroepsgeheim is gerecht
vaardigd als melding de enige
manier is om kindermishande
ling te stoppen of een redelijk
vermoeden daarvan te onder
zoeken.
Hard water
Hard water mag slecht zijn voor je wasmachine, voor hart- en
bloedvaten lijkt het juist goed. Per graad hardheid (een aan
duiding voor de hoeveelheid zouten in het drinkwater) stij
ging. daalt de kans op een hartinfarct met een procent. A. Kou-
sa (Geologisch Instituut Finland. Kuopio) schrijft dit in het
vakblad Journal of Epidemiology and Community Health op
grond van onder
zoek in Finland.
