Democraten zoeken Bush-jager
PZC
Blijf vooral dromen van Mars
Rijbewijs
Boeren hebben het
nu wel gehad met
minister Veerman
Verkiesbaarheid is het modewoord bij stembusstrijd presidentskandidaat
27 januari 1954
te gast
dinsdag 27 januari 2004
Als PvdA-Tweede-Kamerlid Wolfseng®
heeft met zijn opmerking dat jaarlijks min
45.000 automobilisten worden betrapt™
rijden onder invloed, dan kan het CBR de bo^t
natmaken. In het voetspoor van een onverwachte
combine van PvdA en CDA wil een Kamermeerda
heid automobilisten die voor de tweede keerde
ken achter het stuur zaten en van de rechter tijde,
lijk niet meer mogen rijden, opnieuw een rijexa
men laten afleggen.
Op een sterke toename van het aantal rijexamen
kandidaten is het CBR niet voorbereid, zodat ook
in die sector het fenomeen van de extreem lange
wachtlijst zijn intrede zal doen.
Het is nog maar één hiaat van het op zichzelf zea
sympathieke idee. Een tweede is de in Nederlan
toch al gebrekkige pakkans voor rijden zonderee
rijbewijs. De kans dat een veroordeelde drankrij
der nog eens en dan zonder vereiste papieren te
gen de lamp loopt, is aanmerkelijk kleiner alsooj
zijn auto in beslag is genomen. Nu al bestaat dl
mogelijkheid bij automobilisten die de snelheids!
miet met een veelvoud overschreden. Er is, kort
om, nog wel wat meer nodig om een sluitendsvs
teem van de grond te krijgen dan louter een Ka
mermeerderheid
Daar komt bij dat het gedrag van automobiliste^
niet alleen op het punt van alcoholgebruik te wei]
sen overlaat. Bumperkleven, door rood en te hail
rijden, hufterig gedrag, het zijn vervelende karak!
tertrekjes die niet alleen ergernissen oproepes
maar ook de verkeersveiligheid geregeld in het gó:
drang brengen. Mensen die zich zo gedragen,knp
gen ruim baan bij een lage straf en een gerina
pakkans.
Een totaalplan om het verkeer veiliger te makeij
verdient daarom meer waardering dan alle»
plannetjes op deelterreinen. In het buitenlan^
met name in Duitsland, zijn gunstige ervaring
opgedaan met een zogeheten puntensysteem, fa
als automobilist in de fout gaat, krijgt daarvd
een strafpunt en bij een bepaald aantal kan hetrij
bewijs in beslag worden genomen.
Ook drankrijders kunnen onder dat straf regime gó
rangschikt worden. Het CDA pleitte in het vera
den al eens voor een studie naar dit strafpuntend
teem, dat door het in verband brengen van alle va
keersdelicten ongetwijfeld een grote opvoedkundj
ge waarde zal hebben.
Wie kan er winnen van George
Bush? Dat is prangenste kwes
tie onder de Democraten in New
Hampshire, die vandaag naar de
stembus gaan, Wesley Clark re
kent opzijn 'verkiesbaarheid'.
door Ans Bouwmans
Mike Spinale heeft twee pan
nenkoeken met flink wat
stroop opgeschept. Een pannen
koeken-ontbijt - of chili-hap -
is traditionele politieke kost
hier in de kleine Amerikaanse
staat New Hampshire. Spinale
prikt naar hartelust weg, gedul
dig wachtend op 'de generaal',
door zijn fans ook wel liefko
zend 'Wes' genoemd.
Hij wil Wesley Clark nog een
keer in levende lijve zien en ho
ren, voor hij de knoop door
hakt. „Ik ben vanaf het begin
voor Howard Dean geweest,
maar Clark kan meer kiezers
trekken in conservatieve staten.
Het allerbelangrijkste is dat we
Bush verslaan."
Het kiezen van de geschikste te
genstander van Bush bij de pre
sidentsverkiezingen van 2 no
vember, is een klus die niet
lichtvaardig wordt opgevat
door de Democraten. Het is
overvol in de brandweerkazer
ne in Auburn, net als zondag in
de school in Deny. Dat is niet
zozeer een teken van overweldi
gende steun voor Wesley Clark,
als wel een herleving van de in
teresse in politiek onder de De
mocraten. Het is bij alle kandi
daten dringen.
Overstuur
„Veel mensen zijn overstuur
over wat deze regering doet. Ze
hebben het gevoel dat onze de
mocratie op het spel staat. Dit
is onze laatste verdedigingsli
nie", zegt Judy Marsh, een De
mocratische stemmer en sympa
thisant van Wesley Clark.
De abb-beweging (anyone but
Bush) is groot onder Democra
ten. Er moét iets gebeuren om
dat het onder deze regering hele
maal de verkeerde kant opgaat
met de Verenigde Staten, zo
wordt er gedacht. Howard
Dean is de man die de onvrede
heeft gekanaliseerd Hij zei wat
ontevreden Democraten dach
ten. Maar nu het op stemmen
aankomt, wordt er ook nage
dacht over tactiek. Verkiesbaar
heid is het modewoord.
Wie zal ongebonden en zweven
de kiezers het meest aanspre
ken, of wellicht zelfs ontevre
den Republikeinen? Wie zal pre
sident Bush verbaal weten te
verslaan in een directe confron
tatie? En wie is het beste be
stand tegen het genadeloze of
fensief dat de kapitaalkrachtige
Bush-machine op gang zal
brengen? De kiezer wikt en
weegt.
„We hebben een president no
dig die mensen kan overtuigen,
want het zal erg moeilijk wor
den iets voor elkaar te krijgen
met een Republikeinse meerder
heid in het Congres", zegt Jack
Crory, die twijfelt tussen John
Kerry - die in New Hampshire
volgens peilingen ver op kop
ligt - en Wesley Clark, die daalt
in de peilingen.
Het is een strijd die voor een
groot deel draait om percepties,
en daarvan is Wesley Clark zich
uitermate bewust. Hij heeft zijn
hele campagne geschoeid op
zijn 'verkiesbaarheid'.
Hij is een generaal buiten
dienst én hij komt uit het zui
den, Als militair kan hij geloof
waardig beweren dat hij pal zal
staan voor de veiligheid van de
VS, erg belangrijk sinds de
schok van 11 september. Demo
craten hebben de naam weinig
krachtig te zijn als het op defen
sie aankomt. Dat hij uit Arkan
sas komt, is van belang omdat
het de kansen van een Demo
craat in het zuidelijke - tegen
woordig Republikeins stemmen
de - deel van de natie vergroot.
Handicap
Zijn militaire loopbaan is tege
lijkertijd zijn handicap: Clark
heeft nog nooit aan een verkie
zing meegedaan. Behalve op
school, waar hij verloor omdat
hij niet op zichzelf stemde, zo
als hij graag tijdens zijn cam
pagne mag vermelden. Kerry
heeft meer ervaring in Washing
ton, krijgt Clark vaak te horen.
De standaardreactie van de ge
neraal: „De president moet ac
tie ondernemen, niet debatte
ren. Hij gaat over leven en
dood. Dat is waar ik ervaring in
heb."
Ook is Clark nog maar heel kort
Democraat. Hij heeft in het ver
leden ook gestemd op Republi
keinse presidenten en zou een
'verkapte' Republikein zijn
Dat is in zijn voordeel, maar
ook in zijn nadeel; hij oogt daar
door conservatief, terwijl zijn
boodschap progressief is.
Elizabeth Kline is vrijwilliger
bij de Clark-campagne in New
Hampshire en dol op de man.
„Hij is fatsoenlijk, aardig, prak
tisch en integer. Kijk, daar
komt hij. Zie je die aanstekelij
ke lach?" Clark is vergezeld van
het acteursechtpaar Ted Dan-
son (Cheers) en Mary Steenber
gen ('onze moeders waren hele
goede vriendinnen').
Clark wordt ook gesteund door
de controversiële schrijver,
Bush-hater en vredesactivist Mi
chael Moore, iets wat sommige
kiezers in het nogal conservatie
ve New Hampshire afschrikt.
Maar Kline niet.: ..Michael Moo
re denkt dat Clark meer kans
maakt om te winnen dan Ho
ward Dean. Dat moet mensen
aan het denken zetten." GPD
Minister Veerman moet stop
pen met zijn verhalen over re
creatie en verbrede landbouw
en zorgen dat de boeren weer
geld kunnen verdienen met
de productie vp.n voedsel,
'vindt LTO-voorzfyter Gerard
Doornbos.
door Peet Vogels
In Nederland gaan de boe
ren de straat niet op om
compensatie te eisen voor la
ge prijzen. „De meeste boe
ren en tuinders werken op
een vrije markt en weten dat
lage prijzen er van tijd tot
lijd bijhoren", aldus Gerard
Doornbos, voorzitter van
LTO-Nederland, de branche
vereniging voor agrarische
ondernemers.
In delen van de landbouw,
met name de veehouderij,
zijn de prijzen echter structu
reel te laag en dat is deels het
gevolg van het overheidsbe
leid, meent Doornbos. Met na
me het ministerie van Land
bouw lijkt nauwelijks oog te
hebben voor de belangen van
de boeren. „Het ministerie
van Landbouw is steeds meer
een ministerie van natuur en
recreatie aan het worden. Mi
nister Veerman ontwikkelt
zich tot een minister van plat
telandsontwikkeling", zegt
Doornbos. En van platte
landsontwikkeling kan de
schoorsteen niet roken. „Een
zorgboerderij, extra natuur,
een minicamping of streek
producten kan voor een indi
viduele boer interessant zijn,
maar voor de sector biedt het
geen perspectief."
Geld moet verdiend worden
met de productie van veilig
en kwalitatief hoogwaardig
voedsel en bloemen en plan
ten, vindt Doornbos. En in
dat opzicht kan de Neder
landse boer zich meten met el
ke concurrent. „Op het ge
bied van milieu investeren de
boeren en tuinders 770 mil
joen euro per jaar. Uit onder
zoeken blijkt dat de consu
ment het liefst een Neder
lands product eet en bij on
derzoeken naar gifresten op
groente en fruit in de super
markten komen de Neder
landse producten er steevast
als beste uit."
Met het imago van de land
en tuinbouw is niets mis, wil
Doornbos maar aangeven. De
nadruk die het ministerie van
Landbouw legt op een beter
imago door milieu- en dier
vriendelijker te produceren,
is dus achterhaald en overbo
dig. „Het ministerie van
Landbouw mag zich wel eens
wat meer als vakdeparte
ment ontwikkelen. .Waar
blijft bijvoorbeeld de beloof
de deregulering, het afschaf
fen van regels? En hoe zit het
met het terugdringen van de
administratieve lasten? Die
zaken hebben wel invloed op
de kostprijs van de agrari
sche producten."
Doornbos is meer te spreken
over andere departementen.
„Minister Dekker van Vrom
kiest in haar nota Ruimte na
drukkelijk voor het verster
ken van de internationale
concurrentiepositie van Ne
derland. Daar moet in de
ruimtelijke ordening reke
ning mee gehouden worden.
Het ministerie van LNV heeft
de grootste moeite om daar
een tekst over te leveren.
Daar hebben wij ons fors
over uit moeten laten op het
departement, anders was het
weer zo'n breed plattelands-
verhaal geworden."
De landbouw verdient beter,
vindt hij. „We hebben het
wel over een sector die jaar
lijks voor 20 miljard euro bij
draagt aan de handelsbalans
en die 10 procent van de Ne
derlandse economie vertegen
woordigt. De land- en tuin
bouw is de grootste produce
rende sector in Nederland.
Negen van de tien meest suc
cesvolle exportproducten
zijn agrarisch, het andere is
aardgas. Dan verwacht ik
toch een visie van het kabi
net op de sector. Maar Bal
kenende lijkt niet echt inte
resse te hebben." Doornbos
verwijst naar het innovatie
platform. „Dat staat onder
leiding van Balkenende. Er is
geen enkele link gelegd met
de agrarische sector. Dat is
een gemis." GPD
KUNSTMEST - Nederland
gaat kunstmest extraheren uit
zeewater. Om dit plan uit te
voeren is bij IJmuiden een
proeffabriek gebouwd die bin
nen enkele weken met de pro
ductie van kali uit zeewater
zal beginnen. Of het econo
misch eveneens interessant is,
zal de toekomst uitwijzen, al
dus de fabrieksdirecteur.
VOLKSGEZONDHEID - De
bevolking van Schouwen-Dui-
veland verwerkt de gevolgen
van de Waternoodramp goed.
Dat beweert de reconstructie
commissie, die dit onderzocht.
De psychische gesteldheid
blijkt in het algemeen nieten
stig te hebben geleden. Debe|
woners verwerken de r
een rustige en bewondert
waardige wijze. De commi
waakt voor problemen ini
toekomst.
SCHAATSEN - Op divenj
plaatsen in Zeeland kan gÉ
schaatst worden. Gisten
reed men onder meer in Goesj
waar tennisbanen besproei
waren. Het bezoek was
niet overweldigend vanwsl
de scherpe wind. IJs en wcdtj
dienende zal Middelburg val
middag over twee banen b*
schikken.
Hoofdredactie:
A L. Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationpark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Middelburg:
Buïtenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111 >454647
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17,00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden; 1
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een I
toeslag)
per maand: 19,45
per kwartaal' 56,60
per jaar: €217.00
Voor toezending per post geldt eer
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl i
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maandwo'
het einde van de betaalperiode, j
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk.
maandag t/m vrijdag: 1,20
zaterdag: 1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6%Bi"
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig de i
Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de RegW"
voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjesr-
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax: (0114)372771
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern*
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt "w.
(abonnomenten)admimstratio en om u te (laten) Informeren over voor u relevante dienstw^^
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons roigvuldig fl'
de derden. Als u op dere informatie geen prijs stelt dan kunt u dit
e, Postbus 314460 AA Goes.
ons /oiqvuldig gw^T.,
iriftelijk meldanbg.1®
Behoort tot lueqener
door Michel Hommel
Bush wil naar Mars. Tja, wie
wil dat nou niet? Dolen door
de Valles Marineris - een ca
nyon van vierduizend kilometer
lengte - daarbij vergeleken is
een bezoek aan de Grand Ca
nyon een reisje op de Rijn.
Of Olympus Mons beklimmen,
met zijn 25 kilometer de hoogste
berg van het hele zonnestelsel.
Of de uitgestrekte zandwoestijn
en doorkruisen, op zoek naar
sporen van leven dat er mis
schien ooit geweest is. Of de he
mel afspeuren naar een klein
blauw stipje, in de buurt van de
zon. Het avontuur roept.
Dit wordt de grootste uitdaging
voor het menselijk vernuft sinds
de maanlandingen. Hier begint
een keten van ruimtekolonies
die het menselijk ras verder het
heelal in zullen brengen. Als de
aarde door een projectiel uit de
ruimte dodelijk wordt getroffen
kunnen we zo toch voortleven.
En denk eens aan al die nuttige
uitvindingen die we aan deze
multimiljard dollar investering
gaan overhouden. De verbeel
ding slaat op hol bij het vooruit
zicht dat er eindelijk eens se
rieus werk wordt gemaakt van
oude dromen om mensen op
Mars te plaatsen. Wie of wat
houdt ons nu nog tegen?
Het duurt nog wel een tijdje
voor het zover is. Alle scien
cefictionfilms ten spijt bestaan
er geen ruimteschepen met ge
schikte voortstuwingstechnie-
ken om interplanetaire reizen te
maken. Alles moet nog ontwik
keld worden. Inclusief een basis
op de maan als vertrekpunt
voor de Marsmissies.
En als je er dan na een reis van
een maand of zes (als Mars het
dichtst bij de aarde staat) bent
aangekomen moet je veilig zien
te landen. En daar maanden
lang verblijven. En met voldoen
de energie, die je ter plekke hebt
gewonnen, opstijgen en het hele
eind terugvliegen (als Mars
weer gunstig dicht bij de aarde
staat).
In slechts twee jaar kun je uit en
thuis zijn. Je zult dan wel aar
dig wat last hebben van botont-
kalking door de langdurige
staat van gewichtloosheid waar
in je verkeerde. Grote kans dat
je kanker hebt opgelopen door
Een van de eerste beelden van de ruimterobot Opportunity, nadat die afgelopen zaterdag was geland
op de woestijnaebtige vlakte Meridiani op Mars. Volgens Michel Hommel, hoofd van het Artis Planeta
rium, is het veel verstandiger voorlopig robots naar Mars te sturen in plaats van mensen, foto AP/Nasa
de hoge stralingsdoses waarmee
je cellen buiten de aardse damp
kring zijn gebombardeerd.
Optimisten zeggen dat we bin
nen een jaar of tien al die proble
men hebben opgelost. Ze paren
avonturisme aan een ongebrei
deld vooruitgangsdenken. Het
zelfde denken waarmee ze het
gat in de ozonlaag, het broeika
seffect, aids en hongersnood de
wereld hebben geholpen. Realis
ten zeggen dat het nog vele tien
tallen jaren gaat duren voor een
mens voet zal zetten op Mars,
dat het honderden miljarden dol
lars gaat kosten en dat er onno
dig mensenlevens op het spel
worden gezet. Want met robotsa
tellieten kan het goedkoper en
veiliger. Jammer als er eens een
tje crasht op Mars. Maar behal
ve de wetenschappers die de sa
telliet hebben gebouwd, zal er
niemand een traantje bij wegpin
ken. Op martelaars zitten we
niet te wachten.
Toegegeven: eerï robot zal nooit
zo slim zijn als een mens, hij
kan alleen opdrachten uitvoe
ren die zijn voorgeprogram
meerd of die hem met een vertra
ging van enkele minuten vanaf
de aarde bereiken. Maar hij
heeft ook geen last van wispeltu
righeid, eenzaamheid, depres
sies, manies en fobieën en al die
andere typisch menselijke eigen
schappen die zich vooral onder
moeilijke omstandigheden laten
gelden. Met een fractie van wat
bemande ruimtevaart naar
Mars gaat kosten kun je nü al ve
le robotsatellieten het vuile
werk laten doen.
Antennes
Onlangs kende het kabinet het
Lofar-project 52 miljoen euro
subsidie toe. Daarmee kan in Ne
derland en omgeving een begin
worden gemaakt met de bouw
van 's werelds grootste radiotele
scoop. Die gaat bestaan uit een
netwerk van tienduizenden klei
ne antennes waarmee we dieper
dan ooit in het heelal kunnen kij
ken. Alleen al op iet-gebied (de
communicatie tussen die anten
nes en het ordenen van de ver
gaarde informatie) is de techno
logische opbrengst enorm. We
tenschappelijk gezien is Lofar
vele malen belangrijker nieuws
dan een president die in een ver
kiezingsjaar roept dat Amerika
Mars gaat veroveren, maar he
laas spreekt een radiotelescoop
niet tot de verbeelding.
Wat willen we nou: wetenschap
of fantasie? Failliet gaan aan
jongensdromen of zinvol investe
ren in echte wetenschap die de
grenzen van onze kennis gaat
verleggen? Er is niks mis met
die dromen van mensen op
Mars. Vooral blijven dromen
zou ik zeggen. GPD
Michel Hommel is hoofd van het
Artis Planetarium
