Verpleegkundige-zaak vervolgd
PZC
Moslimintegratie op kerkhof is
nog niet zo simpel als het lijkt
PZC
Karen-rebellen
en leger Birma
tekenen bestand
Delta
Haags gerechtshof hoort 22 dagen lang getuigen en deskundigen
24 januari 1954
zaterdag 24 januari 2004
Het begint eind 2001 bij de rech
ter m,et een arbeidsconflict tus
sen een verpleegkundige en een
ziekenhuis. Niemand bevroedde
toen dat het een van de meest ge
ruchtmakende processen van de
laatste decennia zou worden.
Om een zo volledig mogelijk
beeld te krijgen van de zaak
Haagse verpleegkundige heeft
het gerechtshof in Den Haag be
sloten in 22 dagen een lange
reeks getuigen en deskundigen
in het openbaar te horen.
door Leo Roggeveen
De Haagse verpleegkundige
kijkt tijdens de regiezitting
van het Haagse gerechtshof op
4 november van het vorige jaar
verschrikt om zich heen. Ze
lijkt volkomen overdonderd
door de - voor de overige aanwe
zigen - uiterst voor de hand lig
gende vraag.
„Waarom ik in hoger beroep
ben gegaan?" De inmiddels
42-jarige verpleegster is zeven
maanden daarvoor door de
Haagse rechtbank veroordeeld
tot een levenslange gevangenis
straf voor het vermoorden van
vier patiënten en een poging tot
moord op drie anderen.
Op de vraag waarom ze het niet
eens is met de haar opgelegde
straf antwoordt ze pas in twee
de instantie, en weinig overtui
gend, dat ze onschuldig is.
De twee advocaten-generaal
die het Openbaar Ministerie op
de unieke hoger beroepszaak
heeft gezet, reageren veel strijd
baarder. Zij zijn ervan over
tuigd dat de verpleegkundige
veel te goed is weggekomen op
24 maart 2003. Als het aan het
OM ligt wordt de Haagse in ho
ger beroep alsnog voor dertien
moorden veroordeeld en vijf po
gingen daartoe.
Voor de strafmaat zal het niet
uitmaken of Haagse verpleeg
kundige schuldig wordt bevon
den aan het plegen van vijf of
dertien moorden.
Het gaat het OM om iets veel on-
De Haagse verpleegkundige bij de rechtbank.
grijpbaarders. Dat zijn geloof
waardigheid en prestige. Voor
de aanklagers staat vast dat ze
willens en wetens, en op grote
schaal, heeft gemoord.
Wie het dossier Haagse ver
pleegkundige vandaag de dag
in ogenschouw neemt, stuit op
meters papier, vuistdikke ord
ners en honderden, zo niet dui
zenden memo's. Zowel de aan
klagers als de verdedigers heb
ben zich tot in de op het oog on-
benulligste details verdiept en
zullen in hoger beroep elke stro
halm aangrijpen om tot een ver
oordeling dan wel vrijspraak
van de verdachte te komen.
Toch begon de zaak Haagse ver
pleegkundige uiterst beschei
den. Sterker, toen de Haagse
kantonrechter J.AWestermann
zich op 8 november 2001 uit
sprak over het arbeidsconflict
dat was gerezen tussen Haagse
verpleegkundige en haar werk
gever - de Stichting samenwer
kende ziekenhuizen (het Julia
na en Rode Kruisziekenhuis) -
kon hij nooit bevroeden welke
justitiële machinerie hij in wer
king zette.
Westermann stelde op die be
wuste dag de Stichting samen
werkende ziekenhuizen in het
gelijk toen hem de vraag werd
voorgelegd of de arbeidsover
eenkomst met de verpleegkundi
ge kon worden ontbonden. De
ziekenhuisdirectie had geen en
kel vertrouwen meer in haar
werkneemster nadat tijdens
haar nachtdienst op 4 septem
ber 2001 de vijf maanden oude
baby Amber was overleden. De
baby was een uur voor haar en
tree nog onderzocht door een
arts. Die kwam tot de conclusie
dat geen acuut levensgevaar
dreigde.
Schadevergoeding
Intern onderzoek bracht aan
hét licht dat de Haagse verpleeg
ster opvallend vaak dienst had
tijdens sterfgevallen van kinde
ren. Voor het ziekenhuis stond
vast dat ze een reëel gevaar
vormde voor de patiënten en
het zette een ontslagprocedure
in gang. Rechter Westermann
begreep dat het nooit meer goed
zou komen tussen de Haagse
foto Jacques Zorgman/GPD
verpleegkundige en het zieken
huis. Hij oordeeld.e ook dat de
werkgever, vanwege het uit
brengen van een 'uiterst kwet
send persbericht' over de werk
neemster", 45.000 euro bruto
schadevergoeding naar de Haag
se moest overmaken.
Hoe de verpleegkundige op de
ze uitspraak heeft gereageerd,
is nooit opgetekend. Wellicht
was ze opgelucht. Het is ook
niet uitgesloten dat ze zich nu
pas echt zoi'gen begon te ma
ken. Het ziekenhuis zou immers
niets hoeven te betalen als ze
zou worden veroordeeld voor de
verdenkingen die haar ontslag
hadden veroorzaakt.
Een maand zweefde Haagse ver
pleegkundige tussen hemel en
aarde. Er was geen aanklacht,
maar haar gangen werden zeer
nauwlettend nagegaan. Op 13
december 2001 ooi'deelde justi
tie voldoende bewijs te hebben
en pakte de Haagse op.
Zieke geest
De moorden zouden zijn ge
pleegd in het Juliana Kinderzie
kenhuis, het Rode Kruis Zieken
huis, het Ziekenhuis Leyenburg
en het ziekenhuis van het huis
van bewaring in Scheveningen.
Dagboeknotities, vernietigde
dagboekpassages en (gestolen)
boeken over massamoordenaars
ondersteunden het steeds ster
kere vermoeden dat in de Haag
se verpleegkundige een heel erg
zieke geest huist.
Justitie had aanwijzingen dat
de verpleegkundige - die een al
les behalve makkelijke jeugd
leidde in Canada, zeven(!) zelf
moordpogingen deed en zich
prostitueerde - haar patiënten
ovei"doses aan medicijnen gaf
'om hun lijden te bekorten'.
In de derde week van septem
ber 2002 boog de Haagse recht
bank zich voor de eerste keer in
houdelijk over de zaak. Tech
nisch bewijs bleek nauwelijks
voorhanden en er waren ook
geen directe getuigen van de
misdaden. Het OM baseerde
zich vooral op statistieken: sta
tistici rekenden de i-echtbank
voor dat de kans dat een ver
pleegkundige zoveel sterfgeval
len meemaakt als deze vrouw,
nihil is.
Ook de dagboeken waaxin zij
zelf schreef 'weer te hebben toe
gegeven aan haar compulsies'
op de dag dat een patiëntje over
leed, werden als bewijs opge
voerd. De rechtbank veroordeel
de de Haagse verpleegkundige
op 24 maart 2003 tot levenslan
ge gevangenisstraf wegens de
moord op vier patiënten en een
poging daartoe op drie anderen.
Het gerechtshof gaat vanaf aan
staande woensdag uitmaken of
de Haagse een groot deel van
haar leven achter de tralies zal
moeten slijten. GPD
In het spoor van de koningin komen bestuur-
ders de laatste tijd, als zij kritiek ondervinden
met de bezwering dat zij zich niet herkennen
in het beeld dat van hen wordt geschetst. Ook de
president-commissaris van Delta, J.I. Hennekeij
koos dezer dagen voor die benadering nadat hij en
zijn mede-commissarissen onder vuur kwamen te
liggen. De commissarissen hebben, met instem
ming van de aandeelhouders, een verhoging v
het eigen honorarium met 35 procent geregei.
Een beslissing die, in een tijdsgewricht van nullij,
nen en broekriemen, bij velen verkeerd is gevallen.
Er vielen woorden als 'graaien' en 'snaaien' en
Hennekeij vond die niet overeenkomen met zijn
perceptie van de werkelijkheid.
Als een vergelijking wordt gemaakt met de mores
in delen van het bedrijfsleven, kan de salarisverho
ging worden gezien als een struikeling van e
groepje kleine krabbelaars die gezamenlijk en in
vereniging een extraatje van 47.000 euro verdelen,
Het heeft wel iets roerends dat volwassen mensen
die niet aan nooddruft onderhevig zijn, terloopsde
beursjes wat spekken. En om Hennekeij te horen
verklaren dat hij en zijn Delta-kompanen niet
voor 'zakkenvullers' wensen te worden versleten.
Dat zal best, maar de commissarissen hebben er
zelf om gevraagd dat ze met minder flatteuze eti
ketten worden beplakt. Van groot inzicht gi
het namelijk niet om in een periode van zware be
zuinigingen te kiezen voor een financiële inhaal
slag die vier jaar achterwege gelaten indexeringen
verre overtreft.
Hennekeij heeft toegegeven dat hij iets niet g
heeft aangepakt. De verhoging van de vergoedin
gen is naar zijn inzicht redelijk, maar de beslissing
dienaangaande is niet voldoende voor de buiten
wacht toegelicht. Als dat wel was gebeurd,
geen slagregen van toorn over de commissarissen
zijn neergedaald.
Vreemd. Delta is nog altijd een nutsbedrijf in over
heidshanden en moet dus dienstbaar zijn aan d
menleving. Een bestuurder van' dat bedrijf zou in
staat moeten zijn een inschatting te maken van de
maatschappelijke reacties die zijn handelen oproe
pen. Hij moet enkele zetten vooruit kunnen d
ken. Wil dat niet lukken, dan roept hij zelf de
vraag op of hij voldoende gekwalificeerd is voor
het werk bij Delta dat naar eigen zeggen zo inge-r
wikkeld is geworden dat de vergoedingen omhoog
moeten.
door Grant Peck
Al bijna 56 jaar vecht de Bir-
maanse Karen-mrnderheid
voor onafhankelijkheid. f)e Ka
ren begonnen hun strijd' voor
een eigen staat in het oosten
van Birma (Myanmar) kort voor
kolonisator Grool-Brittannië
zich in 1948 uit het land terug
trok. Deze week ondertekenden
de rebellen en de Birmaanse jun
ta een bestand, waarover ze het
in december al informeel eens
waren geworden.
Het bestand moet een vredesak
koord mogelijk maken, maar de
partijen hebben zonder twijfel
nog een lange weg te gaan.
De opstand van de Karen heeft
aan beide zijden duizenden le
vens geëist. Het Birmaanse le
ger ontzag ook dorpelingen die
niets met de rebellen te maken
hadden niet. Toch is volgens de
rebellenleidei'S die deze week in
de hoofdstad Rangoon de over
eenkomst met de regering slo
ten vrede nu mogelijk.
Het is goed denkbaar dat de on-
dei'handelingen zich eindeloos
zullen voortslepen, bijvoor
beeld omdat het leger zich niet
aan het bestand houdt, of dat ze
mislukken.
Toen de Karen hun strijd begon
nen, waren ze zo sterk dat ze al
snel oprukten tot in de noorde
lijke buitenwijken van Ran
goon. In 1950 werden ze terug
geslagen en nu beheersen ze
niet meer dan een paar gebied
jes langs de grens. De meeste lei
ders wonen in Thailand en het
rebellenleger bestaat voor een
groot deel uit kinderen.
Dialoog
Met name Thailand oefent druk
uit op zowel de Nationale Unie
van Karen (KNU) als de junta
om een vredesakkooi'd te slui
ten, opdat de junta zich verder
kan concentreren op een dia
loog met oppositieleidster Aung
San Suu Kyi. De weigering van
de junta om de overwinning
van haar Nationale Liga voor
Democratie bij de parlements
verkiezingen van 1990 te erken
nen, heeft ervoor gezorgd dat
•Birma zich in een internatio
naal isolement bevindt.
De junta en de KNU lijken de
onverzettelijkheid die ze bij eer
dere onderhandelingen toonden
te hebben laten varen. De rebel
len hebben ingestemd met een
bestand, zonder dat er tegelij
kertijd een veelomvattend poli
tiek akkoord is gesloten en de
junta eist niet meer dat de rebel
len om te beginnen hun wapens
inleveren.
De rebellen zijn tot het besef ge
komen dat politieke onderhan
delingen geen kans van slagen
hebben als er nog wordt gevoch
ten, zegt Ner Dah, die net als
zijn vader, de 77-jarige gene
raal en vicevoorzitter Bo Mya,
een belangrijke rol speelt in de
KNU.
Toen de junta de rebellen in no
vember de hand reikte, zag de
KNU in dat ze die kans moest
grijpen, zegt Ner Dah. „Of het
ons nou iets opleveiT of niet, we
moeten duidelijk kunnen ma
ken wat het Karen-volk wil en
waar het Karen-volk recht op
heeft: zelfbeschikking", aldus
Ner Dah voor hij naar Rangoon
afreisde.
Het militaire bewind zal zowel
in als buiten Birma waai"dering
oogsten omdat het erin is ge
slaagd een bestand overeen te
komen met de koppigste rebel
lengroep van het land. De junta
zal het bestand ongetwijfeld
aanvoeren als bewijs van zijn
goede democratische bedoelin
gen.
De Amerikaanse Birma-deskun-
dige Josef Silverstein noemt het
bestand een zwaktebod van de
rebellen. „Ik weet dat het Ka
ren-volk zwaar lijdt en dat het
leger niet aflaat in zijn pogin
gen om de KNU te vernietigen
en het Karen-verzet te breken.
Ik denk dat dit Bo Mya's huidi
ge handelwijze verklaart."
Ham Yanghwe, een in balling
schap levende veiTegenwoordi-
ger van de Birmaanse
Shan-nxinderheid, denkt dat de
Karen het slim hebben aange
pakt door de best mogelijke
overeenkomst te sluiten, in de
wetenschap dat de internationa
le gemeenschap druk uitoefent
op de junta.
„Ze hebben het langst van ieder
een gevochten, het meest gele
den en hebben het meeste op
het spel staan. Ze weten heus
wel wat ze doen. Het is een bele
diging voor de Karen om dat an
ders te zien." AP
Moslims willen vaker in Nederland worden
begraven, Steeds meer gemeenten hebben
daarom plannen voor islamitische grafvel
den op algemene begraafplaatsenIn de
praktijk blijkt een en ander nog niet zo een
voudig. 'Elke moslimstroming heeft daar
een apart veldje.'
door Floor de Booys
Steeds meer Nederlandse moslims willen
in Nederland worden begraven. Zeker
voor de hier geboren tweede en derde gene
ratie is het geen vanzelfsprekendheid meer
dat ze straks in een kist per vliegtuig terug
gaan naar Turkije of Marokko.
Uitvaartondernemers, beheerders van be-
gi'aafplaatsen en gemeenten proberen voor
zichtig op deze wens van allochtone Neder
landers in te spelen.
In de praktijk blijkt dat allemaal nog niet
eenvoudig. Belangrijkste vraag is waar de
moslims hun doden willen begraven. In een
eigen vak op een algemene begi'aafplaats?
Of moeten er aparte moslimbegraafplaat
sen komen? Gouda was een van de gemeen
ten die onlangs met dit vi-aagstuk te maken
kreeg. De gemeente wil op de algemene be
graafplaats IJsselhof een apart vak inrich
ten voor moslims, maar de moslimgemeen
schap wil liever een stuk grond kopen voor
een eigen begraafplaats.
Om uit te zoeken wat het beste is, nam de
gemeente Gouda het bureau Genius Loci in
de arm. Dit bureau uit het Brabantse Box
tel is gespecialiseerd in begraafplaatsad
vies en -beheer.
Voor directeur Cor Smulders van Genius
Loci is het niet de vraag óf, maar wannéér
islamitisch begraven in Nederland een
vlucht neemt. „Er zijn 920.000 moslims in
Nederland. De tweede en derde generatie
verliest geleidelijk de binding met het land
van herkomst. Hun familie is en blijft hier,
Gemeenten vragen steeds vaker wat ze moe
ten met islamitisch begraven."
Indic
De gemeente Den Haag heeft de oudste mos
limbegraafplaats van Nedei'land. Op een
van de gemeentelijke begraafplaatsen is al
sinds 1930 een apart vak ingericht voor
moslims. „Dat waren destijds moslims uit
het vooi-malig Nederlands-lndië. Vaak 'in
landse' bedienden die met Nederlanders
mee kwamen naar Den Haag", zegt Pien
van Buul namens de gemeente Den Haag.
Inmiddels is meer ruimte nodig voor het
begraven van moslims. Daarom is op een
andere Haagse begraafplaats (Westduin)
een nieuw moslimgedeelte in gebruik ge
nomen. Daar hebben tot nu toe veertig vol
wassenen en twaalf kinderen hun laatste
rustplaats gevonden. Op het oog zijn
slechts wat Arabische tekens op een enkele
grafsteen afwijkend. Maar onder de grond
zijn de verschillen groter: de lichamen lig
gen op de zij, veelal slechts in een doek ge
wikkeld, het gelaat in de ï-ichting van Mek
ka.
Volgens Wim Zaalberg, van de Landelijke
Organisatie van Begraafplaatsen, is West
duin een voorbeeld van hoe het niet moet
met moslimbegraafplaatsen. „De integratie
is daar in elk geval mislukt. Elke moslim
stroming heeft daar een apart veldje." Vol
gens Zaalberg hebben de moskeebesturen
te veel invloed gehad bij de inrichting. „En
die gunnen elkaar vaak het licht in de ogen
niet, Ook binnen de islam heb je de rekkelij-
ken en de preciezen."
Niet alleen de juiste ligging van de dode,
met het gezicht naar Mekka, is belangrijk
voor moslims. Er zijn nog meer specifieke
kenmerken waaraan een moslimbegrafenis
moet voldoen en waarmee begraafplaatsbe-
heei'ders rekening moeten houden als ze
een apart vak inrichten.
Smulders van Genius Loei: „Extra schop
pen bijvooi'beeld, want de mannelijke fami
lieleden van de oveidedene gooien vaak sa
men het gat dicht. Er wordt door moslims
nog echt begraven. Een wasplaats is vanwe-
RAADHUIS - Biervliet heeft
na negen jaar weer een raad
huis. Het gebouw op de Markt,
ontworpen door het Middel
burgse architectenbureau Rot
huizen en 't Hooft, vervangt
het oude raadhuis dat in 1945
door brand werd verwoest.
HEMINGWAY - De Ameri
kaanse schrijver Ernest He
mingway (55) en zijn vrouw,
oorlogscoiTespondente Mary
Welsh, hebben gisteren een
vliegtuigongeluk in Noord-
West Oeganda overleefd, Het
toestel stortte door nog onbe
kende oorzaak neer boven de
Murchisonwatervalwaar de
Nijl een val maakt van 130me"
ter. Hemingway, die vorig jaar
bekroond werd met de Pulit-
zerprijs voor zijn roman The
old man and the Seaverblijft:
sinds augustus in Afrika.
JUBILEUM - Het Algemeen
Ziekenfonds Zuid- en Noord-
Beveland heeft het 25-jarigju
bileum gevierd.
Op de zeer druk bezochte re-
ceptie in hotel De Korenbeurs;
in Goes getuigden vele spre
kers van het belangrijke socia
le werk dat het fonds de afgelo-
pen kwart eeuw heeft verricht,,
Het fonds heeft momenteel:
46.600 leden.
Op de Haagse begraafplaats Westduin is een nieuw moslimgedeelte in gebruik genomen.
Op het oog zijn slechts Arabische tekens op een enkele grafsteen afwijkend. Maar onder de
grond zijn de verschillen groter: de lichamen liggen op de zij, veelal slechts in een doek ge
wikkeld, het gelaat in de richting van Mekka. foto Theo Bohmers/GPD
ge de vieze handen dan ook geen overbodi
ge luxe. Moslims willen ook absoluut geen
honden bij hun doden hebben. Dat zijn vol
gens de islam onreine dieren. Nog een be
langrijk verschil is dat de teraardebestel
ling volgens de islam binnen 24 uur moet
plaatshebben, liefst al voor de eerste zons
ondergang. Maar dat is strijdig met de Ne
derlandse wet op de lijkbezorging, die voor
schrijft dat er pas na 36 uur mag worden be
graven."
Begraven in het land van herkomst is voor
veel moslims nog steeds een aantrekkelijke
optie. Niet alleen omdat een graf in Turkije
en Marokko veel goedkoper is dan in Neder
land, maar ook omdat eeuwigdurende gra
ven daar gebruikelijk zijn. In Nederland
wordt een graf vaak na twintig, dertig jaar
geruimd. Elke tien jaar kan wel om verlen
ging van grafrechten worden gevraagd,
maar daar zit wel een prijskaartje en veel
administratieve rompslomp aan vast.
Toch verwacht Cor Smulders dat steeds
meer moslims dat voor lief zullen nemen
omdat ze willen worden begraven in het
land waar ze ook zijn geboren. GPD
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationpark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454647
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8,00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag)
per maand: 19,45
per kwartaal: 56,60
-per jaar: €217.00
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maandvoot
het einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v, lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,20
zaterdag: 1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70,65.597
Postbank 35,93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig de
Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de Regelen
voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties;
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintje*)
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax: (0114)372771
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant 8V is
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in ee,
(nbonnomonten)administratle en om u te (laten) inforrnerer
ducton van de titels en de werkmaatschappijen van Wogei
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stolt dan kt
i, Postbus 314460 AA Goes,
het Wegoner-concOT.W^
bestand dat wordt gebruik!
over voor u relevante diensten^
jr of door ons zorgvuldig t
,i HU onh,i(,,-.|,.t molde Olf r'w
Behoort tot gieqener
