Privé-geschiedenis te boek
PZC
Oefening en kunst van de Teeken Akademie
Gedichtendag in Zeeland
bijna een gedichtenmaand
Zeeuw eist miljoen
vergoeding letsel
van oud-werkgever
Dijkrock jubileum
op Valentijnsdag
14
Zeeuwse leden
voor de Derde
Kamer gezocht
Vissers praten
over onderzoek
kreeftenbestand
Levensverhalen
kunst
donderdag 22 januari 2004
GOES - Het Centrum voor Inter
nationale Samenwerking in
Goes (COS Zeeland) zoekt
Zeeuwse leden voor de Derde
Kamer. Dit is een 'schaduwpar-
lement' op het gebied van ont
wikkelingshulp en duurzame
ontwikkeling. De Derde Kamer
begint eind februari en 150 bur
gers kunnen een jaar lang mee
doen.
Afgelopen jaar maakten E. Spue-
sens uit Philippine en F. van
Kollem uit Zuiddorpe als
Zeeuwse afgevaardigden deel
uit van de Derde Kamer. Zij
moeten nu opgevolgd worden
door nieuwe belangstellenden.
De Derde Kamer wil onder
meer de regering en politiek (on
gevraagd) adviseren over ont
wikkelingssamenwerking en
concrete ideeën en oplossingen
voor diverse problemen aandra
gen.
In de loop van het jaar zijn er
acht bijeenkomsten. Daarnaast
krijgen de leden trainingen aan
geboden. Het is vrijwilligers
werk; er is alleen een onkosten
vergoeding.
Op de websites www.dederde-
kamer.org en www.coszee-
land.nl is nadere informatie te
vinden.
THOLEN - De Vereniging van
Beroepsvissers Zuid-West Ne
derland houdt vrijdag 13 februa
ri een algemene ledenvergade
ring. Dat gebeurt in centrum
Meulvliet te Tholen, vanaf 10.30
uur.
Na behandeling van een aantal
huishoudelijke zaken verzorgen
verschillende deskundigen van
onder meer het ministerie van
Landbouw, Natuur en Voedsel
kwaliteit, de politie, de Algeme
ne Inspectiedienst en de Neder
landse Onderwatersportbond in
leidingen over het onderwerp
'inventarisatie kreeftenbestan
den mogelijk? Is dit nuttig of
overbodig?'.
door A.J. Snel
Hij denkt een gat in de markt te hebben
ontdekt. Marcel van der Voort uit Vlis-
singen helpt mensen hun levensverhaal
te schrijven. Kort geleden liet hij via ad
vertenties weten dat hij tegen betaling
de geschiedenisssen van mensen in
boekvorm giet of op cd-rom zet. Intus
sen heeft hij een kleine wachtlijst.
„Hier is duidelijk behoefte aan."
Het idee is hem komen aanwaaien: er
lopen heel veel mensen rond die een
interessant, bewogen leven hebben
geleid en die daarover iets op schrift
willen stellen. Zonder dat het er ooit
van komt. Eenvoudig omdat ze er
niet aan gewend zijn hun gedachten
op papier te ordenen of omdat ze
zichzelf niet de discipline opleggen
die voor zo'n project vereist is. Van
der Voort (42): „Ik heb ervaring als
journalist; ik heb als freelancer voor
allerlei bladen gewerkt en ik weet
dus hoe een verhaal verteld wordt. In
mijn opzet gaat het overigens wel an
ders dan in de journalistiek. Daar
geef je zelf vorm aan een artikel, op
basis van de ruimte die je beschik-
baar hebt, en inhoudelijk gezien op
de manier die past bij het beleid van
de krant. Wie mijn deskundigheid in
roept, bepaalt zelf hoe het er gaat uit
zien. Mijn hulp bestaat uit het sturen
van de manier waarop de levensge
schiedenis wordt verteld, uit orde
ning waardoor de volgorde logisch
blijft en uit taalkundige aanpassin
gen, waardoor een boek er goed uit
ziet. Maar de inhoud is een zaak van
degene die mij inhuurt. De mensen
die dat doen, hebben in grote lijnen
drie redenen: ze willen hun verhaal
voor zichzelf in boekvorm hebben; ze
willen het vastleggen voor hun nage
Marcel van der Voort: Veel mensen hebben een bewogen leven achter de rug.
foto Mechteld Jansen
slacht; of ze zien er een manier in om
dingen te verwerken."
Van der Voort neemt in principe elke
opdracht aan, maar hij hanteert wel
enkele spelregels. „Ik kom niet op
het terrein van het occulte, ik begeef
me niet in de sfeer van strafbaarheid
en een verhaal moet met te veel bit
terheid hebben, waarbij alleen maar
geageerd wordt tegen anderen. Die
regels hebben te maken met het feit
dat ik christen ben. Sinds een jaar. Ik
ben rooms-katholiek opgevoed, maar
sinds een jaar hoor ik bij de evangeli
sche gemeente. Ik zal mijn religieuze
overtuiging niet proberen op te drin
gen aan anderen. Evangeliseren is er
dus niet bij, ook al omdat het bij die
levensverhalen niet om mij gaat
maar om de ander. Maar ik werk niet
mee aan de duisternis. Als mensen
door mijn spelregels worden afge
schrikt, geen probleem, want ze kun
nen toch niet met mij uit de voeten
en ik zou ze niet als Wanten willen
Van der Voort kiest voor een diepgra
vende en tijdrovende benadering van
mensen die van hun levensverhaal
een boekje willen maken. Hij laat
zijn klanten gedurende tien sessies
van een uur in chronologische volgor
de over hun leven vertellen en neemt
die gesprekken op. Hij schrijft de op
namen uit in de computer en slaat
dan aan het corrigeren en - als de
chronologie tijdens een gesprek is los
gelaten - knipt en plakt hij het ver
haal zodanig dat het zich logisch laat
lezen. Per twee sessies krijgen zijn
klanten het resultaat te zien en ze
kunnen dan suggesties doen om wijzi
gingen of aanvullingen door te voe
ren. Na de sessies en de bewerkingen
gaat het manuscript naar de uitgever
en wordt een boek gemaakt van twee
honderd pagina's, met maximaal tien
foto's.
Van der Voort:,, Het is heel fascine
rend wat mensen te vertellen hebben.
Natuurlijk gaat het vaak over geboor
te, huwelijk, scheiding, oorlog en
ramp, maar er zitten ook heel blije,
vrolijke elementen in. Ik houd de ver
halen voor me. Ik verplicht me, als
dat wordt gewenst schriftelijk, tot ge
heimhouding."
Duur is Van der Voort niet. Een boek
je kost, bij honderd exemplaren, on
geveer 1500 euro. „Prijswijzigingen
voorbehouden, want ik zit nu in een
opbouwfase en ik moet dus nog zien
hoe het gaat lopen. Het zal wel iets
omhooggaan, want het is heel ar
beidsintensief. Maar heel kostbaar
zal ik het nooit maken."
Hij heeft intussen een lijst van gega
digden en geïnteresseerden. Het wel
slagen is voor Van der Voort echter
vooral verbonden aan het plezier dat
hij en anderen hebben in de produc
ties. „Ik kan met weinig toe en de
mensen zijn blij met wat ik help ma
ken. Dat past bij mijn levensvisie."
door Estella Heesen
's-HEER ARENDSKERKE -
Een voorschot van een miljoen
euro op de schadevergoeding en
25.000 euro voor reeds gemaak
te kosten wil de 45-jarige
J. Elenbaas uit 's Heer Arends-
kerke van zijn oud-werkgever,
het Gorinchemse baggerbedrijf
Van Oord ACZ Marine Contrac
tors BV. Elenbaas raakte in fe
bruari 2000 zwaar gewond na
een bedrijfsongeval in Singapo
re en verloor daarbij zijn rech
terbeen tot boven zijn knie.
Ook zijn linkerbeen is blijvend
beschadigd. Bovendien heeft hij
dagelijks pijn, waarvoor hij
wordt behandeld in een pijnkli-
niek. Elenbaas zit inmiddels in
de WAO en is verwikkeld in een
strijd om de afwikkeling van de
schaderegeling.
Daarom zat hij afgelopen dins
dag voor de Amsterdamse kan
tonrechter om in kort geding
zijn eisen kracht bij te zetten.
Zijn advocaat E. Goossens be
toogde dat het een simpele incas
sokwestie had kunnen zijn, wa
re het niet dat Van Oord, via een
contactpersoon, de zaak voort
durend traineert. Op brieven
zou niet worden geantwoord, re
keningen worden niet betaald.
Goossens: „Wanneer ik dreig
met een kort geding, kan er in
eens wel geld worden overge
maakt, zoals twee dagen gele
den."
Daarom heeft hij ook de Duitse
verzekeraar Gerling gedag
vaard. Goossens: „Mijn cliënt
heeft er belang bij rechtstreeks
met de verzekeringsmaatschap
pij te handelen." Volgens een re
cent onderzoek van de Nationa
le Ombudsman inzake letsel
schade zou in veel gevallen de
tussenpersoon vaak onnodig bot
en regelmatig botter reageren
dan verzekeringsmaatschappij
en zelf, stelt Goossens.
Van Oord heeft inmiddels
46.000 euro betaald aan Elen
baas, maar volgens Goossens is
een aanvullend voorschot nodii
vanwege de inkomenslemJ
en de enorme kosten waai
zijn cliënt staat. Inmiddelsheeil
het Nederlands Rekementn,
voor Letselschade (1STRK) L.
kend dat Elenbaas zo'n 90|.|(
euro aan inkomsten- en w,
sioenschade heeft. Volgens ad»
caat J. Meyst-Michels, vaftl
Oord, heeft het bedrijf er alle
aan gedaan om Elenbaas s
goed mogelijk te helpenenii,
juist aan de
zijde van Elenbaas sprake va
tegenwerken. Zijn advocaat®
zonder overleg een rapport heb
ben laten opstellen door k
NRK. Ook zouden brieven waar
in specificaties worden ge
vraagd niet zijn beantwoon
zijn. Verder heeft Elenbaa
nooit de contactpersoon in aji
huis willen ontvangen om in
zicht te krijgen in de huiselijk
situatie, die van belang zouzij
voor het opstellen van schade
posten. „Ik heb allang zo ie
mand in mijn huis gehad", ver
klaard Elenbaas.
Teleurgesteld
Hij is vooral zwaar teleurge
steld in de houding van ziji
voormalige werkgever. Vai
Oord zelf heeft hij nooit meerge
zien, nadat hij terug in Neder
land was. Hij heeft nog aaneei
bedrijfsfilm van Van Oord mee
gedaan over veiligheid, maa
daar heeft hij spijt van, onida
er daarna geen contact mee
met het bedrijf is geweest. ,Zi
ga je niet met mensen om", zeg
hij tegen kantonrechter A, Beu
kenhorst. "Hoe moet het nu ver
der", vraagt de rechter zichn
anderhalf uur zitting af. „Isee
bemiddelaar misschien wat?"
Elenbaas en zijn advocaat vk
len er wel wat voor, maaradvo
caat Meyst-Michels wil er me
van horen. Dan stelt Goossen
nog voor om de huidige contaci
persoon te laten
Maar ook dat wordt a
door de tegenpartij.
Uitspraak op 29 januari.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Het lijkt op
het eerste gezicht een ongerijmd
heid. Wie de tentoonstelling be
zoekt die het Zeeuws Museum
heeft ingericht met topstukken
van de Middelburgse Teeken
Akademie, ziet voornamelijk
schilderijen. Die maakten ze
daar toch niet? Toch zijn de wer
ken op hun plaats, omdat in de
negentiende eeuw vrijwel elke
Middelburgse kunstenaar van
betekenis een band had met de
academie.'
De expositie Topstukken van de
Teeken Akademie concentreert
zich vooral op de negentiende
eeuw. Het is één van vijf ten
toonstellingen waarmee in Mid
delburg aandacht wordt ge
schonken aan de 225e verjaar
dag van de Teeken Akademie,
die overigens vorig jaar al een
feit was. Op elke locatie wordt
een ander aspect belicht. Kunst
handel Laurentius heeft de expo
sitie gereconstrueerd die de Tee
ken Akademie in 1822 in het Mu
seum Medioburgense organiseer
de. Bij RDH Architecten en Ste-
debouwkundigén in de Stads-
schuur zijn ontwerptekeningen
te zien van Middelburgse stads
bouwmeesters die aan de acade
mie doceerden en hun leerlin
gen. De Zeeuwse Bibliotheek
biedt inzicht in het tekenonder
wijs van toen en nu en De Druk
kerij laat portretten zien die
leerlingen van de door de Tee
ken Akademie gesubsidieerde
klas van het Middelburgs Insti
tuut voor Kunstzinnige Vor
ming (MIKV) hebben gemaakt
van gemeentebestuurders.
De tentoonstelling in het
Zeeuws Museum is de meest am
bitieuze van de vijf. Het is de
enige waarvoor het publiek
moet betalen, maar dan krijgt
het ook een mooi verzorgde mi-
nicatalogus mee, met informatie
over de Teeken .Akademie en de
tentoonstelling en reproducties
van een aantal werken.
Vormgeving
Zoals tot nu toe steeds het geval
was bij exposities waarvoor het
museum de afgelopen jaren ge
deeltelijk werd opengesteld, is
veel aandacht besteed aan de
vormgeving. Twee zalen zijn
ouderwets behangen om de
sfeer van een salon te creëren, in
één zaal zijn ontwerptekenin
gen tot behang uitvergroot. Een
tekening van het planetenstelsel
siert het witte tafelkleed in de
eerste zaal. Verlichting onder de
tafel maakt de tekening zicht
baar. In de derde zaal is een
film te zien over tekenen en
schilderen. Elke vrijdag- en zon
dagmiddag (van 14.00 tot 15.00
uur) wordt een dergelijke de
monstratie live verzorgd.
Het Zeeuws Museum toont wer
ken van de belangrijkste kunste
naars die als docent aan de Tee
ken Akademie waren verbonden
of er hun opleiding genoten. Dat
betekent dat werk te zien is van
onder anderen Johan Pieter
Bourjé, Pieter Gaal, Cornells
Kimmel, vader Jan Frederik en
zoon Willem Johannes Schütz
en Aert Schouman.
Zeegezichten
Behalve portretten zijn er genre
stukken te zien en landschap
pen - wat in Éeeland betekent
dat er flink wat zeegezichten bij
zitten. Het aardige is dat ver
schillende werken een omslag in
stijl laten zien die samenhangt
met de manier waarop het kij
ken naar de werkelijkheid in de
negentiende eeuw veranderde.
Mooi is bijvoorbeeld het ver
schil tussen de 'Schipbreuk in
de Zeeuwse wateren' (1849) van
De leden van de Teeken Akademie, een potloodtekening van Jak
obus Perkois, pronkstuk van de tentoonstelling bij Laurentius.
J.F. Schütz en 'Laagwater aan
de Schelde' van W.J. Schütz.
Het eerste tafereel is romantisch
en zo fijn geschilderd dat van de
verfstreek zelf geen spoor is te
ontdekken. Zoon Schütz daaren
tegen heeft de verf er dik op ge
zet en wist met zijn impressio
nistische stijl het licht te van
gen.
Interessant zijn ook de geteken
de volkstypes van Willem en
Martinus Pauwelsen op de gaan
derij, die aangeven hoeveel oefe
ning voorafging aan een schilde
rij als 'Stadhuis in Middelburg'
van Willem Pauwelsen.
Veel van de in het Zeeuws Mu
seum getoonde kunstenaars de
den ook mee aan de expositie
van de Teeken Akademie in
1822, wat verklaart dat van hen
ook werk te zien is bij kunsthan
del Laurentius. Ook daar is een
kleine catalogus samengesteld,
waaruit kan worden opgemaakt
dat reconstructie hier betekent
werk van dezelfde kunstenaars
en niet hetzelfde werk als in
1822. Barend Cornells en Johan
nes Hermanus Koekkoek zijn
goed vertegenwoordigd, evenals
Johannes Cornells Haccou en
Abraham Kraijesteijn. Hét
pronkstuk is de potloodteke
ning die Jakobus Perkois om
streeks 1780 maakte van de le
den van de Teeken Akademie en
die naderhand zo'n beetje het lo
go van de onderwijsinstelling is
geworden. Van zijn hand is ook
de van het Leids Prentenkabi
net geleende aquarel van het
verfhuis aan de Vlasmarkt, een
pand dicht in de buurt van
kunsthandel Laurentius.
De Teeken Akademie leidde niet
alleen kunstenaars op, maar ook
ambachtslieden. RDH Architec
ten en Stedebouwkundigen
toont die kant, onder meer met
ontwerptekeningen van het
Gasthuis, de Noord Poort, de
Dam en Middelburgse schoolka-
chels. De Zeeuwse Bibliotheek
legt de nadruk op het tekenon
derwijs van vroeger, met lesboe
ken, modellen (in dit geval etala
gepoppen), tekentafels en schil
derezels tegenover dat van nu,
waarin de computer een belang
rijke rol speelt. Er is werk te
zien van toen en nu en bezoe
kers kunnen zelf aan de slag.
In De Drukkerij is te zien hoe
MIKV-leerlingen de huidige
Middelburgse magistraten heb
ben uitgebeeld. Behalve hun ta
lent tonen de tekeningen ook
hun tekortkomingen. Vooral de
wethouders Albert de Vries en
Adri van 't Westeinde lijken
slachtoffer te zijn geworden van
cartoonisten. Wat nog eens be
wijst: oefening baart kunst. En
die oefening is 225 jaar lang'
door de Teeken Akademie gefa-
ciliteerd.
Exposities Teeken Akademie:
Zeeuws Museum t/m 29 feb, woe
t/m zo van 13-17 uur. Lauren
tius t/m 7 feb, di t/m za van
10-17 uur. RDH, Stadsschuur 2
t/m 27 feb ma t/m vri van 10-17
en zo 1 febr van 13-17 uur. In De
Drukkerij t/m 7 feb en de Zeeuw
se Bibliotheek t/m 28 tijdens re
guliere openingstijden.
door Inqrid Huibers
RILLAND - Komende Valen
tijnsdag wordt in Rilland niet
opgeluisterd door zoetgevooisde
koortjes of rustige pianomuziek,
maar door stevige rock. Dijk
rock bestaat deze winter twaalf-
enhalf jaar en dat wordt zater
dagavond 14 februari in het
dorpshuis in Rilland gevierd.
Het spits wordt die avond rond
acht uur afgebeten door de
gloednieuwe Rillandse rockfor
matie Strung Out. De band
treedt na maanden van oefenen
voor het eerst op. Meteen daar
na speelt de Kapelse band Hurri
cane. De formatie speelt covers
uit de jaren 70 en 80.
De slotact wordt verzorgd door
de Zeeuwse powermetalband
Over The Edge. De groep speelt
behalve eigen werk ook num
mers van Metallica, Machine
Head en Guns n' Roses.
De opbrengst'van de avond gaat
naar de Stichting Kika (Kinde
ren Kankervrij), die zich bezig
houdt met het onderzoek naa
kanker bij kinderen.
Voor de dertiende editie vanhe
Dijkrockfestival, vrijdag en za
terdag 24 en 25 april, is de orga
nisatie nog op zoek naar begin
nende blues- en of rockband
uit de regio die mee willen did
gen naar de open-podiumpnj!
De winnaar mag in 2005 hj
Dijkrockfestival openen.
Het is de derde keer dat er tij
dens Dijkrock een open podiui
wordt gehouden. In 2002 wo
de Vlissingse formatie Back
lash, die later dat jaar ook di
De Zeeuwse Belofte in de piij
zen viel.. Vorig jaar kwam dj
formatie Vintage uit Bergen oj
Zoom als beste uit de bus ende
ze band zal dus in ieder gevj
dit jaar tijdens Dijkrock te hj
ren zijn. Belangstellende band
kunnen zich nog tot eindfebm
ri melden bij de organisatie®
Dijkrock.
In het Zeeuws Museum is veel aandacht besteed aan de aankleding. Twee van de drie zalen zijn met ouderwets behang omgetoverd tot een
soort salons, in deze derde zijn de muren behangen met uitvergrote ontwerptekeningen. foto Lex de Meester
door Ernst Jan Rozendaal
TERNEUZEN - De Gedichten
dag werpt in Zeeland zijn scha
duw vooruit. Hoewel het pas vol
gende week donderdag zo ver is,
komen zondag in Terneuzen de
dichters Gerrit Kouwenaar en
Remco Campert voorlezen.
Maandag opent in de biblio
theek in Vlissingen een poëziesa-
lon. Op de gedichtendag zelf
wordt poëzie van André van der
Veeke voorgelezen in het Middel
burgse jazzcafé Desafinado.
Sinds 2000 is het elke laatste
donderdag van de maand janua
ri in Nederland en België Ge
dichtendag. Het evenement
wordt georganiseerd door Poe
try International en de Vlaamse
organisatie Behoud de Begeerte.
Elk jaar verschijnt een Gedich
tendagbundel die voor iets meer
dan een euro te koop is. Dit jaar
is die geschreven door dichter
Rutger Kopland.
Vorig jaar waren in Nederland
rond de Gedichtendag 165 acti
viteiten georganiseerd. Ook dit
jaar staat weer veel op stapel.
In Zeeland kan van een gedich-
tenweek of misschien zelfs een
gedichtenmaand worden gespro
ken. Het begint zondag in Porgy
Bess in Terneuzen. Twee
grand old men onder de Neder
landse poëten komen daar uit ei
gen werk voorlezen: Gerrit Kou
wenaar en Remco Campert (aan
vang: 16.00 uur). De Bibliotheek
in Vlissingen opent maandaga
vond (19.30 uur) een Poëziesa-
lon. De afgelopen tijd zijn bezoe
kers van de bibliotheek en
schrijversverenigingen uit de re
gio opgeroepen gedichten en bij
behorende illustraties op te stu
ren. Met deze combinaties van
woord en beeld wordt een expo
sitie ingelicht. Bezoekers kun
nen hun stem uitbrengen en op
1 maart (19.30 uur) maakt jury
voorzitter burgemeester Anneke
van Dok de winnaars bekend.
In Middelburg presenteert
André van der Veeke tijdens de
Gedichtendag in Desafinado
(20.00 uur) zijn bundel Reizigers
voor alle richtingen. Gedichten
1993-2003. Behalve Van der
Veeke zelf lezen de met hembe
vri ende schrijvers Jan Kuipers
Cees Maas, Theo Raats, Mein
dert Inderwisch, Emma Crebor
der, Lou Vleugelhof, Lauren!
Geerse en Tom Schrijer erin
voor. Ook Hans Verhagen, schrij
ver van het nawoord, zal aanwe
zig zijn. ,j
De Zeeuwse Bibliotheek in Mid
delburg orgc..
heid van de Gedichtendag vooj
de eerste drie klassen van ne
voortgezet onderwijs in Zeeland
een project rond liefdesgedich
ten. Er zijn ansichtkaarten ge
maakt van de gedichten 'Love-
song 100001' van Huub van dei
Lubbe, 'Verliefd' van Wiel Ka
ters, 'Ik schreef je' van Toon
legen en 'Briefjes' van
Daniel
BüUet. Met lessügesties zijn (te
opgestuurd naar de Zeeuw-
scholen. Van 29 januari tot
bruari kunnen de scholen rn
dit materiaal aan de sag
Schrijfster Johanna Kruit eo
kunstenaars Paul en Mennofl
Nooijer verzorgen in dePerl,
op verschillende Zeeuwse sc
len een workshop.
