Wonderdieet of discipline
PZC
COOKBOOK
M.ATKINS'
II
Vet of koolhydraten
Voordracht
woensdag 21 januari 2004
Het lijkt te mooi om waar te zijn; afvallen
door vooral vet, en geen koolhydraten, te
eten. Het Atkins-dieet beleeft een revival in
Amerika. Ook in Nederland bekeren steeds
meer mensen, vooral in 'dieetmaand'
januari, zich tot dit dieet.
Door ELS BRENNINKMEIJER
Afvallen met dokter
Phil, slank en fit
met Montignac, al
les over sapkuren.
De etalage van de
American Book Centre aan de
Lange Poten in Den Haag
spreekt de eerste week van ja
nuari duidelijke taal. Bovenaan
ligt 'New Diet' van dr. Atkins,
het dieet dat in Amerika en En
geland een revival beleeft. Al in
de jaren zeventig verkocht Atk
ins vijftien miljoen exempla
ren van 'Diet Revolution'. Zijn
'New Diet Revolution' haalde
in de jaren negentig de tien
miljoen en verdrong vorig jaar
in Engeland Harry Potter van
de top van de bestsellerlijsten.
Atkins-ijs en Atkins-bier staan
er in de supermarktschappen.
In Nederland heeft de leer van
Robert Atkins nog niet die sta
tus bereikt, wellicht omdat de
vertalingen 'Dr. Atkins' nieuwe
dieet revolutie' en 'Een leven
lang Atkins' pas volgende
maand na jaren in herdruk ver
schijnen. Toch bekeert ook in
onsland een groeiend aantal
afvallers zich tot zijn leer. Ze
ker in de maand januari.
Kern van de Atkins-leer is dat
voor een gezond en slank leven
niet vetten, maar koolhydraten
moeten worden beperkt. Geen
Qe-ac/e 'Qisp.
aardappelen, rijst, pasta,
brood, suiker en meelproduc-
ten meer op het menu, maar
wel eieren, roomboter, groen
ten. kaas, vlees en vis. Volgens
Atkins stapt het lichaam, als
het geen koolhydraten tot zich
neemt, vanzelf over op vetver-
branding. Volgers van het dieet
beginnen met
maximaal
slechts twin
tig gram
koolhydra
ten per dag,
om te wen
nen. Men
moet twee
liter water
per dag
drinken en
extra vita
minen slik
ken. Voe
dingsdes
kundigen
zijn daar
van niet
overtuigd.
Vet en eiwit vullen veel meer
dan koolhydraten, dus krijg je
uiteindelijk minder calorieën
binnen, is hun verklaring.
De meeste voedingsdeskundi
gen zijn uiterst kritisch; ze wij
zen op het strenge regime dat
volgens hen niet is vol te hou
den en op het ontbreken van
wetenschappelijk onderzoek
naar de langetermijneffecten
RQBfflf C. ATKINS, M.S.. VERONICA A1KIHS
Eieren met spek, een typisch dr. Atkins ontbijt.
van deze wijze van afvallen.
Het Voedingscentrum in Den
Haag heeft voor Atkins, net als
voor de meeste andere diëten.
De New Yorkse cardioloog Robert Atkins
- hij overleed vorig jaar april op 72-jarige
leeftijd - was niet de eerste die de inna
me van zo min mogelijk koolhydraten
propageerde. De Londense doodgraver
William Banting volgde zo'n dieet en
schreef er een artikel over. Atkins pikte
het idee op en werkte het verder uit. Een
minder strenge versie, het South Beach
Diet, is in Amerika al evenzeer bijzonder
populair.
Jarenlang is er geen enkel onderzoek ge
daan naar het Atkins-dieet, tot vorig jaar
twee studies verschenen in het New Eng
land Journal of Medicine. Daaruit blijkt
dat het dieet van Atkins meer resultaat
had dan de aanpak met weinig vetten en
calorieën. Wel werd duidelijk dat vier van
de tien proefpersonen het dieet niet kon
den volhouden.
Het dieet is ook gezonder dan veel des
kundigen denken. Mensen die 'Atkins'
volgden, hadden een stijging van hun
goede cholesterol en geen of een ver
waarloosbare stijging van hun slechte
cholesterol. Over de lange termijneffec
ten loopt nu een Amerikaans onderzoek
over vijf jaar.
Onder deskundigen woedt nu volop de
discussie of vet niet veel gezonder is dan
altijd werd aangenomen en dat juist
koolhydraten de grote boosdoener zijn.
Vragen die des te actueler zijn nu de
helft van de Nederlanders al te zwaar is
en diabetes (suikerziekte) aan een enor
me opmars bezig is.
weinig goede woorden over.
Jaarlijks krijgt het centrum
zo'n vijftigduizend vragen over
afvallen en diëten. „Nu hebben
veel mensen het weer over At
kins, een paar jaar geleden
ging het over Montignac", zegt
P. Schutte van het Voedings
centrum. „Het komt allemaal
op hetzelfde neer: mensen zoe
ken hét ultieme wonderdieet.
Iedereen valt van bijna elk
dieet vanaf, omdat je bewuster
op je voeding gaat letten. Maar
op de lange termijn zijn de
meeste diëten niet vol te hou
den. Bovendien kent Atkins
veel verboden en daar zijn wij
geen voorstander van. Mensen
moeten niet anders eten maar
hun totale levensstijl verande
ren. Met wat meer discipline."
Ondertussen roeren de Atkins-
adepten zich met lyrische ver
halen, ook op internet. Een 42-
jarige vrouw schrijft op een fo
rum zielsgelukkig te zijn. 'Ik
heb alles geprobeerd, maar tel
kens als er vijftien kilo af was,
kwam ik er daarna twin
tig aan. Nu ben ik al een
jaar twintig kilo lichter
en ik voel me ontzet
tend goed. En: géén hongerge
voel!'
De woede van veel lijners richt
zich op de deskundigen, de we
tenschappers en de diëtisten.
'Mijn conclusie is dat de mees
te wetenschappers de boeken
niet eens gelezen hebben',
schrijft een student.
Maar niet alle deskundigen zijn
negatief.
Voedingsdeskundige Katinka
Huiskamp was jarenlang scep
tisch over Atkins, maar is daar
deels op teruggekomen. Ze
heeft in haar dieetadviesbu
reau te veel positieve voorbeel
den gezien en gehoord, zegt ze,
van mensen die door Atkins
fors gewicht hebben verloren.
„Daar kan je niet aan voorbij
gaan. Deskundigen zeggen dat
het Atkins-regime niet op de
lange termijn is vol te houden,
maar ik zie mensen die na an
derhalf jaar gewoon spor
ten, heel actief zijn en zich
heerlijk voelen."
Huiskamp denkt dat een be
paalde groep veel baat kan heb
ben bij het Atkins-dieet. „In
ons moderne eetpatroon ne
men we zo veel suikers, dat bij
veel mensen de koolhydraten-
huishouding volledig verstoord
raakt. Dan val je niet meer af,
ook niet met een vetloos
dieet." Huiskamp ziet Atkins
vooral als een heilzame kuur
om de stofwisseling rust te ge
ven en te schonen van al die
suikers. „Het zou goed zijn als
er een iets mildere vorm wordt
ontwikkeld, want het is een
erg streng dieet. Het beperken
van het eten van fruit is bij
voorbeeld zeer discutabel. An
derzijds: zoals veel mensen nü
eten is helemaal niet gezond."
Kleurexplosie
Zo midden in de winter wil het wel eens gaan
kriebelen: grauw hoofd, lam lijf, het is tijd voor een opknan.
beurt. Wie geen geld heeft voor een 'Spa-treatment' doet 't
met een maskertje, een voetenbad of een ander haarkleum
Gamier brengt 100% Color, een permanente crème-gel haar
kleuring met extra sterke, pure kleurpigmenten en micro
mineralen. Garnier belooft een vernieuwde technologie die
ervoor zorgt dat de kleurdeeltjes diep in het haar worden Ge
zogen, voor een optimale kleurintensiteit. De kleuren gaan
van knalrood tot brutaal koper (er zijn negen tinten), ioo%
Color kost 8,99.
Winterlippen
Er zijn ergere problemen op de wereld, maar een lippenver-
zorgingsstick die te lang in de (wintersport)zon heeft gelegen
en verworden is tot een vies klonterig papje, is toch knap u-
ritant. Dr. Swaab zegt aan dat euvel voorgoed een einde te
hebben gemaakt. De Vitamin Lipcare stick en de Herbal Lip-
care stick van dit merk kunnen namelijk niet smelten tot
een temperatuur van maar liefst veertig graden Celsius. Bo
vendien beschermen de verzorgende bestanddelen je lippen
tegen invloeden van buitenaf, helpen ze tegen schrale en ge
sprongen winterlippen en gaan ze huidveroudering tegen,
De Lipcare sticks van Dr. Swaab kosten 2,39 en zijn onder
meer verkrijgbaar bij DA.
Warme bril
Een koude, harde bril onder de blote billen behoort binnen
kort tot de verleden tijd. De firma Royal Soft verblijdt wc-
gangers met 'de nieuwe trend in toiletteren'. „Al zijn het da
gelijks maar vijf minuten, ze moeten wel comfortabel zijn",
meldt Daniel Nijboer. Hij bedacht Royal Soft Seats: zachte,
comfortabele en hygiënische brillen. „En altijd meteen op
biltemperatuur." De bovenlaag is gemaakt van duurzame
kwaliteitsgel, die niet plakt
of huidirritaties veroorzaakt.
De bril is leverbaar in diverse
uitvoeringen en meer dan
twintig kleuren, sjiek of
trendy, leuk als hebbeding of
relatiegeschenk. De prijs?
Een combi van basiskleur en
trendy of klassieke sierstrip
komt op 70.
Graanontbijt
Het is een beetje een complexe naam, maar als je hem uit
spreekt, valt het wel weer mee: H-0 1-2-GO! Het klinkt als
een chemische formule, maar staat voor een 'nieuwe genera
tie graanontbijt'. Het voldoet aan de hedendaagse eisen:
voedzaam, gezond en gemakkelijk te maken in de magne
tron. Binnen een paar minuten is het klaar. De havermout b
er in twee smaken: naturel en muesli. Het nieuwe ontbijtpro-
duct, boordevol voedingsvezels, bevat geen kunstmatige coit
serveringsmiddelen en kleurstoffen. Het spul is in
porties voorverpakt. De prijs is 1,99.
Een royale wc-bril, zacht voor
de billen.
We hebben, de voorbije week heel
wat uurtjes, samen zitten lezen, Oud
ste en ik. Éét zag er naar uit dat zij
het boek dat ze had uitgekozen voor
haar boekbespreking (De Kameleon
vaart uit!) niet op tijd uit zou krijgen.
Oudste is niet zo'n lezer. Ze zal niet
gauw uit zichzelf een boek pakken
en erin wegduiken. Ze heeft een stok
achter de deur nodig. En daarom le
zen we samen. Dat wil zeggen: zij
leest mij voor, af en toe lezen we om
de beurt een zin en soms lees ik haar
een bladzijde voor.
Werkt heel goed. Ik kan haar corrige
ren, als dat nodig is. En zij kan mij
vragen stellen als ze een woord niet
snapt. 'Mam, wat is dat, onontbeer
lijk? En mam, wat betekent vlijtig?'
'Dat is hetzelfde als ijverig.' 'Waarom
heeft de schrijver dat woord dan niet
gebruikt?' 'Omdat hij de kinderen
iets wil laten leren.' 'O, zit dat zo.'
Terwijl ik daar zo zat met haar,
moest ik denken aan de Turkse on
derwij sinspecteur, die afgelopen
week te zien was in een van de actua
liteitenprogramma's. Naar aanlei
ding van de moord op Hans van Wie
ren vertelde hij over de gebrekkige
taalkennis van allochtone kinderen.
Ze hebben op twaalfjarige leeftijd al
zo'n achterstand dat die nauwelijks
meer is in te halen. Ze hebben dezelf
de ïeercapaciteiten als hun Neder
landse klasgenoten, maar ze snappen
de woorden niet, hebben meer tijd
nodig voordat alles tot hen door
dringt. Dat frustreert. Ze willen over
met de rest, maar dat lukt niet...
Thuis wordt Turks (of een andere
taal) gesproken. Elke keer als een
Turks kind thuis komt, moet hij om
schakelen naar de taal van zijn thuis
land. Er wordt naar de Turkse televi
sie gekeken, naar Turkse muziek ge
luisterd. De inspecteur vertelde over
een elfjarig jongetje met taalproble
men. 'Lees dan thuis eens een boek',
stelde hij voor. Maar boeken hadden
Door Susanne Groeneveld
redacteuren moeder van drie dochters
ze thuis niet. Een tijdschrift dan?
Waren .er niet. Een krant dan mis
schien? Ook niet.
Natuurlijk is dat niet in alle Turkse
gezinnen zo, maar het voorbeeld was
veelzeggend. Hoe moeilijk moet dat
zijn: zwevend tussen twee talen. En
wat zeker zo erg is: zwevend tussen
twee culturen. Wat buiten mag, is
binnen verboden.
Het meest shockerend van de afgelo
pen week, afgezien van de reactie
van de vrienden van Murat, vond ik
het onderzoek van journalist Hans
Krilcke. Volgens hem ziet een kwart
van de allochtone jongeren het leven
niet meer zitten, ze zijn depressief,
hebben psychische klachten.
En dan komt daar nog armoede bo
venop. Want vorige week werd ook
bekend dat meer dan de helft van de
Turkse gezinnen niet kan rondko
men.
'Mam, wat is dat, onontbeerlijk?'
'Niet zonder kunnen.' Kennis van de
Nederlandse taal. Onontbeerlijk om
mee te kunnen in het onderwijs en
maatschappelijk te slagen. En steun
van de ouders. Kinderen die geen
steun van hun ouders krijgen, hebben
het een stuk moeilijker om overeind
te blijven.
Oudste heeft haar boek uit. Ze is klaar
voor haar voordracht, komende vrij
dag.
i 4 i A 1a m »i =a m -i
Warme chocoladecake
met peer en kruidnagelijs
Door ANGELIQUE SPANINKS
De winter vraagt om een warm toetje. Niet dat er
geen ijs bij mag. maar dan wel ijs met een winters
smaakje, aldus patron-cuisinier Dick Middelweerd
van de Treeswijkhoeve. Dit riant gelegen restaurant
aan de Valkenswaardseweg in Waalre behoort tot de
toppers van Nederland. Niet voor
niets steeg Middelweerd dit jaar
van plaats 94 naar 52 in de Lek-
ker-topl00. Bovendien is hij kers
vers lid van de Alliance Gastrono-
mique. Enthousiast zegt hij met
een zijn medewerking aan deze
reeks toe. Hij werkt tenslotte bij
voorkeur met seizoensproduc
ten.
Deze maanden zit hij met zijn
hoofd bijvoorbeeld helemaal in
de kolen en spruitjes, kruiden
en chocola. Daarom moet hij
een aanstaand bruidspaar, dat
nu al wil weten wat ze in sep
tember op hun brailoftsbord
zullen vinden, teleurstellen.
„Dat weet ik nu nog niet. Dat is
nu juist de creativiteit van ko
ken. In september ziet de kaart
er helemaal anders uit, loopt de
zomer naar z'n eind. Daar ben
ik nu helemaal niet mee be-
Ingrediënten voor 4
personen
voor de chocoladecake:
2 eieren
2 losse eidooiers
50 gr suiker
50 gr bloem
120 gr boter
120 gr gesmolten pure
chocolade (70% cacao)
voor de peer:
2 mooie grote Doyenne
de Comise-peren
1 It water
300 gr suiker
vanillestokje
kaneelstokje
sinaasappel
voor het kruidnagelijs:
1 It melk
20 eidooiers
400 gr suiker
15 gr kruidnagel
bolletjes
0,75 It room
nog 400 gr suiker
zig.
Over de vraag van deze krant
naar de receptuur voor een ge
recht dat past bij de winter
hoefde hij echter niet meer
dan een paar minuten na te
denken. „Ik dacht gewoon een
voudig te beginnen, met een
warm toetje dus, dat drie win
terse smaken bijeen brengt. Al
lereerst natuurlijk de chocola
decake, daarbij een in een sui
ker/kaneelstroopje gepocheerde peer en tot slot een
bolletje onalledaags kruidnagelijs. Dit laatste is voor
mensen thuis natuurlijk niet makkelijk te maken, je
moet er op zijn minst een kleine ijsmachine voor
hebben. Maar echte kookliefhebbers hebben zo'n
ding tegenwoordig in huis. Zoniet dan smaakt vanil-
leijs er ook goed bij", aldus Middelweerd, die deze
combinatie afleidde van de klassieke 'Poire Belle
Hélène', de warme peer met chocoladesaus en vanil-
leijs. Wie het kruidnagelijs zelf wil maken kan het
best een dag eerder beginnen. Allereerst moeten het
eerste deel suiker en de kruidnagel in de melk aan
de kook gebracht worden. Vervolgens de helft van
het tweede deel suiker oplossen in de eidooiers en
deze goed glad roeren. Daarna een scheutje van de
kokende melk langzaam door het eidooiermengsel
roeren zodat dat lauwwarm wordt. „De eidooiers
koud in een keer bij de warme melk gooien geeft
klonten. Dan krijg je een soort roerei. Wij willen
juist een zachte, gladde vla-achtige substantie over
houden. Vandaar dat we de eieren eerst 'familie la
ten maken met de melk' zoals wij dat noemen, voor
dat we ze door de warme melk spatelen."
Zijn de kruidnagelmelk en eidooiers anglaise gebon
den dan laten we het mengsel afkoelen en scheppen
we de room erbij. Dat geheel laten we minstens een
halve, maar liefst een hele dag in de koeling staan
om er vervolgens de kruidnagel uit te zeven. Daarna
draaien we het in een ijsmachine zodat er een romi
ge hoeveelheid ijs met een lichte kruidnagelsmaak
ontstaat.
Vergt het maken van het ijs een hoop werk, de cake
jes en gepocheerde peren zijn in een mum van tijd
ldaar. Zo worden voor de cakejes de eidooiers met de
suiker 'au bain marie' warm geklopt. De hele eieren
meng je met de bloem, boter en chocolade tot een
dikke mousse en daar schep je het opgeklopte lauw
warme ei-suikermengsel doorheen. Dat giet je in een
vormpje - „liefst een klein soufflébakje of savourin-
vormpje, zodat je in het midden nog een gaatje hebt
voor een scheut warme chocoladesaus", zegt Middel
weerd verlekkerd. Vervolgens zet je die vormpjes in
de oven, niet langer dan een minuut of negen op 200
Dick Middelweerd van de Treeswijkhoeve in Waalre bijzij"
smaakvol wintertoetje. Foto Freekje Groenend
graden zodat ze 'baveux' zijn, stevig van buiten maar
nog zacht van binnen.
Voor de de peer tot slot maak je een suikerstroop.
Daarvoor breng je het water met de suiker, het vanil
le- en kaneelstokje en de met een dunschiller in
reepjes gesneden sinaasappelschil aan de kook.
Kookt dit mengsel dan leg je er de geschilde, gehal
veerde en van hun klokhuis ontdane bolle peren tn-
De wat rijpe Doyenne de Comise peren zullen zich
dan binnen een paar minuten volgezogen hebben
met de zoetigheid. Bij wat minder rijpe versies van
deze koning onder de peren duurt het wat langer
Maar even prikken leert snel of de binnenkant zacht
genoeg is om de peer uit de warme stroop te vissen.
Snij deze vervolgens in een waaiertje of leg
partjes gesneden op het bord naast het ijs en hei
cakeje en je hebt een ogenschijnlijk eenvoudig
maar heerlijk smakend winters nagerecht.
Cirkel
'Cirkelvormige plaatsing van de
toetsen' - nu iedereen een mobiel
tje op zak heeft, lijkt dat een ver
rassende innovatie. Alsof er nooit
een kiesschijf heeft bestaan. Sie
mens greep terug naar de cirkel
voor de compacte Gigaset CL100.
De ingebouwde dect-technologie
staat borg voor een prima ont
vangst op de maximaal zes aan te
melden handsets. Met een net
werk kan er tegelijk intern en ex-
tem getelefoneerd worden. Ge
sprekken kunnen ook onderling
worden doorverbonden. De CL100
is te koop voor 129,95 in de kleur
Een beetje terug in de tijd
met Siemens.
'shining-indigo'.
