Veteraan krijgt plek om te huilen
F
Heer Bommel en de Slijtmijt
E
J
T
R
A
O
B
E
A
O
G
Casper Hobbes
a,
1
H
rLKj
Limburgs Elders Hoes primeur voor Nederland
Klootjesvolk
puzzel
CC
recept
Kip in kokossaus
het weer
vrijdag 16 januari 2004
van onze redactie binnenland
Militairen op buitenlandse
vredesmissies kampen ach
teraf vaak met emotionele en li
chamelijke problemen door de
gruwelijkheden die ze hebben
meegemaakt. In Hoensbroek
wordt morgen een ontmoetings
centrum geopend voor vetera
nen van vredesmissies: Het El
ders Hoes, een initiatief van vijf
Limburgse veteranen en een pri
meur voor Nederland.
Uit onderzoek blijkt dat 20 pro
cent van de Nederlanders die op
een vredesmissie zijn geweest,
naderhand met emotionele en li
chamelijke problemen kampt.
Voor zeven procent geldt dat in
zeer ernstige mate.
De initiatiefnemers willen met
het Elders Hoes opvang bieden
aan die 'vergeten groep' vetera
nen. Het opvangcentrum is be
doeld voor Limburgse militai
ren die actief zijn geweest in on
der andere voormalig Neder
lands Indië, Nieuw-Guinea, Ko
rea, Libanon, Irak. de Golfregio,
Cambodja, Haïti, Zaïre en voor
malig Joegoslavië. Ze kunnen er
elke dag van drie uur 's middags
tot negen uur 's avonds terecht.
De primeur heeft in Nederland
al zo veel losgemaakt onder lot
genoten, dat de 'huiskamer' ver
moedelijk weldra navolging
krijgt. Zo heeft de gemeente
Ede al veel interesse getoond.
Ai-mand Roolant, die in 1982 als
achttienjarige naar Zuid-Liba-
non werd gestuurd, is voorzitter
van Het Elders Hoes. Hij looft
de gemeente Heerlen en woning
vereniging De Voorzorg voor
hun steun bij de totstandko
ming van het 45.000 euro kosten
de project.
Roolant werd in 1982 als acht
tienjarige knaap op vredesmis
sie gestuurd naar Zuid-Liba-
non, waar Israël en de PLO el
kaar op leven en dood bestre
den. „Ik werd op Schiphol in
een toestel gezet en vijf uur la
ter was ik in Beiroet. Ik zag als
groentje een finaal kapotgescho
ten stad. Een verscheurde we
reld in oorlog."
De vredesmissie duurde voor Ne
derland van 1979 tot 1985 en
kostte aan 143 buitenlandse mi
litairen het leven, onder wie ne
gen Nederlanders.
De dramatische gebeurtenissen
gingen niet aan Roolant voorbij.
„Bij een incident is een van mijn
maten omgekomen. Iedereen
was er dagén kapot van. Sinds
dien is Libanon geen moment
meer uit mijn hoofd geweest.
Nu nog word ik vaker badend in
mijn zweet wakker."
De inmiddels 39-jarige Roolant
vertelt zijn verhaal in Het El
ders Hoes in Hoensbroek. Hij
wordt omringd door vier andere
Limburgse veteranen die ruim
twintig jaar naar het oorlogsge
bied werden uitgezonden. Hans
Sormani (39), Martin Smit (41),
Hans Leijten (42) en Harry
Wolfs (44).
Mannen met elk een eigen ver
haal, met één rode draad: ze
kampen nog steeds met de na
weeën van dat half jaar buiten
land. De gebeurtenissen hebben
er zo diep in gehakt, dat hun le
ven nooit meer is geweest als
vóór die tijd. Begin jaren tach
tig was achteraf nauwelijks (psy
chische) opvang.
De getraumatiseerde veteranen,
vaak menselijke wrakken, wer
den aan hun lot overgelaten.
Dwangneuroses, nachtmerries,
verbroken relaties, ontslag op
het werk, het is bij deze genera
tie aan de orde van de dag. GPD
Nederlandse Unifillers oriënteren zich in de Zuid-Libanese plaats Haris, kort na
maart 1979.
hun aankomst in
foto ANP
'Natures most cruel gift is insufficient talent'
(E.L. Doctorow)
Mijn grootvader van moederszijde verdien
de zijn brood als draaibankwerker bij
scheepswerf De Schelde. Zijn vrouw, mijn node
gemiste oma Leini, was caissière bij het vlissing-
se badstrand. Mijn moeder volgde een opleiding
tot kapster. Dat heeft haar geen windeieren ge
legd.
In zijn vrije tijd maakte mijn grootvader gedich
ten. Hysterisch galmende verzen. De enige keer
in mijn bestaan dat ik hem heb ontmoet, droeg
hij er ongevraagd een voor. Het ontbrak hem
aan talent, niet aan ambities. Oma Leini speelde
viool op een fabrieksexemplaar.
Mijn moeder was voorzichtiger met haar aspira
ties. Ze vertelde me hoe haar ouders onder de
hunne hadden geleden. Ze drijft nu al drieën
veertig jaar een kapsalon en heeft lang gehoopt
Meindert Inderwisch
dat ik in haar voetsporen zou treden: 'Kind
word toch kapper! Dan heb je altijd lekker veel
geld en die wijven zijn gek op je!
Geld is nooit een probleem geweest en wat
mooie vrouwen betreft, heb ik ook geen reden
tot klagen gehad. Zij evenmin trouwens. Toen ik
uit huis ging om te studeren, vond mijn moeder
dat maar niets. Ze zorgde er wel voor dat ik een
comfortabel studentenbestaan had. Ze is een lie
ve, zorgzame orkaan.
Vanmorgen was ik bij Piet Hardenberg om mijn,
in Egypte opgedane, kleurtje bij te houden. Ik
huur liever wat tijd op een zonnebank in, dan
dat ik zo'n gevaarte door het huis moet slepen.
Piet maakte me attent op een lezersbrief die
mijn aandacht ontglipt was. Ik ben geen kranten
lezer, Piet wel.
Hij wordt in de betreffende brief omschreven als
'glijerige slijmjurk'. Merkwaardig Nederlands,
maar de inzender waant zichzelf, net als mijn
grootvader zaliger gedachtenis wellicht een dich
ter en eigent zich de daarbij behorende vrijhe
den toe.
Dapper om Piet Hardenberg zo te omschrijven.
Ik zelf zou dergelijke uitlatingen voor me hou
den wanneer ik sprak over de enige Zeeuw die
over de vijfde dan in karate beschikt.
Indachtig de uitspraak van Andy Warhol over
tijdelijke roem, geven we de vloer aan Joop van
Dijk, zoals deze grote denker zichzelf noemt. De
arme drommel wil een kuiltje graven, maar
trapt in de val van zijn eigen armetierige projec
ties.
Ik citeer letterlijk: „Inderdaad, hij kent een aan
tal moeilijke woorden, die niet dagelijks worden
gebruikt door de gewone man/vrouw. Dat hij
zich boven het klootjesvolk verheven voelt en
zijn verknipte hersenspinsels opschrijft, is zijn
goed recht. Maar dat mijn krant deze beledigen
de onzin ook daadwerkelijk plaatst, gaat mij te
ver."
Lasterlijke taal voor iemand die mijn scherpe
tong hekelt.
Ik ben afkomstig uit het 'klootjesvolk'. Ik vind
deze term op zich al denigrerend en zal hem
nooit gebruiken. In tegenstelling tot wat Joop
haar toedicht, geloof ik niet in de onmondigheid
van de laag die mij heeft voortgebracht. Ieder
een kan een woordenboek kopen en zich zijn
taal meester maken.
Joop echter, waant zich superieur aan de man in
de straat.
Een heilige taalkunstenaar die zich over de anal
fabeten ontfermt. Te gênant voor woorden, moei
lijk of niet.
deklast
galeistraf
roeipen
muskus
groot
mogen
de
volksmis
leiding
gemene
weide
uiterst
geschikt
l
T
T
conus
1
2
soortelijk
gewicht
geul
des
kundige
l
toilet
artikel
7
dochter v.
Cadmus
naamloos
3
tijdperk
verdël-
gings-'
middel-
l
rivier in
Oostenrijk
deel
van een
schip
T
plaats in
België
dwaas
bedstede
T
en om
streken
l
lof
5
zwaard-
6
4
De aannemer die de garage gebouwd had, verscheen bij het
aanbreken van de dag en klom uit zijn voertuig. „Waar is
het?", vroeg hij. „Dat bouwwerk waar klachten over zijn?"
„Hier", zei de bouwvakker die hem volgde. Hij wees op de
puinhopen waar de wind stofwolkjes overheen blies, en
voegde eraan toe: „Hier heeft het tenminste gestaan. Ik heb
het zelf in elkaar gezet. Goed werk, hoor." „Goed werk!",
riep zijn werkgever honend uit. „Het is na twee dagen tot
poeier in elkaar gezakt. Zo gek heb ik het nog nooit meege
maakt! Wat voor materiaal heb je gebruikt?" „Daar gaat
het nu niet om!", riep heer Bommel, die op de achtergrond
naar zijn gasten zocht. „Er zijn enkele lieden onder jullie
knoeiwerk bedolven! Er moet onmiddellijk geruimd wor-
In dit diagram is een woord van 12 letters verstopt.
Het is te vinden door, beginnend bij het vakje met
de stip, telkens een vakje naar links, rechts, onder,
boven of diagonaal te verspringen. Elke letter
wordt één keer gebruikt. Hoe luidt het zoekwoord?
Horizontaal: 4. Dat zegete
ken is arm aan bier (7); 5.
Tijdschrift voor universitair
afgestudeerden (9); 8. Zijn
baan stond in het teken van
de armoe (3); 9. De politie
krijgt bevel om groot te wor
den (4); 10. Daaaronder weet
je hoe het moet (6).
Verticaal: 1. Injectie tegen
brand (7); 2. Heeft een relatie
met melancholieke muziek
(9); 3. Door vader reeds
boven water gezet (4); 6. Stop
een heer van stand in het
Nederlands elftal! (6); 7. Die
vaart gaat niet op (6).
JAWEL, MAAK HET HAP
N0ó VEEL 0ETEK KUNNEN
WOKPEN. EINPELIJK EENS
EEN PAT IK
VAN V00K NAAK ACHTEREN
KEN, EN PAN MOET IK ME
ZO HAASTEN.
ACH, JE HE0T ÓEPAAN
WAT JE KON IN PE Tl JP
PIE JE HAP...
MIN OF MEEf
IK VINP PAT EK
V00K ÓENIEÉN
SPEÓIALE KEÓELS
MOETEN ÓELPEN.
Oplossingen van gisteren:
Kruiswoordraadsel:
Horizontaal: 1. Perth; 5. mac; 6. ook; 8. putto; 11. ala; 13. pol; 15. pij; 16. rit; 18. tt;
19. go; 20. of; 21. en; 23. tgv; 25. eo; 26. tas; 28. tab; 29. medio; 32. moe; 33. ora;
34. grijns.
Verticaal: 1. Papa; 2. ecu; 3. tot; 4. hoop; 7. kapoets; 9. tui; 10. althobo; 12. lij; 14.
OT; 16. rot; 17. tov; 22. na; 24. Gad; 25. ea; 27. smog; 28. tors; 30. eer; 31. ion.
Slangpuzzel: 1. Bril; 2. luiaard; 3. doodmoe; 4. estrade; 5. eton. Opl.: Bladderen.
Crypto-overlapper:
Horizontaal: 5. Deelnamen; 6. zowaardig; 7. snijdenier; 8. adviessen.
Verticaal: 1. Retornado; 2. blaarduin; 3. patronest; 4. defileden. ©JFS.NL
Het kippenvlees wordt gekruid met Zan-
zibar-kruiden uit een kruidenmolentje.
De melange bevat onder andere zout, se
samzaad, uien, knoflook en verschillende
specerijen. Zanzibar-kruiden worden ver
kocht in vrijwel alle wereldwinkels in ons
land. Daarnaast kunt u ze ook in speciaal
zaken (oosterse tokós) en sinds enige tijd
ook in de betere supermarkten kopen. De
kruiden worden geïmporteerd door de
Far Trade Organisatie in Culemborg die
voornamelijk producten uit de derde we
reldlanden betrekt.
Hoofdgerecht voor 2 - 3 personen:
250 gram borstfilets van kip
1/2 eetl. bloem, gezeefd
2 theel gemalen Zanzibar-kruiden
2 eetl.(zonnebloem)olie
1 grote ui, ragfijn gesnipperd
2 teentjes knoflook, ragfijn gehakt
3 dl dikke kokosmelk (creamed coco
nut, uit blik of pak)
1 dl gevogeltefond, uit potje
1 kleine gedroogde rode Spaanse pe
per (lombok rawit)
2 theel. fijngesneden verse koriander
blaadjes
Maak het kippenvlees droog met keuken
papier. Snijd de borstfilets in blokjes (ca.
1 cm.). Schud in een plastic zak bloem en
Zanzibarkruiden goed door elkaar. Leg
het kippenvlees er bij en schud alles zo-
Vooruitzichten
weer
zaterdag
zondag
maandag
dinsdag
max.
5°
6°
7°
7°
min.
3°
2°
3°
5°
wind
NW 3
N 4
W 5
W 5
Zon
O
Maan
vandaag
op 8.42
onder!],!
vandaao
op 2.25
onder 12!
Toonder Studio's
Nautisch bericht
Een harde tot stormachtige westenwind, aan de Noorzeekust
kans op westerstorm. Buien kunnen met onweer gepaardgaa
De watertemperatuur is 6 graden
Waterstanden
den, voor dat het te laat is!" Op dat moment ontstond er eni
ge beweging in een bergje voor hem, en daarop verscheen
het hoofd van Memel Parduin uit de sloop. Dat was een he
le opluchting voor heer Ollie. „Gelukkig!", riep hij uit. „Ik
was al bang, dat je verpletterd zou zijn! Wat moeten jullie
wel niet van mijn gastvrijheid denken?" „Geweldig!", zei
het ventje glunder. „We hebben het nog nooit zo mooi ge
had. En alle eitjes zijn prachtig uitgekomen. Ach, wat zul
len de kleintjes groeien in deze voedzame omgeving! Dank
je wel!" Na deze woorden trok hij zich in het puin terug en
heer Bommel bleef verdwaasd achter, terwijl de aannemer
zich naar huis spoedde om zijn cementleverancier op te bel
len.
vrijdag
Hoog
water
Laag water
16 januari
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
8.16
174
20.52
178
1.55
141
14Jf
Terneuzen
8.36
194
21.15
198
2.16
150
15.011
Cadzand
7.49
165
20.30
170
1.36
133
14.111
Roompot Buiten
8.19
133
20.59
140
2.00
101
14251
Roompot Binnen
9.00
117
21.45
116
2.45
94
15251
Zierikzee
9.25
134
22.10
141
3.05
110
15351
Krammersl. West
9.36
144
22.16
146
3.05
113
15.11!
Hansweert
9.02
211
21.41
215
2.41
169
15251
Stavenisse/Yers.
9.31
138
22.09
139
2.59
110
15.351
zaterdag
I
O
O
(O
water
Laag water
17 januari
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uut'
Vlissingen
9.26
172
22.05
175
3.00
137
15.351
Terneuzen
9.46
192
22.21
196
3.19
145
16.111
Cadzand
9.02
164
21.40
167
2.35
128
1525'
Roompot Buiten
9.24
133
22.05
137
3.05
100
154!!
Roompot Binnen
10.06
115
22.55
112
3.45
93
16351
Zierikzee
10.25
133
23.15
137
4.05
109
16.451
Krammers!. West
10.35
143
23.20
143
4.06
111
16.151
Hansweert
10.16
209
22.56
213
3.46
163
16X1
Stavenisse/Yers.
10.36
135
23.20
135
4.16
108
164»
door Bill Watterson
bette sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
rehte regen
matige regen
i
zware regen
Europa: Onstuimig
Hans Belterman
lang tot de blokjes kippenvlees er aan alle
kanten mee is bedekt.
Verhit een wok en laat de olie er even in
rond walsen. Laat het kippenvlees er, on
der voortdurend roeren en omscheppen,
3 minuten in bakken. Strooi er tijdens het
bakken gesnipperde ui, fijngehakte knof
look en fijn verkruimelde Spaanse peper
over. Schenk de kokosmelk er bij. Roer al
les krachtig door en wacht tot alles aan
de kook is. Laat alles 6 - 8 minuten zacht
jes sudderen. Proef de saus en voeg even
tueel nog wat zout toe.
Presentatie: dien het gerecht op in een
voorverwarmde schaal. Strooi er korian
der over. Geef er droog gekookte rijst
apart bij.
VERWACHTING VOOf* VRIJDAGMIDDAG
van
Een actief lagedrukgebied, dat van het midden van
naar de centrale Noordzee trekt, brengt het westen --
vandaag onstuimig en ook erg nat weer. In de Benelux.
van Duitsland en in Denemarken kunnen de neerslagno®
heden op veel plaatsen tot boven de 20 millimeter opW^.,
in het noordoosten en oosten van Frankrijk regent hen'
In de Alpen kan boven 1200 meter, vooral in Frankri]K8
westen van Zwitserland, opnieuw een dikke laag verse
vallen. De temperaturen in het laagland komen tussen
10 graden uit. Vooral aan de Belgische en de Nederlan -
is er kans op een westerstorm. Is het in west-Europava'
onstuimig, in Scandinavië is het rustig.
Na een onstuimige nacht volgt Door: Grieta Spannetu
vandaag een uitermate onstui
mige dag. De passage van een lagedrukgebied pal noordv?
de Wadden heeft deze herfstachtige omstandighedenoprr
geweten. In grote delen van Zeeland waait een harde wear-
wind, 7 Beaufort, bij de Noordzeekust waait het stormachv
kracht 8. Bovendien is er een gerede kans dat de windtijdfi
uitschiet richting een westerstorm, 9 Beaufort. De regen va-'j
voorbije nacht vindt ook nog geen einde, want sr vallende
buien sommige met hagel of onweer. Tijdens een buizijnW
rukwinden mogelijk. Al met al is het een uiterst onbestendig»
vrijdag waarbij de temperatuur niet echt laag is, maar hetzl
wel waterkoud zijn. Vanavond en vannacht neemt de winds:
in kracht af en het aandeel buien vermindert. Het weekeind
verloopt duidelijk kalmer. Het lagedrukgebied van vandaag
bevindt zich dan, sterk afgenomen in kracht, boven Polen.Ds
valt op diverse plekken
sneeuw.
In eigen regio is de lucht
misschien net koud genoeg
voor een natte sneeuwvlok,
meer is het niet. Het aantal
buien is morgen gering en
de zon komt bij tijden tevoor
schijn. Zondag is de kans
groot op een droog intermez
zo dat vrijwel de hele dag
aanhoudt. Beide dagen ver
lopen met middagtemperatu-
ren rond de 5 6 graden. Na
zondag lijkt de temperatuur
weer iets omhoog te krab
belen. De onbestendigheid
keert vol overtuiging terug en
dat betekent niet alleen gere
geld buien, maar ook een ste
vige wind.
Onstuimig
Zeeland: Stormachtig
