Vertrekcentrum biedt louter leed
Goede tuinbouw is net zo
veranderlijk als het weer
PZC
PZC
Van aanmelden tot uitzetten
-t
Vierde macht
Voordeel verdieping
Westerschelde gering
Nieuwe plannen voor uitzetting van asielzoekers vallen niet goed
te gast
Productie en export in tuinbouw
14januari 1954
door Mayke Calis
Aanmeldcentrum: de 'aan
komsthalte' van iedere
asielzoeker. Na een oriënterend
gesprek stuurt de IND de asiel
zoekers vanaf deze plek door
naar een onderzoeks- en op
vangcentrum (oc) óf terug naar
hun eigen land. De Nederlandse
aanmeldcentra bevinden zich in
woensdag 14 januari 2004
Rijsbergen, Ter Apel. Zevenaar
en op Schiphol. Onderzoeks- en
opvangcentrum (oc): hier wordt
de vreemdeling in de beginfase
opgevangen. Binnen zes maan
den hoort deze dan de beslissing
over zijn asielverzoek. Is de be
slissing van de IND positief, dan
krijgt hij een status als vluchte
ling. Bij een negatieve uitspraak
kan hij in beroep gaan.
Asielzoekerscentrum (azc): het
opvangcentrum voor asielzoe
kers die een status hebben ge
kregen en op een woning wach
ten of in beroep zijn gegaan.
Als ze het beroep verliezen,
moeten ze alsnog het land verla
ten. AMA-campus: opvangcen
trum voor Alleenstaande Min
derjarige Asielzoekers (AMA's).
Voor deze jonge asielzoekers
gelden aparte opvangmogelijk
heden en terugkeervoorwaar-
den. Na de opheffing van het
kamp in Deelen is de campus in
Vught nog de enige.
Uitzetcentrum: uitgeproce-
door Mayke Calis
Schrijnende gevallen van
knuffel-asielzoekers. Veel
gemeenten kennen ze. Uitge
procedeerde. asielzoekers die
hier al meer dan vijf jaar wonen,
van wie de kinderen in Neder
land zijn geboren en naar school
gaan. Ze krijgen voortaan te
maken met een nieuw feno
meen: het vertrekcentrum. Een
garantie voor nieuw leed, me
nen deskundigen.
Wie kent ze niet, voorbeelden
van gezinnen die eigenlijk naar
Somalië of China terugmoeten,
maar dat niet willen. Binnen
kort worden zij door de vreem
delingenpolitie uit hun
woningen gehaald en naar het
vertrekcentrum nieuwe stijl ge
bracht, de opvolger van het
enkele jaren geleden mislukte
vertrekcentrum dat in het Gro
ningse Ter Apel was gevestigd.
In afwachting van hun reis moe
ten zij daar volgens het plan van
minister Verdonk van Vreemde
lingenzaken blijven.
Reacties van hoogleraren straf-
en immigratierecht en vluchte
lingenorganisaties zoals Vluch
telingenwerk en INLIA op de
voorlopige plannen van de mi
nister zijn negatiefWat wordt
de sfeer in zo'n centrum?",
vraagt een woordvoerster van
Vluchtelingenwerk zich af,
„Wie gaat voorkomen dat de
vlam in de pan slaat? Mensen die
niets te verliezen hebben gedra
gen zich niet altijd even voor
beeldig."
Uitgeprocedeerde asielzoekers
.onderbrengen in een vertrek
centrum is een verschuiving van
de problemen en geen oplossing,
vindt Anton van Kalmthout,
hoogleraar strafrecht aan de
Universiteit van Tilburg. „De
redenen waarom mensen niet
weg willen, verander je niet
door hen in een vertrekcentrum
te zetten." Bovendien werken
veel landen van herkomst niet
mee met de terugkeer, zegt ook
Han Entzinger, hoogleraar mi
gratie en integratiestudies aan
de Erasmus Universiteit.
Asielzoekers die niet beschik
ken over de juiste identiteitspa
pieren, komen vaak het land van
herkomst niet meer in. En dat is
het werkelijke probleem, vol
gens de beide hoogleraren.
„Straks zijn al die gezinnen ver
huisd naar het vertrekcentrum
en kunnen ze niet vertrekken.
Dan zijn de ellende en het socia
le leed niet te overzien", aldus
Van Kalmthout. Omdat de ge
zinnen ook niet eindeloos in het
vertrekcentrum kunnen blijven
wonen, vreest hij dat zij uitein
delijk toch op straat belanden.
Vooral doordat de gemeenten
hebben ingestemd met de voor
lopige plannen van de minister.
Gemeenten weigerden tot nu
toe mee te werken aan de uitzet
ting van uitgeprocedeerde
asielzoekers, omdat ze bang wa
ren voor rondzwervende gezin
nen op straat.
Verheugd
Nu duidelijk is dat de vluchte
lingen door de rijksoverheid
worden opgevangen heeft de
Vereniging van Nederlandse
Gemeenten (VNG) zijn bezwa
ren laten varen. In de woorden
van de Haagse wethouder Heij-
nen (vluchtelingebeleid): „Het
rijk heeft de verantwoordelijk
heid lange tijd bij ons neerge
legd, maar de opvang van uitge
procedeerde asielzoekers hoort
niet op ons bordje." Burgemees
ter Bandell van Dordrecht, te-
Asielzoekers protesteren tegen het vertrekcentrum voor uitgeprocedeerden in Ter Apel.
vens voorzitter van het VNG -
platform asielzoekers zegt: „Wij
zijn verheugd, want er wordt
straks niemand meer op straat
gezet."
Entzinger en Van Kalmthout
begrijpen niet waarom de mi
nister zich vooral richt op de
groep uitgeprocedeerde asiel
zoekers die het minste overlast
veroorzaakt. „Waarom niet de
illegale gelukszoeker uit Bulga
rije oppakken, maar wel het ge
zin met de opgroeiende kinde
ren dat geen vlieg kwaad doet?",
vraagt Entzinger zich af. Ook
betwijfelt hij of de uitgeproce
deerden zich zonder meer zu llen
schikken in hun lot. „De kans is
groot dat zij het centrum ont
vluchten wanneer de datum van
vertrek nadert." Hoe groot de
mate van gevangenschap is in
het nieuwe centrum is ook nog
niet duidelijk. J. vanTilborg, di
recteur van de vluchtelingenor
ganisaties INLIA, ziet het som
ber in.
„De meervoudige meldings
plicht die de vluchtelingen krij
gen, doet mij een beetje aan Ter
Apel denken." Dit strenge 'uit
zetcentrum' uit de jaren negen-
deerde asielzoekers die niet
vrijwillig terug willen keren,
wachten hier hun definitieve
uitzetting af. De uitzetcentra
bevinden zich in Rotterdam en
op Schiphol. Het centrum zet al
leen ex-asielzoekers, veelal ille
galen, uit waarvan de nationali
teit en identiteit vaststaat en die
zodoende op korte termijn ver
wijderbaar zijn. GPD
foto Anne-Marie Kamp/GPD
tig was geen succes. Het project
kostte handenvol geld, terwijl
het amper leidde tot de uitzet
ting van asielzoekers. Een te
grote mate van gevangenschap
is volgens Van Kalmthout in
strijd met de rechten van het
kind. „Je kunt gezinnen met
kinderen niet zomaar opsluiten.
Kinderen hebben recht op on
derwijs." GPD
De Utrechtse bestuurskundige R. Crince T
hield in 1969 bij de aanvaarding van deiLi
van lector een opzienbarende openbareles j
analyseerde het verschijnsel 'de vierde macht',
mee hij doelde op de macht van ambtenaren. No^
dwongen moeten ministers en andere politieke^
stuurders veel uitvoerend werk aan hun anta
apparaat overlaten. Volgens Crince le Roy isdaarjjjj
mis mee. Maar, signaleerde hij, dan moet er eeng«
controle mogelijk zijn op het doen en laten vana®!
naren. In zijn visie wordt daaraan te weinig aantb
besteed.
Crince le Roy kwam met voorstellen om die control!
vergroten. Hij vond dat staatsburgers het recht moft,
krijgen op inzage in overheidsbescheiden én hetta
zicht van parlement en regering op de administnj
wettelijk moet worden geregeld.
Het laatste is naar zijn mening noodzakelijk,
tussen politiek en ambtenarij een rare relatie besla
Het is ongepast dat politici kiitiek uiten op ambtej
ren. Zij hebben een bijna onschendbare positiegij
ambtenaren iets verkeerd doen, slaat het directter
de politieke bestuurders. Zij worden eindveranti
delijk gehouden. Dat valt, aldus Crince leRoy.
rijmen met de verhoudingen zoals die in werkelijl
zijn.
Zijn analyse heeft anno 2004 niets aan actualiteit^
loren. In de verhoudingen tussen politiek en ambtesj
is weinig veranderd. Eén ding is verbeterd, het recht
inzage in overheidsstukken op grond van de Wetojj
Openbaarheid van Bestuur (WOB). De anti-kern^
gie-organisatie Wise heeft van die wet gebruikgeir^
om interne stukken van het ministerie van Eco&g
sche Zaken te krijgen over de sluiting van dekenxg
traleBorssele. Wise vermoedde dat EZ-ambtenard
politieke besluit over sluiting van de fabriek begmijj
niet loyaal hadden uitgevoerd.
Dat vermoeden is juist gebleken. EZ-ambtenaren^
ben een eigen rol gespeeld in de besluitvormingitjEj
kerncentrale. Zij moesten het besluit loyaal wtvcQ
maar uit de interne stukken blijkt dat zij probea
procedures te rekken in de hoop dat het besluit uj
sluiting door een nieuwe Tweede Kamer zou wordej
ruggedraaid.
Uiteindelijk won het personeel van kerncentrale-a|
naar EPZ, verenigd in de stichting Borssele 2004-pj
een cruciale procedure voor de Raad van State.
doet echter niets af aan de dubieuze rol vanEZ-aiéï
naren. Zij lieten hun eigen mening prevaleren bon
een democratisch genomen besluit en dat is ontha
send, los van de discussie over de toekomst vandekei
centrale. Het geeft alle aanleiding de verhouding
tussen politiek en ambtenarij opnieuw tegen hetlict'J
houden.
door Huib Eversdijk
Toen in 1839 het scheidings
verdrag tussen Nederland
en België werd gesloten, waar
bij onder meer de bereikbaar
heid van Antwerpen werd gega
randeerd, leefde men nog in de
tijd van de zeilvaart. Dat is anno
2004 wel anders. Er zijn nu con
tainerschepen van meer dan 250
meterlang. Als één zo'n schip in
het Nauw van Bath in grote
- moeilijkheden komt, is dc be
reikbaarheid vah Antwerpen
voor langere tijd geblokkeerd.
Nu is het zo dat op dit moment,
met de huidige diepte van de
Westerschelde, ongeveer negen
tig procent van de huidige
scheepvaart zonder al te grote
problemen afgewikkeld kan
worden. Bij verdere verdieping -
tot maar liefst dertien meter -
gaat het dus enkel om de zéér
grote containerschepen. Het is
toch politiek en maatschappe
lijk ontoelaatbaar om alleen
voor deze schepen de Wester
schelde verder te verdiepen met
alle nadelige milieugevolgen en
veiligheidsgevolgen, inclusief
ontpoldering van dien.
Om Antwerpen toch als haven
en industriestad in stand te hou
den, zijn dus alternatieven no
dig. En die zijn er. Overal ter we
reld zie je dat voor de zéér grote
schepen de kust wordt opge
zocht. Dat geldt voor Rotterdam
met de eerste en tweede Maas
vlakte, maar ook voor de vele
zogenaamde 'inland'-ports el
ders in Europa en in de wereld.
Verdere uitbouw van de zeeha
ven van Zeebrugge is dan het
beste alternatief, Natuurlijk
moet er dan een goede verbin
ding met het achterland zijn.
Maar via weg, spoor en binnen
vaart kunnen Gent en Antwer
pen uitstekend bereikbaar wor
den gemaakt.
Misschien zou Nederland zelfs
bereid moeten zijn om financi
eel een bijdrage te leveren aan
de aanleg van een soort 'Betu
welijn' van Zeebrugge naar
Antwerpen. Zo gek is dat niet,
want Nederland betaalde des
tijds flink mee aan de sanering
van de kalimijnen in de Elzas
om de zoutbelasting van de Rijn
terug te dringen.
Toekomstvisie
Met name de Antwerpse haven
autoriteiten richten zich te veel
op de korte termijn. Bovendien
is er weinig of geen overleg met
Gent en Zeebrugge. 't Is zo'n
beetje 'ieder voor zich' en dat is
nooit verstandig. Een goede toe
komstvisie voor het zeehaven-
beleid in Vlaanderen ontbreekt
en dat is voor de langere termijn
funest. Een Belgisch/Vlaams
nationaal havenbeleidsplan is
dan ook dringend nodig. Het
zou goed zijn als ook de EU
daarop zou aandringen, waar
door veel andere problemen
vermeden kunnen worden.
Een van de problemen is de
steeds terugkerende Toep' om
ontpoldering. Het is wel duide
lijk dat met name in Zeeland een
breed politiek en maatschappe
lijk draagvlak daartoe ont
breekt. Telkens worden weer
nieuwe gedachten ten aanzien
van dit probleem ontwikkeld.
De een nog duurder dan de an
der en steeds ontstaat daardoor
weer onnodige onrust. Die moet
en kan gestopt worden door
éénsgezind nadruk te leggen op
de alternatieven. Want duide
lijk is dat als er iets verdiept
wordt, ook niet ontpolderd
hoeft te worden. Het provinci
aal bestuur, de gemeentebestu
ren, de waterschappen, maar
ook maatschappelijke organi
saties als Het Zeeuwse Land
schap, de ZMF en De Levende
Delta moeten wat dit betreft de
handen ineenslaan.
Natuurgebieden
Geheel los van de ontpoldering
staat de gedachte dat in ons
Deltagebied méér aandacht
moet worden gegeven aan het
ontwikkelen van (nieuwe) na
tuurgebieden. Daar zijn zeker
kansen, zoals ook al is geble
ken onder meer op Schouwen-
Duiveland (Tuureluur). Het op
knappen en ontwikkelen van
welen en kreken biedt nog
vele kansen zoals onder meer De
Wilhelminapolder laat zien.
Ook gebruik van zeer marginale
landbouwgronden biedt zeker
kansen mits op vrijwillige basis
verkregen.
Een idee als de 'Oversehelde'
kan overigens nu al naar het ar
chief vanwege de zeer grote
landschappelijke ingreep, de
enorme kosten en de bedreiging
van de mooie Oosterschelde.
Ook zonder het doorsteken van
Deltadijken en teruggeven aan
de zee van ingepolderd land,
zijn er nog vele kansen voor
meer 'natuur' in de Delta, die ui
teraard een levende en levendi
ge Delta moet blijven.
Huib Eversdijk is voorzitter van de
stichting 'De Levende Delta'
De konikonimerteelt in kassen in de tuinbouw heeft een topjaar achter de rug.
De tuinbouw heeft een topjaar
achter de rug en ontwikkelt zich
steeds meer tot 'het goudhaan
tje van de Nederlandse econo
mie'. „In andere landen halen
telers slechts een vijfde van wat
ivij hier produceren."
doorïwan van Lierop
Elke week komt tuinder Peter
Aarts uit Asten-Heusden
met een aantal collega's bijeen
om zich te verdiepen in het vak.
„We lopen dan rond in eikaars
kassen, beoordelen de gewassen
en overleggen samen hoe het be
ter kan. Door onze ervaringen
en ideeën onderling uit te wisse
len slagen we erin onze produc
tie en kwaliteit op een hoger ni
veau te krijgen."
Het gaat goed in de tuinbouw.
De economische recessie lijkt
weinig vat te hebben op de be
drijfstak en zowel de productie
als de export steeg in het afgelo
pen jaar naar recordhoogte. „De
tuinbouw is het goudhaantje
van de Nederlandse economie",
juichte voorzitter Van der Veen
van het Productschap Tuin
bouw vorige week in zijn nieuw
jaarstoespraak.
De 35-jarige Peter Aartsheeft in
de regio Asten/Someren, een
concentratiegebied van glas
tuinbouw, een oppervlakte van
4,5 hectare aan kassen waarin
hij komkommers en tomaten
teelt. Met zijn komkommers
haalde hij van januari tot sep
tember een royale productie van
145 stuks per vierkante meter.
In de resterende maanden van
het jaar kwam daar nog acht ki
lo tomaten per vierkante meter
bij. „In andere landen halen ze
slechts eenvijfde van wat wij
hier produceren", zegt hij.
Al krijgt Aarts jaarlijks een re
kening van drie ton voor stook
kosten, van concurrentie van
bijvoorbeeld het warme Zuid-
Europa heeft hij weinig te duch
ten. „Ons klimaat is eerder een
voordeel. Tijdens de afgelopen
zomer was het in Zuid-Europa
veel te heet om groenten te telen.
Hier was het warm, maar liep de
temperatuur niet te hoog op. Op
te hete dagen kunnen we het kli
maat in de kassen beheersen
door zonneschermen en berege
ning van het dak."
Bovendien staan tegenover de
hoge stookkosten in Nederland
de enorme investeringen die
tuinders in andere landen moe
ten doen. „Denk maar aan het
In 2003 groeide zowel de productie als de export van de tuinbouw
naar recordhoogte. De productie steeg in waarde met 2 procent
tot 7,1 miljard euro, de export groeide 3 procent tot 12,5 miljard eu-
Snijbloemen, potplanten, groenten en fruit zijn de gangmakers.
In de totale agrarische productie in Nederland had de tuinbouw in
2003 een aandeel van 41 procent.
Direct en indirect biedt de tuinbouw werk aan een half miljoen
mensen. De bloemkwekerij is de grootste sector, met een productie
waarde van 3,5 miljard euro, 6 procent meer dan in 2002. De groen
tetelers onder glas kenden een explosieve groei van 9 procent tot 1,3
miljard euro. GPD
STORMVLOEDKERING - De
directeur-generaal van Rijks
waterstaat heeft het plan tot
afsluiting van de Hollandse
IJssel goedgekeurd. Als alles
naar wens verloopt is de ke
ring over drie jaar gereed.
De kosten bedragen naar
schatting twintig miljoen gul
den.
MYXOMATOSE - In de buurt
van Renesse zijn wilde konij
nen gezien die aan myxomato-
se lijden. Voor de wildstand in
de duinen wordt het ergste ge
vreesd. Eigenaren van tamme
konijnen krijgen het advies
geen gras voor hun dieren te
snijden in het gebied waar de
mvxomatose heerst.
VALHELMEN - De wtga
wachters krijgen
ANWB een valhelm. 1
en Frankrijk draagt de mes
derheid van de motorrijden
een valhelm. Driekwartvani
motorrijders die door eend
geluk in ons land overlijd*
stierven aan een schedelbass
fractuur, zo bleek uiteena
langs gehouden onderzoek.
ONDERWIJZERS-Omhefl
kort aan leraren aan te paki
wil de regering het voorns
sen met een onderwijst
maar die niet voor de ïi
staan, aantrekkelijker i&h
alsnog in het onderwijstere
ken. Het ministerie wil et:
dienstjaren toekennen.
foto Jan Verhoeff/GPD
vlak maken van een terrein in
Spanje of de aanleg van leidin
gen in zo'n land", vertelt Aarts.
„Daarbij valt onze gasrekening
in het niet."
Kennis
Daarbij komt ook de grote voor
sprong aan kennis van de Ne
derlandse telers, die mede is op
gebouwd dankzij het over en
weer overdragen van informa
tie. Het studieclubje van Peter
Aarts werd daarvoor in het na
jaar zelfs bekroond door de
land- en tuinbouworganisatie
ZLTO. „We zien elkaar niet als
concurrenten maar als colle
ga's", legt hij uit. „Door goede
onderlinge contacten en een
open netwerk voor het uitwisse
len van kennis blijven we steeds
van elkaar leren."
Tot zijn eigen verbazing heeft
Aarts gemerkt dat het altijd be
ter kan, al heeft hij jarenlange
ervaring met de teelt van kom
kommers. „De situatie veran
dert voortdurend. In welke mate
moet je bijstoken op donkere
dagen? Wanneer moet je de
planten extra water geven en
hoeveel? De komkommerteelt is
zo veranderlijk als het weer."
GPD
Hoofdredactie:
A L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc nl
Middelburg:
Buitenruststraat 18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel. (0118)493000
Fax: (0118) 493009
E-mail redwalch@pzc nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 315670
Fax (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel (0115)645769
Fax (0115)645742
E-mail' redtern@pzc.nl
Hulst: Bauaeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel(0114)372776
Fax (0114)372771
E-mail' redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel (0111)454647
Fax (0111)454657
E-mail. redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17 00 uur
Zierikzee en Hulst:
8 30-17.00 uur
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is<
u aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgen„
ze(abonnementen)administratieen om u le (laten) informeren over voor u relcvMK»
producten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons.
teerde derden Als u op deze informatie gr fc
PZC, lezersservice. Postbus 31.4460 AA G
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Poslbus31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag l/m vrijdag
gedurende de openingslijden:
zaterdags lot 12.00 uur.
Abonnementen
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldleen
toeslag) 1
per maand 19,45
per kwartaal: 56,60
per jaar 217,00
Voor toezending per post geldt
een toeslag
E-mail: lezersservice@pzcnl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maandvoc
het einde van de betaalperiode,
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 31,4460 AA Goes.
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag:€ 1,20
zaterdag: 1.70
Alle bedragen zijn inclusiet6%BWt
Bankrelaties
ABN AMRO 47.70.65 597
Postbank 35 93.00
Advertenties
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig
de Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de
Regelen voor het AdverfeöW*®9
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag, tijdensona
zondag van 16 00 tot 18.Q3ttf
Tel. (0113) 315555
Fax(0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel (0113)315540
Fax (0113) 315549 M
Rubrieksadvertenties (kle»«P
Tel (0113)315550
Fax (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel (0113)315520
Fax-(0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax (0114)372771
Internet www pzc ni/adverteren
Behoort tot LUGQGflGr
STOP:
r/r/euing van
«tzielzodcers