Personeel hield kerncentrale open
Passie voor kunst en water
PZC
Michiel Borstlap Band erkent
geen grenzen in de muziek j
lezers schrijven
Eigen bijdrage
Slachtoffers
Rookverbod I
Borssele
kunst
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op deinrf.p*
schenen redactionele berichten, artikelen of commentaren n
tijd beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent"*1
de redactie de meningen en stellingen van de inzenders onders Sr
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendinq»
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250
redactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten 0.
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Wij werden overvallen door de
van overheidswege opgelegde ei
gen bijdrage zorg zonder ver
blijf. Wat betekent dat in de
praktijk, zorg zonder verblijf
Welnu, dat wil zeggen, de men
sen verblijven overdag in de Cor
nelia gedurende een dagdeel en
ontvangen daar de zorg die op
dat moment nodig is, zoals fy-
sio,ergo en logopedie. En boven
dien krijgen zij hun 'natje en
droogje'. Daar hangt een prijs
kaartje aan, zegt u. Dat is zo,
maar u vergeet de kostenbespa
rende factor, en dat zijn het le
gertje mantelzorgers en -sters
die dag en nacht klaarstaan om
hun partner te helpen. Soms is
dat een zware tot zeer zware
taak. Het is te hopen dat diege
nen die hun best doen niet extra
gepakt worden.
A.Keijzer
Haverstraat 23
Bruinisse
geren de terreur en
tie tegen niet-islamietS
bische landen. Ze laten J
loofsgenoten in de kou si
knuffelen de islamieten
twee maal is Europa'^
gebleven voor een
overheersing.
Hoe verbijsterend ïsdanj,
ze, waarop men gedure^
laatste drie decennia depoj
van Europa bewust openi;
de Islam. Europese gi
leiders zijn opzettelijk l
Christendom met de Isfc
der één noemer te brenge.
PZC zou haar aandaeki
meer moeten schenken g
vervolgden in de Ai
den. 120 Kopten zijn deï
pen jaren vermoord oa
niét- islamiet zijn in
sinds 1953 zijndrie ai-
zwarte christenen uitgered
Soedan (volgens Newsweek
jm
Westètöil
De PZC schijnt met de foto
(PZC 5-1) een demonstrant be
langrijker te vinden, dan het mi
ni-artikeltje naast de foto (slach
ting onder burgers enz). Als Is-
raël-critici oprecht zouden zijn
in hun aversie tegen onrecht
vaardigheid, dan moet zij de
Arabische apartheidsideologie
eens aanpakken. Onderdrukker
boycotten? Prima! Laten we be
ginnen met apartheidsstaat Sa-
oedi-Arabië, gevolgd door Chi
na (Tibet). Voor Saoedi-Arabië
gelden andere normen. Waar ble
ven de massale demonstaties te
gen de niet-islamietverklaring?.
Waar bleven de demonstraties
van links en islamieten tegen de
massamoorden van Osama en
Sadam en Bali, Ambon? Er is
geen enkele demonstratie van is
lamieten voor mensenrechten of
democratisering geweest. Ooit
christelijke landen in Europa ne-
Ervan uitgaande dat helt
in de PZC van 8 jam
heid berust, verbaast heli
zeerste dat de werkkamg'
de heer Marijnissen (SPi
staat van de rook en a
weet van niets.
weet ondertussen iedere i
de en niet rokende Nedeila
van deze wet - maar demi
voor of tegen deze welga
heeft - is quasi verb
dien is hij nu al aan hetja
ren deze wet te omzeilen
baasd ben ook ik. Zou
dan helemaal niet weleni
ze voor of tegen ster®:
klaarblijkelijk mooi weerc
te spelen in de Tweede
en alleen maar van hun nes
ken als het verkiezingen^»
Trrnm
Jm
dinsdag 13januari 2004
door Harmen van der Werf
Rond de kerncentrale Borssele is in
de jaren negentig een merkwaar
dig ambtelijk en politiek spel ge
speeld. Dat blijkt niet alleen uit de in
terne stukken van het ministerie van
Economische Zaken, die het VPRO-ra-
dioprogramma Argos vrijdag onthul
de. Ook oud-minister Jorritsma van
Economische Zaken heeft Borssele ge
holpen.
Vlak voor een cruciale rechtszaak
bij de Raad van State over de kern
centrale, eind 1999, kwam de
WD-coryfee in haar Energierap
port met een opmerkelijk positief
verhaal over kernenergie. Jorritsma
heeft er nooit een geheim van ge
maakt dat zij de kerncentrale Bors
sele liever open wilde houden, maar
zij realiseerde zich dat er (nog) een
politieke meerderheid voor sluiting
begin 2004 was. Tijdens Kamerde
batten zei zij verschillende keren
niet aan een dood paard te willen
trekken.
Jorritsma voerde het eind 1994 ge
nomen besluit over Borssele loyaal
uit, in elk geval naar buiten toe. Na
de door EZ kansloos verloren proce
dure voor de Raad van State, waar
in haar Energierapport even ter
sprake kwam, begon het kabinet on
der haar bewind een civiele rechts
zaak tegen kerncentrale-eigenaar
EPZ. Ook in die procedure trok de
rijksoverheid aan het kortste eind,
waarna het 'Borssele vriendelijke'
eerste kabinet-Balkenende defini
tief een streep zette door de beslis
sing tot sluiting van de kerncentra
le.
Klungelig
Tijdens de civiele rechtszaak die
voor de rechtbank in Den Bosch
diende, bleek in volle omvang hoe
klungelig het ministerie van EZ
wat betreft de sluiting van Borssele
heeft geopereerd. De rijksoverheid
dacht eind 1994 voldoende te heb
ben aan een afspraak met de koepel
van elektriciteitsbedrijven, de SEP,
en aan een na 2004 te betalen scha
devergoeding van zeventig miljoen
gulden.. Een contract is nooit afge
sloten, wat EZ voor de rechtbank in
van. De vergunning voor onbepaalde
tijd werd automatisch weer van
kracht.
Dé vraag is waarom eind 1994 niet is
besloten de Kernenergiewet te wijzi
gen. Ook linkse partijen die Borssele
dicht wilden hebben, drongen daar
niet op aan. In de Eerste Kamer, waar
nooit een meerderheid voor sluiting is
geweest, zou zo'n wetswijziging waar
schijnlijk toch gesneuveld zijn. Dat
was niet het motief, volgens de
oud-EZ-ambtenaar die direct bij de
procedure voor de Raad van State be
trokken was. EPZ had met recht een
forse schadevergoeding kunnen eisen,
als de Kernenergiewet zou zijn gewij
zigd. In Zweden is zoiets gebeurd en
daar heeft de overheid, aldus de amb
tenaar, één miljard gulden aan een
elektriciteitsbedrijf moeten betalen.
Het huidige kabinet, dat Borssele in
2013 gesloten wil hebben, zit met het
zelfde probleem.
Vragen
GroenLinks heeft inmiddels vragen ge
steld naar aanleiding van het
VPRO-radioprogramma Argos, onder
meer over de rol van de ministers
Wfjers en Jorritsma. Voorzitter J. Wie
man van de personeelsstichting Bors
sele 2004-plus ergert zich aan de com
motie. Zijn organisatie stapte naar de
Raad van State en won die procedure.
„En", verklaart Wieman met de hand
op het hart, „wij zijn absoluut niet ge
holpen door ambtenaren van EZ. Juist
in de tijd dat wij bezig waren met een
omvangrijke modernisering vari de
kerncentrale, in 1997, kwam EZ met
de nieuwe vergunning om Borssele be
gin 2004 te kunnen sluiten. We heb
ben dat ervaren als een dolkstoot in de
rug."
In de visie van Wieman hebben ambte-
riaren van EZ dan ook niet de kerncen
trale opengehouden. „Dat hebben wij
als personeel gedaan. Eigenaar EPZ
heeft daar ook bij niet geholpen." Zon
der officieel partij te zijn, stuurde het
bedrijf eind 1999 wel een advocaat
naar de Raad van State, iets waarop
een EZ-ambtenaar 20 juli 1999 in een
intern stuk al zinspeelde. „EPZ zou
zijn positie eventueel kunnen verster
ken door partij te worden, want", stel
de hij, „wij zijn zelf niet in een positie
het tij te keren."
Personeelsstichting Borssele 2004-plus zegt absoluut niet geholpen te zijn door ambtenaren van EZ bij de strijd om de
kerncentrale open te houden. foto Lex de Meester
Den Bosch opbrak. Bij EZ werd het
afsluiten van een contract eind
1994 niet nodig gevonden. De elek
triciteitssector was nog niet gelibe
raliseerd, maar er bestonden al wel
plannen om de Elektriciteitswet
aan te passen, wat in 1998 gebeur
de. In een interne EZ-notitie van 1
oktober 1998 wordt vervolgens op
die wet gewezen én gesteld dat 'de
juridische grond van het beëindi-
gingsbesluit zwak is'. Want: 'Het be
sluit regeerde ver over het graf van
de motiveringsgrondslag waarop
het was gebaseerd'. De nieuwe Elek
triciteitswet had die grondslag ach
terhaald.
In de tijd dat het beëindigingsbesluit
werd genomen, was de uit het bedrijfs-
leven afkomstige D66'er Wijers minis
ter van Economische Zaken. Hij was
net aangetreden en liet veel over aan
zijn ambtelijke staf, zo bleek tijdens
zijn getuigengehoor voor de recht
bank in Den Bosch, begin 2002. En die
staf was eind 1994 niet gelukkig met
de beslissing van de Tweede Kamer en
het kabinet om Borssele te sluiten,
laat een voormalig EZ-beleidsambte-
naar desgevraagd weten.
Dat het beëindigingsbesluit vervol
gens niet loyaal is uitgevoerd, ontkent
hij evenwel. Het was volgens hem niet
gemakkelijk om een juridische basis
te vinden op grond waarvan EPZ ge
dwongen kon worden om Borssele te
sluiten. De kerncentrale was en is im
mers een veilig bedrijf, dat voldoet
aan alle wettelijke eisen.
Als oplossing rolde uit de bus dat de
vergunning voor onbepaalde tijd werd
ingetrokken en vervangen door een
vergunning voor bepaalde tijd, tot be
gin 2004. De Raad van State maakte
daar ruim drie jaar geleden, met de
Kernenergiewet in de hand, gehakt
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Formeerde hij tot enkele
jaren geleden voor elk project een apart en
semble, tegenwoordig neemt hij het liefst
zijn eigen Michiel Borstlap Band als vertrek
punt. Donderdag speelt de groep in Middel
burg, met zangeres Edsilia Rombley als spe
ciale gast, een mix van jazz en pop. „Het is
maar net wat er op de lessenaar staat."
De naam jazzpianist doet Michiel Borstlap
geen recht. Hij mag dan winnaar zijn van de
Thelonious Monk Award voor jazzcomponis-
ten (in 1996) en zijn stukken worden ge
speeld door grootheden als saxofonist Way
ne Shorter en pianist Herbie Hancock, toch
heeft hij altijd de grenzen van het genre
overschreden. Zo treedt hij regelmatig op
met popzangeres Trijntje Oosterhuis, heeft
hij muziek opgenomen met de danceforma-
tie Soulvation en componeerde hij onlangs
de klassieke opera Ibn Sadr, die in oktober
vorig jaar zijn première beleefde in Qatar.
In de Michiel Borstlap Band spelen gitarist
Jesse van Ruller (ook een winnaar van de
prestigieuze Thelonious Monk Award, in
1995) en bassist Stefan Lievestro - muzikan
ten die doorgaans met de jazz worden geas
socieerd - maar ook drummer Hans Eijke-
naar, een van de vaste begeleiders van An
ouk.
„Ik ben opgegroeid met Gustave Mahler,
Thelonious Monk en de Rolling Stones", ver
telt Borstlap. „Dat werd thuis gedraaid.
Mijn ouders vonden het allemaal even leuk.
Ik heb als muzikant ook nooit het ene gen
re boven het andere verkozen. Ik hou ge
woon van mooie muziek. Het is net zo'n
kick een opera te schrijven als een popsong.
Het draait altijd om een mooie melodie en
wat mooie harmonieën. Een popnummer
moet wel een goede groove hebben en een
klassiek stuk niet. Het verschil zit 'm dus
zeg maar in de onderkant van de muziek.
Maar ik ga eigenlijk veel liever uit van de
overeenkomsten tussen verschillende gen
res."
Onwetendheid
Dat vanuit de jazz nogal eens op de popmu
ziek wordt neergekeken en vanuit de klassie
ke hoek op zowel jazz als pop, wijt Borstlap
aan onwetendheid.
„Misschien is het wel typisch Nederlands
om neer te kijken op iemand die iets anders
doet. Ik ga om met popsterren, deejays en ca
baretiers. Het is een beetje aandoenlijk zo
als daarop soms wordt gereageerd. Veel pop
muzikanten vinden klassieke muziek een
verschrikking, gewoon omdat ze er geen
reet van af weten. Voor klassieke musici die
James Brown te hard vinden, geldt hetzelf
de. Het moet maar eens afgelopen zijn met
dat calvinistische gedoe. Het is gewoon zie-
Ug"
In de Michiel Borstlap Band spelen muzi
kanten die vooral in de pop en de jazz uitste
kend uit de voeten kunnen. Lievestro speelt
zowel contrabas als elektrische bas, Van
Ruller kan met de elektrische gitaar net zo
goed overweg als met de akoestische en
Borstlap heeft de beschikking over een vleu
gel maar ook over keyboards. Hij opent het
concert solo (als presentatie van een nieuwe
'midmidmidprice' solo-cd van 6 euro), doet
een aantal stukken met Lievestro en Eijke-
naar, vervolgens sluit Van Ruller aan en
met Rombley erbij neemt het concert een
wending van funk en jazzrock naar soul.
„De muzikanten zijn allemaal goede vrien
den van me", zegt Borstlap over zijn band.
„Wat we gemeen hebben, is dat we geen
compromissen sluiten en ons met hart en
ziel en vooral veel plezier op de muziek stor
ten. Het komt steeds vaker voor dat ik mijn
projecten uitvoer met deze band en een aan
tal gasten. Dit keer hebben we Edsilisi
bley gevraagd. Ik vind het leuk onmli
listen te werken. De piano is een wil
stract instrument. Als een melodie c«( j|
goede zanger wordt vertolkt, komt L
veel dieper bij een luisteraar naar bma g
Laag
„Edsilia is een geweldige zangeres, Zij B
bijvoorbeeld ongelooflijk laag zinge gi
dwingt mij ook weer om anders te s» vt
Verder is ze fris van geest, wat heel .e kt
voor muzikanten als wij. We'heblE tu
beetje met de hele wereld sameng® P
Nu hebben we zo'n dartel vogeltjeop!^ j>'
dium. Zij neemt ons minstens zovö J
sleeptouw als wij haar,"
Concert: Michiel Borstlap Band (tö j|
Edsilia Rombley, donderdag Stadssé
burg Middelburg, aanvang: 20 uur
re
01
ifi
Michiel Borstlap: „Ik heb als muzikant nooit het ene genre boven het andere verke
hou gewoon van mooie muziek. Het is net zo'n kick een opera te schrijven als eenP-'
Het draait altijd om een mooie melodie en wat mooie harmonieën."
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De galerie is
nieuw, maar galeriehoudster
Dimp Nelemans is een ervaren
rot. Vijf jaar lang runde zij een
galerie voor jonge kunstenaars
op een industrieterrein in
Raamsdonksveer. Nu ze naar
Middelburg is verhuisd, richt ze
zich in Gallery Maritime op
kunst over zee en scheepvaart.
In het pand aan de Middelburg
se Gortstraat was vroeger een
'schildersaffaire' gevestigd, ver
telt Nelemans. „Met een galerie
zit ik hier dus prachtig op mijn
plaats."
Het monumentale pand is prach
tig opgeknapt. In de mime voor
zaal en een wat kleinere achter
kamer is werk te zien van de
kunstenaars Paul Visser, Ingrid
Dingjan. Jan Michielsen, Marco
Kaller en Ludo van Well. Op ter
mijn wil Nelemans achter het
pand de 'kleinste beeldentuin'
van Middelburg inrichten.
Ze is naar Zeeland verhuisd van
wege haar liefde voor water.
Haar echtgenoot, Ludo van
Well, is behalve beeldend kun
stenaar ontwerper van jachten.
Beiden zijn verwoede waterspor
ters. „De omgeving is hier mooi,
Middelburg staat vol oude pan
den en er is volop water in de
buurt", motiveert Nelemans
hun verhuizing.
In Gallery Maritime kan ze twee
passies combineren: die voor
kunst en die voor water. Het
werk dat ze in de galerie ten
toonstelt moet in de breedste
zin van het woord iets te maken
hebben met de zee. In de kennis
makingstentoonstelling ligt de
nadruk op schepen, maar de
kustlijn of het leven in de zee ko
men als onderwerp evengoed in
aanmerking.
„Water is zo belangrijk 'voor de
mensen", legt Nelemans uit. „Er
is te veel, er is te weinig, mensen
houden ervan of vinden het be
dreigend. Het begint al in de
baarmoeder. Ik stel me voor dat
een kind daarin hetzelfde gevoel
heeft als iemand op een schip.
Dat wiegende. Ik voel me gewel
dig zodra ik aan boord ben. In
deze expositie heb ik werk ver
zameld van kunstenaars die hun
liefde voor varen en water uit
beelden."
Marco Kaller legt in een dynami
sche stijl de snelheid van het
wedstrijdzeilen vast. In zijn
schilderijen gaat het om de con
frontatie van het door de mens
gebouwde jacht met het natuur
geweld van wind en water.
Paul Visser beeldt uit wat hij
zelf heeft gezien. Met zijn zee
tjalk Horizon is hij langs de Eu
ropese kusten gevaren. Wie zijn
schilderijen met visserschepen
ziet, waant zich bijna aan de
Zuid-Franse kust. Met minima
le middelen weet Visser sfeer op
te roepen. Laat hij details weg,
in de schilderijen van Leon de,
Wijs zijn ze juist allemaal aan
wezig. Voor hij zich op schilde
ren toelegde, fotografeerde hij.
Dat is te merken. Zijn schilder
stijl benadert het fotografisch
realisme.
De stijl van Ingrid Dingjan is
eerder documentair te noemen.
Zij vaart regelmatig mee op vis-
kotters en marinefregatten. In
haar atelier werkt ze haar in
drukken uit op aquarellen die af
en toe experimenteel van opzet
zijn.
In Jan Michielsen schuilt een
ouderwetse schilder. Op zijn ma
ritieme schilderijen staat de da
tum 2003, maar ze hebben de al
lure van naturalistische schilde
rijen uit de negentiende eeuw.
Humor
De objecten van Van Well zijn
combinaties van vakmanschap
en humor. De kunstenaar combi
neert graag verschillende mate
rialen. Of hij laat brons eruit
zien als hout. Ook inhoudelijk
maakt hij combinaties. Als hij
uitbeeldt wat hem bezighoudt,
levert dat bijvoorbeeld een
beeld op van van een hoofd
waar een boot in zit. Even letter
lijk wórdt een veerboot een boot
waarvan de voor- en achterkant
door een spiraalveer zijn verbon
den.
„De kunst die we hier laten
zien, is niet elitair", besluit Nele
mans. „Volgens mij is kunst be
doeld om de wereld te versieren.
Dan moet je ook iedereen in de
gelegenheid stellen ervan te ge
nieten."
De eerste expositie van Gallery
Maritime, Gortstraat 43 Middel
burgduurt t/m 28febr. Open do
t/m zo van 12-18 uur.
Alle kunst in de onlangs aan de Middelburgse Gortstraat geopende Galerie Maritime heeft iets te maken met de zee en de scheepvaart.
foto Lex de Meester
