Een mondiaal fenomeen uit België
Als ik debiel ga doen, moeten ze me
waarschuwen
PZC
Kuifje
75 jaar
Inwoners Geffen en Heesch
geloven nog wel in Oranje
KUIFJE
zaterdag 10 januari 2004
Vandaag is het 75 jaar gele
den dat Brusselaar Georges
Remi, alias Hergé (1907-1983),
zijn stripfiguur Kuifje voor het
eerst liet verschijnen in de Brus
selse en zeer katholieke krant Le
Vingtième Siècle.
DE AVONTUREN VAN
REPORTER VAN DE PETIT VINGTIEME
IN HET LAND
VAN DE SOVJETS
De eerste: Kuifje in het land van de Sovjets
Illustratie: Hergé/GPD
De creatie van Kuifje op 10 janua
ri 1929 was een regelrechte op
dracht van krantendirecteur en geeste
lijke Norbert Wallez. Die vond dat
Hergé het nog naamloze vent-
je-in-pyama met die witte hond uit
een satirisch stripje dat al op 30 de
cember 1928 was verschenen in bijla
ge Le Sifflet, opnieuw moest opvoe
ren. Maar dan in een lang vervolgver
haal, en wel als krantenreportage in
stripvorm waarbij vooral de wantoe
standen in communistisch Rusland
dik moesten worden aangezet. Want
de lezertjes mochten ook wel onder
richt worden terwijl ze zich amuseer
den, vond Wallez.
Geen haar op het hoofd van Hergé,
toen nog maar 21, die kon vennoeden
dat die eenmalig bedoelde strip over
een toen zéér wilde reporter zou uit
groeien tot zijn levenswerk. En meer
nog, de wereld rond zou gaan. Naar
schatting zijn er van Kuifje in het to
taal wereldwijd 200 miljoen albums
verkocht. Daarmee is Kuifje niet de
meest verkochte stripreeks op deze
planeet. Maar Kuifje is wel de strip
waarover veruit het meest gepubli
ceerd is, waarover filosofen verhande
lingen hebben geschreven en waar een
cultus rond is ontstaan. Die cultus
lijkt met de jaren alleen maar te
groeien, terwijl er sinds Kuifje en de
Picaro's uit 1976 geen nieuw (vol
tooid) album meer verschenen is.
Want dat was de uitdrukkelijke wens
van Hergé. „Geen nieuwe Kuifjes
meer na mij."
Kuifje telt veel onvoorwaardelijke
fans. Fans met aanzien ook, zoals ge
neraal De Gaulle. Die zei ooit: „Ik heb
maar één concurrent en dat is Kuifje."
Een andere was Andy Warhol, die spe-
ciaal voor Hergé vier portretten maak
te. Ze hangen nu in de kantoren van
de Stichting Hergé in Brussel. Zelfs
Steven Spielberg is een fan: over een
jaar of twee, drie wordt de eerste van
drie Kuifje-films op zijn Hollywoods
verwacht. Waarin Tom Hanks, nog
zo'n fan, kapitein Haddock zal spelen.
Kortom, Kuifje heeft dat 'iets' dat
blijkbaar mondiaal aanspreekt. Waar
om, dat is 'dé Kuifje-vraag', vindt Her-
gé-biograaf Benoït Peetere, een Frans
man die in Brussel woont.
Van Japan tot Amerika, van Lap- tot
Vuurland, Kuifje slaagt er als geen an
dere strip in mensen wereldwijd te
passioneren. „Hij raakt inderdaad al
le culturen en alle leeftijden. Mochten
we het antwoord kennen, dan zou de
magie allicht weg zijn."
Peeters (47) heeft Hergé de waag ook
gesteld toen hij hem voor het eerst ont
moette. „Iets in mij", antwoordde Her
gé, „is er gebeurd waardoor ik blijk
baar het geluk heb om mensen, van
piepjong tot stokoud, en uit compleet
andere culturen, te enthousiasmeren.
Maar ik weet echt niet hoe die 'petit
Beige' van me erin slaagt om mensen
vanuit de verste hoeken van de wereld
enthousiaste brieven te laten sturen
naar Brussel. Naar Kuifje. Echt niet."
Peeters heeft in de loop der jaren een
aantal mogelijke verklaringen gevon
den. Ten eerste had Hergé zijn tijd
mee. „Hij was de eerste die in 1930 al
10.000 exemplaren verkocht van Kuif
je in het land van de Sovjets. Een
duur album voor die tijd, maar abso
luut het enige in die sector. Er was
niets anders. Nu komen er 2.000 nieu
we strips per jaar uit."
Ook de oorlog was belangrijk voor
Hergé's carrière. Daarvoor zat hij bij
een kleine Brusselse krant, maar van
af 1940 publiceerde hij in populaire
WiM u* W.-li.: t tie rra»
U,-,. U-Vfcfll»
i'; «r,•unjxuntr.e birasioiiA
-J- L- „tC- ik».
•J.iii-r rj-\rvin*
WH*. «I'OI .MVJ.
De Belgische krant Gazet van Antwerpen verscheen vrijdag zonder foto's. Bij de verhalen stonden uitsluitend tekenin
gen uit Kuifje-albums. De krant vierde op deze manier de 75ste verjaardag van de stripheld.
foto Gazet van Antvverpen/GPD
kranten als Le Soir in Franstalig Bel
gië en Het Laatste Nieuws in Vlaande
ren. „En na de oorlog zorgde verzets
strijder Raymond Leblanc er met
weekblad Kuifje voor dat Hergé na
collaboratie-aantijgingen niet alleen
zijn 'Berufsverbot' kwijtraakte, maar
ook dat Kuifje via dat blad internatio
naal zou doorbreken. Hergé was al ko
ning in een markt die zich nog hele
maal moest ontwikkelen."
Daarbij komt volgens Peetere dat het
talent van Hergé prachtig aansluit bij
de mogelijkheden van het medium
strip. „Hij was geen literator, geen
beeldende kunstenaar. Hij was stripte
kenaar. En hij deed dat bewust in een
uitermate dynamische stijl, leesvrien-
delijk tot en met. Hij had ook een uit
zonderlijke feeling om avontuur en hu
mor te mixen.
Voordelen
Ten derde zit er in Kuifje iets heel
dieps, iets heel authentieks. Kuifje is
een personage met een heel eigen na
tuur. Geen kind, maar ook geen vol
wassene. Hij heeft al de voordelen van
het kind-zijn, zonder de last van de
ouders. En tegelijkertijd heeft hij de
voordelen van een volwassene, zonder
zich om vrouw en kind te moeten be
kommeren. Kortom, een perfect mas
ker waar eenieder zich in kan ver
plaatsen en zich mee kan vereenzelvi
gen. Puur alchemie."
En tot slot, zegt Peeters, zette Hergé
zich volledig voor zijn strip in. Zeker
vanaf 1934, vanaf De Blauwe Lotus
en het moment dat hij de Chinees
Tchang leerde kennen, die zijn kijk op
de wereld en op zijn werk compleet
overhoop gooide.
„Vanaf dan zal Hergé alles wat hij in
zich heeft, alles wat hem fascineert, in
zijn werk stoppen. Met veel beroeps-
ernst voor een kunstvorm waar toen
nog heel minachtend over gedaan
werd. Als hij Haddock eind '44 depres
sief in een zetel tekent, een prachtig
plaatje in De 7 kristallen Bollen, is
dat geen toeval. Hergé was op dat mo
ment, eind '44, zelf gedeprimeerd. Hij
had zich totaal gegeven. En het feit
dat hij ineens niet meer mag publice
ren, ontreddert hem. Filosoof Michel
Serres schrijft dat Kuifje onuitput
baar is. Je kunt het inderdaad ook al
tijd herlezen. In die ogenschijnlijke
simpelheid zit er iets onwaarschijnlijk
magisch."
Jan Bex
bedoelen het heus niet slecht, maar na vijf
tig van die beleefdheidsgesprekjes, zou ik
ook wel eens willen zeggen: 'Hé, wat denk je
ervan?!'."
In juli gaat Ruud van Nistelrooij trouwen
met zijn Leontien. Het liefst onder zo min
mogelijk publieke belangstelling, maar hij
beseft ook wel dat hij nieuwsgierigen die
een glimp willen opvangen van de beroem
de bruidegom niet kan tegenhouden.
„Dat ons huwelijk in Heesch en Geffen zal
zijn, lijkt me een a-b-c'tje. We houden er
dan ook rekening mee dat er hordes mensen
op afkomen. Daarom zal'een securityteam
bekijken hoe onze dag in goede banen ge
leid kan worden. Ik wil dat de mensen in de
kerk zitten die wij hebben uitgenodigd. En
dat mijn,gasten zodra ze naar buiten komen
niet worden verdrongen door vreemden."
Boerderijtjes
Van Nistelrooij kan zich heus wel voorstel
len wat er in zijn fans omgaat. „Ik had vroe
ger twee posters op mijn slaapkamer han
gen, van Jesper Olsen en van Marco van Bas
ten. 's Zomers gingen wij op vakantie in
Drenthe en vlak bij onze camping zat Ajax
dan in trainingskamp. Daar gingen we wei
eens kijken. En net als al die andere kinde
ren sprintte ook ik naar Van Basten toe
voor een handtekening."
Het trainingscomplex van Manchester Uni
ted ligt net buiten de stad, in Carrington.
Wie langs de boerderijtjes en de energiecen
trale op Isherwood Road rijdt, zou niet ver
moeden dat daar ergens twaalf trainingsvel
den van 's werelds rijkste club liggen. Van
Nistelrooij komt het liefst via de achterkant
het terrein op. Via een sluipweg. Een stukje
daarvan gaat over het privéterrein van een
boer. Alleen voor enkele spelers van Man
chester United laat hij zijn hek open. Mits
ze zachtjes rijden, zodat het stof niet tegen
de schone was waait.
Het is voor Van Nistelrooij niet alleen lek
ker binnendoor, hij blijkt het ook te doen
Ruud van Nistelrooij, gefotografeerd door zijn vriendin die in Engeland een opleiding aan
een fotoacademie volgt. foto Leontien Slaats/GPD
ter." Van Nistelrooij zag er zelfs gouden
beelden van David Beckham. De aankomst
in Bangkok, de hoofdstad van Thailand,
sloeg echter alles. „Bangkok is een miljoe
nenstad, met druk vliegverkeer. Maar spe
ciaal voor ons lag het complete vliegveld
stil. Uit veiligheidsoverwegingen. Ze waren
bang dat het grondpersoneel zo afgeleid zou
zijn door ons, dat ze geen acht meer zouden
slaan op hun werk. Het was een complete
United-gekte, de landingsbaan was één zee
van mensen. In de stad zag ik enorme foto's
van mezelf op gevels van gebouwen. Dus ik
kan me er wel iets bij voorstellen wat Guus
Hiddink in Korea moet hebben meege
maakt."
Aziaten zijn niet te houden als ze een su
perster zien. Dat merkte Van Nistelrooij
ook vorig jaar toen hij samen met zijn vrien
din op de luchthaven van Barcelona zat te
wachten op zijn vlucht. Links van hem zat
Leontien, rechts was het stoeltje nog vrij.
„Zie ik daar in een ooghoek zestig Indone
siërs aanstormen. Een voor een gingen ze
naast me zitten. Klik, foto, en de volgende.
Alle zestig. Zulke dingen moet je maar ge
woon ondergaan."
Zouden die toeristen er nou echt gelukkiger
van worden, omdat ze even naast een top
voetbalier mogen zitten? Van Nistelrooij
vreest van wel. „Neem nou de Chinees,
waar ik vaak eten haal. Puur omdat ik daar
kom, staat die man hoger in aanzien bij zijn
familie. Er hangt een foto van mij in zijn res
taurant. Ook nog een van Jaap Stam trou
wens. En sinds kort ook van Paul Bosvelt."
Arrogant
Johan Derksen, hoofdredacteur van Voetbal
International, heeft Van Nistelrooij op num
mer 8 staan in zijn toptien van good guys:
„Van Nistelrooij is uniek. Hij presteert ge
weldig bij de grootste club van de wereld en
blijft tegelijkertijd een prettig mens. Onze
internationals zijn gelukkig niet allemaal
patsertjes."
Maar als je als bekende Nederlander één
keer geen hoi zegt, word je wel meteen voor
arrogant versleten. Bij café-restaurant
't Pumpke in Nistelrode hoeft Van Nistel
rooij daar niet zo bang voor te zijn.
„Het personeel schrikt gelukkig niet als ik
binnenkom. Natuurlijk ook omdat Leontien
er heeft gewerkt, 's Zomers zit ik er ook ge
woon op het terras. Maar ik ga heus niet op
vallend in het midden zitten. Net als in de
kroeg zoek ik een strategische plek op. Dat
scheelt me een gesprek of wat."
Zich verstoppen doet de voetballer mis
schien niet, maar hij wil zich wel eens ver
mommen. Van Nistelrooij begint te lachen:
„Ja, dat was een paar jaar geleden met car
naval. Ik had expres een grote afro-pruik op
gezet en een vette zonnebril. Om maar niet
herkend te worden. Maar dat mislukte dus.
Ik kwam voorrijden met de Mercedes van
PSV en dus riep er gelijk één 'Hé, da's de au
to van Ruud'. Ik heb het er toevallig laatst
Ruud van Nistelrooij kan genieten van
de dingen des levens. Alleen zijn er
maar al te vaak vreemden die willen 'meege
nieten'. Een gesprek met een voetballer over
wat het betekent om wereldwijd publiek be
zit te zijn.
Het centrumkaan Manchester is al verlaten,
als er wat later op de avond vier Nederlan
ders wandelen' Ze hebben net samen een
hapje gegeten, wanneer tien lallende Engel
sen hen tegemoet treden. Omdat het tiental
agressie uitstraalt, duikt een van de Neder
landers weg in de kraag van zijn jas. Hij
heeft geen zin om herkend te worden door.
die gasten. Zijn wantrouwen wordt beves
tigd als een van zijn vrienden een flinke tik
krijgt. Vol in zijn gezicht. De man die net
nog wegkroop in zijn jas begint te schelden
en te schreeuwen. Totdat de agre$siev.elin-
gen ontdekken wie er voor hen staat. Ze
deinzen terug. 'O, sorry, sorry Ruud, we wis
ten niet dat jij het was. We love you, we love
you.' Ja, dikke neus, denkt de voetballer
van Manchester United.
Oog-in-oog staan met een beroemdheid
wekt vreemde reacties op bij mensen. Ruud
van Nistelrooij ondervindt het regelmatig
aan den lijve. „Maar het is ook weieens la
chen, hoor." Zoals die keer dat hij op de op
rit van zijn huis in Heesch stond en er een
skeeleraar langskwam. Pats, compleet on
deruit ging-ie toen hij de voetballer daar
zag staan. Bijna hyperventilerend stond hij
op. 'Ruud, Ruud, mag ik een handtekening?'
Van Nistelrooij hoefde niet eens te vragen,
waar hij die zetten moest: de skeeleraar had
zijn shirt al omhoog getrokken. Op de buik
graag.
„Mensen die ik nog nooit heb gezien, spre
ken me aan met 'Ruud, Ruud, goed je te
zien'. Vooral in de kroeg wordt hij geen
moment met rust gelaten. „Ben ik eens een
keer terug in Nederland, sta ik de hele
avond met vreemden te praten. Die mensen
om de handtekeningenjagers aan de poort
te omzeilen. En dan met name de malafide.
„Sommige mannen staan er dagelijks, dat
valt natuurlijk op. De club waarschuwt ons
ook voor mensen met kwade bedoelingen.
Laatst zag ik op internet dat een shirt met
mijn handtekening te koop werd aangebo
den. Voor duizend pond!"
Roem kan lastig zijn maar brengt ook privi
leges met zich mee. Een gratis pizza hier,
een gratis knipbeurt daar. Van Nistelrooij:
„Tja, dat zijn van die dingen, 's Zomers golf
ik weieens in Bowden, vlakbij waar ik
woon. Het is een besloten club, maar ik mag
er toch spelen. Puur omdat ik ben, wie ik
ben."
Guus Hiddink zei na zijn succes als bonds
coach van Zuid-Korea: „Ik hoop dat ik van
al die aandacht geen vervelende man word.
Als ik wel die kant op ga, moeten mensen in
mijn omgeving mij maar eens flink om de
oren slaan." Van Nistelrooij: „Ik begrijp
heel goed dat Hiddink dit zegt. Ik vraag me
zelf ook weieens af 'Wat doet dit met mij,
word ik hier nou een vervelend persoon
door?'. Het stelt me dan gerust dat er ge
noeg mensen om me heen zijn die me zullen
corrigeren als ik debiel ga doen."
Wat zijn verschijning met mensen doet,
gaat zijn verstand soms ver te boven. Zijn
eerste buitenlandse trip met Manchester
United was wat dat betreft een vuurdoop.
De hele club vloog naar het commercieel in
teressante Thailand, Singapore en Maleisië.
„Daar aanbidden ze United met een factor
twintig ten opzichte van hier in Manches
Ruud van Nistelrooij werd op 1 juli 1976 geboren in Oss en groeide op in Geffen. Samen
met zijn vriendin Leontien Slaats woont hij in Bowden (Engeland) en Heesch (Neder
land). De spits van Manchester United vergeet niet zijn roots in ere te houden.
Zo zei hij vlak voor de cruciale interland Nederland-Schotland: „De mensen in Geffen en
Heesch geloven nog wél in Oranje." En bij zijn amateurclub Nooit Gedacht in Geffen hangt
een door hem gesigneerd shirt van Manchester United achter de bar. Net als bij café-restau
rant 't Pumpke in Nistelrode, waar hij vaak komt.
De jaarlijkse hospital-visit is een 'verplichting' vanuit de club, maar Van Nistelrooij heeft
ook zijn eigen goede doelen. Zo is hij ambassadeur van SOS-kinderdorpen, schenkt hij aan
het Jacob Kreutzfeld Fonds en steunt hij de stichting voor panters van zijn vriend en
PSV-keeper Ronald Waterreus. „Dat zijn doelen waar ik persoonlijk wat mee heb. Toen ik
vorig seizoen topscorer van Engeland werd, kreeg ik van de sponsor duizend pond per doel
punt. Ik maakte er 25 en al dat geld heb ik verdeeld over mijn doelen."
nog met Pierre van Hooijdonkovep
Hij zet met carnaval altijd een mass
Sinds hij in Manchester voetbalt,ziis
zoekjes aan zijn geliefde Geffen span:
geworden. En als hij even terug is, ve;
adel. Nooit Gedacht, Van Nistelrooij)
teurclub, zal hem nooit vergeten, ec;
keerd ook niet. Daarom gaf hij beei'
vorig jaar acte de presence bij deps
kaal van Nooit Gedacht - onmiddeLj
gedoopt in het Ruud van Nistelrooij-a
nooi - al wist hi j van tevoren dat des
ren om hem heen zouden zwermen.
Middelburg
De kennis in Nistelrode, een groot
zijn eigen Brabant. Ruud van Nistffl
kwam er graag. Anderhalf jaargeld
hij er voor het laatst. Maar er was
aan. Overal waar de vedette van ft
ter United ging, trok een meute mi
mee. „Je hebt tegenwoordig van ditti
foons met ingebouwde camera.
het weet, sta ik met Jan en allemanc:
t°-" M
Amerika, daar is het nog goedtoaii
tisch niemand die hem herkent. hijS
Leontien gaan er graag op vakantié
wel.., op Hawaii stikt het wel van#*
ners, die meteen hun camera tevoo&
toveren."
Van Nistelrooij zag in zijn vakantie*?
wat wereldberoemde architectuur,ff
Deltawerken tol afgelopen zomer nj
„Toen ik hoorde dat ónze stormvlcej
in Engeland in de schoolboeken st£
ik 'Fuck man, daar moet ik naartoe-
'rondreis' door Zeeland deedVanl®
rooij ook Middelburg aan. „Zieikflï
meisje naast haar fiets lopen. Ze k#
het asielzoekerscentrum, uit Ghana?
Toen ze mij zag, begon ze te hypffwj
en te huilen, omdat ze mijn handt®
wilde. Maar ze had geen pen enp$*
heb haar toen getroost en gezegd
zou wachten. In zo'n geval doe ik dr.
Dat sterren als Ruud van Nistelrod
peperdure wagen rijden doet de Erf
niks. Sterker nog: een topvoetballö
een auto rijden die bij zijn statusp£
vinden het redelijk normaal hiercat^
veel verdien. Ze hebben graag dat?»
zien hoe rijk je bent."
Maar als je zo veel miljoenen opjj
hebt, moet je niet zeuren dat je p#
zit bent, vinden diezelfde mensen
verschilt Manchester niets metpaP]
telrode. Alleen de mentaliteit is or'
„In Engeland wachten ze tot je k!a£
met eten, in Nederland gaan zeUli^
taurant gewoon aan je tafel staaM
ders vragen gelijk op de man af
hoe is het?'. Engelsen zijn wat bö£'
Die zeggen eerst 'Sorry, to disturb'
Maar ja, dat hebben ze dan natuur!),»
wel gedaan..."
Maarten va«
