ff
Wintersporten worden korter
PZC
Alles over Mars
en over piemels
-Jjg
x d£ jOHGrC OndEPZDEKER
GEBOEKT
Jamai wordt prins
in Doornroosje
woensdag 7 januari 2004
Tekeningen van Gunilla Kvamström
Driehonderd miljoen euro
naar de maan... en niet
eens een simpel piepje, wat nog
betekend zou hebben dat alles
misschien goed kon komen. De
teleurstelling bij menigeen over
al op de wereld was zo groot als
bij jongens na een poosje zwem
men in ijskoud water.
Op eerste kerstdag om 3.54 uur
had Marslander Beagle-2 na een
keer of twaalf stuiteren een
zachte landing op Mars moeten
maken. De glimmende ronde
trommel ongeveer even groot als
een fietswiel was een half jaar
geleden met de Mars Express op
weg gestuurd naar de Rode Pla
neet. Vanaf de lancering op 2
juni 2003 was alles volgens plan
gegaan en ook de landing - het
riskantste deel van de reis - leek
probleemloos te zullen verlo
pen. Wat er mis ging? Misschien
naderde de Beag
le-2 Mars net ietsje
te schuin, zodat hij
- zoals een platte
steen op het water
- de ruimte werd
ingekeild. De
hoofdparachute
kan zich te laat ge
opend hebben,
waardoor de maanlander te plet
ter is geslagen. Er kan iets fout
zijn gegaan met de drie airbags,
met de computerklok, met de
batterijen. In ieder geval heeft
deJ3eagle-2 tot nu' toe niet ge
daan wat hij had moeten doen:
zich met een liedje melden en
daarna als de wiedeweerga op
zoek naar leven, hier minstens
56.000.000 kilometer vandaan.
Over de reis van de Beagle-2 ver
scheen eind vorig jaar Mars, Het
rode raadsel. Het werd geschre
ven door Govert Schilling, we
tenschapsjournalist en geprezen
om zijn heldere uitleg van aller
lei moeilijks over sterrenkunde
en ruimtevaart. Nu de Beagle-2
de landing niet overleefd lijkt te
hebben, zou je kunnen denken
dat zijn boek bij het oud papier
kan. Onzin. Het hoofdstuk over
de geplande landing op Mars
blijft aardig om te lezen en in
wat volgt over de planeet die je
het kleine broertje van onze ei
gen aarde zou kunnen noemen,
kom je veel te weten over van al
les dat onverminderd interes
sant blijft. Zoals de 'geboorte'
van de zon en de planeten, die
ruim vier miljard jaar
(4.000.000.000) geleden begon
en miljoenen jaren duurde. Over
hoe het heelal in elkaar zit. Over
hoe de planeten om de zon heen
draaien en over de Duitse ster
renkundige Johannes Kepler
(1571-1630) die zichzelf een suk
kel vond, omdat hij maar bleef
puzzelen en rekenen in plaats
van te geloven wat hij met eigen
ogen zag.
En natuurlijk vooral veel we
tenswaardigs over Mars zelf.
Weet je bijvoorbeeld waar het
vermoeden vandaan komt dat
op Mars leven mogelijk is? Waar
om Amerikaanse radioluiste
raars op 30 oktober 1938 de
schrik van hun leven kregen
toen een muziekprogramma on
derbroken werd voor een extra
nieuwsbericht? Hoeveel er in de
race naar de fascinerende pla
neet is fout gegaan, maar dat er
ook successen zijn behaald? Hoe
de Marsvlag eruitziet? Dat een
bemande reis naar Mars heus
geen science-fiction blijft?
Wat de mislukte reis van de Be
agle-2 te maken heeft met jon
gens en ijskoud zwemwater?
Daarvoor moet je ervaringsdes
kundige zijn, een piemel hebben
dus. Of een ander boek lezen:
Het kleine piemelboek van Dan
Höjer. Deze journalist van een
Zweedse kinderkrant kreeg ja
renlang massa's vragen van le
zers over het lichaam en het ge
voelsleven, maar die brieven
kwamen vrijwel altijd van meis
jes. Jongens houden over zulke
zaken blijkbaar liever hun
mond. Vreemd, want ze zijn
over hun lijf en over seks net zo
bezorgd. Met dit voorlichtings-
boek wordt het leven voor hen
iets eenvoudiger, omdat ze zich
niet langer ongerust hoeven te
maken over wat gemakkelijk be
antwoord kan worden.
Zo schijnen veel jongens te zit
ten met de vraag of hun piemel
wel groot genoeg is. Of het nor
maal is dat ze van tijd tot tijd en
soms tegen hun zin een stijve
krijgen. Of ze zich moeten scha
men omdat ze zich aftrekken en
of masturberen ongezond is. Of
een piemel per se kaarsrecht
moet zijn. Of en hoe ze hun pie
mel moeten wassen.
Tamelijk ongewoon in een voor-
lichtingsboek
maai- des te interes
santer zijn de ware
verhalen over his
torische piemels,
heilige testikels,
mannen zonder
ballen, piemel-
straf, macht en lief
de, en over al dat
andere waar jongens alles van
willen weten, maar niet naar
vragen. Of ook meisjes Het klei
ne piemelboek mogen lezen? Ja,
waarom niet! En of zij dan ook
mogen lachen om de tientallen
vermakelijke piemeltekeningen
van Gunilla Kvarnström? Tuur-
lijk, gewoon doen meiden!
Jan Smeekens
Govert Schilling: Mars, Het ro
de raadsel. Met tekeningen van
Peter-Paul Rauwerda en kleu
renfoto's. Querido; 121 pag.;
€13,50. Dan Höjer en Gunilla
Kvarnström: Het kleine Piemel
boek. Gottmer; 77 pag.; €9,95.
j.'/fO
Ruim een kwart van de wintersporters doet aan snowboarden en dan met name de jongeren.
foto gpd
Jongeren bepalen de
trends in de wintersport.
Zo wordt snowboarden en
apres-skiën steeds populair
der. In 2003 is er een nieu
we ontwikkeling: kortere
reizen (van donderdag tot
maandag). En de winter
sport is geen bijzondere va
kantie meer; het wordt
steeds gewoner.
orte skivakanties schelen
•^■^■tijd en geld", legt Jonas de
Groot van de grote touroperator
GoGo Tours uit. „Je gooit je
snowboard op donderdag in de
bus en je bent maandag terug.
Dan heb je wel drie dagen op de
piste gestaan."
Jacqueline Alders van Husk Stu-
dentenreizen in Utrecht: „Wij
splitsen een volle wintersport-
week eigenlijk in tweeën. Dat is
echt voor mensen die nog een
tweede keer op vakantie willen,
maar niet zo veel geld op hun
bankrekening hebben staan. De
ze reizen worden alleen vanaf
maart aangeboden en zijn erg
gewild."
Ook bij de Sportura in Eindho
ven worden steeds meer korte
skivakantie geboekt. Sander
van Sloun: „De markt vraagt er
nu eenmaal om. Mensen willen
wel twee keer op vakantie, maar
hebben er eigenlijk geen geld
voor. Zo heb je wel een zesdaag
se skipas, maar ben je maar acht
in plaats van tien dagen op reis.
Dan bespaar je op budget en op
tijd vergeleken met een volledi
ge wintersportvakantie."
Hoe lang de reis duurt, het
après-skiën blijkt het nog Steeds
te winnen van de echte winter
sporten: „Er zijn mensen die bij
ons een wintersportvakantie
boeken en de hele week niet op
de piste staan", vertelt
Harm-Jan de Boer van Do It-rei-
zen. „Die gaan echt alleen maar
voor de discotheken. Ze zitten
tot half vier 's nachts in de
kroeg, gaan dan slapen tot een
uur of drie en gaan dan weer de
kroeg in. Jongeren vinden het
belangrijk dat er veel Neder
landse uitgaansgelegenheden
zijn. Ze willen geholpen worden
door Nederlandse mensen ach
ter de bar en vooral kunnen mee
zingen met Paul de Leeuws Re
genboog en Frans Bauers Heb je
even voor mij. Zo is de afsluit-
week eind april in Val Thorens
vaak helemaal volgeboekt. Dan
laten ze alleen Nederlandse dee
jays draaien en zit het er vol
met Nederlanders."
Sander van Sloun: „Wij zijn een
jongerenorganisatie en onze
doelgroep is meer dan gemid
deld een après-skigeoriënteerd
publiek. Het uitgaan is een stuk
belangrijker dan de kwaliteit
van het skigebied." Jonas de
Groot van GoGo Tours kan niet
anders dan dit beamen. „Jonge
ren gaan nu eenmaal minder
puur voor het skiën dan oudere
wintersporters."
Kroegen
Ook Alders is het hiermee eens:
„Wij hoeven geen wintersportge
bied aan te bieden zonder
après-skimogelijkheden. In Val
Thorens zijn er meer dan dertig
kroegen en disco's, terwijl dat
er in andere, kleinere gebieden
maar één of twee zijn. Daarom
staat Val Thorens bij ons boven
aan. Het wordt ook wel het Sa-
lou van Frankrijk genoemd. Er
zijn twee grote winkelcentra en
een sportcentrum Centre Spor-
tif met fitness, klimwand en sau
na. Verder zijn er drie tennishal
len en een bioscoop. Eigenlijk is
er dus alles voor iedereen: voor
de snowboarder en voor de uit-
gaansfreak."
Frankrijk blijkt verreweg het po
pulairste wintersportland onder
jongeren. „Vroeger was Oosten
rijk het bekendst en populairst,
maar tegenwoordig heb je daar
vooral pensionnetjes met don
zen dekbedden", vertelt Jacque
line Alders. „Frankrijk is vooral
populair om de après-skigele-
genheden. Van de meest bezoch
te wintersportplaatsen steekt
Val Thorens er met kop en
schouders bovenuit. Het bijbeho
rende gebied Les Trois Vallees
is ruim zeshonderd kilometer
groot en is op ruim 2300 meter
het hoogste skidorp van Frank
rijk."
Budget
Hoewel het dure Val Thorens
nog steeds bovenaan het wintei-
sportlijstje staat, letten jonge
ren steeds meer op hun budget.
De kleinere bestemmingen met
een kleiner skigebied en minder
uitgaansgelegenheden worden
steeds meer bezocht. Want, des
te kleiner, des te goedkoper. Al
ders: „De reis naar grote plaat
sen is vaak duurder dan die
naar de kleine dorpjes. En als de
reis duurder is, kost het levens
onderhoud daar ook vaak meer.
In Val Thorens betaal je al snel
drie euro voor een biertje, ter
wijl je in Le Corbier niet meer
dan twee euro kwijt zal zijn. Je
ziet dan ook dat Le Corbier in
opkomst is wat betreft populai
re bestemmingen."
Van Sloun: „Jongeren willen al
les op een steenworpafstand heb
ben. Ze willen van hun bed zo
de piste op kunnen, van de piste
direct de kroeg in en daarna
snel weer terug naar het appar
tement."
„De prijs is heel belangrijk en
het alles-in-één-pakket is erg
populair. Dan boek je in één
keer de busreis, het apparte
ment, de skipas en de materiaal-
huur. Meer dan zestig procent
boekt bij ons zo'n reis via inter
net."
Ook Harm-Jan de Boer merkt
dat mensen steeds meer vanuit
Nederland de hele vakantie boe
ken. „Jongeren gaan voor de al-
les-in-één-pakketten waar de
reis. appartement, eten, skipas
al in zitten. Zo weten ze van te
voren hoeveel alles kost en ko
men ze niet meer voor verrassin
gen te staan.
Skiën en snowboarden blijven
de belangrijkste wintersporten.
De Boer: „Skiën blijft bovenaan
het lijstje staan. Maar het snow
boarden is wel erg in opkomst.
Ik denk dat zeventig procent bij
ons nog skiet en dertig procent
snowboardt."
De Groot: Ik denk toch dat de
meeste jongeren gaan snowboar
den. Mensen die met skiën zijn
opgegroeid, blijven vooral ski-
en, maar de jeugd begint met
boarden."
Bij Sportura zijn andere plaat
sen heel populair: Risoul, Tig-
nes, Les Menuires, Alpe d'Huez
en Les Deux Alpes zijn gewild.
Per seizoen, dat is negentien we
ken, sturen zij ongeveer 4500
jongeren naar Risoul. Sander
van Sloun: „Het gaat vooral om
de plaatsen waar wij een eigen
kroeg hebben: de Yeti-bar. Een
après-skibar die heel populair is
onder jongeren. We hebben die
een paar jaar geleden opgezet
omdat wij vonden dat Frankrijk
op het gebied van uitgaan te
kort schoot. De skigebieden wa
ren veel beter dan die van Oos
tenrijk en Zwitserland, maar
après-ski was er niet. Wij wil
den die twee dingen combineren
en dat is zeker gelukt. Ik durf te
zeggen dat de Yeti-bar Risoul
groot heeft gemaakt. Maar ook
op andere plaatsen hebben wij
het uitgaan laten bloeien."
Inhaalslag
Val Thorens en Les Deux Alpes
in Frankrijk en Mayrhofen en
Gerlos in Oostenrijk zijn vol
gens Jonas de Groot van GoGo
Tours de populairste bestemmin
gen. „Frankrijk is wel met een
inhaalslag bezig, maar de mees
te mensen gaan nog steeds naar
Oostenrijk. De sfeer is daar be
ter. In Frankrijk kun je perfect
skiën door een hogere sneeuwze
kerheid, maar het is er niet ge
zelliger. Alles is er massaler, er
zijn daar echt complete skista
tions neergezet. Kijk naar Les
Menuires. Dat is eigenlijk
gewoon een industriegebied,
met een enorme oppervlakte
waar je kan skiën. In Oostenrijk
zijn er meer gezellige dorpen."
Ook Harm-Jan de Boer vindt
dat Oostenrijk nog steeds popu
lair is. „Kirchberg, Mayrhofen
en Gerlos zijn de belangrijkste
bestemmingen. In Frankrijk
zijn dat Val Thorens en Les
Deux Alpes. Jongeren die puur
op de prijs letten, gaan vooral
naar Frankrijk. Ze gaan dan in
grote groepen, met z'n allen in
een goedkoop appartement."
Groepsreizen zijn ook bij Husk
en Sportura steeds gewilder.
Jongeren gaan steeds meer met
groepen vrienden, met sport
clubs of studentenverenigingen
op wintersport. De meeste stu
denten gaan eind januari of be
gin februari, dan zijn net alle
tentamens voorbij. Studenten
kunnen in principe altijd op va
kantie. Werkende jongeren daar
entegen moeten het echt van
hun vrije dagen hebben. Zij
gaan vooral op 21 of 28 februa
ri, in de krokusvakantie. Dat is
samen met de periode rond oud
en nieuw de duurste tijd.
„Maar dan heeft een groot deel
van Europa ook vakantie en is
het wel de drukste tijd op de pis
tes", vertelt Harm-Jan de Boer.
„Dat betekent ellenlange wacht
tijden bij de liften en voor de
bar in de discotheek. Eigenlijk
is het dan niet leuk meer."
Hoewel nog steeds veel jongeren
afreizen naar de Alpen, merkt
Jonas de Groot dat het voor men
sen steeds gewoner wordt om op
wintersport te gaan.
„De laatste tijd boeken mensen
veel later hun wintersportvakan
tie. Het zijn vaak koopjesjagers
die last minute boeken. Dat
komt aan de ene kant doordat
die reizen goedkoper zijn, maar
aan de andex-e kant zie je dat de
vakantie steeds minder belang
rijk woi'dt. Het maakt mensen
niet zo veel meer uit of ze gaan:
Ach, we zien wel of we gaan en
waar
naar toe. Het wordt steeds meer
een ad hoe aankoop."
Marloes Orij
World Idol 2003 viel voor
hem in het water, maar
op ander gebied is Jamai wel
succesvol. De ex-Idol speelt van
21 januari tot 24 maai't in de mu
sical Doornroosje in het Efte-
lingtheater.
De 17-jarige zanger krijgt de rol
van tuinmanszoon Jonathan,
die pi*ins wordt als hij Doorn
roosje wakker kust. „Een droom
gaat voor mij in vervulling. Ik
ben enorme fan van de Efteling.
Vóór Idols kwam ik er minimaal
één keer per jaar. Binnenkort
dus elke avond."
Jamai had al eerder aangegeven
dat hij graag in een musical wil
de spelen.
„Als kind stond ik in elk ama
teurtoneelstukje op de planken.
En ik wilde professioneel ook
graag verder in de musical. Met
een hele groep applaus ontvan
gen op een podium is veel leuker
dan er alleen staan."
Het musicaluitstapje betekent
niet het eind van Jamai's zang-
cairièi'e. In februari komt er een
"U,
urayi
fakASi<jLtl«rl> UnjJi htj
nasw, oh
