?zc
Jaar van
vrolijke
sprookjes
Surabaya houdt de keuken van tempo doeloe levend
Kinderen zijn het meest trendgevoelig
dactie: 0113-315680
wvvw.pzc.nl
fliail:redactie@ pzc.nl
nstbus 31,4460 AA Goes
i/ertentie-exploitatie:
^rH-en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Ïuws-Vlaanderen: 0114-372770;
tionaal: 020-4562500.
oensdag 7 januari 2004
Doemdenken, daar doen we niet aan in 2004. Hoe
kwakkelend de economie ook is en waarschijnlijk
nog wel even blijft, de consument stelt zich
dit jaar teweer door het leven en de
dingen met optimisme te bezien.
Dat tenminste denken trendwatcher
De truckerscap, de -te Li Edelkoort, directeur van de
grote'cap, zal dit jaar meer
verkocht worden. Emdhoveiise Design Academy, en
'stratoloog' Pim van den Berg.
Door ANGELIQUE SPANINKS
„Wat zich komend jaar nadrukkelijk
laat herkennen, is optimisme. Dit in
weerwil van alles wat de wereld be
dreigt. De economie blijft vallen en op
staan. Er komt wel wat meer energie,
maar zowel in Nederland als de rest van
Europa blijft het verre van briljant.
Toch laten we ons niet uit het veld
slaan", meent Li Edelkoort. „We zoeken
het positieve, ook al is het gemaakt.
Verhalen, sprookjes, legendes en fabels
zijn daarbij onze ankers. Dat ga je zien
in reclame, in mode maar ook in de
sign. Er wordt teruggegrepen op ico
nen: de Wizard of Oz, Alice in Wonder
land, de familie Von Trapp, de Ark van
Noach. Met behulp van sprookjes, lezen
en schematiseren we de werkelijkheid
in goed en kwaad, zwart en wit. Onze
beleving krijgt een hoog Efteling gehal
te. Naast intiem en vrolijk, heeft dat
ook iets kneuterigs. Fladderende katoe
nen Heidi-jurkjes en Zwitserse zakdoe
ken bijvoorbeeld met borduursels, roes
jes en kantjes zullen de mode beheer
sen. Maar ook prints op zijde zullen we
volop zien. Veel bloemen en herkenba
re figuren, zolang het maar geen ab
stracties zijn. En gedrapeerde kleding
met zacht marme
ren kleuren als ro
se. Dat is geïnspi
reerd op de antie
ken en hangt sa
men met de jubile
rende Olympische
Spelen die dit jaar
in Athene worden
gehouden."
„Trouwens ook in
het design zie je
functionaliteit en
fantasie samenko
men, ook daar
heerst het narratie
ve. Conceptualiteit
is uit, de dingen
moeten beeldend
LCD-schermen en TFT-schermen (tv-scherm voor de computer)
zijn, een verhaal vertellen maar ook
praktisch zijn. Zo zie ik studenten 't
knusse, huiselijke
verweven
Cole en gouden c<
Manneneojmetic» (eyeliner et<}
Gekleurde, grote parelt
Instant Tan (bruiningsdouche)
Bakkenbaarden
Krullen (Brigitte Bardot)
Proces tegen Michael iackson
Nespresso, de 'nieuwe' manier
van koffiezetten.
„Maar hoe
sprookjes
achtig en
maakt opti
mistisch
ook, er
is geen
sprake
van
naïviteit
of een com
plete
vlucht. De
werkelijkheid wordt alleen met fantasie
bezien, als een soort mentale verdedi
ging. Zoiets als wat Amélie deed in de
gelijknamige film. Het besef dat de we
reld agressiefis en op hol geslagen, is er
wel. We stellen ons daar alleen assertief
en geëgageerd tegen op", aldus Edel
koort.
'Straatoloog' Pim van den Berg signa
leert een ommezwaai van lifes
tyle naar mindstyle, van Ma-
ke-me-over naar Make-me-hap-
py. Hij baseert zijn voor
spellingen op internatio
naal straatonderzoek, en is
overtuigd dat dit jaar een
doorbraak zal brengen.
„We krijgen het door, met
z'n allen. Waar het om
draait in het leven. Niet
om plattere schermen of
dikkere tieten, maar om lief
de. Niet om Big Macs, maar
om simpele sudderlapjes. Niet
om Gucci-tassen, maar om zelfge
breide vesten. Niet om fotograferende
mobieltjes, maar om contact,
Polyfone beltonen en jcr«ensnyer
«ustoirilien, MMSon. betalen per SMS.
Bluetoothon en toto's meken met je GSM
Power yoga. bikram yoga
Chakraleer
Werken-met engelen
Spiritueel uitgaan
Klankmassage
iaizpnrtles
Illustratie Peter Zuiderwijk
Yu-gi-oh!, het nieuwe
speelgoed voor de
jongetjes.
Door MAX STEENBERGHE
Zijn er trends? Meest trendge
voelig zijn kinderen. Maar kin
deren willen niks pieuws meer.
Kinderlevens worden voor een
groot deel beheerst door
sparen. En wat sparen ze
momenteel? Nog steeds
chipsdingen. Geen
flippo's meer, god
dank, maar wel tolle
tjes. De rage loopt al
meer dan een jaar,
elk seizoen ko
men er nieuwe
kleurtjes,
maar de tol-
Old school dunks, de basketbal
schoen uit de jaren tachtig.
balplaatjes, maar na de Ma-
gickaartjes en de Pokemon-
plaatjes is er nu Yu-gi-oh!
En zo is het met alles. Ze spe
len op de Game Boy Advance
Special Edition II (inmiddels
het vijfde type) hun Mario-
land3, Donkeykong4 of Tom-
braider5. In de bioscoop kijken
ze naar Pietje Bell deel 2 en
wachten op Harry Potter deel
3. Op tv zijn het herhalingen
van Bassie en Adriaan, bij Ben-
neton kiezen ze voor Afghaan-
jasjes waar hun moeders in lie
pen.
In de spelletjeskast liggen de
Disneylanduitvoering van Mo
nopoly en de Lord of the Rings-
versie van Risk. Alle rare fiet
sen en stepjes ten spijt, blijven
de skates troef.
Grotere broer speelt Max Pai
ne?, Rollercoaster Tycoon III en
de honderdduizendste Sims. Ze
kijken naar Scary Movie 3, Ter
minators en ze zitten tot tien
uur in het donker voor alledrie
de Hobbitdelen.
Hoewel McDonald's de menu
kaart al twee keer helemaal
overhoop heeft gegooid met
moderne light- en andere ge-
zondproducten blijven Big
Macs en Happymeals topsco-
ren. Bij Idols wint het talent
dat het minst extreem oogt. Op
de radio maakt zelfs kindster
retje Nena een comeback.
Minidisks, gsm's, mp3-spelers,
de gadgets blijven verkopen,
maar het blijven alleen nieu
were modellen van dezelfde
speeltjes.
En de grootste ruzie is en blijft
om wie op zaterdagochtend
als eerste de nieuwe Donald
Duck mag lezen. Deden papa
en mama vroeger ook al.
Kinderen? Ouwe lullen
zijn het, reactionaire bal
letjes. Nee, dan wij!
Kijktijdschriften, vooral erg duur.
s Kees Martens
Door Rien van Reems
De laatste weken van december
staan voor velen in het teken van
culinair genieten. Januari is dien
tengevolge voor de horeca een stil
le maand. Het is een tijd om het
qua eten wat kalmer aan te doen
en een ideale oplossing daarvoor
biedt naar mijn idee Indonesisch
Restaurant Surabaya in Middel
burg.
Het buffet van Surabaya is bij ken
ners van de Indische keuken zeer
geliefd en sommige gasten komen
er uit verafgelegen streken van ons
'and voor naar Middelburg. Dat
R°mt omdat de sfeer van 'tempo
doeloe' in het pand in de Station
straat bewaard is gebleven en de fa
milie Van Toll nog altijd kookt op
asis van de oude familierecept
uren. Het voordeel van zo'n Indisch
buffet is dat je zelf kunt opschep
pen en net zo veel als je lust, zon
der de maag te veel te belasten.
Daar komt bij dat de rijstgerechten
licht verteerbaar zijn.
Surabaya bestaat precies 25 jaar en
er is in de beleving van de Indische
keuken weinig veranderd. Ernst
van Toll, geboren in Sarangen in
Oost-Java, paste de recepten van
zijn familie en uit zijn geboorte
streek aan, waarbij hij er angstval
lig voor waakte dat de smaaknuan-
ces behouden bleven. Veel van de
buffetgerechten zijn dezelfde die
bij feestelijke gelegenheden, de sla-
matans in het oude Indië werden
opgediend.
De bijgerechten meegerekend
staan doorgaans zo'n dertig gerech
ten voor de gasten klaar. Het is een
kunst om daar een verantwoorde
keus uit te maken. Gelukkig staan
Netty van Toll en haar dochter Judy
klaar om de weg te wijzen. De eer
ste drie gerechten en de laatste
drie zijn altijd scherp of pedis, zo
als dat in het Indonesisch heet.
Ook het rijtje sambals op de voor
grond verdient een voorzichtige
dosering. Het beste is om verschil
lende combinaties te maken: wat
rijst, een sajoer en wat bijgerech
ten bijvoorbeeld. Daarna rijst met
sambal goreng boontjes, Bumbu ru-
jak en ayam besenghèk. Het is zon
de om je bord vol te stapelen met
van alles en nog wat, want dan lo
pen de smaken door elkaar en weet
je niet meer wat je eet.
Voordat ik mij van het buffet be
dien, heeft gastvrouw Netty van
Toll me voorzien van twee stokjes
satéh met heerlijke satéhsaus die
met de krupuk die op tafel staat.
De totaalprijs voor satéh, krupuk
en onbeperkt buffet is 17,00.
Ik drink bij een Indische maaltijd
graag een biertje, het liefst een
donker abdijbier waarvan de wat
zoete smaak goed past bij pittige
gerechten. Surabaya serveert de
gast een Zeeuws bier met de toe
passelijke naam Dobbele Java. De
naam slaat niet op ons koloniale
verleden maar het etiket vertoont
wel het nostalgisch beeld van een
tropische baai met een vrachtschip.
Om een beeld te geven van de sa
menstelling van het buffet noem ik
een aantal gerechten: sambal go
reng boontjes, daging rendang, da
ging bumbu Bali, blado tahu tem-
péh, sambal goreng daging toatjo,
babi een, ayam kecap, sajur asem
campur, sambal bajak, sambal pe-
téh, sambal kecap, ayam mangoot,
ikan teri nasi kacan, gado gado,
sambal goreng tempeh toatjo, oe-
rap, sambal goreng toageh tahu,
ikan gereh, ikan bronkos, ikan pe
pesan, sajur lodeh, sajur mangoot
daging, sajur asam timur, daging
tulang rebus en bijgerechten als
acar campur, acar ketimun en se-
rundeng.
De Indische keuken is een uit
komst voor vegetariërs. Van Toll
stelt dat 75 procent van de gerech
ten geschikt is voor vegetariërs. In
de keuken worden uitsluitend
plantaardige oliën gebruikt. Even
min worden aromaten of vé-tsin
aan de gerechten toegevoegd. In
2004 wil Surabaya aandacht schen
ken aan biologische producten.
Ernst van Toll is steeds bezig met
het ontwikkelen van nieuwe ge
rechten, waarvoor hij regelmatig
Indonesië bezoekt. Hij geeft diverse
kookcursussen, onder meer voor
koks van instellingskeukens, zoals
die van het Rafihuis in Breda, een
zorginstelling voor Indische men
sen. In een herziene druk van het
kookboek van Surabaya zijn nieu
we recepten opgenomen uit de
kamptijd met ingrediënten als sar
dines uit blik en comed beef.
Terwijl Ernst van Toll culinair bij
de tijd blijft, houdt hij de keuken
van tempo doeloe in ere.
Indonesisch Restaurant Surabaya
Stationstraat 20-22
4331JB Middelburg
Tel. 0118-635914
Gesloten op maandag en dinsdag ('s zo
mers alleen maandag)
Buffet in twee zittingen: 17.30 tot 19.30
uur en 19.30 tot 21.30 uur
Creditcards: Visa, Mastercard en Amex
en pinnen
Rolstoel: ja
Kinderen: buffet of Hollandse gerechtjes
Vegetariërs ruime keus
Roken: niet gescheiden, maar in overleg
regelen
