Computer speurt misdadiger op
HH
PZC
Aardappelen, zoals in Glarus
c
Topografisch programma wijst politie waar dader woont
puzzel
Heer Bommel en de Slijtmijt
Casper Hobbes
recept
het weer
mi
RAD O
dinsdag 30 december 2003
Waar zoek je daders van soms tientallen moorden, overvallen, ver
krachtingen of inbraken? Nederlands eerste geographic profiler'
vertelt de politie waar de speld in de hooiberg ongeveer moet liggen.
Zijn computer kan op een landkaart in fel rood de woonplek van de
dader aanwijzen, soms tot op de straat nauwkeurig.
door Ferdi Schrooten
De Canadese serieverkrach
ter die tien jaar lang uit
handen van de politie wist te
blijven, deed er alles aan om niet
gepakt te worden. Op een land
kaart in zijn flatje zocht hij lo
caties uit die op hel oog geen en
kel verband met elkaar hadden.
Zo'n tachtig vrouwen had hij
verkracht toen dr. Kim Rossmo
de woonomgeving van de ver
krachter met een zwarte stip
markeerde.
Als rechercheur ontdekte de Ca
nadees Rossmo begin jaren
tachtig al dat seriemisdadigers
onbewust tal van geografische
sporen nalaten. Hun jachtge
drag blijkt zelfs paralellen te
vertonen met dat van Afrikaan
se leeuwen. Hoe ze toeslaan,
waar en wanneer. Het zijn alle
maal gegevens die vertaald
kunnen worden naar wiskundi
ge modellen.
Het werkterrein van een inbre
ker, brandstichter, moordenaar
of verkrachter kan zo worden
teruggebracht tot gemiddeld
vijf procent van het gebied waar
hij delicten pleegt. Het zijn de
plekken waar de dader steeds
terugkeert: de eigen woning, het
huis van een goede vriend, de
sportclub.
„Rond die locaties heb je de
grootste kans om de dader te
treffen", zegt misdaadanalist
Bert Adriaens van het politie
korps Limburg-Zuid. Na zijn
zeven collega's in Canada, de
Verenigde Staten en Groot-
Brittannië is hij de eerste 'geo
graphic profiler' op het Europe
se vasteland.
Adriaens kreeg zijn training van
de Brit Neil Trainor. Die hielp de
politie in het Duitse Ruhrgebied
drie jaar geleden nog een serie
verkrachter te pakken. De man
had 35 keer toeslagen in een ge
bied van bijna zestig vierkante
kilometer in Marl, een plaats
met 30.000 inwoners. Trainor
wees de vermoedelijke woon
wijk aan van de man. Met suc
ces: bij een grootschalige dna-
test onder mannen in de buurt
liep hij tegen de lamp.
Achter zijn laptop geeft Adri
aens een demonstratie. Op het
scherm verschijnt een platte
grond met rode stippen: de loca
ties waar een serieverkrachter
heeft toegeslagen. Het is één van
de zaken waar Adriaens tijdens
zijn maandenlange opleiding in
Groot-Brittannië aan heeft ge
werkt. Twee muisklikken en
tien seconden later heeft de
computer honderdduizenden
berekeningen uitgevoerd aan de
hand van een wiskundige for
mule. In fel rood licht een gebied
op.
Adriaens: „Daar bleek de serie
verkrachter uiteindelijk te wo
nen. Er zijn zelfs zaken geweest
waarbij de geographic profiler
bovenop het huis van de dader
uitkwam."
Hocus Pocus
Het lijkt hocus-pocus. Maar
Adriaens waarschuwt: „Ik te
ken geen kruisje op de kaart van
'ga 'm daar maar halen'. Een
rood gebied rond de waar
schijnlijke woning van een ver
dachte zal voor de rechter nooit
als hard bewijs tellen. Daarvoor
heb je nog altijd sporen, een be
kentenis of getuigenverklarin
gen nodig."
Maar het verkrijgen van bewijs
kan met een goed profiel wel
sneller en met minder man
kracht en middelen, liefst voor
er nieuwe slachtoffers vallen.
,Het scheelt enorm als j e een ob
servatieteam in de vermoedelij
ke woonomgeving van de dader
kunt inzetten. Of als je camera's
kunt ophangen bij de in- en uit
valswegen van een gebied dat
hij waarschijnlijk vaak bezoekt.
In Engeland hangen ze zelfs
posters op in buurten met beel
den van bijvoorbeeld een bewa
kingscamera. Daar staat dan
een tekst op als 'deze verkrach
ter woont bij u in de buurt, bel
ons als u hem ziet'."
Het verkrijgen van een be
trouwbaar geografisch profiel
is ingewikkeld. Voordat Adri
aens de computer met gegevens
kan voeden, is hij gemiddeld
twee weken kwijt aan onder
zoek. Hij bezoekt plaatsen waar
misdrijven zijn gepleegd en
slachtoffers zijn gedumpt en hij
leest stapels dossiers en getui
genverklaringen. Elke serie-
misdadiger opereert immers an
ders. Blanke criminelen reizen
meer dan zwarte, overvallers
meer dan inbrekers. En dan ver
schilt ieder individu ook nog
eens. De formule van Rossmo
moet daarom per zaak worden
bijgestuurd. Adriaens: „Springt
een dader impulsief van zijn
fiets als hij een prooi ziet, dan is
de kans groter dat hij dat vlak
bij zijn woonomgeving doet.
Daar moet je allemaal rekening
mee houden."
Spoorlijn
Details op de plaats van een de
lict zelf kunnen van enorm be
lang zijn. Adriaens herinnert
zich de man die in een Engelse
stad steeds weer jonge meisjes
verkrachtte. „De spoorlijn
dwars door de stad was voor
hem een barrière: we ontdekten
dat hij na elk delict verdween
naar het hoger gelegen deel."
Die kennis bleek van grote
waarde bij het besluit tot een
grootschalig dna-onderzoek.
„Het rechercheteam wilde met
Op elke verticale regel dient een
woord van vier een van vijf en een
van zes letters te worden inge
vuld. Het woord van vijf letters
bestaat uit de letters van het voor
gaande woord plus 1, het woord
van zes letters bestaat uit de vijf
letters van het voorgaande woord
plus 1. Als de hele puzzel juist is
ingevuld, vormen de letters op de
vet omlijnde regel een woord.
1. Destijds, zangstem, opgewekt;
2. bolvormig, wielerwedstrijd,
opbergmap;
3. ondeskundige, vent, heerlijk;
4. Europeaan, motief, horizon;
5. verfstof, duivel, medemens;
6. deel v.d. voet, jaargetijde, ont
vreemden;
7.;grondsoort, arenvis, molentrech
ter;
8. insect, els, kunststijl;
9. insecteneter, hemelgeest, vreem
de taal;
10. schaamte, hemelwater, inlands
dorp.
123456789 10
Horizontaal:
1. Belachelijk bier (5); 3. Zo
streng kan licht en zwaar zijn
(5); 4. Met gevoel voor een
orgaan (4); 7. Voor hem staat
men in zijn hemd (5); 10. Zeg
maar "welterusten" in deze
kleding! (9); 11. Spruit die
naar buiten wandelt (8).
Verticaal:
1. Hierin bergen soldaten hun
schoenen (7); 2. Hier woont
men van hoog tot laag (5); 5.
Hellend slot (6); 6. Met veel
gevoel in Engeland op het
spoor (6); 8. Vogel die bij een
haan hoort (5), 9. Werktuig dat
weer slimmer is (5).
Een man loopt 32 kilometer in drie uur tijd, tweederde van de tijd loopt hij met
een bepaalde snelheid en eenderde loopt hij 2 kilometer per uur sneller. Welke
twee snelheden heeft hij aangehouden?
Oplossingen van gisteren:
Horizontaal: 1. sa(u)s; 5. spa(n); 7. (b)alsem; 8. sla(b); 9. wol(k); 11. geste(l); 14.
mi(n); 16. <d)al; 17. (c)oma, 18. r(i)ek; 19. (t)in; 20. si(m); 22. (g)alant; 25. (k)los; 27.
war(m); 29. (k)wezel; 30. dra(b); 31. (i)ets.
Verticaal: 2. (v)aal; 3. sla(a)g; 4. ke(u)rs; 6. pro(p); 8. sltlom; 9. we(b); 10. lil(a); 12.
(r)egaal; 13. tiran(a); 15. (p)ion; 16. (I)aks; 19. (h)iel; 21. (b)ier; 22. (k)as; 23. (v)adem;
24. twee(d); 26. o(f)ir; 28. (h)alt.
Cryptogram:
Horizontaal: 1. Lobby; 3. spoel; 4. bril; 7. henna; 10. flaptekst; 11. addertje.
Verticaal: 1. Lusthof; 2. brein; 5. raskat; 6. laatje; 8. naald; 9. actie.
Charade: zand-kas-teel
D Toonder Studio's
Heer Bommel schuifelde enige tijd met zijn rug tegen de
bergwand voort, terwijl hij diep de berglucht inademde en
zijn ogen liet dwalen over het landschap. „Een prachtig
panorama!", sprak hij. „Zoiets ziet men op de begane
grond maar zelden. Wat sta je daar, jonge vriend? Waarom
volg je me niet?" „Dat pad is te smal", zei Tom Poes. „Met
die rugzak kan ik er niet overheen." „Onzin", hernam heer
Ollie. „Er is ruimte genoeg. Loop maar achter mij aan, dan
kan je niets gebeuren..." Zijn stem stokte, want al spreken
de had hij een blik naar beneden geworpen en nu zag hij,
dat er een diepe afgrond aan zijn voelen gaapte. Hij ver
starde, en het koude zweet brak hem uit. „D-doe ie-iets!,"
riep hij. „Sta daar niet. Zie je dan niet, dat ik eigenlijk in le-
door Bill Watterson
KUN 3I3 ME HEL PEN EEN
VRAA65TUK TE PEPENKEN
VOOR PIT STOMME 0PSTEL?y
IN (>EEN ENKEL VRAAGT UK'.
IK HE0 WEL NAT ANPERS TE
POEN PAN TE PISZUSSIEPEN
MET ELKE P0MME, EIÓEN-
WI0ZE KWIfJUS P!E IK
TEGENKOM, j-
'NOU, IN WELKE VRAA^Nlf^
9TUKKEN 3EN 3E 10AL )f
^JEÏNTERE99EERP?y
Mm
ALS 3E HÉT NIET MET ME
EENS 3ENT, ROT PAN
MAAR OP.' PUNT UIT.'
EINPE PIS£USSIE!
Hans Belterman
Oorspronkelijk boerengerecht dat nog
altijd in de omgeving van Glarus
(Zwitserland) wordt gegeten. In Gla
rus, bij ons bekend van de scherpe ge
raspte groene kaas die in kartonnen be
kertjes wordt verkocht, wordt de aardap-
pelkoek als een hoofdgerecht opge
diend. Meestal wordt er een frisse salade
bij gegeven.
Hoofdgerecht voor 4 personen
1 kg aardappelen (geen afkokers)
60 gram boter
witte peper uit de molen
2 eieren
1 1/2 dl melk
geraspte nootmuskaat
40 gram fijngeraspte Parmezaanse of
oude (overjarige) Goudse kaas
eventueel 1/2 eetl. fijngesneden bies
look
en/of 1/2 eetl. gehakte (blad)peterselie
Schil de aardappelen en snijd ze in dun
ne plakjes (ca. 3 millimeter). Spoel de
plakjes in ruim koud water en maak ze
stuk voor stuk droog met keukenpapier.
Verhit een grote koekenpan en laat de
boter smelten. Wacht tot het schuim be
gint weg te trekken. Leg de plakjes er
dakpansgewijs in cirkels in. Het is de be
doeling dat de gehele bodem van de pan
ermee wordt bedekt. Strooi er wat zout
en peper over. Temper de warmtebron.
Leg het deksel op de pan en laat de plak-
Zeeland: Kwakkelig
grootschalige dna-afname be
ginnen in het noordelijk deel
van de stad. Daar pleegde hij
weliswaar misdrijven, maar hij
bleef er nooit lang. Wij adviseer
den daarom te beginnen in het
zuidoosten. Daar is de man al
snel tegen de lamp gelopen. Het
had enorm veel tijd, geld en
mankracht gekost als het an
dersom was gedaan."
Het Korps Landelijke Politie
diensten heeft al interesse ge
toond voor de kennis en kunde
van Adriaens. Die heeft zijn eer
ste succes in Zuid-Limburg in
middels binnen. Bij veertien
inbraken in die regio vond de
politie dezelfde voetsporen.
Adriaens bracht het aanvanke
lijke 'jachtgebied' van de inbre
ker - ettelijke vierkante kilome
ters groot - terug tot 2,7 procent.
„Ik had net het profiel af toen de
man per toeval op heterdaad
werd betrapt. Hij woonde mid
den in de rode zone. Was hij niet
gepakt, dan hadden we hem wel
gevonden door bekende inbre
kers uit die wijk te screenen."
GPD
mm 3<
if
N0 3
V/ S
IfÜrilWi
Middelharnis
■n
Door: Tom van der|
Het jaar eindigt rustig, maar wel
tamelijk koud. Met 2004 op de
kalender, gaat het kwakkelen met geregeld wat regen of snee.
bij temperaturen rond het vriespunt. Een weerbeeld dus,
de kans op gladde wegen vrij groot is. Vandaag is het in ied?
geval nog wel rustig en op de meeste plaatsen droog, al kan,
vanmiddag langs de Zeeuwse kust een enkel licht winters tw:
van zee binnendrijven. Er komen echter cok brede opklaring?
voor, zodat de zon geregeld te zien zal zijn. Er steekt een zwa'o
tot matige wind op uit noord tot noordoost. De temperatuur,,
ochtend iets onder nul gelegen, stijgt naar rond de 3 graden»;
middag. Vanavond zal het, onder aanhoudende vrij heideree;
rustige omstandigheden vrij snel licht gaan vriezen. Het recorc
zonnige jaar wordt op oudejaarsdag in stijl afgesloten, want»,
dan schijnt de zon geregeld. Wel steekt er een koude zuidelijk
wind op, dit op de nadering van een storing. Het kwik stijgt to:
rond de 2 graden. Tijdens het afsteken van het vuurwerk is he
wellicht nog droog en ligt de
temperatuur iets onder nul,
maar de bewolking wordt van- en toe zon
uit het westen geleidelijk dik
ker en in de loop van de
nieuwjaarsnacht begint het te
sneeuwen. De sneeuw zal blij
ven liggen en de nieuwjaars
dag breekt dus 'wit' aan. In de
ochtend blijft het sneeuwen,
maar daarna zal de sneeuw
wellicht in regen overgaan en
stijgt het kwik tot iets boven
nul.
De dagen daarna zet de winter
niet echt door, maar wordt het
evenmin zacht. Echt kwakkel-
weer dus, met soms (natte)
sneeuw en dus kans op glad
heid.
Vooruitzichten
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
weer
max.
2°
1°
3°
3°
min.
-1°
-1°
1°
-1°
wind
ZO 3
Z 5
Z 5
04
Zon
vandaag P
op 8.49 fc
onder 16.ftg
Maan
vandaa
op 12.41]
onder 01
Nautisch bericht
Rustig, met een matige wind uit noord tot noordoost, krachlL
Soms valt er een winters buitje. Watertemperatuur rond de61
graden.
Waterstanden
vensgevaar verkeer?" „Er kan niets gebeuren zolang u niet
naar beneden kijkt", zei Tom Poes geruststellend. „Kom
maar weer terug, dan nemen we het andere pad tussen de
bergen door." „T-terug...", prevelde heer Bommel met be
vende lippen. „H-hoe doe ik dat? Elke be-beweging kan
m-mijn einde be-betekenen." Hij stak tastend een voet uit
en stapte zijwaarts. Doordat de duizeligheid hem parten
speelde, ging hij de verkeerde kant op, en het geval wilde,
dat het rotspad daar eindigde. „Stopriep Tom Poes, ter
wijl hij aan de zetel van zijn ransel begon te rukken. „Sta
stil! Ik kom." Hij was echter te laat. Heer Ollie, die onver
wacht een leegte onder zich voelde, zakte door zijn beven
de knieën en stortte met een akelige gil in de diepte.
DINSDAG
EK 30 DECEMBER
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
WOENSDAG
31 DECEMBER
Vlissingen
Terneuzen
Cadzand
Roompot Buiten
Roompot Binnen
Zierikzee
Krammersl. West
Hansweert
Stavenisse/Yers.
Hoog
uur cm
07.06 184
07.25 207
06.46 175
07.15 137
08.06 122
08.25 140
08.36 153
07.55 219
08.25 147
Hoog
uur cm
08.06 166
08.26 188
07.35 157
08.26 126
08.55 114
09.20 131
09.25 143
08.49 202
09.26 137
water
uur cm
19.45 180
20.06 202
19.15 171
19.55 140
20.50 121
21.05 143
21.10 154
20.30 221
21.11 147
water
uur cm
20.50 161
21.05 182
20.31 152
21.05 128
21.50 112
22.05 133
22.16 140
21.30 201
22.06 134
uur
00.50
01.16
00.26
00.55
01.54
02.10
02.10
01.38
02.03
aag water
cm
139 13.291
147 13.56 r
131 13.101
095 13.251
087 14.351
104 14.50 Ij
107 14.39 Ij
164 14.21 lT
104 14.461
Laag water
uur cm
01.45 127 14.30
02.04 135 14.49
01.25 119 14.05
01.54 09014.34
02.54 08415.35
03.05 100 15.40
02.59 10315.41
02.36 151 15.09
03.06 100 15.40
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
O
a.
lichte sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
malige regen
zware regen
Ij
V7 00
Europa: Nat
jes zachtjes (bijna) gaar smoren (ca. 6
minuten).
Klop in een kom de eieren en de melk
los. Voeg er zout, peper, nootmuskaat en
geraspte kaas aan toe. Schenk het meng
sel over de gesmoorde aardappelen en
leg het deksel opnieuw op de pan. Laat
na ca. 6 minuten, wanneer het eimengsel
is gestold, de aardappelkoek op een
voorverwarmde ronde schaal glijden.
Strooi er eventueel wat peterselie en/of
bieslook over.
Presentatie: dien het gerecht op de oven
schaal op. Snijd de aardappelkoek in het
gewenste aantal punten. Geef er een sa
lade van kropsla, bleekselderij en toma
ten bij.
Advertentie
Nederlands eerste 'geographic profiler' Bert Adrieans. foto Ermindo Armino/GPD
BL EOELSMEDERIJ JÊÊ
HARRY HUTJENS
SWITZERLAND
Witte Paardstr. I -3
(0113)21 27 29 Goes
Een depressie boven Italië veroorzaakt veel regen langs de
noordkust van Spanje en Portugal, in Italië, op Corsica en
Sardinië en langs de noordkust van Tunesië. In de Pyrenees
en in de Franse Alpen valt sneeuw. Ook in het oosten vantè
Middellandse Zee is het wisselvallig met regen in het voorna
Joegoslavië, in Griekenland en langs de zuidwestkust van v
Turkije. Droog overwinterweer vinden we langs de Spaanse
Costa's, in Andalusië, in de Algarve en op de Canarische eil;'
den met temperaturen rond de 17 a 18 graden. Koud is het«!
steeds in Scandinavië, maar ook in Denemarken, Duitsland,
Polen en in Schotland. Overdag blijft het kwik op veel plaats'
onder het vriespunt en er valt neerslag in de vorm van sneei"
VERWACHTING VOOR DINSDAGMIDDAG 30 DECEM©
