ïavenschappen drijven uiteen
fZC
Aanpak dijken
moet in voorjaar
duidelijk zijn
)osterscheldekokkel raakt
teeds verder in de knel
Afscheid van een
bijzondere juf
Applaus voor debutant
Stefan op Indoor Zeeland
11
entse schepen Termont denkt dat Zeeland Seaports Rotterdam verkiest
PvdA-vragen over hulp daklozen
Hoogtemeting op tolpleinen beter
Drankrijder betrapt in Goes
Politie pakt vijf vandalen
Gewonde bij aanrijding
erneuzen krijgt geld
oor milieumaatregelen
Vetenschapsquiz trekt
Recordaantal deelnemers
swb
maandag 29 december 2003
MIDDELBURG - De provincie Zeeland moet zich actie
ver inzetten voor de huisvesting van dak- en thuislozen.
Dat kan onder meer door ervoor te zorgen dat de dertien
Zeeuwse gemeenten hun verantwoordelijkheid in deze ne
men, bijvoorbeeld door te zorgen voor geschikte bouwlo
caties.
Dit stellen de Statenleden E. Hageman en E. Kerckhaert
(PvdA) in schriftelijke vragen aan het college van Gedepu
teerde Staten. Ze wijzen op het manifest Iedereen onder
dak in 2007, waarin de provincie een stimulerende rol is
toebedeeld om de problematiek van dak- en thuislozen
daadwerkelijk aan te pakken.
De twee Statenleden willen weten of bekend is hoeveel
dak- en thuislozen in Zeeland op straat moeten overnach
ten en hoe dat is verdeeld over de verschillende gemeen
ten.
Ook vragen ze wat het dagelijks provinciebestuur tot nu
toe heeft gedaan om oplossingen te zoeken.
TERNEUZEN - De automatische hoogtemeting van voer
tuigen die het tolplein van de Westerscheldetunnel passe
ren, is verbeterd.
De elektronische ogen van alle veertien tollanen zijn door
het onafhankelijke Nederlands Meetinstituut gecontro
leerd en op dezelfde hoogte ingesteld. Bij de metingen ligt
de grens op 2,50 meter. Om er zeker van te zijn dat de clas
sificatie juist is, moet elk voertuig dat hoger is, extra wor
den gemeten.
GOES - Een 25-jarige automobilist uit 's-Gravenpolder
werd gisternacht op de 's-Gravenpolderseweg in Goes
aangehouden wegens rijden onder invloed. De man had
1,3 maal de toegestane hoeveelheid alcohol genuttigd. Om
dat hij de boete niet kon betalen, kreeg hij een proces-ver
baal uitgereikt.
GOES - De politie hield vrijdagavond laat op de Lijn
baan in Goes vijf jongeren uit de gemeente Borsele aan.
De vijf, vijftien en zestien jaar oud, hadden vernielingen
aan diverse fietsen gepleegd.
VLISSINGEN - Op de kruising van de Bloemenlaan met
de Madelievenlaan in Vlissingen vond afgelopen zaterdag
middag om ongeveer twintig over één een aanrijding
plaats.
Een veertigjarige Vlissingse automobilist reed over de
Bloemenlaan in de richting van de Lelienlaan. Hij verleen
de op de kruising geen voorrang aan een voor hem van
rechts komende 37-jarige Vlissingse, die op een snorfiets
reed. De vrouw raakte bij de aanrijding gewond aan haar
been, maar het is onbekend of zij voor behandeling naar
het ziekenhuis moest. Beide voertuigen raakten bescha
digd.
door Ben Jansen
GOES - Komend voorjaar moet
duidelijk zijn wat er nodig is om
de glooiingen van de Ooster-
scheldedijken zo sterk te krijgen
dat ze tot halverwege deze eeuw
golfaanvallen kunnen weer
staan.
Het is de bedoeling dat dan ook
bekend is hoeveel geld'het Rijk
geld hiervoor beschikbaar stelt.
Dat bepaalt het tempo waarin
de werkzaamheden kunnen wor
den uitgevoerd.
De aanpassing van de eerste
dijkglooiingen aan de Ooster-
schelde moet in 2006 beginnen.
„De Tweede Kamer heeft er
geld voor uitgetrokken", zegt H.
Geernaart, hoofd van het pro
ject Zeeweringen, waarin Rijks
waterstaat en de twee Zeeuwse
waterschappen samenwerken.
„Dat betekent in elk geval dat
het geld niet aan andere doelen
kan worden besteed. De vraag is
alleen over welke bedragen we
per jaar kunnen beschikken. Als
we aan de Oosterschelde in 2015
klaar moeten zijn, zoals eigen
lijk nog steeds de bedoeling is,
hebben we jaarlijks meer geld
nodig dan wanneer we tot pak
weg 2023 de tijd krijgen."
Onder leiding van het projectbu
reau Zeeweringen is aan de Wes-
terschelde inmiddels ruim 78 ki
lometer dijkglooiing aangepast
aan de nieuwste inzichten over
de kracht waarmee golven aan
de bekleding van een zeedijk
kunnen trekken. Begin jaren 90
bleek uit onderzoek dat de blok
ken op de glooiingen minder ze
kerheid boden dan eerst was
aangenomen. Aan de Wester-
schelde is nu nog ongeveer 78
km te gaan, de zeewering aan de
monding tot aan het Zwin aan
de zuidkant en tot en met de
Westkapelse zeewering aan de
noordkant meegerekend.
Zwakste plekken
De waterschappen en Rijkswa
terstaat hebben eerst de zwak
ste plekken aangepakt. Wat nu
nog rest aan de Westerschelde is
globaal sterker dan de kwets
baarste dijkvakken aan de Oos
terschelde. Vandaar dat het pro
ject Zeeweringen de afgelopen
jaren is begonnen de stand van
zaken aan de Oosterschelde op
te nemen. Bij.de versterking van
de steenbekleding is de natuur
gaandeweg een steeds belangrij
kere rol gaan spelen. De werk
zaamheden worden zodanig ge
pland dat vogels in het broedsei-
zoen niet worden gestoord. Ook
wordt er rekening mee gehou
den dat voldoende hoogwater
rustplaatsen beschikbaar zijn.
Dat geldt te meer aan de Ooster
schelde, die vanwege haar na
tuurwaarden immers tot Natio
naal Park is uitgeroepen.
Natuur
Over één punt verschillen de wa
terschappen en Rijkswaterstaat
nog van mening met de natuur
bescherming. Bij de aanpassing
van de glooiingen wordt ook
van asfalt een onderhoudsweg
aangelegd om in de toekomst
makkelijker materiaal te kun
nen aanvoeren. De Vogelbe
scherming en de Zeeuwse Mi
lieufederatie hebben bezwaar te
gen die weg omdat het recrea
tief gebruik aantrekt, waardoor
vogels worden verstoord. Afslui
ting van de weg met bijvoor
beeld een slagboom of een hek
werk achten ze onvoldoende,
omdat een recreatieve fietser
die van het weidse uitzicht over
de Westerschelde wil genieten
zich er niet door laat weerhou
den. Ze vinden dat op dijkvak
ken waar de kans op verstoring
van vogels groot is geen asfalt-
verharding moet worden toege
past, maar bijvoorbeeld grasbe-
tontegels, waarover het minder
aangenaam fietsen is. De kwes
tie is voorgelegd aan de Raad
van State.
Glooiing
Aan de Westerschelde is dit jaar
ruim 11 kilometer steenglooiing
verbeterd. Voor 2004 staan voor
Zuid-Beveland op het program
ma het laatste gedeelte van de
Baarlandpolder en aansluitend
de Zuid- en Everingepolder, de
Willem-Annapolder bij Biezelin-
ge, 200 meter glooiing bij de
koelinlaat van de kerncentrale
Borssele.
In Zeeuws-Vlaanderen zal wor
den gewerkt aan het Voorland
van Nummer Een, aan de noor
delijke havendam in Walsoor
den en aan de glooiing van de
dijk aan de Hertogin Hedwige-
polder.
jor Rolf Bosboom
inrWout Bareman
EXT - De liefde tussen de ha-
van Gent en havenschap
eland Seaports is over. De zo
igvuldig opgebouwde vrijage
gen met name de havens van
meuzen en Gent is zo goed
iteniet gedaan door de nauwe
menwerking tussen het
euwse havenschap en het Ha-
ibedrijf Rotterdam in de Ex-
jitatiemaatschappij Schelde
ias(ESM).
ien daarin ook de Axelse Vlak-
iverd ingebracht, was de ver-
jdenng tussen de Gentse ha
ns en die van Zeeland groter
nooit.
havenschepen Daniël Ter-
jat van Gent is alles terug bij
Hij had zich heel veel voorge-
ld van het protocol dat afgelo-
voorjaar op het stadsjacht
van Artevelde tussen de
ERtse haven en Zeeland
aports werd ondertekend. De
ree zouden zich samen sterk
li aken voor de gezamenlijke be-
(onder meer een nieuwe,
jtere zeesluis, een groter ka
al en andere infrastructurele
inzieningen). Maar bij die on-
tekening bleef het; er werd
orConny van Gremberqhe
niets geconcretiseerd. Termont
heeft zich nu - boos - voorgeno
men niets meer te ondertekenen.
Daarom ook schitterde hij on
langs door afwezigheid bij de on
dertekening van weer een memo
randum van de gezamenlijke
Scheldehavens over - opnieuw -
alle mogelijke gezamenlijke be
langen in het stroomgebied.
„Ik heb de Zeeuwse ha
venschapsvoorzitter en gedepu
teerde, Gert de Kok, een aantal
voorstellen gedaan om de samen
werking gestand te doen, maar
hij heeft tot nu te doen niets
meer van zich laten horen. Dat
is voor mij een duidelijk 'nee'.
Kennelijk worden alle kaarten
ingezet op Rotterdam", ver
zucht Termont. „Als het om de
ontwikkeling van de Wester
schelde Container Terminal
gaat, heb ik daar alle begrip
voor. Maar waarom alleen naar
het noorden gekeken en niet lan
ger naar het zuiden? Wij hebben
samen enorme potenties. Ruim
een week geleden nog heb ik de
vestiging van vier bedrijven
naar het nieuwe Kluizendok op
de linker kanaaloever aangekon
digd; ik maak me sterk dat, als
we hadden samengewerkt, dat
er meer hadden kunnen zijn. En
RNEUZEN - De gemeente
meuzen gaat diverse moder-
encrgiebesparende maatrege-
loepassen in het nog te bou-
niegasportcentrum Oude
art en in het nieuwe onderko-
nvan Toonbeeld, het gemeen-
ijk instituut voor kunstzinni-
vorming.
maatregelen worden slechts
leeltelijk bekostigd uit de ge-
ui: entekas. De provincie Zee
rad kende Terneuzen deze
ikruim 30.000 euro subsidie
toe voor twee projecten. De ge
meente krijgt twintig mille voor
de aanleg van een energiebespa
rend afdeksysteem voor het nog
te bouwen 50-meterbad in het
sportcomplex Oude Vaart. Voor
Toonbeeld bedraagt de subsidie
ruim tien mille. Het is de bedoe
ling dat het voormalig schoolge
bouw De Rede waarin Toon
beeld nu zit wordt uitgerust met
speciale hoogfrequentie armatu
ren, een daglichtregeling, deur
schakelaars en bewegingsdetec
toren. De energiebesparende
voorzieningen kosten de gemeen
te circa 60.000 euro.
dan niet alleen op ons grondge
bied, maar ook op de Axelse
Vlakte. Er worden nu kansen
vergooid."
Ontkoppeling
Termont weet heel goed dat, als
het Kluizendok (200 hectare), is
ingevuld enkel nog nieuwe be
drijfsvestigingen over de grens
op de Axelse Vlakte resten.
Daarom ook pleit hij voor ont
koppeling van dat gebied van
ESM. „Begrijp me goed. Ik hoor
en zie ook dat het niet goed gaat
met die Axelse Vlakte. Dat wekt
bij mij geen leedvermaak, maar
als we samen de markt op zou
den gaan, zou het meer op kun
nen leveren."
Het afgelopen half jaar pleegde
de Gentse schepen welwillend
overleg met het nieuw-gekozen
dagelijks provinciebestuur van
Zeeland, met het nieuwe ha-
venschapsbestuur en met het
nieuwe college van B en W van
Terneuzen. „Ik begrijp best dat
het allemaal nog een kwestie
van wennen en inwerken is.
Maar op een bepaald moment
heb je toch een standpunt. Met
de provincie Zeeland heb ik een
goed contact, als het gaat om de
tunnel bij Sluiskil. Van de nieu
we burgemeester van Terneuzen
Jan Lonink, zou ik willen dat
hij zich opstelt als zijn voorgan
ger: niet alleen naar het noor
den kijken, maar ook naar het
zuiden. En ook van de contacten
met het havenschap had ik meer
verwacht. Daarin ben ik enorm
teleurgesteld. Wat dat betreft
heb ik plotseling geen gespreks
partner meer, over de grens."
Heimwee
Hij kijkt met veel heimwee ter-
wug naar de periode toen Ron
Barbé nog burgemeester was
van Terneuzen en havenschaps
voorzitter en gedeputeerde
Daan Bruinooge en directeur
Jan Philippen nog de scepter
zwaaiden over het Zeeuws ha-
venbeleid. „Vooral Ron Barbé
keek naar het zuiden, had ge
voel voor onze aard en aanpak."
prRinus Antonisse
IES - De kokkels in de Ooster-
elde komen in de knel. Door
schillende oorzaken neemt
hoeveelheid van deze schelp-
ren gestaag af. Daardoor is
irkustvogels, met name scho-
sters, steeds minder hoofd-
iel beschikbaar.
blijkt uit onderzoek van het
ercfksinstituut voor Kust en Zee
KZ), het Nederlands Insti-
voor Visserij Onderzoek
V'O) en het ministerie van
ïdbouw, Natuur en Voedsel-
aliteit (LNV). De
acht van de Oosterschelde
or kokkels neemt af; vogels en
serij zullen het met steeds
ider moeten doen, aldus de
ilerzoekers in Zoutkrant, een
gave van het RIKZ.
or de afname van de kokkels
«len drie belangrijke oorza-
genoemd: de zogenaamde
'dhonger van de Oosterschel-
waardoor de oppervlakte
oogvallende platen en slikken
[mindert; de tot een plaag uit
diende Japanse oesters; de af-
me van de voedselproductie
tallfi
Ider.
in de zeearm, vooral van plant
aardig plankton.
Het onderzoekt wijst uit dat
niet alleen de omvang van het in-
tergetijdengebied afneemt,
maar dat de tijd dat de platen
en slikken droogvallen zelfs nog
sneller afneemt. Het aandeel
hooggelegen intergetijdenge-
bied daalt en vogels kunnen kor
ter op de droogvallende delen te
recht om te eten.
Kokkels komen in de Ooster
schelde vooral voor op plaatsen
die langer droogvallen. Tussen
1983 en 2001 is de beschikbare
oppervlakte met zo'n 20 procent
afgenomen en tot 2010 gaat er
naar verwachting nog eens circa
14 procent af. Daarbij is nog
niet meegerekend dat op ter
mijn veel ondiep veen waar kok
kels niet kunnen leven bloot
komt te liggen.
Opmars
Na de voor de platte Zeeuwse
oester desastreus strenge winter
van 1963 voerden de oesterboe-
ren Japanse oesters in. In tegen
stelling tot de verwachting
stierf deze vreemde soort na ver
loop van tijd niet vanzelf uit. De
oester bleek beter tegen lagere
temperaturen te kunnen dan
was aangenomen.
Vooral na het gereedkomen van
de Deltawerken begon de Japan
se oester juist aan een opmars.
Inmiddels neemt het dier onge
veer 640 hectare van het interge-
tijdengebied in beslag. Beneden
de laag waterlijn ligt ongeveer
700 hectare. In totaal zit er in de
Oosterschelde inmiddels 14 vier
kante kilometer aan Japanse oes-
terbanken.
Door de korter wordende droog-
valduur van het intergetijdenge-
bied verandert de omgeving ten
gunste van de oesters en ten na
dele van de kokkels. Beide
schelpdieren filteren hun voed
sel uit het water; ze zijn eikaars
concurrent. De Japanse oesters
eten ook larven van kokkels.
Stefan Elfrink kreeg gisteren een flink applaus na zijn eerste optreden tijdens Indoor Zeeland; hij
was een van de deelnemers aan de jaarlijkse promotiedag voor mensen met een handicap.
foto Dirk-Jan Gjeltema
goed", glunderde hij na afloop. Ook het publiek
was onder de indruk van vooral zijn enthousias
me. Stefan was een van de ongeveer honderd
deelnemers aan de promotiedag die Indoor Zee
land jaarlijks houdt voor mensen met een handi
cap. De dag was op touw gezet door de afdelin
gen Goes en Borsele van de Lions Club, in sa
menwerking met de Lutinahoeve, manege Paar-
does in Vlissingen en stichting Het Vrolijke Rui
tertje uit Roosendaal. De deelnemers legden, te
gelijk met enkele anderen, een rijproef af. De
zwaarte van de proef was afhankelijk van de er
varing van de ruiters. Na afloop ontvingen de
deelnemers een prijs.
Halverwege het programma verzorgde de suc
cesvolste Zeeuwse dressuuramazone van dit mo
ment, Thamar Zweistra uit Schore, met haar
paard Hexagon's Oakly een gewaardeerde de
monstratie.
door Rolf Bosboom
GOES - Met een grijns van oor tot oor verliet
Stefan Elfrink uit Zierikzee de ring, nadat hij
nog eens uitbundig had gezwaaid naar het pu
bliek dat zijn optreden met een royaal applaus
beloonde.
Stefan, negen jaar oud, rijdt nog maar sinds
kort paard. Slechts vijf lessen heeft hij achter
de rug op de Lutinahoeve in Zonnemaire. Des
ondanks maakte hij gistermiddag zijn opwach
ting tijdens Indoor Zeeland, het grote paarden
sportevenement dat momenteel in de Zeeland
hallen in Goes wordt gehouden.
Hoe pril zijn hippische carrière is, bleek wel uit
het feit dat zijn naam niet op de deelnemerslijst
was terug te vinden. Bovendien reed hij voor
het eerst op paard Willem. „Maar het ging
'ES - Dertienduizend kinde-
bebben dit jaar meegedaan
de juniorversie van de Na-
de Wetenschapsquiz. De
lc antwoorden en de uitslag
len gisterochtend bekendge-
'I in een uitzending op
ipelin.
I acht vragen waren vorige
gepubliceerd in een
M aantal kranten, waaron-
pde PZC. Het aantal inzendin-
P blijft fors toenemen: in 2001
Muizend, vorig jaar het dub
ben nu dus 13.000.
Nig inzenders hadden alle
folengoed beantwoord. Onder
p waren geen PZC-lezers. Er
fen wel drie Zeeuwse inzen-
fcmet één fout. Onder de fout-
F® inzendingen werden de prij-
P verloot. De hoofdprijs, een
Pg weekeinde met het hele ge-
P naar een Europese hoofd-
N.ging naar Didima Hopman
W Alkmaar. Als beste school
klas - acht van de achthonderd
deelnemende groepen hadden al
le vragen goed - werd boven-
bouwgroep Tjalle van basis
school De Swaaistee uit Gronin
gen uitverkoren.
Drie van de acht vragen bleken
beduidend moeilijker te zijn
dan de andere: Waarom is de
Noordzee niet blauw zoals de
Middellandse Zee? (In de Noord
zee zitten veel meer planten),
Waarom kun je vuur met water
blussen? (Omdat water veel
warmte opneemt) en Hoe zorgt
een kat dat hij altijd op zijn
pootjes terechtkomt? (Hij vouwt
zich dubbel en draait met zijn
pootjes). De goede antwoorden
zijn: 1 B, 2 A, 3 C, 4 C, 5 B, 6 C,
7 A, 8 C. Een toelichting is van
af vandaag te vinden op de web
sites van de instanties die de Na
tionale Wetenschapsquiz jaar
lijks organiseren: de Nederland
se Organisatie voor Wetenschap
pelijk Onderzoek {www.nwo.nl/-
quiz) en de VPRO {www.vp-
ro.nl).
door Frank Gijsel
IJZENDIJKE - Sjaak Herman
nam afgelopen zaterdag in IJzen-
dijke afscheid van zijn 'eigenzin
nig molentje'. Twintig jaar lang
was de Sluizenaar, als enige vrij
willige molenaar van West-
Zeeuws-Vlaanderen, in de weer
om de wieken draaiende te hou
den. Burgemeester Jaap Sala
sprak namens de gemeente Sluis
zijn dank uit voor het vele werk
aan de trots van IJzendijke.
De restauratie van de molen in
Cadzand deed de liefde voor de
molen bij Herman destijds op
flakkeren. „Ik ging daar vaak
een kijkje nemen, want die
ouderwetse manier van werken
interesseerde me al heel lang. Ik
besloot in de leer te gaan bij
Frans Wemaes uit Hoek en volg
de een tweejarige opleiding tot
molenaar. Na mijn examen
werd ik hier de opvolger van
Frans. Na het tragische ongeval
met Hans Zoet op de molen van
Cadzand werd ik benaderd om
ook daar te komen malen. Dat
trok me wel, zodat ik er een
tweede liefde bij kreeg."
Herman is er van doordrongen
dat het vrijwilligerswerk al die
jaren niet zo vrijblijvend was.
„Je hebt een grote verantwoor
ding voor een belangrijk ge
bouw. Ik hield de staat van on
derhoud goed in de gaten en
speelde de gemeente jaarlijks
een prioriteitenlijstje toe. De vei
ligheid stond hoog in mijn vaan
del. Waken dat alles goed blijft.
Wanneer ik de molen 's avonds
verliet en wegzette, zorgde ik er
voor dat alles goed beveiligd
was en aan alle weersinvloeden
kon weerstaan."
De smalle witte molen van IJzen
dijke is in de ogen van de mole
naar een bijzondere juffrouw.
„De witte buitenmuren doen zo
jufferig aan. Daarnaast reageert
dit exemplaar een beetje eigen
zinnig. De trekkracht is nogal
wisselend. Niet bepaald de mak
kelijkste molen om mee te wer
ken."
In het harnas
Aan stoppen denkt Herman
voorlopig nog niet. „In Cadzand
blijf ik wel draaien. Daar wil ik
in het harnas sterven. Vergeet
niet, een molenaar wordt oud.
Kijk maar om je heen. Gezond
werk is het."
IJzendijkenaar Ton Koops gaat
vanaf volgende week aan de
slag als opvolger van Sjaak Her
man.
Sjaak Herman (rechts) in gesprek met burgemeester Sala tijdens
zijn laatste draaidag op de molen van IJzendijke.
foto Camile Schelstraete
