Hogere straf voor Nikolic
Gezondheidskloof
arm en rijk groeit
fÊkfék'
Zuinigste Europese
begroting sinds jaren
Sharon dreigt met totale isolatie Palestijnse gebieden
Middenkader Saddam is doelwit
SUPER
WINTERSALE
50% KORTING
10% KASSAKORTING
Zilverkleurige
auto is veiligst
in het verkeer
VN-hof rekent kampcommandant wreedheid zwaar aan
Londen onderzoekt dood Diana
Ex-DDR-leider Krenz eerder vrij
Zambia handhaaft doodstraffen
Spermabank loopt over na actie
China zet mobiele executiekamer in
Amerikaanse
ii seriemoordenaar
krijgt levenslang
door Hans Gertsen
STRAATSBURG - De uitbrei
ding van de Europese Unie met
tien nieuwe lidstaten kost de
Europese belastingbetaler
voorlopig nog weinig. Ondanks
de uitbreiding per 1 mei volgend
jaar, stijgt de begroting van de
EU in 2004 met amper 2 procent
tot 99,7 miljard euro. Dat komt
onder meer doordat er vele tien
tallen Europarlementariërs en
ruim vijfhonderd ambtenaren
uit de nieuwe lidstaten bij ko
men.
Procentueel gezien komt de 9*9,7
miljard euro neer op 0,98 pro
cent van het totale bruto bin
nenlands product (bbp) van de
lidstaten. Volgens de Neder
landse Europarlementariër
Mulder (WD) is de begroting
voor volgend jaar daarmee 'de
zuinigste Europese begroting
sinds 1990'.
Mulder had als rapporteur een
belangrijk rol in het tot stand
komen van de begroting. Hij
noemde de strakke begroting
'realistisch'. ;,Alle lidstaten
moeten bezuinigen. Als EU
kunnen we daar niet bij achter
blijven", aldus het liberale par
lementslid.
Instemming
De Europese begroting voor
volgend jaar kan in diverse Eu
ropese hoofdsteden ongetwij
feld op instemming rekenen.
Eerder deze week pleitten zes
landen, waaronder Nederland,
ervoor de Europese uitgaven
voor de jaren na 2006 aan een
maximum van 1 procent van het
bbp te binden. Maar het feit dat
dit plafond volgend jaar wordt
gerespecteerd, wil niet zeggen
dat een maximum van 1 procent
ook op lange termijn voldoende
is, zo waarschuwde Europees
Commissaris Schreyer van Be
groting.
Zeker na 2006, als ook Roeme
nië en Bulgarije toetreden en de
EU 27 leden telt, kan het vol
gens haar nodig zijn meer geld
vrij te maken. „Het feit dat het
percentage van het bbp dat de
lidstaten aan Europa betalen
gedaald is, geeft aan dat ieder
een van de noodzaak tot bezui
nigen doordrongen is. Maar als
je op termijn meer profijt wilt
trekken uit Europa, moet je
daar ook geld voor vrij willen
maken." GPD
Advertentie
domburg
men's fashion
vanaf zaterdag 20 december
OP DE GEHELE
COLLECTIE
Ooststraat 2, tel. 0118-584303
LONDEN - Zilverkleurige au
to's raken veel minder betrok
ken bij ernstige ongelukken dan
auto's met een andere kleur. Dat
blijkt uit een onderzoek van
Nieuw-Zeelandse en Australi
an; wetenschappers, waarvan
bet resultaat vandaag is ver
schenen in het Britse weten
schappelijke tijdschrift British
Medical Journal.
De onderzoekers volgden gedu
rende twee jaar duizend auto's
p te kijken of er een samen
hang was tussen de kleur en de
kans betrokken te raken bij ern
stige ongelukken, waarbij do
llen of zwaargewonden vallen.
Bestuurders van zilverkleurige
auto's bleken vergeleken met
die van bijvoorbeeld witte on
geveer 50 procent minder kans
tehebbenop zo'n ongeval. Brui
ne auto's daarentegen zijn vol
gens de wetenschappers het
vaakst bij ernstige ongevallen
betrokken, gevolgd door zwarte
en groene. Of de lak wit, geel,
grijs, rood of blauw is, maakt
voor de veiligheid weinig ver
schil.
De onderzoekers hebben reke
ninggehouden met factoren die
van invloed kunnen zijn op de
uitkomst, zoals de leeftijd van
debestuurder en het dragen van
veiligheidsgordels. Zij wijzen
geen oorzaak aan voor het ver
band tussen de kleur en de kans
op een ernstig ongeluk. Wel
pleiten zij voor meer zilverkleu
rige auto's op de weg als 'effec
tieve passieve strategie' om het
aantal verkeersslachtoffers te
verlagen. ANP/DPA
Belg koopt zijn
bloemen voortaan
uit de automaat
BRUSSEL - De Belgen, die
graag mogen lachen om de Ne-
derlanders die hun kroket uit de
muur halen, krijgen hun eigen
rariteit: de bloemenautomaat.
1 Op de luchthaven in Zaventem
kunnen afhalers een ruikertje
trekken uit een speciaal voor
Jf verse snijbloemen ontworpen
koelautomaat. Een lokale bloe
menverkoper vult de automaat
bijmet zelf ontworpen boeket-
jesJNP
vrijdag 19 december 2003
van onze redactie buitenland
DEN HAAG - Verdachte num
mer één van het Joegoslavië-
Tribunaal, Dragan Nikolic,
heeft gisteren een veel zwaarde
re straf opgelegd gekregen dan
die waar de aanklagers om had
den gevraagd. In plaats van de
vijftien jaar waar de aanklagers
om vroegen, kreeg de Bosnische
Serviër 23 jaar opgelegd door
het VN-hof.
Namens de drie magistraten
zette de Duitse rechter W.
Schomburg uiteen dat de uit een
akkoord met de verdachte
voortgevloeide aanbeveling van
vijftien jaar cel niet juist zou
zijn gezien de wreedheid. Ook
het aantal misdaden en de on
derliggende intentie van de be
klaagde om medemensen te ver
nederen en te onteren droegen er
aan bij dat de strafmaat zo hoog
uitviel voor Nikolic.
Bij het voorlezen van het vonnis
stond Schomburg uitgebreid
stil bij de wreedheid en het 'sys
tematische sadisme' die de ge
daagde Nikolic toonde in het ge
vangenkamp Susica dat hij van
mei tot september 1992 leidde.
Hij genoot duidelijk van zijn
misdaden en weigerde zelfs ge
hoor te geven aan de smeekbe
den van zijn broer te stoppen
met de wreedheden, aldus
Schomburg gisteren.
De inmiddels 46-jarige Nikolic
was in november 1994 de eerste
persoon die het toen nieuwe
Joegoslavië-Tribunaal. aan
klaagde. Hij wist echter uit han
den te blijven van dit tribunaal
tot hij in april 2000 in Bosnië-
Herzegowina door onbekenden
in handen werd gespeeld van
Sf or-troepen.
Zijn omstreden aanhouding
werd door Nikolic' advocaten
vergeefs aangegrepen om be
rechting te voorkomen. Nikolic
ontkende aanvankelijk alles,
maar in september bekende hij
toch schuld aan de iets uitge
dunde tenlasteleggingen.
Nikolic toonde volgens de rech
ters berouw en werkte voorbeel
dig mee met de aanklagers. Zo
droeg hij bij aan de waarheids
vinding rond de gebeurtenissen
in het Susica-kamp en ontliep
hij, in de woorden van Schom
burg, een levenslange gevange
nisstraf. De ernst van de
misdrijven, waarvan de slacht
offers tot op de dag van vandaag
nog onder de psychologische ge
volgen lijden, gebiedt volgens
de Duitser een hogere straf dan
die aanklagers hadden aanbe
volen.
Nikolic heeft als kampcom
mandant mishandeld, gemoord
en gemarteld en vrijwel dage
lijks vrouwen 'uitgeleend' aan
verkrachters en folteraars. Het
ging om dagelijkse wreedheden
tegen de naar schatting acht
duizend niet-Servische burgers
die er onder mensonterende om
standigheden gevangen zaten.
Toen de gevangenen tegen het
najaar allemaal naar niet-Ser
vische gebieden waren gedepor
teerd, had de streek vrijwel uit
sluitend Servische bewoners
over. ANP
LONDEN - Groot-Brittannië begint 6 januari een gerechte
lijk onderzoek naar de omstandigheden waaronder prinses
Diana en haar vriend Dodi Fayed in 1997 in Parijs door een
auto-ongeluk omkwamen. Dat heeft de lijkschouwer van de
koninklijke familie, Michael Burgess, gisteren gezegd, zo be
richtte de Britse omroep BBC.
Het onderzoek, dat door Burgess wordt geleid, richt zich
vooral naar de omstandigheden waaronder Diana (36) en
Fayed (42) om het leven zijn gekomen.
De auto waarin ze in augustus 1997 zaten botste met hoge
snelheid tegen een tunnelpilaar, terwijl persfotografen de
wagen achtervolgden. ANP
BERLIJN - Het laatste communistische staatshoofd van het
voormalige Oost-Duitsland, Egon Krenz, is gisteren ver
vroegd vrijgelaten uit de gevangenis. Het gerechtshof in Ber
lijn had daartoe besloten, aldus zijn advocaat.
Krenz (66) zat sinds 2000 een celstraf van 6,5 jaar uit wegens
doodslag. De rechter hield hem indirect verantwoordelijk
voor het doodschieten van Oostduitsers die naar het Westen
probeerden te vluchten.
Het gerechtshof heeft de resterende straftijd omgezet in een
voorwaardelijke straf, aldus de advocaat. Hij wees erop dat
het geen kwijtschelding van de straf is. ANP/DPA
LUSAKA - Het hooggerechtshof van Zambia heeft gisteren
de doodvonnissen gehandhaafd tegen 44 voormalige militai
ren wegens deelname aan een couppoging in 1997. De vijf
rechters achtten de gedaagden schuldig aan hoogverraad en
veroordeelden ze tot de dood door ophanging. Tien andere
verdachten mogen van het hoogste rechtscollege in het Afri
kaanse land evenwel niet worden opgeknoopt.
De coupplegers probeerden in 1997 het toenmalige staats
hoofd Frederick Chiluba te verdrijven. In de nasleep van de
mislukte machtsgreep arresteerden de autoriteiten in totaal
59 soldaten die er aan deel zouden hebben genomen. Enkelen
van hen werden echter korte tijd lator op vrije voeten gesteld.
Anderen overleden in gevangenschap. ANP/AFP
SYDNEY - Een Australische spermabank is overspoeld door
reacties, toen zij in een studentenkrant in Calgary (Canada)
adverteerde met een gratis reis. Dat zei de directeur van de
sperinabank in de stad Albury gisteren.
De organisatie belooft potentiële donoren ruim 4000 euro in
clusief retourticket, verblijf van twee weken en een dagelijkse
toelage. Kandidaten tussen achttien en veertig jaar oud moe
ten in ruil daarvoor om de dag doneren. ANP/AFP
PEKING - De Chinese Hoge Raad heeft de rechtbanken in het
land toestemming gegeven om mobiele executiekamers in te
zetten. Dat heeft een hoge verantwoordelijke binnen de Chi
nese justitie gisteren gezegd. Een rechtbank in de provincie
Liaoning in het noordoosten van het land kocht onlangs al een
speciale vrachtwagen, meldde de krant Xin Jing Bao.
De executiewagens maken het mogelijk ook in kleinere ge
meenschappen de doodstraf, uit te voeren, aldus de justitie-
woordvoerder. Grote steden hebben veelal een speciaal ter
rein voor de macabere taak. ANP/AFP
s SEATTLE - De Amerikaanse
seriemoordenaar Gary Ridg-
way, de 'Green River Killer' is
gisteren in Seattle tot levens-
lang veroordeeld voor de moord
op48 vrouwen.
3 De doodstraf blijft hem he
ro spaard, omdat hij de politie
keft beloofd te helpen zoeken
naar de lichamen van de vfou-
wen die hij heeft omgebracht.
Ridgway, een voormalige schil
der van vrachtwagens, toonde
nauwelijks emoties toen hij
voor de rechtbank werd gecon
fronteerd met de woede en het
verdriet van de nabestaanden
van zijn slachtoffers.
Ridgway bekende in november
dat hij 48 vrouwen heeft ver
moord. Hij doodde tussen 1982
en 1998 vooral prostituees,
drugsverslaafden en weggelo
pen meisjes. Een aantal licha
men werd bij Green River ge
vonden. ANP/AFP/RTR
door Bob Kroon
GENÈVE - Een in Nederland
geboren baby heeft een levens-
vcnvachting van zo'n 80 jaar,
Jfijgt inentingen, goede voe
ding en redelijke scholing. Als
ten vrouw moeder wordt, dan
san ze rekenen op goede kraam-
terzorging. Op oudere leeftijd is
Medische hulp beschikbaar en
gemiddeld 400 euro per jaar (of
meer) aan medicijnen voor
chronische aandoeningen.
Daarentegen heeft een meisje
dat in Sierra Leone wordt gebo
den een levensverwachting van
do jaar, Zij krijgt meestal geen
vaccinaties of redelijke voe-
haalt geen normaal
hchaamsgewicht, wordt ver
moedelijk in haar puberteit al
zwanger en brengt gemiddeld
zes kinderen ter wereld, zonder
of met minimale kraamhulp.
Als ze het kraambed overleeft,
dan haalt een van haar zes kin
deren de vijf jaar niet. En als ze
ziek wordt is voor haar twee eu
ro per jaar beschikbaar aan me
dicijnen.
Dit soort schrijnende tegenstel-
j aarrapport van de Wereldge
zondheidsorganisatie. De WHO
constateert dat de 'volksge-
zondheidsklooftussen de arm
ste landen en de rest van de
wereld in 2003 weer groter is ge
worden, ondanks de voortuit-
gang van de medische wetens
schap.
Weliswaar is de levensverwach
ting van de gemiddelde wereld
burger de laatste vijftig jaar ge
stegen van 46,5 jaar tot 65,2
jaar, maar de armste landen,
vooral in Afrika, hebben hier
niet van geprofiteerd.
Verbetering van de volksge
zondheid in ontwikkelingslan
den blijft dus voor de WHO de
allerhoogste prioriteit. Het is
niet alleen een kwestie van geld,
maar ook infrastructuur en een
betere motivatie van de over
heid in arme landen zelf.
Aids
Voorbeeld is de ravage die aids
de laatste twintig jaar heeft
aangericht. In Afrika zou hi-
v/aids niet de 'killerziekte'
nummer een zijn geworden, als
regeringen meer aandacht en
energie hadden besteed aan
Wereldwijd stierven ruim tien
miljoen peuters voor hun vijfde
verjaardag aan infecties van de
luchtwegen of longen, gevolgd
door diarree, malaria en maze
len.
Voor de leeftijdsgroep van 15 -
59 jaar was aids de voornaamste
doodsoorzaak, met 2,3 miljoen,
merendeels mannelijke, slacht
offers. Op de tweede plaats ko
men hart- en vaatziekten met
1,3 miljoen doden, gevolgd door
tbc en malaria met elk ruim een
miljoen slachtoffers. Voor we
reldburgers boven de zestig
staan hart- en vaatziekten bo
venaan de lijst, gevolgd door
kanker en diabetes. De WHO re
kent ook verkeersongelukken
tot een 'epidemie', want die eis
ten dit jaar wereldwijd 1,2 mil
joen doden en 20 miljoen
gewonden: voor 70 procent
mannen.
Maar er zijn ook lichtpunten.
Dank zij een razendsnel tegen
offensief wist de WHO de nieu
we en levensgevaarlijke long
aandoening sars binnen een half
jaar te bedwingen. Het dodental
bleef beperkt tot 916 van de
8422 patiënten in een dertigtal
Advertentie
wow famfoteib en jd&tvtix.
Medisch personeel draagt de lichamen van twee Palestijnen weg die zijn gedood tijdens een treffen met het Israëlische leger in Nabloes. foto Nasser Ishtayeh/AP
van onze redactie buitenland
BAGDAD - Amerikaanse mili
tairen vermoeden dat het mid
denkader van het verdreven re
gime van Saddam Hoessein een
sleutelrol speelt in de reeks aan
slagen in Irak. Het Amerikaanse
leger heeft daarom de jacht op
die vertrouwelingen van de ge
vangengenomen dictator geïn
tensiveerd.
Dat heeft de Amerikaanse gene
raal Abizaid gisteren op een
persconferentie in de noord-
Iraakse stad Kirkoek gezegd.
Abizaid liet weten dat in het hol
waar Saddam zaterdag is opge
pakt, documenten zijn gevon
den waaruit blij kt dat niet de al
lerhoogste medewerkers van de
oud-dictator achter de huidige
reeks terreuracties zitten. De
minder hooggeplaatste be
stuurders in het regime van
Saddam zouden een veel be-
Abizaid noemde het uitschake
len van dit middenkader de
sleutel tot het succes. „Als zij
onze luitenant-kolonels en ko
lonels zouden weghalen, zou
den we ook in de problemen
komen", aldus de generaal.
Abizaid zei dat de afgelopen 48
uur leiders van enkele strijd
groepen van de Baath-partij
van Saddam zijn gearresteerd.
Hij noemde geen namen.
Een andere Amerikaanse mili
tair, sergeant Cargie, liet weten
dat sinds woensdag bij de plaats
Samarra, ten noorden van Bag
dad, in de Operatie Ivy Blizzard
86 mogelijke opstandelingen
zijn opgepakt en twee gedood.
Onder de arrestanten zijn
twaalf personen die op de lijst
staan van gezochte guerrilla
strijders.
Ondanks de aanhoudingen zijn
er de afgelopen dagen opnieuw
aanslagen gepleegd. Een Ame
rikaanse militair kwam woens-
vijandelijke actie om het leven.
Hij voerde een patrouille uit in
de wijk Karkh, toen zijn voer
tuig werd aangevallen. Een col
lega en een Iraakse tolk raakten
gewond. Ook een lid van de Op
perste Raad voor de Islamiti
sche Revolutie in Irak (Sciri)de
partij van de Iraakse sjiitische
moslims, moest het ontgelden.
Een woordvoerder van Sciri liet
gisteren weten dat partijfunc
tionaris Muhannad al Hakim
woensdag vlakbij zijn huis werd
doodgeschoten. Hij zou al eer
der met de dood bedreigd zijn
door aanhangers van Saddam.
Sciri meldde tevens dat in Na-
jafeen heilige stad voor de sjiie
ten, een voormalige functiona
ris van Saddams Baath-partij
door 'boze inwoners' is gedood.
In navolging van Frankrijk en
Duitsland toonden Groot-Brit
tannië en Rusland zich gisteren
bereid mee te werken aan ver
mindering van de schuldenlast
van onze redactie buitenland
HERZLIYA - De Israëlische
premier Sharon heeft gisteren
gedreigd de Palestijnse gebie
den van Israël af te snijden. Als
de Palestijnen niet binnen enke
le maanden optreden tegen ge
wapende organisaties als de Ha
mas, dan versnelt Israël de
bouw van de veiligheidsmuur.
Enkele nederzettingen worden
dan verplaatst.
„Wij zijn niet van plan om de Is
raëlische samenleving als een
gijzelaar in Palestijnse handen
te laten", zei Sharon in een toe
spraak in Herzliya. Gisteren
had Sharon het voor het eerst in
het openbaar over het verplaat
sen van nederzettingen die aan
de Palestijnse kant van de muur
komen te liggen. Sharon zei niet
welke nederzettingen moeten
worden verplaatst. Het is een
riskante politieke stap voor de
premier: hij is drie decennia
lang de drijvende kracht achter
de bouw van nederzettingen ge
weest.
De veiligheidsmuur is bedoeld
om terroristen buiten Israël te
houden en is omstreden omdat
hij forse stukken land afsnoept
van de Palestijnen. Als de j oodse
kolonisten naar de Israëlische
kant van de muur worden ge
haald, dan kan Israël van de
muur de grens maken en alle
overgangen op slot doen.
„Dit is nieuwe taal van de Israë
liërs", zei een leider van de Isla
mitische Jihad, sjeik Assam, in
reactie op Sharons toespraak.
„Dit is nieuw bewijs dat de (Pa-
lestijnse) opstand een nieuwe
situatie op de grond heeft gecre-
eerd." Azzam zei dat het Pales
tijnse verzet doorgaat zolang er
sprake is van Israëlische bezet
ting. De Islamitische Jihad is te
gen de 'routekaart naar vrede',
het internationale vredesplan.
Wallerstein, een prominente lei
dervan de kolonisten, heeft zich
uitgesproken tegen het ver
plaatsen van nederzettingen.
Tijdens een inval van het Israë
lische leger in de stad Nabloes,
op de Westelijke Jordaanoever,
zijn in de nacht van woensdag
op donderdag vier Palestijnen
gedood. ANP/AFP/RTR/AP
Saddam Hoessein (r) in zijn cel, terwijl hij bezoek ontvangt van Ahmad Chalabi, lid van de Iraakse re
geringsraad. foto Al Mutamar/AFP
Advertentie
Witte Paardstr. I -3
(0113)21 27 29 Goes