Vaticaan krijgt
scherper toezicht
Beter geflopte top dan slechte grondwet
Zangeres Lauryn Hill richt
pijlen op pedofiele priesters
Orka Keiko uit film m
'Free Willy' is dood
Bom mist niet alleen
Musharraf maar ook
twee Nederlanders
Loya jirga bijeen om
grondwet op te stellen
7
gossad waarschuwt tegen aanslagen
Mobiele eenheid Colombiaans leger
Oppositie kraait
jictorie in
Ïurks-Cyprus
Cerste succes
chwarzenegger
Is gouverneur
i Basken de straat
sop tegen plan
voor autonomie
Spanje en Marokko bouwen tunnel
Britten best verzorgd in EU
Filipijnse minister sterft in harnas
Zeventig doden bij strijd Nepal
Toerist bezwijkt aan hitte Australië
Populist Blocher
maandag 15 december 2003
j^rHansGeleijnse
ROME - Met het oog op de kerst-
lagen heeft de Italiaanse rege-
jog de bewaking van het Vati-
an en een groot aantal
langrijke kerken en niet-reli-
jeuze toeristische trekpleisters
«sterkt.
folgens de Italiaanse media
ijgft de Israëlische inlichtin-
«endienst Mossad de regering
gewaarschuwd voor aanslagen
an moslim-extremisten tegen
;i| belangrijke symbolen van het
hnstendom'.
'I laarvan telt Italië er vele, met
feet Vaticaan en de Sint Pieter
jls belangrijkste. Vanaf mid-
emacht tot 's morgens zeven
w m zal de belangrijkste toe-
langsweg tot het Vaticaan, de
i(ll Irede Via della Conciliazione,
«toegankelijk zij n voor het pu
bliek.
Iotna de kerstdagen blijven de-
iten aanvullende maatregelen,
joals parkeerverboden in de
Bgeving van het Vaticaan en
nog grondiger visitaties van be
zoekers aan de Sint Pieter, van
kracht.
Soortgelijke stappen zijn geno
men ter beveiliging van andere
grote kathedralen, zoals die van
Florence en Turijn. Voor bezoe
kers zal een strikt verbod gelden
op het meenemen van rugzakjes
en grote handtassen. Ook bij
toeristische trekpleisters als het
San Marcoplein in Venetië is de
bewaking verscherpt.
Morgen overlegt minister van
Binnenlandse Zaken Pisanu
met het comité Nationale Vei
ligheid of op basis van de Israë
lische informatie aanvullende
maatregelen moeten worden ge
nomen.
Het is voor het eerst in de ge
schiedenis dat de belangrijkste
toegangsweg tot het Vaticaan
worrit afgesloten. Gisteren was
nog niet duidelijk of het verbod
zal worden aangepast voor de
traditionele kerstnachtmis in de
Sint Pieter, die duizenden be
zoekers naar het Sint Pieters
plein trekt. GPD
door Hans Geleijnse
VATICAANSTAD - De Ame
rikaanse rap- en soulzangeres
Lauryn Hill heeft bij een
kerstconcert in het Vaticaan
voor grote opschudding ge
zorgd. Ze noemde het Vati
caan corrupt en klaagde
pedofiele priesters aan in een
lange verklaring die zij op het
podium vlak voor het zingen
van twee liedjes voorlas.
Op de eerste rijen zaten kardi
nalen en bisschoppen, onder
wie kardinaal Ruini, voorzit
ter van de Italiaanse bis
schoppenconferentie.
Verschillende Italiaanse
kranten plaatsten een verta
ling van de Engelse tekst. Hill
zei onder meer dat het onmo
gelijk is de kerk te verdedigen
met zoveel pedofiele priesters
in de gelederen. „Ik realiseer
me dat sommigen van u zich
beledigd zullen voelen door
wat ik zeg. Maar hen vraag ik,
wat zegt u tegen de families,
die verraden werden door de
genen wie zij hun vertrouwen
schonken."
Volgens het dagblad La Re-
pubblica hadden de honder
den aanwezigen door de En
gelse tekst niet meteen in de
gaten wat haar boodschap
was en klonk er na haar optre
den applaus.
Maar de ontzetting en woede
waren naderhand van de ge
zichten van de geestelijkheid
af te lezen. Kardinaal Ruini
verliet boos cle zaal en wilde
geen commentaar geven. Zijn
hulpbisschop Rino Fisichella
wond er echter geen doekjes
om: „Zij getuigt hier van
slechte manieren en gebrek
aan respect voor degenen
die haar hebben uitgeno
digd."
De kerk heeft jarenlang ge
poogd de pedofiele priesters
te beschermen tegen justitiële
vervolging en hun schandda
den met vooral misdienaren
uit de publiciteit te houden.
Toen het schandaal eenmaal
losbarstte, heeft paus Johan
nes Paulus II excuses aange
boden. De Amerikaanse kerk
betaalt rond 85 miljoen dollar
schadevergoeding aan slacht
offers. GPD
(IC0SIA - De pro-Europese
s-Cypriotische oppositie
leider Mehmet Ali Talat heeft de
Trerwinning van de parle
mentsverkiezingen van gisteren
bgeëist.
Ia telling van meer dan de helft
n de uitgebrachte stemmen
jggen de oppositiepartijen op
pmet 51 procent.
plat kondigde aan een coalitie
I zullen vormen met andere
artijen die voorstander zijn
'a een herenigd Cyprus. Hij
ïde zich daarmee tegen de
jiüjen die politiek veteraan en
es-Cypriotisch leider Rauf
ash steunen. ANP/RTR
ICRAMENTO - In Californië
de volksvertegenwoordiging
11 de Amerikaanse staat vrij-
ag (plaatselijke tijd) akkoord
egaan met de begrotingsvoor-
lellen van cle nieuwe gouver-
ciir Arnold Schwarzenegger,
el is de eerste grote överwin-
ingvan 'The Governator' sinds
jn aantreden een maand gele-
Republikeinse gouverneur
de Democratische meerder-
idinhetparlementhadden de
gelopen weken flink gesteg-
ildover de manier waarop het
irme begrotingstekort van
;eveer 17 miljard moet wor-
aangepakt,
la een eerdere afwijzing kreeg
hwarzenegger uiteindelijk
ich vereiste tweederde
eerderheid voor zijn plan om
miljard dollar te lenen. In ruil
ervoor kregen de Democraten
daan dat de stricte regels voor
(gaven iets zijn versoepeld,
een referendum in maart
innen de kiezers besluiten of
akkoord gaan met een obli-
tielening van vijftien miljard
illar-nodig om de schulden af
lossen - en bestedingsbeper-
ngen.
skundigen schatten dat het
grotingstekort van Californië
jaar kan oplopen tot
dntig miljard dollar. Deson-
inks heeft Schwarzenegger
lóofd de belastingen niet te
rhogen en niet te bezuinigen
■ponderwijs. ANP/DPA
S4N-SEBASTIAN - Naar
schatting 15.000 mensen heb-
p zaterdag in de Spaanse stad
mi-Sebastian gedemonstreerd
gen het plan van de Baskische
regering van premier Ibarretxe
|oor een autonome regio en een
[vrije associatie' van Basken-
ind met Spanje.
platform 'Basta Ya' (Het is
genoeg) had de betoging geor
ganiseerd. Bij het platform zijn
verscheidene groeperingen
aangesloten die genoeg hebben
an het geweld door de Baski-
n a afscheidingbeweging ETA.
naer de demonstranten waren
j vooraanstaande politici,
"der wie de Spaanse vice-pre-
nrRato en drie ministers,
a Baskische regering sprak
fln sePtember uit voor meer
handigheid. ANP/AFP
SAN LUIS - Leden van een anti-guerrillaeenheid zijn
bezig met hun laatste proefopdracht. Zaterdag slaag
den in San Luis 450 elite-soldaten van het Colombiaan
se leger voor hun opleiding, die werd verzorgd door ei
gen trainers en opleiders van de Amerikaanse speciale
troepen. De Colombiaanse legering zet mobiele squa
drons op, die alle uithoeken van het land met zijn bergen
en jungles moeten kunnen bereiken.
foto Juan PabloToro/AP
door Hetty van Rooij
BRUSSEL - Een kwartier na
het einde van de mislukte top
had de Duitse kanselier Schro
der zijn analyse klaar: er is een
Europees belang, er is ook een
nationaal belang, en het natio
nale belang had gewonnen.
„Nooit eerder is die tegenstel
ling zo duidelijk geweest als op
dit moment", voegde hij er aan
toe.
Schöder heeft gelijk als hij con
stateert dat de zwakke plek van
de EU het afgelopen weekeinde
in Brussel onbarmhartig is
blootgelegd. Maar al werden de
nationale tegenstellingen vaak
met veel mooie worden toege
dekt, op cruciale momenten
hebben ze altijd de uitkomst be
paald.
Al twaalf jaar lang praten de re
geringsleiders over de nood
zaak van nieuwe machtsver
houdingen binnen Europa, en
nog nooit zijn ze daar goed uit
gekomen. Iedere keer opnieuw
werd de grootste problemen
doorgeschoven naar een vol
gende bijeenkomst, die op zijn
beurt weer nieuwe 'kliekjes' op
leverde.
Het dieptepunt werd eind 2000
bereikt in Nice, waar uitgeputte
regeringsleiders na drie nach
ten vergaderen een kreupel ak
koord afleverden. Deze trauma
tische marathonsessie heeft in
elk geval het besef opgeleverd
dat het zo niet moet. De rege
ringsleiders kunnen het zich
domweg niet meer permitteren
om afspraken te maken die zo
ingewikkeld en onlogisch zijn,
dat ze aan de burger niet meer
uit te leggen zijn. Recente opi
niepeilingen tonen aan dat het
vertrouwen in de Europese Unie
angstaanjagend slinkt.
Het dreigende referendum heeft
het besef doen dagen dat een
nieuwe grondwet geen onder
onsje is voor schriftgeleerden
maar een document dat de basis
moet vormen van het Europa
voor de burger. In de afgelopen
twaalf jaar kon de EU steeds
van onze redactie buitenland
OSLO - De orka Keiko, de ster
uit de Free Willy-films, is op
26-jarige leeftijd in zijn Noor
se fjord aan een longontste
king bezweken.
De orka oogde vrijdagochtend
plotseling verzwakt en luste
loos. Antibiotica mochten niet
meer baten, want later die dag
werd hij dood aangetroffen in
het Taknes-f jord bij het dorpje
Halsa, waar hij eind augustus
domicilie koos.
De Free Willy-Keiko Founda
tion, de drijvende kracht ach
ter het project om Keiko een
leven in het wild te geven, zei
te hopen dat de orka geen zee
mansgraf krijgt, maar zal kun
nen worden begraven.
Keiko werd in 1979 op 2-jarige
leeftijd voor de kust van IJs
land gevangen genomen. Hij
heeft het grootste deel van zijn
leven in gevangenschap door
gebracht in Canada en Mexi
co. In 1992 speelde hij zijn
glansrol in Free Willy en drie
jaar later nog eens in het ver
volg.
Vanaf 1998 werd Keiko in IJs
land voorbereid op zijn terug
keer in de natuur. Hij moest
onder meer zijn eigen vis leren
vangen. Half juli werd hij vrij
gelaten. Enkele weken later
koos hij het ruime sop, om ver
volgens in het Noorse fjord op
te duiken. Hij was duidelijk
liever onder de mensen dan dat
hij het gezelschap van andere
dieren opzocht.
Toen Keiko opdook in het Tak-
nes-fjord, zo'n 1400 kilometer
ten noorden van Oslo, waren er
massa's mensen die hem wil
den aaien, met hem wilden
zwemmen of op zijn rug wil
den zitten. De orka vond dat
allemaal prima. De onderzoe
kers die Keiko nog steeds
begeleidden, waren minder
gelukkig: de terugkeer van
Keiko in de natuur had toen al
zo'n twintig miljoen euro ge
kost, en het wilde maar niet
lukken. Uiteindelijk werd het
bij gemeentelijke verordening
verboden dichter dan vijftig
meter bij Keiko in de buurt te
komen. De orka vis toewerpen,
zoals veel van zijn fans deden,
mocht ook niet meer. Keiko's
begeleider, de Canadees Colin
Beard, hoopte dat de orka zich
zou gaan vervelen als niemand
meer met hem zou komen spe
len en aansluiting zou zoeken
bij een groep orka's. AP
De orka Keiko.
foto John McConnico/AP
MADRID - Spanje en Marokko gaan een treintunnel aanleg
gen onder de Straat van Gibraltar, die beide landen met el
kaar moet gaan verbinden.
Dat heeft het Spaanse ministerie van Ontwikkeling in Madrid
zaterdag bekendgemaakt. De tunnel krijgt een lengte van
39 kilometer. Voor de Straat van Gibraltar is gekozen, omdat
de zee hier slechts 300 meter diep is. ANP/RTR
NEURENBERG - Britten zijn de schoonste inwoners van de
Europese Unie, althans zij geven per hoofd het meest uit aan
producten voor lichaamsverzorging.
De Italianen geven nog niet half zoveel uit voor dat doel. Dat
blijkt uit een onderzoek van het Duitse bureau Information
Resources.
Een gemiddelde Brit geeft per jaar 67 euro uit aan producten
voor lichaamsverzorging. Óp de tweede plaats komen de Ne
derlanders met 61 euro. De Duitsers liggen met 52 euro net
iets voor op de Fransen (50 euro). De Spanjaarden spenderen
3 5 euro per jaar aan lichaamsverzorginsproducten en de Itali
anen zijn met 32 euro het zuinigst. ANP/DPA
MANILLA - De Filipijnse minister van Buitenlandse Zaken
Bias Ople is zaterdag aan.een hartaanval bezweken.
Ople overleed in de Taiwanese hoofdstad Taipei, waar het
vliegtuig waarmee hij van Tokio naar Bangkok zou vliegen
een speciale landing had gemaakt omdat hij aan boord onwel
was geworden. De 75-jarige Ople had in Tokio een Asean-top
bijgewoond. AP
KATHMANDU - De strijd tussen het Nepalese leger en mao-
istische rebellen heeft zich dit weekeinde geïntensiveerd. Bij
over het koninkrijk verspreide gevechten vielen zeker zeven
tig doden.
Een aanval van het leger op een schuilplaats van de rebellen in
het district Dailekh, 360 kilometer ten westen van Kathman-
du, kostte het leven aan 35 rebellen.
Elf politieagenten kwamen om toen vermoedelijke rebellen
een politievoertuig aanvielen in Jaleshwor, 400 kilometer ten
oosten van Kathmandu. Vier mensen raakten gewond en het
voertuig werd opgeblazen.
De overige doden zijn rebellen die bij verspreide gevechten
gisteren en zaterdag om het leven kwamen. AP
SYDNEY - Een Britse toerist is in de West-Australische San
dy Desert om het leven gekomen, nadat hij zijn auto had ver
laten die in het zand was vastgelopenHij raakte uitgedroogd
en uitgeput toen hij te voet probeerde de bewoonde wereld te
bereiken, meldde de Australische nieuwszender ABC zater
dag.
De 35-jarige Thomas Sykes, die van plan was door de woestijn,
naar New South Wales te rijden, overleed vrijdag korte tijd
nadat hij door aboriginals was gevonden. Behandeling in een
ziekenhuis hielp niet meer.
Als Sykes, die geen satelliettelefoon of noodhaken bij zich
had, bij zijn auto was gebleven, had hij volgens de politie zijn
avontuur niet met de dood hoeven te bekopen. Een zoekploeg
trof vrijdag de verlaten auto aan en zag dat daar voldoende
water voor een aantal dagen aanwezig was. ANP
verder van die burger vervreem
den, omdat de gemiddelde Eu
ropeaan er eenvoudigweg geen
touw meer aan vast kon knopen.
De hele operatie-grondwet, die
een jaar na de top van Nice werd
ingezet, was juist bedoeld om de
Unie 'transparanter en demo
cratischer' te maken. De mis
lukking van het afgelopen
weekeinde valt dus verre te ver
kiezen boven alweer een gam
mel akkoord dat over een paar
jaar weer in de revisie moet, of
de conclusie dat het akkoord
van Nice bij nader inzien toch
eigenlijk zo gek nog niet was.
Grenzen
En nu? Het is geen historische
mislukking", zegt premier Bal
kenende. Hij had het nog sterker
kunnen zeggen: misschien is de
openlijke constatering, dat een
nieuwe verdeling van de macht
op dit moment niet mogelijk is,
wel precies wat de Unie nodig
heeft. Misschien wordt het ook
tijd om eens na te denken over
de vraag waar cle grenzen van
Europa liggen. In de afgelopen
jaren was de EU-trein niet tot
stoppen te brengen. Dat heeft de
Europese eenwording, inclusief
tien nieuwe lidstaten per 1 mei,
bij de burger steeds minder po
pulair gemaakt.
Het punt is bereikt dat het
draagvlak onder de Unie in ge
vaar komt. En het kan dus echt
geen kwaad als de regeringslei
ders pas op te plaats maken om
eens na te denken over hoe het
verder moet. GPD
GENEVE - De rechtspopulisti-
sche miljardair Christoph Blo
cher is zondag benoemd tot mi
nister van Justitie in de regering
van Zwitserland. In die functie
is hij onder meer verantwoorde
lijk voor het asielbeleid.
De zeven ministers, die woens
dag werden gekozen, verdeel
den gisteren de posten in
de nieuwe regering. Voor het
eerst in 44 jaar is de samenstel
ling van de coalitie veranderd.
ANP/RTR
door Harald Doornbos
RAWALPINDI - Niet alleen de
Pakistaanse president Pervez
Musharraf is gisteravond aan de
dood ontsnapt bij een bomaan
slag, ook twee Amsterdammers
die zich op 100 meter van de
plek van de explosie bevonden,
hebben het overleefd.
„We zaten met vijf vrienden
thee te drinken in het huis van
m'n broer", zegt Muhammed
Habib, een 30-jarige schoon
maker die in Ösdorp woont.
„Plotseling klonk er een enorme
klap. Het glas vloog uit alle ra
men."
Muhammad Maqsood, een 38-
jarige textielhandelaar die al
dertig jaar in Amsterdam ver
blijft, loopt door kapot glas dat
overal rondom het huis ligt. Ook
laat hij een paar deuren zien
die uit de sponningen zijn ge
blazen door de kracht van de ex
plosie.
„Gelukkig is niemand gewond
geraakt. De gordijnen zaten
dicht, dus het glas van de ramen
is voornamelijk naar buiten ge
blazen."
Het huis bevindt zich op nog
geen 100 meter van een viaduct.
Om negen minuten over zeven
's avonds reed cle Pakistaanse
president Pervez Musharraf in
een konvooi over de brug op weg
van Rawalpindi naar de tien ki
lometer verderop gelegen
hoofdstad Islambad. Een mi
nuut later ontplofte de bom, die
onder de brug was geplaatst en
die een groot gat in het wegdek
sloeg.
Leger en politie waren er na de
mislukte aanslag op Musharrafs
leven onmiddellijk paraat. De
hele wijk werd afgezet in een
1 poging eeh spoor van de daders
te vinden.
Extremisten
Als door een wonder is er nie
mand bij de aanslag gewond ge
raakt of om het leven gekomen.
Wie er achter de aanslag zit is
nog niet duidelijk. Bekend is
wel dat veel extremistische
moslimgroepen een hekel heb
ben aan president Musharraf
vanwege zijn nauwe samen
werking met Amerika. Vorig
jaar probeerden militanten al
eens om de president om te
brengen. Ook die aanslag mis
lukte. GPD
van onze redactie buitenland
KABOEL - In de Afghaanse
hoofdstad Kaboel is gisteren de
loya jirga, ofwel grote vergade
ring, gestart om een nieuwe
grondwet op te stellen.
Zo'n 500 afgevaardigden uit al
le delen van het land nemen deel
aan de bijeenkomst, die gehou
den wordt in een zwaar bevei
ligde tent.
De afgevaardigden moeten
overeenstemming zien te berei
ken over een ontwerp-grondwet
van 160 punten. Dat proces zou
tien dagen tot meerdere weken
in beslag kunnen nemen. Naar
verwachting zal heftig gedebat
teerd worden over punten als
vrouwenrechten, de rol van de
islam in de politiek en de verde
ling van de macht.
De grote vergadering vormt een
belangrijke stap in het demo
cratiseringsproces van Afgha
nistan, waar ruim twee jaar ge
leden het Taliban-bewind werd
verdreven door de Amerikanen
en hun bondgenoten. Als de loya
jirga vasthoudt aan de ontwerp-
grondwet, worden in juni 2004
voor het eerst sinds de val van de
Taliban nationale verkiezingen
gehouden.
„Deze grondwet zal de politie
ke, sociale, en economische toe
komst van Afghanistan bepa
len", zei president Hamid Kar-
zai tegen de afgevaardigden.
Eenheid
De 88-jarige koning Moham
med Zaher Shah benadrukte
tegenover de afgevaardigden
het belang van de taak die zij te
verrichten hebben. „Het volk
vertrouwt op u en u moet hen
niet vergeten", zei hij. „Ik hoop
dat u er alles aan zal doen om
vrede, stabiliteit en de eenheid
van het Afghaanse volk te be
houden." AP
