Prijs aidsremmers omlaag
PZC
Meer geld nodig voor onderwijs meisjes
Nobel winnares: VS schenden mensenrechten
Schwarzenegger breekt
ene belofte na andere
Srebrenica-officier
krijgt 17 jaar celstraf
Iran tekent
aanvullend
protocol
inspecties
Ministerspost
ultra-rechts
in Zwitserland
Industrie geeft patent weg en staat lokale productie toe
Zware wapens voor Afghaans regeringsleger
Haal meer uit uw foto's
Moebarak brengt schot in vredesoverleg
Bacterie maakt slachtoffers
Ernstige luchtvervuiling in Brussel
Vier dode bergsporters gevonden
Levenslang voor moordenaars
Doden bij geweld in Kashmir
OSLO - Dc Verenigde Staten ge
bruiken dc aanslagen van 11
september 2001 als excuus om
^mensenrechten aan hun laars
Ie lappen. Dat heeft de Iraanse
advocate Shirin Ebadi gisteren,
op de Dag van de mensenrech
ten gezegd toen ze in Oslo de
t? Nobelprijs voor de Vrede in ont
vangst nam.
donderdag 11 december 2003
„De afgelopen twee jaar hebben
sommige staten de universele
principes en rechten van de
mens geschonden door de ge
beurtenissen van 11 september
en de oorlog tegen het interna
tionaal terrorisme te gebruiken
als voorwendsel", aldus Ebadi.
Ze beschuldigde Washington er
ook van de Conventies van Ge-
nève over de behandeling van
krijgsgevangenen te schenden
door Afghaanse gevangenen in
Guantanamo Bay op Cuba zon
der vorm van proces vast te hou
den Nog niet één van hen is aan
geklaagd, terwijl behalve een
Australiër niemand een advo
caat heeft toegewezen gekre
gen. De VS beschouwen de 660
gevangenen als 'illegale strij
ders' die daardoor niet onder
het oorlogsrecht zouden vallen.
De 56-jarige Ebadi is de eerste
moslimvrouw die de Nobelprijs
voor de Vrede heeft gekregen.
Ze won de prijs voor haar werk
voor Iraanse vrouwen en kinde
ren. Ebadi was de eerste vrou
welijke rechter voordat de isla
mitische revolutie van 1979
haar dwong haar positie op te
geven.
Ebadi zei tijdens haar toe
spraak dat het ontbreken van
democratie en schendingen van
mensenrechten in moslimlan
den niet te wijten is aan de is
lam, maar aan de traditionele
structuren in die samenlevin
gen. Volgens haar geldt hetzelf
de voor de rol van de vrouw in
deze patriarchale samenlevin
gen. Ebadi denkt dat mensen
rechten en islam heel goed sa
men kunnen gaan. De juriste
droeg haar prijs op aan 'het volk
van Iran'. ANP/RTR
TEHERAN - Iran ondertekent
het internationaal protocol dat
onaangekondigde inspecties
van zijn nucleaire installaties
mogelijk maakt.
Dat heeft de Iraanse vice-presi
dent Mohammed Ali Abtahi gis
teren bekendgemaakt. „Het
Ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft van de regering toe
stemming gekregen het aanvul
lende protocol te tekenen", al
dus de bewindsman.
Volgens regeringswoordvoerder
Abdollah Ramazanzadeh zal de
Iraanse gezant bij het Interna
al Atoomenergie Agent-
j (IAEA) het aanvullende
protocol in Wenen onderteke
nen. „Daarna stuurt de regering
het als een wet naar het parle
ment", aldus Ramazanzadeh.
Als het parlement die heeft
goedgekeurd, moet de Raad van
Wachters, waarin vooral funda
mentalistische geestelijken zit
ting hebben, zich er nog over
juitspreken. De raad bepaalt of
leen voorgestelde wet past in de
^grondwet en de sharia, de isla
mitische wetgeving.
Het protocol is een aanvulling
het Non-Proliferatie Ver
drag, dat verspreiding van
i kernwapens moet tegengaan.
Het protocol geeft de IAEA de
macht verrassingsinspecties uit
te voeren bij verdachte locaties.
In het oorspronkelijke verdrag
mag de IAEA alleen van tevoren
overeengekomen plaatsen in
specteren.
Iran wordt ervan verdacht zijn
civiele programma voor atoom
energie als dekmantel te ge
bruiken voor de geheime ont
wikkeling van kernwapens.
miDPA/RTR
BERN - Christoph Blocher, lei
der van de extreem-rechtste
Schweizerische Volkspartei,
[hijgt een ministerspost in de
Zwitserse federale regering.
|Met een krappe meerderheid
van vijf stemmen werd de Zü-
richse multimiljonair door het
parlement gekozen in plaats
van minister van Justitie Ruth
Metzier, die pas drie j aar lid was
van de uit slechts zeven minis
ters bestaande federale rege
ring. Zij treedt onmiddellijk af.
De verkiezing van Blocher, wel
eens de Zwitserse Pim Fortuyn
1, betekent een ruk naar
door Eelco van der Linden
PRETORIA - De farmaceuti
sche industrie is opnieuw ge
zwicht voor druk van Zuid-
Afrikaanse actiegroepen. Ze
stemde er gisteren mee in goed
kope kopieën van vier cruciale
aidsremmers lokaal te laten
produceren. Dit zal leiden tot
een enorme verlaging van de
kosten van de behandeling van
aids, de zogenoemde 'triple the
rapie'.
Alleen in Zuid-Afrika, het land
met het grootste aantal geïnfec-
teerden ter wereld, hebben
500.000 personen deze me
dicijncocktail direct nodig.
„Een gigantische doorbraak",
noemde Zackie Achmat, leider
van de Treatment Action
Campaign (TAC), gisteren het
akkoord dat cle giganten
GlaxoSmithKline (GSK) en
Boehrin-ger Engelheim hebben
bereikt met onder andere TAC,
de vakbondsfederatie Cosatu en
Garpp, een door vooral Neder
landers gedragen importorga
nisatie van merkloze medicij
nen. „Het levert levens en banen
op", aldus Achmat, die is geno
mineerd voor een Nobelprijs.
Enkele familieleden van overle
den aidspatiënten hadden ge
dreigd de twee farmaceutische
bedrijven aan te klagen wegens
moord, omdat ze hun dominan
te marktpositie zouden hebben
misbruikt door te hoge prijzen
te vragen voor hun medicijnen.
Een Zuid-Afrikaanse organisa
tie die toeziet op eerlijke con
currentie, liet weten dat ze geen
ongelijk hadden en verwees de
zaak door naar het Constitutio
neel Hof. Kort voor de uitspraak
van het Hof, gingen de twee gi
ganten door de knieën en accep
teerden een door de activisten
gedicteerde formule.
GSK kondigde gisteren aan dat
ze de patenten van drie medicij
nen ter beschikking stelt voor
meerdere producenten. Dit
laatste is gedaan om onderlinge
concurrentie te bevorderen, wat
moet leiden tot nóg lagere prij
zen. Verwacht wordt dat BI van
daag of morgen hetzelfde zal
doen voor het beroemde medi
cijn Nevirapine. GSK stemde
gisteren toe de royalty's die ze
heft op deze zogenaamde 'vrij
willige patenten', terug te bren
gen van 30 naar 5 procent. Een
flinke concessie, maar vanwege
de enorme aantallen pillen die
geproduceerd worden, blijft een
bedrijf als GSK er toch goed op
verdienen.
GSK en Boehrin-ger Engelhem
accepteerden ook dat de in
Zuid-Afrika geproduceerde ko
pieën mogen worden geëxpor
teerd naar de 47 andere Afri
kaanse landen ten zuiden van de
Sahai-a. Ook kunnen de medi
cijnen nu worden verkocht aan
zowel de staat als de particulie
re sector.
Kopieën
Daar het tijd kost om de lokale
productie op gang te brengen,
mag Zuid-Afrika per direct de
nu al in landen als India ge
maakte kopieën straffeloos im
porteren. Met een prijs van 130
euro per jaar per patiënt, komt
de cocktail voor heel veel aids
patiënten binnen handbe
reik. GPD
rechts in de Zwitserse politiek
en het einde van de coalitie, die
Is het eind van de jaren
garant stond voor poli
tieke stabiliteit in de Zwitserse
In de parlements
verkiezingen van 19 oktober
wonBlochers SVP ruim 26 pro
cent van de stemmen. GPD
PANSJIR VALLEI - Afghanen begeleiden een konvooi van vrachtwagens langs een diepe afgrond. De wagens komen uit de Pansjir Vallei en zijn beladen inet raketten en gra
naten. Ook tanks maken deel uit van het konvooiHet wapentuig is afkomstig van een van.de vele Afghaanse krijgsheren en wordt afgeleverd bij het nieuwe nationale leger op
een basis in de buurt van hoofdstad Kaboel. Het transport is een nieuwe stap in de ontwapening van de ongeregelde troepen die twintig jaar oorlog hebben gevoerd.
foto Aijaz Rahi/AP
van onze redactie buitenland
NEW YORK - De internationale
gemeenschap moet meer aan
dacht en geld besteden aan het
onderwijs van meisjes in ont
wikkelingslanden. Dat is cruci
aal voor het aanpakken van an-
Advertentie
SONY
Foto's nemen met een Cyber-shot digitale fotocamera
en direct laten zien op een Memory Stick™ televisie.
dere problemen in die landen
zoals honger, ziektes en econo
mische achterstand.
Dat staat in het rapport The
State of the World's Children
2004 van Unicef, het kinder
fonds van de Verenigde Naties.
Wereldleiders hebben afgespro
ken dat er in 2025 onder meer
geen extreme honger of armoe
de meer is in de wereld, dat in elk
land basisonderwijs is, mannen
en vrouwen gelijk zijn, kinder
sterfte is teruggedrongen en
ziektes bestreden.
Twee van die doelen liggen aan
de basis voor het oplossen van
de andere problemen: univer
seel onderwijs en gelijkheid van
sekse. Als eerste stap naar uni
verseel onderwijs is afgespro
ken dat erin 2005 gelijkheid van
sekse moet zijn in het basis- en
middelbaar onderwijs.
Volgens Unicef gaan er wereld
wijd 121 miljoen kinderen niet
naar school, van wie 65 miljoen
meisjes. De laatsten lopen zon
der onderwijs meer risico te
worden uitgebuit en zijn vat
baardervoor ziektes als aids, en
seksuele exploitatie. Daarom is
het onderwijzen van meisjes het
urgentste doel voor Unicef.
Op school leren meisjes, die voor
het overgrote deel verantwoor
delijk zijn voor het huishouden
en verzorging van zieke familie
leden, over voeding en hygiëne
en hoe ze zich kunnen bescher
men tegen ziektes als aids en
malaria. Op die manier lopen
hun kinderen later minder kans
op ziektes en zal de kindersterf
te teruggedrongen worden.
Hierdoor wordt indirect de le
vensstandaard van de hele fa
milie verhoogd.
Meisjes die onderwijs hebben
genoten, zullen eerder geneigd
zijn hun eigen kinderen naar
school te sturen. Bovendien zijn
ze door de kennis die ze opdoen
verbaal sterker en zo beter in
staat zich te weren tegen uitbui
ting op de werkvloer, huiselijk
geweld en seksuele uitbuiting.
De meeste landen richten hun
economische ontwikkelings
programma's puur op de econo
mische prestatie en gaan voor
bij aan het belang van een goede
opleiding. Volgens Unicef blijkt
uit onderzoek dat het bruto na
tionaal product per hoofd van
de bevolking evenredig stijgt
met het aantal inschrijvingen
van meisjes in het basisonder
wijs. In landen die geen aan
dacht besteden aan het gelijk
trekken van de sekses in het
onderwijs, groeit de economie
langzamer en liggen de inko
mens lager.
Schoolgeld
Unicef pleit voor geld en aan
dacht voor onderwijs door het
een prominente plaats te geven
in ontwikkelingsprogramma's.
Ook zou geen kind schoolgeld
moeten betalen voor basison
derwijs. ANP
Cyber-shot DSC-U30 bij
een Sony Memory Stick™ TV
er 2003.
de actievoorwaarden en de actiecoupon.
door Robert Bloemen
GENÈVE - Topoverleg tussen
Israël en de Palestijnen over het
vastgelopen vredesproces is gis
teren een stap dichterbij geko
men. De Israëlische premier
Sharon en diens Palestijnse
ambtsgenoot Qurei kunnen el
kaar binnen enkele dagen ont
moeten.
Israël eist alleen dat aan het ge
sprek vooraf geen voorwaarden
worden verbonden, verklaarde
de Israëlische minister Shalom
van Buitenlandse Zaken giste
ren na een ontmoeting met de
Egyptische president Moeba
rak. Volgens Shalom was het
een erg goed gesprek.
Egypte is met Jordanië het enige
Arabische land dat diplomatie
ke betrekkingen met Israël on
derhoudt. Wel bekoelde de rela
tie van Cairo met Israël sinds het
begin van de tweede Palestijnse
opstand in september 2000.
Egypte werptzich in jongste tijd
echter weer meer op als bemid
delaar tussen Israël en de Pales
tijnen.
Shalom reisde gisteren door
naar Rome om daar zijn Pales
tijnse evenknie Shaath te ont
moeten. Het gesprek tussen de
bewindslieden moet de weg be
reiden voor de ontmoeting tus
sen Sharon en Qurei. De Pales
tijnen hopen op de conferentie
van veertien staten en organisa
ties 1,2 miljard dollar bijeen te
krijgen.
Ondertussen bevestigde de Isra
ëlische onderminister Boim van
Defensie dat niet wordt begon
nen met de bouw van de omstre
den anti-Palestijnse veilig
heidsmuur in de Jordaanvallei.
Gisteren zei een Israëlisch par
lementslid dat Jeruzalem zijn
plan opschort om de muur langs
en door de Westelijke Jordaan-
oever uit te breiden. ANP/AFP
PARIJS - In diverse ziekenhuizen in het noorden van Frank
rijk woedt een bacterie die resistent is tegen bijna alle anti
biotica. Van de 112 patiënten die sinds de zomer zijn besmet,
zijn er achttien overleden. Dat heeft de Franse krant Le Figa
ro gisteren gemeld.
De ziektekiem - acinetobacter baumannii - is een ziekenhuis
bacterie die vaak bestand is tegen tal van antibiotica. Hij ver
oorzaakt vooral besmettingen in inrichtingen waar verzwak
te patiënten komen, zoals afdelingen voor intensieve zorg.
De verspreiding van de besmetting over de ziekenhuizen
komt voornamelijk door het reizen van patiënten tussen ge
zondheidsinstellingen. Momenteel hebben 21 ziekenhuizen
in Frankrijk met de besmetting te maken. ANP/AFP
BRUSSEL - Inwoners van Brussel werden gisteren opgeroe
pen de auto de komende dagen thuis te laten en zoveel moge
lijk met het openbaar vervoer te reizen vanwege een ernstige
stijging van de luchtvervuiling. Door een stabiel koufront en
de aanhoudende windstilheid is de luchtvervuiling tot een ni
veau gestegen dat schadelijk kan zijn voor de gezondheid, al
dus het Instituut voor het Milieubeheer van de stad. Meteoro
logen verwachten eind deze week een weersverandering die
wind en regen met zich meebrengt. AP
WELLINGTON - Op Mount Cook, de hoogste berg in Nieuw-
Zeeland, zijn gisteren vier dode bergbeklimmers gevonden.
De vier, drie mannen en een wouw uit Letland, waren met
touwen verbonden en hebben elkaar waarschijnlijk meege
sleurd in een val, aldus de politie. Hun lichamen zijn met heli
kopters geborgen en naar een nabij gelegen dorp gebracht.
Mount Cook is 3754 meter hoog. Minstens 95 mensen zijn in de
afgelopen 75 jaar bij de beklimming ervan omgekomen. AP
ATHENE - Een aanklager heeft gisteren voor een rechtbank
in de Griekse hoofdstad Athene levenslang geëist tegen de lei
der en de belangrijkste moordenaar van de Griekse guerrilla
beweging '17 November'. Justitie houdt het tweetal verant
woordelijk voor moorden, bomaanslagen en overvallen die
sinds 1975 plaatsvonden.
De rechtbank achtte het duo en dertien andere leden van de
marxistische terreurgroepering maandag al schuldig aan
honderden misdaden. „Zij zijn slecht, laf en doodden om rijk
te worden", aldus de aanklager. Leden van de organisatie ver
moordden onder meer Amerikaanse, Britse en Turkse diplo
maten. ANP/RTR
JAMMU - Bij een confrontatie tussen rebellen en agenten in
de stad Punch in Indiaas Kashmir zijn gisteren drie mensen
omgekomen, onder wie een burger. Zestien mensen raakten
gewond. Dat heeft de politie gemeld.
Twee rebellen gooiden in het centrum van de stad een hand
granaat naar een politiewagen en schoten vervolgens wille
keurig om zich heen, waarbij veertien omstanders werden
geraakt. Een agent in de auto kwam om het leven en twee an
deren raakten gewond. Agenten die in de buurt waren schoten
een van de twee rebellen dood. De ander verschanste zich in
een gebouw. In het vuurgevecht dat tussen de agenten en de
rebel ontstond, werd een burger dodelijk geraakt. AP
door Patrick Selbach
LOS ANGELES - Voor de twee
de keer in een week heeft gou
verneur Schwarzenegger van de
Amerikaanse staat Californië
verkiezingsbeloften zonder
blikken of blozen verbroken.
Volgens The Los Angeles Times
heeft de gewezen acteur publie
kelijk afstand genomen van
twee centrale politieke thema's
van zijn campagne eerder dit
jaar.
Dinsdag bleek al dat 'T{ie
Governator' toch geen onder
zoek instelt naar beschuldigin
gen van seksuele intimidatie
van vrouwen in zijn bodybuil
ding-periode en tijdens zijn
loopbaan als acteur in geweld
dadige actiefilms.
Nu heeft hij in een televisie-in
terview gezegd dat lokale over
heden niet de beloofde compen
satie krijgen voor een door hem
geschrapte forse verhoging van
de motorrijtuigenbelasting. De
gemeentebesturen zijn hier
woedend over, omdat hun be
grotingen nu nog meer uit de pas
lopen.
Ontzetting is er ook over de op
stelling van 'Arnie' als het gaat
om onderwijs. Schwarzenegger
beloofde kortgeleden nog dat er
niet gekort zou worden op de
budgetten van openbare scho
len ('over my dead body'), maar
daarop hoeven de instellingen
nu toch niet te rekenen. Volgens
Schwarzenegger heeft Califor
nië zo'n groot tekort (14 miljard
dollar) dat iedereen maar zijn
steentje moet bijdragen.
De drie nu gebroken beloften
vormden eerder voor een groot
deel de ruggegraat van de cam
pagne die Schwarzenegger in
oktober het gouverneurschap
opleverde. Tijdens de campagne
hadden critici er al op gewezen
dat de gespierde Republikein in
gepolijste one-liners weliswaar
veel beloofde, maar nauwelijks
aangaf hoe hij dacht dat te gaan
uitvoeren. ANP
door Thomas Verfuss
DEN HAAG - Het Joegoslavië-
Tribunaal heeft gistermiddag
de Bosnisch-Servische officier
Dragan Obrenovic (40) veroor
deeld tot zeventien jaar cel.
Obrenovic had in mei een ge
deeltelijke schuldbekentenis
afgelegd over zijn rol bij de mas
saslachting van Srebrenica in
1995.
In ruil daarvoor lieten de aan
klagers de zwaarste aanklacht,
volkenmoord, vallen en vroegen
zij de rechters het te houden op
een straf van vijftien a twintig
jaar. De verdediging had acht a
twaalf jaar bepleit.
De strafkamer hield zich aan de
aanbeveling van de aanklagers.
Vorige week legden dezelfde
rechters nog 27 jaar op aan Mo-
mir Nikolic, terwijl de aankla
gers eveneens maximaal twin
tig jaar hadden geëist
Obrenovic en Nikolic waren of
ficier in het Bosnisch-Servische
Drina-korps dat in juli 1995 de
moslimenclave Srebrenica ver
overde. De Nederlandse VN-
soldaten van Dutchbat konden
de enclave niet beschermen. Na
de val op 11 juli 1995 werden ze
ker 7000 moslims vermoord.
Nikolic had een actieve rol bij de
selectie van de massa-ecexutie-
plaatsten, terwijl Obrenovic'
schuld voornamelijk bestaat uit
het beschikbaar stellen van zijn
manschappen voor de massa
moord. Obrenovic was stafchef
en waarnemend commandant
van de Zvorknik-brigade van
het Drina-korps.
In het geval van Obrenovic za
gen de rechters tal van verzach
tende omstandigheden. Zo
werkte hij al voor zijn arrestatie
in april 2001 samen met het bu
reau van de hoofdaanklaagster
van het tribunaal. Hij heeft tij
dens zijn verhoren open en eer
lijk geantwoord. ANP
Advertentie
Witte Paardstr. 1-3
(0113)21 27 29 Goes
JUNGHANS